Khi Fintech, ngân hàng số khủng hoảng: Tiền của người dân đi về đâu?
(VNF) - Việc một Fintech, hay ngân hàng số khủng hoảng, gặp sự cố hệ thống là điều hoàn toàn có thể xảy ra, do đó một số câu hỏi đã được đặt ra về tiền của người dùng trong các nền tảng này sẽ đi về đâu.
Trong bài viết trước, VietnamFinance đã đề cập đến các hình thức gửi tiền đang hiện diện trên nền tảng tài chính – ngân hàng số, từ kênh truyền thống tại ngân hàng đến các gói tích lũy của Fintech – vốn được xem như hình thức ủy thác đầu tư. Ngoài gửi có kỳ hạn, dòng tiền nhàn rỗi còn hiện diện ở nhiều nền tảng khác như tài khoản thanh toán, trung gian ví điện tử, hoặc tài khoản đầu tư tài chính.
Dù lựa chọn gửi tiền ở đâu, ưu tiên hàng đầu của người dùng vẫn là sự an toàn, bên cạnh lợi tức. Nhóm khách hàng chọn kênh tiền gửi thường kỳ vọng rủi ro gần như bằng không – tức là được bảo toàn vốn tuyệt đối. Điều này có thể đảm bảo khi gửi tại hệ thống ngân hàng truyền thống, vốn từng được Ngân hàng Nhà nước khẳng định cam kết bảo vệ tiền gửi trong mọi tình huống.
Mặt khác, không ít người vẫn dè dặt với các nền tảng khác như ngân hàng số – vốn chưa được cấp phép hoạt động độc lập tại Việt Nam – hay các Fintech, nơi khả năng bảo vệ tài sản trong trường hợp sự cố, gián đoạn hay đổ vỡ hệ thống còn nhiều nghi ngại. Trong những tình huống rủi ro, ai sẽ là người chịu trách nhiệm với tiền của người dùng?

Sự thận trọng này không phải vô cớ. Giai đoạn năm 2024, đầu năm 2025, thị trường tài chính thế giới chứng kiến vụ lùm xùm giữa Yotta – một Fintech cung cấp tài khoản tiết kiệm liên kết giải thưởng, Synapse – nền tảng trung gian cung cấp dịch vụ ngân hàng, và Evolve Bank & Trust – ngân hàng đối tác. Yotta dựa vào Synapse để kết nối khách hàng gửi tiền đến các ngân hàng như Evolve. Tuy nhiên, khi Synapse nộp đơn phá sản vào năm 2024, hệ thống sụp đổ, ảnh hưởng tới Yotta và ít nhất 24 startup khác. Tính đến giữa năm 2024, khoảng 85.000 khách hàng Yotta bị phong tỏa 112 triệu USD tiền gửi.
Dù các ngân hàng đối tác có bảo hiểm tiền gửi từ FDIC (Công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang – Mỹ), tổ chức này không can thiệp do không có ngân hàng nào phá sản – đặt ra dấu hỏi lớn về khả năng bảo vệ người dùng khi rủi ro nằm ngoài hệ thống ngân hàng truyền thống.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Trao đổi với VietnamFinance, LS Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW cho biết, pháp luật hiện hành của Việt Nam (Luật các Tổ chức tín dụng) đã quy định rõ ràng chỉ các tổ chức tín dụng được cấp phép mới được phép huy động tiền gửi của công chúng. Đây là hoạt động kinh doanh có điều kiện rất chặt chẽ.
Đối với các ngân hàng thuần số hoạt động dưới giấy phép của một ngân hàng mẹ truyền thống, về bản chất pháp lý, tiền của khách hàng là tiền gửi tại ngân hàng mẹ.
“Do đó, khi có rủi ro hệ thống hoặc ngân hàng mẹ gặp vấn đề, trách nhiệm cuối cùng thuộc về Ngân hàng mẹ. Tiền gửi của khách hàng được bảo vệ bởi Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam theo quy định hiện hành. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là cơ quan giám sát Ngân hàng mẹ và xử lý khi có khủng hoảng, đảm bảo chi trả bảo hiểm tiền gửi cho khách hàng”, LS Hà cho biết.
Tuy nhiên, với các nền tảng Fintech không phải là tổ chức tín dụng (như nhiều ví điện tử, nền tảng đầu tư số), Luật sư Hà đánh giá tình hình sẽ phức tạp hơn. Tiền của người dùng trên các nền tảng này không được xem là “tiền gửi” theo nghĩa pháp lý truyền thống, nên không thuộc diện được bảo hiểm tiền gửi chi trả.
“Tiền thường được giữ trong tài khoản chuyên dụng của Fintech tại một ngân hàng đối tác. Dù ngân hàng đối tác có trách nhiệm giữ tiền trong tài khoản đó, trách nhiệm bồi hoàn trực tiếp cho từng người dùng cuối của Fintech khi Fintech sụp đổ là không rõ ràng nếu thiếu quy định pháp lý cụ thể. Khi Fintech không phải TCTD gặp rủi ro hoặc sụp đổ, trách nhiệm vận hành, quản lý thuộc về chính đơn vị Fintech. Tuy nhiên, nếu tiền của người dùng không được tách bạch hoàn toàn hoặc bị sử dụng sai mục đích, người dùng có nguy cơ cao là bên chịu thiệt hại cuối cùng”, LS Nguyễn Thanh Hà cho biết.
Theo đó, người dùng có thể trở thành chủ nợ không có bảo đảm trong quá trình phá sản của Fintech. Việc thu hồi vốn trong tình huống đó thường rất khó khăn, tốn kém. Dù tiền được lưu trữ tại ngân hàng đối tác, việc xác định, phân bổ lại cho hàng nghìn người dùng khi Fintech “biến mất” là một thách thức pháp lý lớn.
“Các cơ quan giám sát hiện nay bao gồm Ngân hàng Nhà nước (cho ngân hàng mẹ và trung gian thanh toán) và các cơ quan khác như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (cho hoạt động chứng khoán). Tuy nhiên, với các mô hình Fintech ‘lai’ hoặc chưa được định danh rõ, việc xác định cơ quan chịu trách nhiệm giám sát và xử lý dứt điểm khi có sự cố là một khoảng trống. Nghị định Sandbox chỉ giải quyết vấn đề này cho các mô hình thử nghiệm có kiểm soát, không bao quát toàn bộ thị trường”, LS Hà kết luận.
Rủi ro phải chấp nhận
Đánh giá viễn cảnh khi một Fintech sụp đổ, TS Ngô Minh Vũ – giảng viên Đại học Kinh tế TP. HCM (UEH) – cho rằng đây là rủi ro mà người dùng phải chấp nhận khi quyết định “gửi tiền”, hay chính xác hơn là đầu tư qua trung gian, vì Fintech chưa bao giờ được cấp phép là kênh đầu tư chính thức.

“Nếu một Fintech bị vô hiệu hóa hệ thống, người dùng cần xem xét kỹ các điều khoản bồi thường (nếu có) trong hợp đồng, vì đây không phải là gửi tiền mà là góp vốn đầu tư. Khi đó, vấn đề sẽ nằm ở điều khoản thỏa thuận giữa người góp vốn và đơn vị sử dụng vốn, bao gồm các cam kết cụ thể về trách nhiệm bồi thường nếu xảy ra sự cố nằm ngoài tầm kiểm soát”, TS Vũ chia sẻ.
Ông nhấn mạnh, người dân cần đọc kỹ điều khoản hợp đồng khi sử dụng các nền tảng không thuộc hệ thống tài chính chính thức để đánh giá mức độ rủi ro có thể chấp nhận.
Ở góc độ người dùng, một số ý kiến mà VietnamFinance ghi nhận cho thấy các khoản "tiền gửi” hoặc để tiền nhàn rỗi sẵn trong Fintech – phục vụ thanh toán hoặc chờ đầu tư – thường không quá lớn, chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng tài sản. Những người có tài sản lớn thường có xu hướng cẩn trọng hơn và ưu tiên gửi tại các tổ chức tài chính uy tín. Mặt khác, một số Fintech cũng quy định về số tiền tối đa mà người dùng được giữ trên nền tảng, thông thường là khoảng vài trăm triệu đồng.
Tuy nhiên, trong bối cảnh công nghệ và thị trường tài chính phát triển nhanh chóng, khả năng hình thành những Fintech quy mô lớn, vận hành minh bạch và chiếm được lòng tin người dùng là hoàn toàn có thể xảy ra. Khi niềm tin được củng cố, người dùng có thể sẵn sàng gửi những khoản tiết kiệm lớn hơn với kỳ vọng kép: an toàn và sinh lời cao.
Vụ việc của Yotta, Synapse và Evolve Bank & Trust là lời nhắc nhở rằng ngay cả những Fintech có quy mô và uy tín nhất định cũng không miễn nhiễm với rủi ro. Và câu chuyện này – nếu thiếu khung pháp lý rõ ràng – hoàn toàn có thể lặp lại ở bất kỳ quốc gia nào, bao gồm cả Việt Nam.
'Ma trận' gửi tiền trên thị trường số: Khi cuộc chơi mở rộng
- Chính thức có sandbox cho fintech; ngân hàng không thể đứng ngoài tài sản số 04/05/2025 02:45
- Chính thức có sandbox cho Fintech: Không thử nghiệm xuyên biên giới 01/05/2025 02:07
- Sandbox cho Fintech: Chọn TP.HCM thực nghiệm đổi mới sáng tạo? 05/02/2025 07:00
Big4 nhập cuộc tăng lãi suất huy động, gây sức ép lên lãi suất cho vay
(VNF) - Cả 4 ngân hàng quốc doanh đều đã tham gia đường đua tăng lãi suất huy động. Theo ông Trần Ngọc Báu, lãi suất cho vay tăng là điều khó tránh khỏi do các yếu tố cốt lõi về chi phí và bộ đệm của ngân hàng.
Ngân hàng Nhà nước cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước chính thức vận hành hệ thống giải quyết thủ tục hành chính tập, cung cấp 32 dịch vụ công trực tuyến toàn trình.
Agribank tiên phong cho vay ưu đãi doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số
(VNF) - Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước về triển khai gói tín dụng 500.000 tỷ đồng ưu tiên lĩnh vực hạ tầng và công nghệ, tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi số và phát triển hạ tầng bền vững, Agribank tiên phong triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi dành cho khách hàng doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số, với tổng quy mô lên tới 60.000 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi giảm đến 1,5%/năm áp dụng đến hết 31/12/2030.
'Ông lớn' ngân hàng đóng cửa 100 phòng giao dịch sau 1 năm
(VNF) - Ngân hàng VietinBank đã đóng cửa 100 phòng giao dịch từ đầu năm. Nhiều ngân hàng khác cũng mạnh tay trong việc cắt giảm chi nhánh, phòng giao dịch.
Lợi nhuận ngân hàng quý cuối năm và năm 2026 sẽ ra sao?
(VNF) - Bức tranh lợi nhuận ngân hàng trong quý cuối năm 2025 đang dần hiện rõ. Lợi nhuận ngành ngân hàng được dự báo sẽ phân hóa rõ nét trong năm 2026.
Lãi suất tăng cao, ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
Cổ tức ngân hàng vào mùa cao điểm: VietinBank dẫn đầu với mức gần 45%
(VNF) - Trong tuần 15 - 19/12, thị trường chứng khoán sôi động khi VietinBank, Saigonbank và HDBank đồng loạt chốt danh sách cổ đông trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đáng chú ý, VietinBank gây ấn tượng với tỷ lệ phát hành lên tới 44,64%, mức cao nhất trong nhóm ngân hàng năm nay.
Ngân hàng thu phí với tài khoản có số dư thấp, khách cần làm gì?
(VNF) - Một số ngân hàng thu phí với tài khoản có số dư dưới 2-3 triệu đồng. Khách hàng cần rà soát và đóng những tài khoản ngân hàng không sử dụng để tránh bị thu phí.
Bơm 500.000 tỷ cho DN đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược
(VNF) - Theo NHNN, Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược được triển khai theo hai giai đoạn với tổng quy mô lên tới 500.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn 1 - 1,5% so với mức lãi suất cùng kỳ hạn của ngân hàng.
'Dư nợ tín dụng ngân hàng chiếm 134% GDP, tiềm ẩn rủi ro an toàn hệ thống'
(VNF) - Theo ông Nguyễn Đức Hiển - Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, nguồn lực tài chính của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn dựa quá nhiều vào hệ thống ngân hàng trong khi thị trường vốn phát triển chưa tương xứng.
Techcombank lọt Top 100 nơi làm việc tốt nhất Đông Nam Á
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ Thương (Techcombank) chính thức góp mặt trong danh sách Fortune 100 Best Companies to Work For™ Southeast Asia 2025 – bảng xếp hạng được Fortune và Great Place To Work® công bố lần đầu tiên tại Đông Nam Á.
Khách hàng được hoàn tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay bằng thẻ PVcomBank
(VNF) - PVcomBank triển khai chương trình đặc quyền “1 thẻ cho vạn trải nghiệm” bao gồm chính sáchhmở thẻ tín dụng quốc tế miễn chứng minh thu nhập cùng đặc quyền hoàn tiền tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay dành cho Hội viên Bông Sen Vàng.
TPBank tiên phong số hóa, kiến tạo E-Vietnam thịnh vượng
(VNF) - TPBank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu khi được The Asian Banker vinh danh “Ngân hàng Vững mạnh hàng đầu Việt Nam năm 2025” dựa trên các chỉ số tài chính vượt trội. Với định hướng số hóa toàn diện, TPBank đã trở thành một trong những biểu tượng công nghệ của ngành ngân hàng, đồng thời nằm trong nhóm ngân hàng đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước, góp phần thúc đẩy một E-Vietnam thịnh vượng.
Gần 600.000 tài khoản có dấu hiệu lừa đảo
(VNF) - 592.000 tài khoản thanh toán/ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. 2,13 triệu lượt khách được cảnh báo, 670.000 lượt khách tạm dừng/hủy bỏ giao dịch.
Ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên kịch trần
(VNF) - Nhiều ngân hàng đồng loạt tiến hành tăng lãi suất tiết kiệm, nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên mức kịch trần 4,75%/năm do áp lực thanh khoản mùa cao điểm cuối năm.
Chuyển tiền quốc tế tiện lợi và nhanh chóng cùng OCB
(VNF) - Thao tác nhanh chóng, dễ dàng, hoàn toàn miễn phí cùng cam kết bảo mật tối ưu… dịch vụ chuyển tiền quốc tế online của ngân hàng Phương Đông (OCB) đang trở thành giải pháp tài chính tin cậy được đông đảo khách hàng lựa chọn.
Công nghệ mới và AI định hình lại ngành tài chính - ngân hàng toàn cầu
(VNF) - Trong năm 2025, công nghệ mới - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa - không chỉ thay đổi cách vận hành của các tổ chức tài chính toàn cầu mà còn đặt ra nhiều cơ hội lẫn thách thức cho các nền kinh tế như Việt Nam.
Ngân hàng ồ ạt tăng, lãi suất huy động thiết lập 'mặt bằng' mới
(VNF) - Một số ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động tăng tới hai lần chỉ trong chưa đầy nửa tháng, phản ánh áp lực huy động vốn ngày càng lớn.
Lãi suất kỳ hạn ngắn tăng cao, Ngân hàng Nhà nước liên tục bơm tiền
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục đi lên, kỳ hạn ngắn cao hơn kỳ hạn dài. Lãi suất huy động kỳ hạn ngắn tại nhiều ngân hàng lên mức kịch trần.
Bất động sản vẫn là 'thỏi nam châm' hút vốn tín dụng
(VNF) - Hiện nay, phần lớn nhu cầu cho vay đến từ lạm phát tài sản, khi giá trị các loại tài sản, đặc biệt là bất động sản, tăng lên, thị trường kinh doanh tài sản cũng trở nên sôi động. Điều này kéo theo nhu cầu vay vốn để đầu tư, mua bán tài sản, và thực tế, tín dụng chảy vào khu vực sản xuất không nhiều.
Vì sao Sacombank vẫn chưa gỡ được 'nút thắt Trầm Bê'?
(VNF) - Đến nay, Sacombank vẫn chưa nhận được phản hồi của NHNN về thương vụ xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến nhóm ông Trầm Bê do quá trình tái cơ cấu nội bộ tại ngân hàng trung ương.
Lãi suất tăng mạnh trở lại, ngân hàng siết dần dòng vốn vào bất động sản
(VNF) - Lãi suất tăng, kéo theo chi phí vốn tăng trở lại khiến dòng vốn tín dụng vào bất động sản đang có dấu hiệu “dịch chuyển”.
Giá USD tự do tiếp đà lao dốc mạnh
(VNF) - Giá USD tự do tiếp đà giảm mạnh, về sát mốc 27.000 đồng/USD, trong khi giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng được điều chỉnh tăng nhẹ.
TPBank nâng tầm trải nghiệm tài chính toàn cầu cho công dân thế hệ mới
(VNF) - Khi việc đi – đến – trải nghiệm khắp thế giới trở thành một phần không thể thiếu của thế hệ công dân toàn cầu, TPBank đang kết hợp cùng Visa tạo nên sức bật mạnh mẽ với đa dạng giải pháp thanh toán và chuyển tiền quốc tế liền mạch. Những bước tiến này giúp khách hàng giao dịch tiện lợi và khám phá thế giới ngày càng dễ dàng.
Rút tiền qua thẻ tín dụng chịu phí 'cắt cổ': Những lựa chọn an toàn và giá rẻ hơn
(VNF) - Không ít người vẫn có thói quen rút tiền mặt trực tiếp từ thẻ tín dụng khi cần tiền gấp mà chưa đánh giá đầy đủ các chi phí và rủi ro đi kèm. Theo các chuyên gia tài chính, đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều hệ lụy và người dùng nên cân nhắc các kênh tín dụng minh bạch, chi phí thấp hơn.
Big4 nhập cuộc tăng lãi suất huy động, gây sức ép lên lãi suất cho vay
(VNF) - Cả 4 ngân hàng quốc doanh đều đã tham gia đường đua tăng lãi suất huy động. Theo ông Trần Ngọc Báu, lãi suất cho vay tăng là điều khó tránh khỏi do các yếu tố cốt lõi về chi phí và bộ đệm của ngân hàng.
Thăm cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh 23.000 tỷ trước ngày thông tuyến
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.






























































