Lừa đảo tài sản số: 'Rug pull' - rút vốn bất ngờ là chiêu thức phổ biến nhất

Kỳ Thư - 13/11/2025 15:13 (GMT+7)

(VNF) - Chuyên gia an ninh mạng cảnh báo, trên thị trường tài sản số tại Việt Nam, chiêu thức lừa đảo phổ biến nhất là “rug pull” – nhà phát hành tự tạo token, bơm giá, thu hút nhà đầu tư rồi bất ngờ rút vốn, khiến giá trị tài sản sụp đổ và nhà đầu tư mất trắng.

Thủ đoạn lừa đảo phổ biến nhất là rút vốn bất ngờ

Những năm gần đây, thị trường tài sản số tại Việt Nam chứng kiến tốc độ tăng trưởng chưa từng có. Thế nhưng, phía sau bức tranh công nghệ đầy hứa hẹn cũng xuất hiện hàng loạt vụ lừa đảo tinh vi

Thủ đoạn lừa đảo phổ biến nhất là “rug pull” (rút vốn bất ngờ). Các nhà phát hành dự án tự tạo token, bơm giá trên sàn phi tập trung, thu hút người mua rồi bất ngờ “rút thanh khoản”, khiến giá trị token sụp đổ, nhà đầu tư mất trắng.

Thủ đoạn lừa đảo phổ biến nhất là rút vốn bất ngờ.

Một hình thức khác là đa cấp ảo đội lốt blockchain. Người tham gia được hứa hẹn lợi nhuận cao và hoa hồng nếu mời thêm nhà đầu tư mới; hoặc các mô hình sàn giao dịch “ma” - mô phỏng giao diện giống các sàn quốc tế, cho phép nạp tiền thật nhưng không có cơ chế rút tiền. Khi số lượng người tham gia đủ lớn, quản trị viên “đóng sàn” và biến mất.

Tuy vậy, những chiêu thức lừa đảo này thường chỉ giăng bẫy được những nhà đầu tư mới vào thị trường - những người non kinh nghiệm hoặc thiếu sự hiểu biết. Với những người có trình độ cao hoặc am hiểu về công nghệ, tài chính, thủ đoạn sẽ tinh vi hơn.

Chuyên gia an ninh mạng Võ Đỗ Thắng phân tích các vụ lừa đảo trên thị trường tiền số, liên quan đến các đồng tiền mã hóa trên toàn cầu và cả ở Việt Nam thời gian qua diễn ra liên tục.

Nguyên nhân đầu tiên là bản chất của tiền số mang tính phi tập trung và giao dịch ẩn danh. Điều này khiến không có tổ chức hay quốc gia nào có thể giám sát và từ đó phát sinh ra nhiều dự án mang tính lừa đảo.

Thứ hai, nhiều quốc gia trước đây chưa có quy định liên quan nên không có cơ sở để xử lý gian lận, tội phạm trong lĩnh vực tiền số. Bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào đó đều có thể tự phát hành tiền số, đưa ra dự án "ảo" hay theo kiểu "tay không bắt giặc", mang tính lừa đảo nhà đầu tư.

Chuyên gia an ninh mạng Ngô Minh Hiếu cũng cho rằng các vụ lừa đảo hay rửa tiền bằng tiền số thường được phát hiện khi tội phạm rút tiền qua một sàn chính thống nào đó. Ngược lại, các vụ lừa đảo sẽ khó truy vết nếu tội phạm sử dụng "máy trộn", giao dịch qua nhiều đồng tiền số khác nhau.

Tuân thủ nguyên tắc đầu tư thông minh

Về vấn đề này, theo ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và tài sản số Việt Nam (VBA) cho hay với những người có kinh nghiệm, họ quan tâm đến những cam kết về sự phát triển, tính khả thi của dự án, sau đó mới kỳ vọng về lợi nhuận.

“Những người chuyên nghiệp, nếu nghe đến cam kết lợi nhuận 'khủng' từ ban đầu thì chắc chắn họ sẽ lắc đầu, bởi dấu hiệu 'lùa gà' rất rõ, nhưng với những dự án công nghệ tiềm năng, những dự án có tham vọng giải quyết các vấn đề của xã hội, họ sẽ hào hứng”, ông Trung nói.

Tuân thủ nguyên tắc đầu tư thông minh khi đầu tư tài sản ảo.

Đề cập đến hành lang pháp lý, ông Trung cho hay với các sản phẩm mới như tài sản số hoặc các giao dịch phái sinh, cần đặt yếu tố phòng ngừa rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư lên hàng đầu.

Theo ông Trung, Việt Nam cũng cần phân loại khách hàng theo năng lực tài chính và mức độ hiểu biết để có cơ chế phù hợp. Về phía tổ chức tài chính, các đơn vị này cần hướng dẫn khách hàng phân bổ danh mục hợp lý, chỉ nên dành tỷ trọng nhỏ cho các sản phẩm rủi ro cao, đồng thời tăng tỷ lệ đầu tư vào kênh an toàn hơn như trái phiếu.

“Để phát triển thị trường tài chính nói chung và thị trường đầu tư mới nói riêng, cần cân bằng giữa bảo vệ nhà đầu tư, thúc đẩy thị trường và phòng chống rửa tiền. Chỉ khi có khung thể chế rõ ràng, đồng bộ, chúng ta mới có thể hình thành hệ sinh thái đầu tư chuyên nghiệp và phát triển bền vững”, ông Trung nêu.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, cho rằng dòng tiền khổng lồ đổ vào tài sản số vẫn chưa được quản lý đầy đủ. "Rủi ro mất tiền và thiếu cơ chế bảo vệ khiến không ít nhà đầu tư trắng tay mà không biết kêu ai".

Vì vậy, theo ông, tuân thủ nguyên tắc đầu tư thông minh, chọn sàn uy tín và tự kiểm chứng dự án là cách duy nhất để bảo vệ vốn và hạn chế rủi ro trong thị trường biến động mạnh.

USD đối đầu Nhân dân tệ trong kỷ nguyên tiền số

Tài chính quốc tế

(VNF) - Với sự xuất hiện của các stablecoin, cuộc cạnh tranh giữa đồng USD và nhân dân tệ giờ đây đã mở rộng sang “mặt trận” tiền tệ số. Câu hỏi đặt ra là, trong kỷ nguyên kỹ thuật số, đồng USD hay nhân dân tệ sẽ được sử dụng nhiều hơn?

Tags:

tiền ảo

tiền số

tài sản mã hoá

kinh tế Việt Nam

lừa đảo

tài sản số

Tin khác

Doanh thu ngành game và ứng dụng Việt tăng 65%, dẫn đầu châu Á - Thái Bình Dương