Khi Fintech, ngân hàng số khủng hoảng: Tiền của người dân đi về đâu?
(VNF) - Việc một Fintech, hay ngân hàng số khủng hoảng, gặp sự cố hệ thống là điều hoàn toàn có thể xảy ra, do đó một số câu hỏi đã được đặt ra về tiền của người dùng trong các nền tảng này sẽ đi về đâu.
Trong bài viết trước, VietnamFinance đã đề cập đến các hình thức gửi tiền đang hiện diện trên nền tảng tài chính – ngân hàng số, từ kênh truyền thống tại ngân hàng đến các gói tích lũy của Fintech – vốn được xem như hình thức ủy thác đầu tư. Ngoài gửi có kỳ hạn, dòng tiền nhàn rỗi còn hiện diện ở nhiều nền tảng khác như tài khoản thanh toán, trung gian ví điện tử, hoặc tài khoản đầu tư tài chính.
Dù lựa chọn gửi tiền ở đâu, ưu tiên hàng đầu của người dùng vẫn là sự an toàn, bên cạnh lợi tức. Nhóm khách hàng chọn kênh tiền gửi thường kỳ vọng rủi ro gần như bằng không – tức là được bảo toàn vốn tuyệt đối. Điều này có thể đảm bảo khi gửi tại hệ thống ngân hàng truyền thống, vốn từng được Ngân hàng Nhà nước khẳng định cam kết bảo vệ tiền gửi trong mọi tình huống.
Mặt khác, không ít người vẫn dè dặt với các nền tảng khác như ngân hàng số – vốn chưa được cấp phép hoạt động độc lập tại Việt Nam – hay các Fintech, nơi khả năng bảo vệ tài sản trong trường hợp sự cố, gián đoạn hay đổ vỡ hệ thống còn nhiều nghi ngại. Trong những tình huống rủi ro, ai sẽ là người chịu trách nhiệm với tiền của người dùng?

Sự thận trọng này không phải vô cớ. Giai đoạn năm 2024, đầu năm 2025, thị trường tài chính thế giới chứng kiến vụ lùm xùm giữa Yotta – một Fintech cung cấp tài khoản tiết kiệm liên kết giải thưởng, Synapse – nền tảng trung gian cung cấp dịch vụ ngân hàng, và Evolve Bank & Trust – ngân hàng đối tác. Yotta dựa vào Synapse để kết nối khách hàng gửi tiền đến các ngân hàng như Evolve. Tuy nhiên, khi Synapse nộp đơn phá sản vào năm 2024, hệ thống sụp đổ, ảnh hưởng tới Yotta và ít nhất 24 startup khác. Tính đến giữa năm 2024, khoảng 85.000 khách hàng Yotta bị phong tỏa 112 triệu USD tiền gửi.
Dù các ngân hàng đối tác có bảo hiểm tiền gửi từ FDIC (Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang – Mỹ), tổ chức này không can thiệp do không có ngân hàng nào phá sản – đặt ra dấu hỏi lớn về khả năng bảo vệ người dùng khi rủi ro nằm ngoài hệ thống ngân hàng truyền thống.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Trao đổi với VietnamFinance, LS Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW cho biết, pháp luật hiện hành của Việt Nam (Luật các Tổ chức tín dụng) đã quy định rõ ràng chỉ các tổ chức tín dụng được cấp phép mới được phép huy động tiền gửi của công chúng. Đây là hoạt động kinh doanh có điều kiện rất chặt chẽ.
Đối với các ngân hàng thuần số hoạt động dưới giấy phép của một ngân hàng mẹ truyền thống, về bản chất pháp lý, tiền của khách hàng là tiền gửi tại ngân hàng mẹ.
“Do đó, khi có rủi ro hệ thống hoặc ngân hàng mẹ gặp vấn đề, trách nhiệm cuối cùng thuộc về Ngân hàng mẹ. Tiền gửi của khách hàng được bảo vệ bởi Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam theo quy định hiện hành. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan giám sát Ngân hàng mẹ và xử lý khi có khủng hoảng, đảm bảo chi trả bảo hiểm tiền gửi cho khách hàng”, LS Hà cho biết.
Tuy nhiên, với các nền tảng Fintech không phải là tổ chức tín dụng (như nhiều ví điện tử, nền tảng đầu tư số), Luật sư Hà đánh giá tình hình sẽ phức tạp hơn. Tiền của người dùng trên các nền tảng này không được xem là “tiền gửi” theo nghĩa pháp lý truyền thống, nên không thuộc diện được bảo hiểm tiền gửi chi trả.
“Tiền thường được giữ trong tài khoản chuyên dụng của Fintech tại một ngân hàng đối tác. Dù ngân hàng đối tác có trách nhiệm giữ tiền trong tài khoản đó, trách nhiệm bồi hoàn trực tiếp cho từng người dùng cuối của Fintech khi Fintech sụp đổ là không rõ ràng nếu thiếu quy định pháp lý cụ thể. Khi Fintech không phải TCTD gặp rủi ro hoặc sụp đổ, trách nhiệm vận hành, quản lý thuộc về chính đơn vị Fintech. Tuy nhiên, nếu tiền của người dùng không được tách bạch hoàn toàn hoặc bị sử dụng sai mục đích, người dùng có nguy cơ cao là bên chịu thiệt hại cuối cùng”, LS Nguyễn Thanh Hà cho biết.
Theo đó, người dùng có thể trở thành chủ nợ không có bảo đảm trong quá trình phá sản của Fintech. Việc thu hồi vốn trong tình huống đó thường rất khó khăn, tốn kém. Dù tiền được lưu trữ tại ngân hàng đối tác, việc xác định, phân bổ lại cho hàng nghìn người dùng khi Fintech “biến mất” là một thách thức pháp lý lớn.
“Các cơ quan giám sát hiện nay bao gồm Ngân hàng Nhà nước (cho ngân hàng mẹ và trung gian thanh toán) và các cơ quan khác như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (cho hoạt động chứng khoán). Tuy nhiên, với các mô hình Fintech ‘lai’ hoặc chưa được định danh rõ, việc xác định cơ quan chịu trách nhiệm giám sát và xử lý dứt điểm khi có sự cố là một khoảng trống. Nghị định Sandbox chỉ giải quyết vấn đề này cho các mô hình thử nghiệm có kiểm soát, không bao quát toàn bộ thị trường”, LS Hà kết luận.
Rủi ro phải chấp nhận
Đánh giá viễn cảnh khi một Fintech sụp đổ, TS Ngô Minh Vũ – giảng viên Đại học Kinh tế TP. HCM (UEH) – cho rằng đây là rủi ro mà người dùng phải chấp nhận khi quyết định “gửi tiền”, hay chính xác hơn là đầu tư qua trung gian, vì Fintech chưa bao giờ được cấp phép là kênh đầu tư chính thức.

“Nếu một Fintech bị vô hiệu hóa hệ thống, người dùng cần xem xét kỹ các điều khoản bồi thường (nếu có) trong hợp đồng, vì đây không phải là gửi tiền mà là góp vốn đầu tư. Khi đó, vấn đề sẽ nằm ở điều khoản thỏa thuận giữa người góp vốn và đơn vị sử dụng vốn, bao gồm các cam kết cụ thể về trách nhiệm bồi thường nếu xảy ra sự cố nằm ngoài tầm kiểm soát”, TS Vũ chia sẻ.
Ông nhấn mạnh, người dân cần đọc kỹ điều khoản hợp đồng khi sử dụng các nền tảng không thuộc hệ thống tài chính chính thức để đánh giá mức độ rủi ro có thể chấp nhận.
Ở góc độ người dùng, một số ý kiến mà VietnamFinance ghi nhận cho thấy các khoản "tiền gửi” hoặc để tiền nhàn rỗi sẵn trong Fintech – phục vụ thanh toán hoặc chờ đầu tư – thường không quá lớn, chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng tài sản. Những người có tài sản lớn thường có xu hướng cẩn trọng hơn và ưu tiên gửi tại các tổ chức tài chính uy tín. Mặt khác, một số Fintech cũng quy định về số tiền tối đa mà người dùng được giữ trên nền tảng, thông thường là khoảng vài trăm triệu đồng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh công nghệ và thị trường tài chính phát triển nhanh chóng, khả năng hình thành những Fintech quy mô lớn, vận hành minh bạch và chiếm được lòng tin người dùng là hoàn toàn có thể xảy ra. Khi niềm tin được củng cố, người dùng có thể sẵn sàng gửi những khoản tiết kiệm lớn hơn với kỳ vọng kép: an toàn và sinh lời cao.
Vụ việc của Yotta, Synapse và Evolve Bank & Trust là lời nhắc nhở rằng ngay cả những Fintech có quy mô và uy tín nhất định cũng không miễn nhiễm với rủi ro. Và câu chuyện này – nếu thiếu khung pháp lý rõ ràng – hoàn toàn có thể lặp lại ở bất kỳ quốc gia nào, bao gồm cả Việt Nam.
'Ma trận' gửi tiền trên thị trường số: Khi cuộc chơi mở rộng
- Chính thức có sandbox cho fintech; ngân hàng không thể đứng ngoài tài sản số 04/05/2025 02:45
- Chính thức có sandbox cho Fintech: Không thử nghiệm xuyên biên giới 01/05/2025 02:07
- Sandbox cho Fintech: Chọn TP.HCM thực nghiệm đổi mới sáng tạo? 05/02/2025 07:00
Ông Trần Hồng Minh chính thức làm Tổng Giám đốc KienlongBank
(VNF) - Ông Trần Hồng Minh sẽ đảm nhiệm vị trí Tổng Giám đốc KienlongBank kể từ hôm nay (1/12) sau hơn một năm giữ quyền tổng giám đốc.
Thêm một công ty được làm dịch vụ chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
Cố tình không nộp phạt hành chính, tài khoản ngân hàng có thể bị phong tỏa
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
Ngân hàng chạy đua phát hành cổ phiếu cuối năm
(VNF) - Hàng loạt ngân hàng công bố thông tin phát hành cổ phiếu trong giai đoạn cuối năm, cho thấy sức hút của cổ phiếu "vua" vẫn rất lớn.
Hàng triệu tỷ tiền gửi của người dân, DN vẫn chảy mạnh vào ngân hàng
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
TPBank và Viettel hợp tác chuyển đổi số toàn diện
(VNF) - Hợp tác thỏa thuận giai đoạn năm 2025 - 2030 đánh dấu sự liên kết sâu rộng của TPBank và Viettel có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Tổng quan lợi nhuận ngành ngân hàng trong quý III
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy lợi nhuận ngành ngân hàng khởi sắc nhờ tín dụng tăng tốc và thu nhập lãi thuần cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hóa về khả năng quản trị chi phí, phát triển thu nhập ngoài lãi và chính sách dự phòng khiến triển vọng lợi nhuận của từng ngân hàng trở nên khác biệt rõ rệt hơn.
SHB: Động lực kép từ chiến lược tăng vốn và cơ hội hút dòng vốn ngoại
(VNF) - Chiến lược tăng vốn sắp tới dự kiến đưa SHB vào Top 4 ngân hàng tư nhân về vốn điều lệ, giúp duy trì lợi thế cạnh tranh của Ngân hàng khi sở hữu tiềm lực vốn lớn. Bên cạnh đó, SHB còn được dự báo vào rổ chỉ số cổ phiếu toàn cầu theo bộ chỉ số của FTSE Russell khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Hai yếu tố chính là động lực kép mạnh mẽ cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội của SHB trong thời gian tới.
SHB và Vinachem ký kết thỏa thuận hợp tác
(VNF) - Thỏa thuận hợp tác giữa SHB và Vinachem không chỉ mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp đầu ngành, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, hiện đại và hội nhập.
Ngân hàng phải gặp trực tiếp khách, đối chiếu sinh trắc học khi mở thẻ
(VNF) - Từ 5/1/2026, ngân hàng phải gặp trực tiếp và đối chiếu sinh trắc học của khách trước khi mở thẻ, nhằm tăng an toàn và ngăn gian lận trong giao dịch.
VietinBank hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thuế khoán sang kê khai
(VNF) - Hưởng ứng Chiến dịch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai do ngành thuế triển khai trên toàn quốc, VietinBank đã phối hợp với thuế tại nhiều địa phương triển khai chuỗi hoạt động ký kết cùng hàng loạt các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này.
Đà tăng của lãi suất huy động sẽ sớm dừng lại?
(VNF) - Theo các chuyên gia, đà tăng của lãi suất huy động sẽ sớm chững lại với mức tăng không quá nhiều. Đồng thời, mặt bằng lãi suất cho vay nhìn chung vẫn được kì vọng duy trì ở mặt bằng thấp, tiếp tục hỗ trợ khu vực sản xuất – kinh doanh.
Ngân hàng phải hỗ trợ 12 tháng lương cho người vay nếu thu giữ tài sản là chỗ ở duy nhất
(VNF) - Theo Nghị định số 304, khi thu giữ tài sản bảo đảm là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, các ngân hàng có trách nhiệm trích một khoản tiền để người đi vay có khả năng duy trì cuộc sống và chi phí sinh hoạt tối thiểu.
NHNN yêu cầu hỗ trợ khẩn cấp khách hàng bị thiệt hại do bão lũ
(VNF) - NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục triển khai, thực hiện các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
Ngân hàng đẩy mạnh cho vay mua nhà, rủi ro nợ xấu khi lãi suất tăng
(VNF) - Cho vay mua nhà sẽ tiếp tục là trụ cột trong danh mục cho vay khách hàng cá nhân của các ngân hàng trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc mặt bằng lãi suất đang đi lên cũng là một trong những rủi ro mà ngân hàng cần lưu tâm.
Ngân hàng tăng lãi suất thẻ tín dụng tới 40%: Chi tiêu thế nào để tránh rủi ro?
(VNF) - Thẻ tín dụng, nếu tận dụng đúng sẽ là công cụ tài chính cá nhân tuyệt vời. Nhưng cũng có rất nhiều người dùng cảm thấy bị “bào mòn ví” mỗi tháng chỉ vì không hiểu đúng về công cụ tài chính này.
Sức ép lớn, ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất tiết kiệm
(VNF) - Sau thời gian dài duy trì ở mức thấp, "cuộc đua" lãi suất dần nóng lên khi nhiều ngân hàng thông báo tăng lãi suất huy động trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng ở mức cao.
BAC A BANK chung tay hỗ trợ khách hàng khắc phục hậu quả thiên tai bão lũ năm 2025
(VNF) - Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) chính thức triển khai chương trình hỗ trợ tài chính dành cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai bão lũ.
VPBank hỗ trợ lãi suất cho khách hàng ảnh hưởng bởi bão lũ tại 15 tỉnh thành
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) vừa chính thức công bố triển khai gói hỗ trợ lãi suất với tổng quy mô lên tới 1.000 tỷ đồng dành cho khách hàng cá nhân bị ảnh hưởng bởi bão lũ tại 15 tỉnh, thành trên cả nước.
Doanh nhân Thái Vân Linh: ‘Bộ đôi Sinh lời VIB’ là điển hình
(VNF) - Theo doanh nhân Thái Vân Linh, sự độc lập tài chính không chỉ đến từ số tiền kiếm được, mà còn từ cách dòng tiền được vận hành mỗi ngày. Kinh nghiệm nhiều năm điều hành và đầu tư giúp nữ doanh nhân nhận ra: chỉ khi dòng tiền linh hoạt và không ngủ quên, mỗi người mới thật sự bước vào hành trình sinh lời bền vững.
Agribank giảm 2%/năm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng bị thiệt hại do bão lũ
(VNF) - Agribank triển khai chính sách giảm tới 2%/năm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 12, bão số 13 và mưa lũ, giúp người dân, doanh nghiệp sớm ổn định đời sống, khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngân hàng Nhà nước hút ròng, lãi suất liên ngân hàng hạ nhiệt
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước hút ròng hơn 28.500 tỷ đồng trên thị trường liên ngân hàng trong tuần qua, lãi suất liên ngân hàng có dấu hiệu hạ nhiệt.
Agribank hỗ trợ khẩn cấp 11 tỷ đồng các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên
(VNF) - Trước tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp, gây hậu quả vô cùng nặng nề tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Agribank đã trích 11 tỷ đồng từ Quỹ An sinh xã hội để hỗ trợ khẩn cấp các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội và sự sẻ chia kịp thời của Agribank với cộng đồng.
Lãi suất thẻ tín dụng gần 40%/năm, cho vay tiêu dùng tăng tốc
(VNF) - Lãi suất thẻ tín dụng tăng nhanh, gần 40%/năm; cho vay tiêu dùng vào mùa tăng tốc; giá USD sát mức kỷ lục... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
Ngân hàng số cho SME: Từ ý tưởng đến nhu cầu cấp thiết
(VNF) - Dù tín dụng dành cho doanh nghiệp SME đã tăng trưởng, nhưng dòng vốn vẫn “nhỏ giọt” so với nhu cầu thực tế. Trong bối cảnh đó, ý tưởng xây dựng ngân hàng số chuyên biệt cho SME đang nổi lên như một hướng đi thực tế và đầy triển vọng.
Ông Trần Hồng Minh chính thức làm Tổng Giám đốc KienlongBank
(VNF) - Ông Trần Hồng Minh sẽ đảm nhiệm vị trí Tổng Giám đốc KienlongBank kể từ hôm nay (1/12) sau hơn một năm giữ quyền tổng giám đốc.
Toàn cảnh 3ha đất nông nghiệp nội đô vừa được Hà Nội chuyển đổi để xây cao ốc
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.






























































