Tập đoàn năng lượng tái tạo hàng đầu thế giới dừng kế hoạch điện gió ngoài khơi ở Việt Nam

Orsted bất ngờ dừng phát triển điện gió tại Việt Nam

Orsted là doanh nghiệp do Chính phủ Đan Mạch chiếm cổ phần chi phối. Đây là tập đoàn lớn nhất thế giới trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi và cũng là nhà đầu tư dài hạn, có năng lực, kinh nghiệm và thành công trong xây dựng ngành công nghiệp cho địa phương.

Tập đoàn Orsted bắt đầu phát triển các trang trại điện gió ngoài khơi từ năm 1991 với dự án đầu tiên Vindeby ở Đan Mạch. Orsted đã phát triển thành công các dự án điện gió lớn trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Tính đến năm 2020, Orsted là nhà phát triển điện gió ngoài khơi lớn nhất thế giới, chiếm 29% công suất lắp đặt toàn cầu và sản xuất 88% năng lượng từ các nguồn tái tạo.
Orsted hiện đầu tư tại 7 quốc gia với hơn 7,6GW công suất điện gió đang hoạt động và 2,3GW đang được xây dựng.

Năm 2021, Orsted đã đến Việt Nam và mong muốn đầu tư dự án điện gió ngoài khơi tại vùng biển Hải Phòng.

3 năm có mặt tại thị trường Việt Nam, Orsted đã có những đề xuất táo bạo, nhiều hoạt động nghiên cứu có giá trị và một kế hoạch đầu tư điện gió ngoài khơi cùng với Tập đoàn T&T.

Ngày 1/11/2022, liên danh T&T Group và Tập đoàn Orsted đã ký biên bản ghi nhớ thỏa thuận hợp tác với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư để phát triển điện gió ngoài khơi.

Liên danh Orsted - Tập đoàn T&T đã lên kế hoạch rót khoảng 30 tỷ USD phát triểc các dự án điện gió ngoài khơi tại Việt Nam với tổng công suất lên tới 21GW. Nhưng sau hơn 1 năm triển khai, Orsted đã quyết định dừng toàn bộ hoạt động phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam.

Orsted Việt Nam cho biết, không có kế hoạch nộp lại hồ sơ xin chấp thuận các hoạt động khảo sát đánh giá tài nguyên biển đến Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng như sẽ không tiến hành bất kỳ hoạt động phát triển nào cho các dự án điện gió ngoài khơi chung của 2 bên.

Orsted sẽ không gia hạn biên bản ghi nhớ với đối tác Việt Nam và tôn trọng việc tập đoàn này tiếp tục phát triển các dự án điện gió ngoài khơi một mình hoặc với bất kỳ đối tác phù hợp nào.

Giữa tháng 10 vừa qua, liên danh Orsted và T&T Group cũng đã thông báo tới UBND tỉnh Hải Phòng và Thái Bình về quyết định chiến lược của Orsted đối với hai siêu dự án điện gió ngoài khơi có công suất lần lượt 3.900MW và 3.000MW.

Theo đó, Orsted xác nhận dừng các hoạt động phát triển dự án tại Việt Nam và không tiếp tục phát triển, đầu tư cho 2 dự án điện gió ngoài khơi  liêndanh đang chung tay thời gian qua

.          

Thị trường tiềm năng nhưng còn nhiều thách thức

Việc Orsted dừng đầu tư tại Việt Nam gây bất ngờ cho nhiều người, bởi đây là một thị trường được đánh giá nhiều tiềm năng phát triển điện gió ngoài khơi. Nhất là trước khi Quy hoạch điện VIII được phê duyệt.

Orsted cho hay, các chính sách chủ chốt liên quan đến triển khai và mua điện từ dự án điện gió ngoài khơi bị chậm trễ và không rõ ràng.

Theo Orsted, ngay cả sau khi Quy hoạch điện VIII được phê duyệt, thị trường vẫn phải chờ kế hoạch triển khai nhằm xác định phân bổ mục tiêu công suất cho từng thời kỳ cũng như quy định hướng dẫn về cơ chế lựa chọn nhà đầu tư. Do chưa có chính sách rõ ràng, thống nhất nên nhà đầu tư chưa mạnh dạn rót hàng tỷ USD vào các dự án. Hơn nữa, cơ chế lựa chọn nhà đầu tư và cơ chế bán điện vẫn chưa rõ ràng.

Thêm nữa, cơ chế mua điện của Chính phủ từ các dự án điện gió ngoài khơi hiện vẫn chưa rõ ràng, Nhiều người băn khoăn sẽ là cơ chế thông qua đàm phán thương mại trực tiếp dựa trên giá trần hay cơ chế đấu thầu cạnh tranh về giá hay một mức giá mua điện cố định trong một thời gian có lợi cho nhà đầu tư.

Theo giới phân tích, việc Orsted rút chân khỏi hoạt động phát triển các dự án điện gió ngoài khơi ở Việt Nam có sự ảnh hưởng nhất định từ độ trễ của khung chính sách hướng dẫn, phát triển dành cho lĩnh vực này. Bên cạnh đó, các thách thức từ thị trường quốc tế như đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát tăng cao, chi phí đầu tư tăng cũng tác động đến hành động của Orsted tại Việt Nam.

Các tổ chức quốc tế đánh giá Việt Nam có tiềm năng về điện gió lớn nhất Đông Nam Á, vượt xa các quốc gia khác. Hội đồng năng lượng gió toàn cầu ước tính, Việt Nam có khoảng 600 GWh điện gió chưa khai thác, gồm 300 GWh điện gió ngoài khơi và 300 GWh điện gió trên bờ.

Song ngành công nghiệp năng lượng Việt Nam đang gặp một số vấn đề như các nguồn cung trong nước không đủ đáp ứng yêu cầu, nhiều dự án điện bị chậm so với quy hoạch, kế hoạch, trữ lượng và sản lượng sản xuất ngày than, dầu thô và khí suy giảm hàng năm.

Điều này đặt ra yêu cầu nhập khẩu năng lượng ngày càng lớn, làm giảm khả năng tự chủ về năng lượng, tăng sự phù thuộc vào các nền kinh tế khác.

Chia sẻ tại diễn đàn về năng lượng mới đây, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) Lê Mạnh Cường cho hay, năng lượng gió thì vô hạn nhưng nguồn lực đầu tư, nguồn lực vốn thì hữu hạn. Do đó, nếu không có những chính sách, cơ chế hướng dẫn cụ thể thì nguồn lực đầu tư này sẽ chuyển từ Việt Nam sang những khu vực khác trên thế giới.