Tại buổi làm việc, Thủ tướng bày tỏ ủng hộ 4 đề án đột phá của TP, gồm: Đề án điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách Nhà nước cho TP. HCM để TP có “chiếc bánh ngân sách” lớn hơn; Đề án thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP. HCM; Đề án thành lập TP. Thủ Đức (Thủ tướng giao Bộ Nội vụ phối hợp chặt chẽ với TP. HCM, các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện đề án, chú ý các yếu tố quy hoạch, huy động nguồn lực, phương thức quản lý, báo cáo cấp thẩm quyền theo quy định).
Cùng với đó là Đề án phát triển trung tâm tài chính TP. HCM (Thủ tướng đề nghị TP. HCM và các bộ, ngành khẩn trương nghiên cứu kỹ, đánh giá tác động ảnh hưởng, đặc biệt lưu ý các điều kiện cần thiết, công cụ, phương pháp tổ chức quản lý, huy động nguồn lực quốc tế và trong nước để phát triển trung tâm tài chính TP. HCM).
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nêu rõ Báo cáo Chính trị, Kinh tế - Xã hội với các đột phá trong phát triển TP. HCM không những được đảng viên, người dân TP quan tâm mà còn được cả nước quan tâm. Báo cáo được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, rà soát, hoàn thiện rất nhiều lần. Nội dung đúc kết từ thực tiễn, không xa rời thực tiễn, thể hiện rõ ràng, nhất quán yêu cầu, định hướng phát triển các lĩnh vực của TP.
Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, kỳ vọng của cả nước đối với sự phát triển của TP. HCM là rất lớn. Thủ tướng đề nghị TP rà soát kỹ, bổ sung một nội dung về chủ đề Đại hội. Chẳng hạn, về huy động sử dụng mọi nguồn lực, Thủ tướng cho rằng không chỉ huy động mà phải sử dụng có hiệu quả. TP. HCM cũng phải đặt vấn đề đổi mới sáng tạo gắn với cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Mục tiêu, định hướng phát triển TP trong 5-10 năm tới và tầm nhìn đến 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước là nội hàm đặc biệt quan trọng với TP.
Với vai trò là trung tâm, đầu tầu kinh tế của cả nước, có vị thế quan trọng ở khu vực Đông Nam Á và châu Á, TP. HCM phải áp dụng các tiêu chí về phát triển bền vững (SDGs) đến năm 2030 của Liên Hợp Quốc.
Nhất trí với đánh giá tình hình như trong dự thảo báo cáo của TP. HCM, Thủ tướng cho rằng TP đạt được những thành quả lớn lao nhưng cũng có những điểm nghẽn. Theo đó, tăng trưởng GRDP chưa tương xứng với tiềm năng. Văn hóa, xã hội còn bất cập, khoảng cách phát triển, chênh lệch mức sống ở một thành phố lớn là vấn đề đặt ra.
“Nếu TP cứ đi theo mô hình cũ thì khó có thể phát triển, nếu không đổi mới cách làm, không có sự tăng năng suất lao động cần thiết thì GRDP của các địa phương khác có thể bắt kịp và vượt TP. HCM”, Thủ tướng cho biết.
Do đó, Thủ tướng mong muốn với vị thế của mình, TP. HCM cần dẫn đầu về vấn đề này. Môi trường đầu tư cần thông thoáng, cởi mở, thu hút hơn nữa. Một nguy cơ nữa là với cơ cấu dân số và tỷ lệ sinh hiện nay thì trong khoảng 15 năm nữa TP. HCM sẽ đối mặt tình trạng già hóa dân số, mất cân bằng giới tính. Đội ngũ cán bộ, năng lực quản trị một TP 15 triệu dân là điểm then chốt để TP. HCM có thể thành công. Lựa chọn cán bộ giỏi, vừa có đức, vừa có tài để gánh vác sứ mệnh của TP là vô cùng quan trọng; phải vừa vận dụng đúng pháp luật và giải quyết được bài toán phát triển của TP.
Theo Thủ tướng, với một thành phố lớn, không chỉ vấn đề phát triển kinh tế mà phải chú trọng giải quyết vấn đề xã hội như an ninh trật tự, ùn tắc giao thông… Bên cạnh lo lâu dài thì cũng phải quan tâm vấn đề trước mắt.
Nhận định trong năm nay, việc hoàn thành các chỉ tiêu đề ra đối với TP. HCM là rất khó khăn, nhất là tăng trưởng, thu ngân sách nhà nước, Thủ tướng mong muốn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP cố gắng nhiều hơn nữa, với những biện pháp mạnh mẽ hơn nữa, đặc biệt quan tâm tháo gỡ cho các doanh nghiệp của TP, xây dựng hệ thống doanh nghiệp phát triển. TP phải thực hiện kết luận thanh tra một cách chặt chẽ, thu hồi tài sản, đất đai vi phạm về cho Nhà nước.
Về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2020-2025, Thủ tướng đề nghị TP phân tích, đánh giá rõ hơn yếu tố bên trong và bên ngoài ảnh hưởng đến sự phát triển của TP để có giải pháp, nhất là vấn đề khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực, hạ tầng, thách thức về biến đổi khí hậu…
“Trong đó, tôi đề nghị các đồng chí cân nhắc mục tiêu phấn đấu sớm trở thành thành phố công nghiệp thông minh, hiện đại, hội nhập, trở thành một trung tâm kinh tế, tài chính có tầm khu vực và toàn cầu”, Thủ tướng nói.
Nhắc lại phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 2018 về việc 3 TP của Việt Nam tham gia Mạng lưới TP thông minh ASEAN (gồm Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng), Thủ tướng cho rằng phát triển khu đô thị sáng tạo phía Đông phải đúng hướng, cần đề cập điều này ngay trong văn kiện đại hội chứ không chỉ đề án riêng. Xây dựng thành phố xanh, thành phố số, xã hội số, kinh tế số… là những vấn đề đặt ra trực tiếp đối với TP. HCM.
Về các chỉ tiêu chủ yếu, Thủ tướng cho rằng cần tính toán phù hợp hơn, trong đó chỉ tiêu GRDP bình quân đầu người mà TP đưa ra là thấp so với tầm vóc và định hướng phát triển của mình.
Nhất trí với các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như trong dự thảo báo cáo, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung quan trọng. Đầu tiên là cơ chế chính sách phù hợp để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ; huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả các nguồn lực. TP. HCM cũng như Hà Nội không thiếu nguồn lực mà thiếu cơ chế chính sách để huy động, sử dụng hiệu quả nguồn lực, nếu làm tốt thì nguồn lực rất lớn, đặc biệt là quản lý đất đai, tạo quỹ đất sạch, đấu giá đất hiệu quả thì hoàn toàn đủ nguồn lực cho phát triển các công trình kết cấu hạ tầng trọng yếu của TP và liên vùng.
Với vai trò trung tâm, là đầu tàu kinh tế của cả nước, TP. HCM phải đi đầu, tận dụng hiệu quả cơ hội từ hội nhập quốc tế và thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0, chú trọng đổi mới mô hình tăng trưởng.
Dẫn ý kiến cho rằng dự thảo Báo cáo Chính trị mới tập trung tâm thế vào quốc nội, tính quốc tế còn hạn chế, Thủ tướng cho rằng trong xu thế vươn lên cạnh tranh toàn cầu, TP. HCM cần mạnh dạn mở rộng tiếp cận quốc tế nhiều hơn nữa trong hoạch định chiến lược phát triển.
TP cần đi đầu trong hoạt động đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, do đó, cần nâng tỷ lệ ngân sách dành cho nghiên cứu và phát triển lên 5-7% tổng chi ngân sách hoặc 2% GRDP của TP trong 5 năm tới. Với tư cách là trung tâm của vùng thì TP. HCM cũng nên dành ít nhất 5% nguồn lực, ngân sách, vốn tín dụng, đất đai để cùng các địa phương cùng vùng kinh tế trọng điểm giải bài toán phát triển vùng.
