Thiếu luật quản lý Fintech, rủi ro lớn hơn mất kiểm soát dòng tiền
(VNF) - Cuộc chạy đua giữa khung pháp lý và các Fintech đã diễn ra trong nhiều năm nay, khi mà sự phát triển của ngân hàng số, ví điện tử và các mô hình đầu tư công nghệ như “đầu tư tích sản tự động” đang diễn ra với tốc độ nhanh, mạnh thì hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay vẫn chưa thực sự theo kịp tốc độ của các mô hình tài chính số này.
Kiểm soát huy động tiền nhàn rỗi qua kênh phi truyền thống
Trước viễn cảnh 1 Fintech, hay 1 ngân hàng số sụp đổ mà VietnamFinance đã đề cập ở bài trước, có thể thấy rằng tình hình sẽ rất phức tạp để giải quyết được những khoản tiền gửi, tiền nhàn rỗi của người dân ở những kênh phi truyền thống này khi xảy ra sự cố ngoài ý muốn. Dù sự cố là hy hữu, nhưng lại hiện hữu, do đó giới phân tích cho rằng cần có những quy định cụ thể hơn để giám sát, kiểm soát hoạt động huy động tiền nhàn rỗi qua các kênh phi truyền thống.

Trao đổi với VietnamFinance, LS Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, đã chỉ ra 5 biện pháp cần triển khai đồng bộ để giám sát chặt chẽ hoạt động này. Thứ nhất là hoàn thiện khung pháp lý cho Fintech và ngân hàng số. Nhiều mô hình Fintech, đặc biệt là huy động vốn qua nền tảng số và các sản phẩm tương tự tiền gửi, hiện hoạt động trong vùng "xám" pháp lý. Việc ban hành sớm một khung pháp lý riêng, có thể dưới hình thức Nghị định hoặc Luật chuyên ngành, là cần thiết để điều chỉnh toàn diện các tổ chức cung ứng dịch vụ tài chính phi truyền thống, tạo hành lang pháp lý rõ ràng và minh bạch.
Thứ hai là áp dụng cấp phép theo hoạt động và giám sát dựa trên rủi ro. Các Fintech có hành vi huy động vốn tương tự như nhận tiền gửi cần được xem là tổ chức tín dụng và chịu sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước theo Luật các Tổ chức tín dụng 2024. Cơ chế cấp phép phải đi kèm với các điều kiện chặt chẽ về vốn, quản trị rủi ro, năng lực công nghệ và phương án xử lý tranh chấp, đảm bảo an toàn cho hệ thống và người gửi tiền.
Thứ ba là tăng cường ứng dụng công nghệ trong giám sát (RegTech, SupTech). Các cơ quan quản lý cần đẩy mạnh triển khai hệ thống giám sát dữ liệu giao dịch theo thời gian thực, theo dõi luồng tiền trên các nền tảng số. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, hành vi huy động vốn trái phép hoặc các hoạt động tiềm ẩn rủi ro, nâng cao hiệu quả giám sát.
Thứ tư là củng cố cơ chế bảo vệ người tiêu dùng tài chính. Các tổ chức Fintech phải có trách nhiệm công khai minh bạch thông tin về sản phẩm, rủi ro, lợi suất và thiết lập kênh giải quyết khiếu nại hiệu quả. Đồng thời, cần thông báo rõ ràng cho người dùng rằng các khoản "gửi tiền" qua nền tảng Fintech không thuộc diện được bảo hiểm theo Luật Bảo hiểm tiền gửi 2012, giúp họ nhận thức đầy đủ rủi ro.
Thứ năm là siết chặt hoạt động quảng cáo và huy động vốn trá hình. Cần phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an để kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi quảng cáo sai sự thật hoặc huy động vốn dưới dạng trá hình (như đầu tư rủi ro nhưng quảng cáo là gửi tiền an toàn). Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng lừa đảo tài chính qua mạng và bảo vệ người dân.
Nghị định Sandbox có đủ để quản lý Fintech?
Nghị định số 94/2025/NĐ-CP quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) trong lĩnh vực ngân hàng, đối với việc triển khai sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới thông qua ứng dụng giải pháp công nghệ (gọi là giải pháp công nghệ tài chính), đã chính thức được ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.
Đây là một trong những văn bản luật hiếm hoi có những quy định về hoạt động của Fintech. Tuy nhiên, Nghị định chỉ xoay quanh 3 giải pháp công nghệ tài chính được tham gia thử nghiệm bao gồm chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) và cho vay ngang hàng (P2P Lending).

Trong khi đó, hoạt động của Fintech trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng lại không chỉ nằm ở 3 giải pháp trên. Điều này đặt ra một vấn đề, liệu Nghị định 94 về sandbox cho Fintech đã đủ để lấp đầy khoảng trống pháp lý và kiểm soát rủi ro cho các hoạt động hiện nay của Fintech hay chưa?
Đánh giá về Nghị định số 94/2025/NĐ-CP, LS Nguyễn Thanh Hà cho rằng đây là một bước tiến tích cực nhằm tạo môi trường thử nghiệm có kiểm soát cho các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới, sáng tạo. Mục đích chính là giúp cơ quan quản lý hiểu rõ hơn về Fintech để từ đó xây dựng khung pháp lý phù hợp trong tương lai. Trong phạm vi thử nghiệm, các Fintech tham gia sẽ phải tuân thủ các điều kiện, giới hạn và biện pháp kiểm soát rủi ro chặt chẽ do Ngân hàng Nhà nước đưa ra, bao gồm cả quản lý tiền của khách hàng.
“Tuy nhiên, Nghị định Sandbox không phải là giải pháp cho toàn bộ vấn đề. Nó chỉ áp dụng cho các mô hình được lựa chọn thử nghiệm, với quy mô và thời gian giới hạn. Nó không giải quyết dứt điểm các hoạt động Fintech đang diễn ra ngoài khuôn khổ thử nghiệm, đặc biệt là những hoạt động có dấu hiệu lách luật hoặc chưa được quản lý đầy đủ. Do đó, Nghị định này chưa đủ để "lấp đầy khoảng trống pháp lý" và kiểm soát rủi ro cho toàn bộ thị trường Fintech hiện tại”, LS Hà cho biết.
Trên thực tế, cuộc chạy đua giữa khung pháp lý và các Fintech đã diễn ra trong nhiều năm nay, khi mà sự phát triển của ngân hàng số, ví điện tử và các mô hình đầu tư công nghệ như “đầu tư tích sản tự động” đang diễn ra với tốc độ nhanh, mạnh thì hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay vẫn chưa thực sự theo kịp tốc độ của các mô hình tài chính số này.
Theo LS Hà, hiện nay khuôn khổ pháp lý điều chỉnh hoạt động Fintech chủ yếu được dẫn chiếu từ các quy định hiện hành về ngân hàng, trung gian thanh toán, và các quy định dân sự – trong khi chưa có một đạo luật riêng hay khung pháp lý toàn diện cho lĩnh vực Fintech. Các hoạt động như “gửi tiền công nghệ” – nơi người dùng nạp tiền vào ví hoặc nền tảng đầu tư với kỳ vọng sinh lời – đặt ra dấu hỏi lớn về tính pháp lý, bản chất giao dịch, và trách nhiệm bảo vệ người dùng.
“Nếu khung pháp lý tiếp tục chậm trễ, rủi ro pháp lý sẽ không chỉ nằm ở việc mất kiểm soát dòng tiền, mà còn có thể dẫn tới việc lách luật huy động vốn, đẩy người tiêu dùng vào tình trạng “gửi tiền nhưng không được bảo vệ như gửi tiết kiệm”. Điều này đòi hỏi cơ quan quản lý cần có cách tiếp cận linh hoạt: vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, vừa thiết lập ranh giới pháp lý rõ ràng để đảm bảo an toàn cho thị trường và quyền lợi người dùng”, LS Hà nhận định.
Khi Fintech, ngân hàng số khủng hoảng: Tiền của người dân đi về đâu?
- Ứng dụng ngân hàng 'trỗi dậy', người dùng ngó lơ Fintech 05/05/2025 10:00
- 'Ma trận' gửi tiền trên thị trường số: Khi cuộc chơi mở rộng 28/05/2025 07:00
- Gửi tiết kiệm thời số hoá: Thay đổi thói quen, chuyển hướng dòng tiền 27/05/2025 03:00
Lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh sau hơn 14 tháng đứng yên
(VNF) - Lãi suất OMO vừa bất ngờ được điều chỉnh tăng thêm 0,5 điểm phần trăm, từ 4%/năm lên 4,5%/năm, sau hơn 14 tháng đứng yên.
Hiểu rõ cơ chế thẻ tín dụng để tránh 'bẫy lãi suất' cắt cổ của ngân hàng
(VNF) - Theo bà Nguyễn Chu Kim Yến - Co-founder Fidey Việt Nam, không phải ngẫu nhiên mà ngân hàng cho khách vay không lãi trong 45 ngày. Cơ chế này được thiết kế để thu lãi từ những người trả trễ hoặc thiếu kỷ luật. Vì vậy, người dùng cần hiểu rõ nguyên tắc vận hành của thẻ tín dụng để tránh rơi vào bẫy tài chính.
'Lãi suất tăng cao nhất ba năm là biểu hiện của nền kinh tế ấm lên rõ rệt'
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
'Tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng được khắc phục đến đâu?'
(VNF) - Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), NHNN cần báo cáo về việc tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu.
Giá USD tự do tiếp tục lao dốc
(VNF) - Giá USD tự do tiếp đà giảm mạnh từ đầu tuần. Chỉ trong 3 phiên, giá USD trên thị trường "chợ đen" đã bốc hơi hơn 300 đồng.
Cổ phiếu ngân hàng và cơ hội đón dòng vốn ngoại trong hành trình Việt Nam lên hạng
(VNF) - Một khi được nâng hạng, thị trường chứng khoán trong nước có thể thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng – vốn chiếm tỷ trọng lớn, thanh khoản cao – được kỳ vọng là nhóm ngành hưởng lợi đầu tiên.
'Triết lý xuyên suốt tại Techcombank là không ngừng chuyển đổi'
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
PVcomBank ưu đãi giảm 1,5 triệu đồng khi mua trả góp iPhone 17 bằng thẻ tín dụng
(VNF) - Từ nay đến hết ngày 31/12/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình ưu đãi - giảm giá 1,5 triệu đồng dành cho các chủ thẻ tín dụng khi mua các dòng iPhone 17 bằng hình thức trả góp tại hệ thống cửa hàng Di Động Việt.
Ngân hàng thu phí tài khoản dư dưới 500 nghìn: Mỗi người cần mấy tài khoản, có nên đi hủy bớt?
(VNF) - Theo ông Lâm Anh Tuấn - Founder công ty Financial Planner, vấn đề không phải là nhiều hay ít, mà là tối ưu mỗi tài khoản mình có và sử dụng. Nhiều tài khoản mà bỏ không sẽ gây lãng phí. Ngược lại, một tài khoản có thể không tối ưu được việc quản lý dòng tiền vào/ra của mình.
Dư nợ của MB chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng
(VNF) - Ông Phạm Như Ánh – CEO MB cho biết, ngày 30/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi toàn hệ thống MB Group đã chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng dư nợ.
Lãi suất liên ngân hàng lên đỉnh 3 năm, áp lực thanh khoản lớn dần
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng qua đêm lên 7%/năm, mức cao nhất ba năm qua, trong bối cảnh áp lực vốn gia tăng vào giai đoạn cuối năm.
Thu phí tài khoản số dư thấp: Ngân hàng tìm cách tận thu khi NIM co lại
(VNF) - Theo ông Lê Hoài Ân, CFA, chuyên gia ngân hàng, việc các ngân hàng thu phí với những tài khoản không đảm bảo số dư bình quân và tài khoản bỏ không lâu ngày được xem là một trong những cách giúp tăng nguồn thu bù lại trong bối cảnh NIM của toàn ngành đang bị “co hẹp”.
Chính thức cho thanh toán QR xuyên biên giới Việt Nam - Trung Quốc
(VNF) - Theo đại diện NAPAS, việc kết nối thanh toán bán lẻ song phương qua mã QR giữa Việt Nam và Trung Quốc mang đến trải nghiệm thanh toán liền mạch, tiện lợi cho người dân hai nước, mà còn góp phần tăng cường kết nối tài chính trong thanh toán xuyên biên giới.
Yếu tố nước ngoài ngày càng rõ rệt trong gian lận, lừa đảo thanh toán thẻ ngân hàng
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
Techcombank 3 năm liên tiếp là ‘Ngân hàng số tốt nhất Việt Nam’
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ thương (Techcombank) tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo của ngành tài chính – ngân hàng khi ba năm liên tiếp được The Digital Banker vinh danh là “Ngân hàng số tốt nhất Việt Nam” cùng các giải thưởng uy tín “Ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam” và “Sáng kiến phân tích dữ liệu tốt nhất” trong khuôn khổ lễ trao giải Global Retail Banking Innovation Awards 2025.
Giá USD tự do giảm mạnh
(VNF) - Giá USD tự do giảm tới 100 đồng vào hôm nay nhưng vẫn cao hơn 1.000 đồng/USD so với giá đồng bạc xanh tại kênh ngân hàng.
VietinBank được chấp thuận tăng vốn điều lệ lên hơn 77.669 tỷ đồng
(VNF) - NHNN chấp thuận việc VietinBank thực hiện tăng mức vốn điều lệ từ hơn 53.699 tỷ đồng lên tối đa hơn 77.669 tỷ đồng theo phương án phát hành cổ phiếu để chi trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại của năm 2021, 2022 và giai đoạn 2009 – 2016.
Tài khoản ngân hàng dư dưới 500.000 đồng bị thu phí: Những việc cần làm ngay
(VNF) - Từ đầu tháng 12/2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đã bắt đầu áp dụng mức phí quản lý tài khoản thanh toán mới, đặc biệt với những tài khoản có số dư thấp hoặc ít giao dịch. Quy định này khiến một bộ phận khách hàng cá nhân phải trả phí hàng tháng nếu không đảm bảo điều kiện miễn phí.
Mùa cao điểm nhu cầu vốn, NHNN vẫn chưa nới room tín dụng
(VNF) - Nhiều ngân hàng thương mại đã sử dụng gần hết, thậm chí sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng cả năm ngay từ cuối quý III/2025 mà chưa được NHNN nới thêm.
'Nhà băng' cắt giảm hàng trăm phòng giao dịch, điều gì đe dọa ngân viên ngân hàng?
(VNF) - Nhiều ngân hàng đóng cửa hàng loạt phòng giao dịch trong khi có không ít nhà băng tăng số lượng điểm giao dịch, cho thấy xu hướng tái cấu trúc mạnh mẽ trong ngành.
Agribank và VNPAY ký kết hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số cho hộ kinh doanh
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
Ngân hàng dồn lực cho cuộc đua tăng vốn cuối năm
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
Ông Trần Hồng Minh chính thức làm Tổng Giám đốc KienlongBank
(VNF) - Ông Trần Hồng Minh sẽ đảm nhiệm vị trí Tổng Giám đốc KienlongBank kể từ hôm nay (1/12) sau hơn một năm giữ quyền tổng giám đốc.
Dịp cuối năm, ngân hàng dồn dập xử lý nợ xấu để làm đẹp báo cáo
(VNF) - Nhiều ngân hàng đẩy mạnh xử lý nợ xấu trong giai đoạn nước rút cuối năm. Công tác thu hồi nợ chuyển biến tích cực giúp nhiều nhà băng gia tăng lợi nhuận.
Ngân hàng siết thu phí quản lý tài khoản có số dư nhỏ
(VNF) - Nhiều ngân hàng điều chỉnh biểu phí, siết điều kiện miễn phí quản lý tài khoản và áp dụng thêm các khoản phí mới nhằm khuyến khích chuyển sang dịch vụ số.
Lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh sau hơn 14 tháng đứng yên
(VNF) - Lãi suất OMO vừa bất ngờ được điều chỉnh tăng thêm 0,5 điểm phần trăm, từ 4%/năm lên 4,5%/năm, sau hơn 14 tháng đứng yên.
Khảo sát tiến độ các dự án nhà ở xã hội xây dựng ở Đà Nẵng
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.


































































