Thủ tướng 'sốt ruột' khi tiền ảo chưa công nhận nhưng thực tế vẫn giao dịch

Phát biểu tại phiên thảo luận tại tổ về Luật Phòng chống rửa tiền (sửa đổi) của Quốc hội, đại biểu Đào Hồng Vận (đoàn Hưng Yên) cho rằng, dự thảo luật đang thiếu quy định chống rửa tiền liên quan tới tiền ảo, tiền kỹ thuật số.

“Lý do trình dự án luật là tiền ảo chưa được chấp nhận nên luật này chưa đề cập, tuy nhiên theo tôi cần nghiên cứu quy định. Người ta chuyển tiền bằng cách dùng tiền thật mua tiền ảo rồi ra nước ngoài bán tiền ảo lấy tiền thật mà Nhà nước không quản lý là không được”, ông Vận nêu vấn đề.

Trong khi đó, đại biểu Trình Lam Sinh (đoàn An Giang) thì cho rằng nhiều người tham gia vào sàn tiền ảo, và đây có thể thành điểm rửa tiền để tài trợ cho các loại tội phạm, như tội phạm khủng bố, vũ khí huỷ diệt hàng loạt...

Đề cập tới hình thức giao dịch qua tiền ảo, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng an ninh Nguyễn Minh Đức dành thời gian để chỉ ra 7 thủ đoạn rửa tiền "bẩn".

Thủ đoạn đầu tiên là các đối tượng lập công ty vỏ bọc mua bán khống hàng hóa. Cơ quan điều tra đã làm rõ rất nhiều công ty vỏ bọc được lập ra để rửa tiền.

Dẫn chứng cơ quan điều tra đã làm rõ rất nhiều các công ty vỏ bọc để rửa tiền, ông Đức cho biết mới đây nhất là vụ Nguyễn Thị Nguyệt cùng đồng phạm đã câu kết với nhân viên 3 ngân hàng chuyển trái phép 30.000 tỷ đồng ra nước ngoài, thông qua việc thành lập tới 8 công ty để xuất khẩu hàng hoá.

Thủ đoạn tiếp theo là rút "tiền bẩn" qua các nền tảng trò chơi trực tuyến, điển hình là vụ việc của Phan Sào Nam, Nguyễn Văn Dương đã được Bộ Công an triệt phá.

Theo ông Đức, người chơi có thể dùng tiền mặt để đổi ra thẻ, xèng để tham gia trò chơi, sau khi kết thúc thì đổi thẻ thành tiền mặt. Đối tượng phạm tội rửa tiền cũng dùng tiền "bẩn" chơi trò chơi trực tuyến, rồi đổi thành tiền mặt. Như vậy, tiền "bẩn" biến thành tiền "sạch".

Kế nữa là thủ đoạn núp bóng, gây quỹ làm từ thiện, đi du lịch. Ông Đức cho biết trước đây ngân hàng có Quyết định 1437 không cho phép chuyển tiền ra nước ngoài quá 5.000 USD. Nhưng Nghị định 70/2014 không giới hạn số tiền chuyển nữa, với mục tiêu để nền kinh tế phát triển tốt lên.

"Kẽ hở là các đối tượng có thể lợi dụng để chuyển tiền cho người thân ra nước ngoài bằng nền tảng giao dịch điện tử và rất khó kiểm soát", ông nói.

Ông dẫn chứng trường hợp một đối tượng tại quận 7 (TP. HCM) đi du lịch sang Bồ Đào Nhà, thông qua luật sư mở tài khoản ngân hàng tại đây để làm từ thiện. Trong 24 giờ, gia đình người này đã chuyển sang 200.000 euro, do không bị giới hạn số tiền chuyển.

Ngoài ra, còn có thủ đoạn rửa tiền qua chuyển tiền thừa kế ra nước ngoài cho người hưởng thừa kế. Phó chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng an ninh cho rằng thủ đoạn này hiện chưa phổ biến, song các đối tượng sẽ lợi dụng người được thừa kế ở nước ngoài thì có thể chuyển tiền thoải mái, không bị ngăn chặn.

Một thủ đoạn nữa được ông Đức nêu là rửa tiền qua nhờ người thân mua, chuyển nhượng, tặng bất động sản; mua cổ phiếu, trái phiếu.

Nêu ý kiến tại tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng vấn đề tiền ảo là thực tế song phải thực sự cân nhắc.

"Tiền ảo ta chưa công nhận, nhưng thực tế người ta vẫn sử dụng tiền ảo này. Chỗ này xử lý thế nào cho phù hợp", Thủ tướng nêu vấn đề.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh thực tế tiền ảo vẫn được sử dụng, giao dịch dù không được pháp luật công nhận.

"Tôi cũng rất sốt ruột về chỗ này khi mình chưa công nhận, nhưng thực tế người ta vẫn giao dịch", Thủ tướng nhấn mạnh và đề nghị nên giao Chính phủ quy định để đáp ứng với thực tế diễn biến rất nhanh.