Việc thanh tra được thực hiện theo yêu cầu của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, nhằm kịp thời quản lý và nâng cao hiệu quả điều hành tín dụng.
Theo đó, Thanh tra Chính phủ sẽ thanh tra việc quản lý, giám sát tăng trưởng tín dụng của NHNN trong hai năm 2022 và 2023. Sau đó, Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng về việc triển khai trong tháng 12/2023 và báo cáo kết quả vào tháng 1 năm sau.
Văn phòng Chính phủ cho biết thời gian qua, Chính phủ đã nhiều lần yêu cầu Ngân hàng Nhà nước có giải pháp điều hành tăng trưởng tín dụng kịp thời, hiệu quả, xác định hạn mức tăng trưởng cả năm 2023 phù hợp với thực tế. Việc điều hành tín dụng phải đảm bảo cung ứng đủ vốn cho nền kinh tế, an toàn hệ thống tín dụng, đồng thời tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho người dân, doanh nghiệp qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tuy nhiên, đến nay, tăng trưởng tín dụng năm 2023 còn thấp, chưa đạt mục tiêu đề ra. Việc tiếp cận vốn tín dụng còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, việc phân giao hạn mức tăng trưởng tín dụng đối với các tổ chức tín dụng chưa thực sự khoa học, kịp thời, hiệu quả, còn có ý kiến phản ánh của đại biểu Quốc hội và các chuyên gia. Do đó, Phó thủ tướng yêu cầu thanh tra việc điều hành tín dụng của Ngân hàng Nhà nước.
Chiều 30/11, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng họp với Thống đốc, các Phó Thống đốc NHNN và đại diện các ngân hàng thương mại về vấn đề này.
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng yêu cầu NHNN bám sát tình hình của nền kinh tế, nhu cầu vay của doanh nghiệp, người dân và "xem lại quy định để điều chỉnh, nhằm điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng chủ động, linh hoạt hơn". Hơn một tháng còn lại của năm 2023, lãnh đạo Chính phủ đề nghị NHNN đưa ra giải pháp điều hành tín dụng cho nền kinh tế, hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên.
Tại cuộc họp này, đại diện các ngân hàng cũng cho hay thực tế vốn không thiếu nhưng để giải ngân được, vấn đề không chỉ nằm ở điều hành chính sách tiền tệ, còn phụ thuộc vào khả năng hấp thụ vốn. Nhu cầu vay vốn giảm, giải ngân gặp khó khăn, dù các nhà băng đưa ra nhiều chương trình ưu đãi, chủ động tìm kiếm khách hàng.
Đại diện các ngân hàng thương mại cho rằng "một tay vỗ không thành tiếng". Việc giải ngân tín dụng cần tới các giải pháp đồng bộ của các cấp, các ngành, sự nỗ lực vượt khó của các doanh nghiệp để nâng cao khả năng hấp thụ vốn.
Các ngân hàng thương mại đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiếp tục nghiên cứu, triển khai các giải pháp tổng thể hơn, nhất là giải quyết những vướng mắc pháp lý liên quan tới các dự án bất động sản; triển khai các giải pháp kích cầu tiêu dùng trong nước nhất là trong dịp tết nguyên đán sắp tới; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công để dẫn dắt đầu tư tư... qua đó khơi thông "mạch máu" tín dụng.
Theo số liệu từ NHNN, tăng trưởng tín dụng đến hết tháng 11 mới đạt khoảng 8,4%, thấp hơn so với kế hoạch đặt ra cả năm 2023 khoảng 14%.
Ngày 29/11, NHNN đã phân bổ lại chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng từ ngân hàng thừa sang nhà băng thiếu. Tăng trưởng tín dụng chung trong năm 2023 vẫn giữ nguyên chỉ tiêu đã xác định từ đầu năm (14,5%).
Trước đó, ngày 26/11, Thủ tướng có công điện yêu cầu NHNN phân bổ hết hạn mức tín dụng và thông báo công khai ngay để các tổ chức tín dụng chủ động cho vay từ nay đến hết năm, chú ý đến tín dụng bất động sản và tín dụng sản xuất kinh doanh nhằm hỗ trợ thị trường, góp phần khôi phục và khơi thông dòng vốn đầu tư, kinh doanh cho nền kinh tế.
Thủ tướng yêu cầu NHNN rút kinh nghiệm từ việc điều hành tín dụng chậm trong năm 2022. Việc điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2023 cần kịp thời, hiệu quả, bảo đảm cung cấp đủ vốn tín dụng cho nền kinh tế và an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, tuyệt đối không để tắc nghẽn, ách tắc, chậm trễ, không đúng thời điểm.
