Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, năm 2021, tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt 370.000 tỷ đồng, bằng 117,46% dự toán thu ngân sách nhà nước (315.000 tỷ đồng), bằng 110,45% chỉ tiêu phấn đấu (335.000 tỷ đồng), tăng 19,2% so với cùng kỳ năm trước.
Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết nguyên nhân số thu ngân sách nhà nước năm 2021 tăng là do một số mặt hàng có số thu lớn do giá tăng mạnh làm trị giá nhập khẩu cũng tăng, đồng thời tăng thu ngân sách do giá tăng như: dầu thô xuất khẩu, nhập khẩu, xăng dầu nhập khẩu, khí đốt hóa lỏng nhập khẩu tăng khoảng 7.500 tỷ đồng; sắt thép, quặng sắt, các sản phẩm sắt thép nhập khẩu làm tăng khoảng 11.700 tỷ đồng; chất dẻo nguyên liệu nhập khẩu tăng khoảng 3.900 tỷ đồng; quặng và khoáng sản nhập khẩu tăng thu khoảng 3.000 tỷ đồng; than nhập khẩu tăng thu khoảng 3.600 tỷ đồng;
Cùng với đó, lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu tăng gấp 1,6 lần làm tăng thu từ mặt hàng này khoảng 14.300 tỷ đồng; nhiều dự án điện mặt trời, điện gió được triển khai làm tăng thu đột biến từ linh kiện, máy móc thiết bị phục vụ dự án khoảng 8.300 tỷ đồng.
Biểu đồ kết quả thu NSNN năm 2021 so với cùng kỳ năm 2020
Về công tác thu hồi nợ thuế, Tổng cục Hải quan cho biết tổng số nợ chuyên thu quá hạn tính đến 30/11/2021 là 5.590,74 tỷ đồng, giảm 69,71 tỷ đồng so với thời điểm 31/12/2020 (tương đương giảm 1,23%), và chiếm khoảng 1,49%/tổng thu ngân sách nhà nước.
Nguyên nhân được xác định là do các Cục Hải quan tỉnh, thành phố đẩy mạnh công tác rà soát, phân loại nợ chính xác để thực hiện các biện pháp thu hồi và xử lý nợ thuế. Kết quả thu hồi và xử lý nợ thuế đến nay đạt 562,94 tỷ đồng. Một số Cục Hải quan tỉnh, thành phố có kết quả thu hồi nợ thuế tốt trong năm 2021 như: Cục Hải quan Hải Phòng thu hồi đạt 118,27 tỷ đồng, Cục Hải quan Bắc Ninh thu hồi đạt 106,74 tỷ đồng; Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh thu hồi đạt 79,88 tỷ đồng; Cục Hải quan Hà Nội thu hồi đạt 66,11 tỷ đồng.
Về công tác quản lý thuế, tính đến ngày 15/11/2021, tổng số tiền thuế điều chỉnh tăng thêm sau tham vấn giá là trên 430 tỷ đồng; đã phát hiện và ban hành công văn chấn chỉnh đối với một số trường hợp khai báo chưa đầy đủ tên hàng, chưa chính xác về mã số, chưa chính xác trong việc áp dụng biểu thuế, đơn vị tính... (ví dụ như các mặt hàng: vàng xuất khẩu, vải không dệt, đá xuất khẩu...), kết quả thu được 62,5 tỷ đồng;
Đồng thời, nhờ vào việc chấn chỉnh đối với các mặt hàng loa, quạt dùng cho thiết bị lọc không khí phòng sạch, các mặt hàng là thép không gỉ có dấu hiệu khai báo sai mô tả hàng hóa nhằm trốn thuế chống bán phá giá, kết quả đã thu được 159 triệu đồng; chấn chỉnh đối với mặt hàng lốp dùng cho ô tô chở hàng, ô tô đầu kéo, sơ mi rơ moóc đã thu được 2,78 tỷ đồng.
Đối với công tác quản lý rủi ro, báo cáo của Tổng cục Hải quan cho biết đã phát hiện hơn 15.425 vụ vi phạm (tăng 73,41% so với cùng kỳ 2020) liên quan đến 19 loại rủi ro, trị giá hàng vi phạm ước tính hơn 4.730 tỷ đồng (trong đó nhiều mặt hàng chưa xác định được trị giá) tăng 23,56% so với cùng kỳ năm trước.
Cũng theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, trong năm 2021, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới nhìn chung có giảm trên tất cả các tuyến đường bộ, đường hàng không, bưu điện, chuyển phát nhanh, đường biển, đường sông, cảng biển, cảng sông quốc tế.
Nguyên nhân chủ yếu do tình hình dịch bệnh Covid-19 bùng phát làm chuỗi cung ứng hàng hóa bị gián đoạn, các nước có chung đường biên giới với nước ta tăng cường công tác phong chống dịch như kiểm tra, kiểm soát nghiêm ngặt đối với người, hàng hóa, phương tiện qua lại biên giới. Tuy nhiên, một số đối tượng lợi dụng các chính sách tạo thuận lợi thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp trong tình hình dịch bệnh để thực hiện các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Xem thêm: Đề xuất giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô điện: Mỗi năm ngân sách giảm 800 tỷ đồng
