Toàn cảnh bê bối tham nhũng của đảng cầm quyền Nhật Bản
Quỳnh Anh -
16/12/2023 09:45 (GMT+7)
(VNF) - Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền Nhật Bản đang đối mặt với một trong những vụ bê bối tài chính lớn nhất trong nhiều thập kỷ, khi hàng loạt thành viên nội các bị cáo buộc đã nhận những khoản tiền lại quả lên đến hàng chục Yên thông qua quá trình gây quỹ cho LDP.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno (giữa) đến Văn phòng Thủ tướng nước này ở Tokyo vào ngày 14/12.
Theo cuộc điều tra đang được các công tố viên Nhật Bản tiến hành, một số chính trị gia thuộc đảng cầm quyền - Đảng Dân chủ Tự do (LDP), đã che giấu và tham ô khoảng 500 triệu yên (3,4 triệu USD) tiền gây quỹ tài trợ chính trị trong khoảng thời gian 5 năm.
Vụ việc bị phanh phui khiến nội các Nhật Bản hứng chịu sự chỉ trích nặng nề, trong khi mức độ tín nhiệm của Thủ tướng Kishida giảm xuống mức thấp kỷ lục và khiến ông phải thực hiện "cải tổ" nội các. Tính tới thời điểm hiện tải, khoảng 14 chính trị gia đã bị loại khỏi các vị trí lãnh đạo đảng và chính phủ.
Chuyện gì đã xảy ra?
Cuộc điều tra xoay quanh phe Seiwa-kai lớn nhất và quyền lực nhất của LDP.
Đạo luật kiểm soát quỹ chính trị hiện hành của Nhật Bản cấm các công ty quyên góp cho cá nhân các nhà lập pháp. Nhưng có một lỗ hổng, đó là việc một thực thể chính trị gây quỹ thông qua việc bán vé cho các sự kiện gây quỹ và phân phối lại cho các nhà lập pháp thành viên là hợp pháp, miễn là họ nộp báo cáo tài trợ chính trị.
Điều này nghĩa là, việc thu tiền gây quỹ, sau đó trả tiền quả lại cho các chính trị gia là hợp pháp, nhưng phải được báo cáo cụ thể.
Theo các phương tiện truyền thông và các công tố viên, lợi dụng việc bán vé gây quỹ hợp pháp cho đảng thông qua các buổi gặp mặt, một số nghị sĩ đã bán vé vượt quá số lượng cho phép, sau đó bỏ túi số tiền chênh lệch mà không báo cáo tài trợ chính trị.
Trong khoảng 5 năm qua, số tiền khoảng 500 triệu yên (3,52 triệu USD) đã được chia nhỏ và chuyển cho hàng chục nhà lập pháp thành viên, bao gồm cả các quan chức cấp cao thuộc LDP. Tờ báo Asahi Shimbun đưa tin nhóm này bị nghi ngờ không khai báo hơn 20 triệu yên trong 3 năm tính đến năm 2020.
Về thời hạn 5 năm được đưa ra, do Đạo luật kiểm soát quỹ chính trị của Nhật Bản, các công tố viên không thể buộc tội bất kỳ khoản tài trợ nào không được báo cáo xảy ra trước năm 2018, vì vậy, số tiền tham ô chỉ được tổng hợp trong 5 năm gần nhất.
Những cáo buộc này lần đầu tiên được đưa tin cách đây hơn 1 năm bởi một tờ báo do Đảng Cộng sản Nhật Bản đối lập điều hành. Dựa trên báo cáo đó, một học giả đã nộp nhiều đơn khiếu nại hình sự lên Văn phòng Công tố Quận Tokyo. Truyền thông địa phương bắt đầu đưa tin vào đầu tháng 11 rằng các công tố viên đã bắt đầu xem xét các cáo buộc.
Hơn 50 công tố viên đã được phân công phụ trách vụ án và đã thẩm vấn các nhà lập pháp, nhân viên kế toán và thư ký của các chính trị gia.
Truyền thông đưa tin Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno, Bộ trưởng Thương mại Yasutoshi Nishimura và người đứng đầu hội đồng chính sách của LDP Koichi Hagiuda mỗi người bị cáo buộc đã nhận số tiền thu được từ 1-10 triệu yên. Cả 3 người này đều đã từ chức nhưng chưa bình luận về những cáo buộc cụ thể.
Đây là vụ bê bối chính trị liên quan tới tài chính lớn nhất trong hàng chục năm gần đây tại Nhật Bản.
Hàng loạt Bộ trưởng bị thay thế
Ngày 14/12, 4 Bộ trưởng thuộc nội các Nhật Bản đã từ chức và được Thủ tướng Kishida chấp thuận ngay lập tức.
Theo đó, ông Kishida thay thế bốn bộ trưởng gồm: Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno; Bộ trưởng Kinh tế và Công nghiệp Yasutoshi Nishimura; Bộ trưởng Nông nghiệp Ichiro Miyashita; và Bộ trưởng Nội vụ Junji Suzuki.
Ngoài ra, 7 thứ trưởng và các trợ lý khác cũng đệ đơn từ chức, trong khi 3 nhà lập pháp từ bỏ các chức vụ hàng đầu tại LDP. Thủ tướng Kishida được cho là đang quyết định thay thế những chính trị gia này trong vài ngày tới thay vì loại bỏ tất cả cùng một lúc để giảm bớt tác động lên nội các.
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio trong cuộc họp báo tại Tokyo.
Ông Kishida cho biết ông đã lên kế hoạch giải quyết “trực tiếp” các cáo buộc: “Tôi sẽ nỗ lực như một 'quả cầu lửa' và lãnh đạo LDP khôi phục niềm tin của công chúng”.
Thủ tướng Kishida bị ảnh hưởng ra sao?
Các cáo buộc xảy ra vào thời điểm tồi tệ nhất đối với ông Kishida, người tuần trước đã từ chức người đứng đầu phe LDP và tỏ ra trung lập khi vụ bê bối tài chính ngày càng "phình" lớn.
Xếp hạng tín nhiệm của ông đang ở mức thấp nhất – 23% – kể từ khi ông nhậm chức vào cuối năm 2021, trong bối cảnh cử tri tức giận về cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt ngày càng sâu sắc và kế hoạch tăng thuế để tài trợ cho chi tiêu quốc phòng kỷ lục.
Một cuộc khảo sát của NHK trong tuần này cho thấy sự ủng hộ dành cho LDP đã giảm xuống dưới 30% lần đầu tiên kể từ năm 2012.
Thủ tướng Kishida cho biết trong tuần này rằng ông dự định thực hiện “các biện pháp thích hợp” để xây dựng lại lòng tin của công chúng đối với chính phủ của mình, nhưng một số nhà phân tích không tin rằng việc giải tán nội các sẽ chấm dứt vụ bê bối.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - TikTok được cho là đã ký các thỏa thuận ràng buộc để bán hơn 80% tài sản tại Mỹ cho một nhóm nhà đầu tư, nhằm tránh nguy cơ bị cấm hoạt động và chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm với chính phủ Mỹ.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.