Vàng thau lẫn lộn
Phát biểu tại một sự kiện mới đây, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup khẳng định thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tại Việt Nam đang có sự tham gia của nhiều nhà đầu tư “tay mơ”.
“Có một nhà đầu tư là bác sĩ từng phải chật vật tìm cách bán lại lô trái phiếu bất động sản trị giá 7 tỷ đồng vì tin vào cam kết mua lại bất cứ lúc nào của đơn vị phát hành”, ông Thuân dẫn chứng.
Đồng quan điểm, bà Trịnh Quỳnh Giao, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần quản lý quỹ PVI nhận định nhiều nhà đầu tư cá nhân chưa thực sự hiểu về thị trường TPDN.
“Điều này cũng dễ hiểu khi mà những khái niệm liên quan đến thị trường TPDN như đường cong lãi suất, giá sạch, giá bẩn, giao dịch thông thường, giao dịch repo hay những phương pháp tính toán như tổn thất tín dụng kỳ vọng, tổn thất tín dụng vỡ nợ,… đều là những thứ trừu tượng, khó hiểu đối với nhà đầu tư cá nhân, thậm chí là cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp hay làm trong ngành tài chính”, bà nói.
Sự phức tạp trên thị trường cũng như thiếu công cụ định giá chính là nguyên nhân khiến nhà đầu tư đối mặt nhiều rủi ro và bị thiệt thòi khi rót tiền vào thị trường TPDN. Qua thực tế từ nhiều vụ việc như Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát… có thể thấy rằng nhà đầu tư trái phiếu ở Việt Nam đang phải đối mặt với thực tế “lãi suất thấp hơn rủi ro” khi mua TPDN.
Đại diện FiinGroup chỉ ra, do không có đường cong lãi suất để tham chiếu nên nhiều nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân tại thị trường TPDN Việt Nam không xác định được đâu là “trái phiếu đắt”, đâu là “trái phiếu rẻ”.
Nói một cách cụ thể, thông thường, chẳng hạn như khi sở hữu một trái phiếu được phát hành với lãi suất danh nghĩa 10%/năm, nhà đầu tư sẽ có kỳ vọng khoản đầu tư đem lại lợi nhuận tương đương lãi suất danh nghĩa nói trên. Tuy nhiên, điều này sẽ có “sai số” nếu như sau một khoảng thời gian phát hành, doanh nghiệp phát hành khó khăn thanh khoản và không trả được lãi, gốc cho nhà đầu tư.
Ở các thị trường TPDN khác, nhà đầu tư thường sử dụng nhiều công cụ để quản trị rủi ro, trong đó có cơ sở dữ liệu để tính toán đường cong lãi suất - bảng dữ liệu so sánh mà thị trường dùng làm tham chiếu khi đầu tư TPDN để biết trái phiếu được định giá đắt hay rẻ.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, nhiều đơn vị đang phải áp dụng công thức tính lãi suất trái phiếu theo hướng: lãi suất tiết kiệm 12 tháng cộng phần bù rủi ro bình quân (khoảng 2-5%), dẫn đến giá trái phiếu được công bố trên HNX không phải là giá chuẩn. Ngoài ra, nhiều nhà đầu tư vẫn định giá trái phiếu dựa trên kinh nghiệm hoặc tham khảo ý kiến từ những nhà đầu tư khác.
Ví dụ như, do không có đường cong lãi suất để tham chiếu nên nhiều nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân tự nhận định rằng lãi suất danh nghĩa 10%/năm là hấp dẫn vì cao gấp 2 lần tiền gửi ngân hàng. Nhưng họ lại không lường trước được đó là trái phiếu được phát hành bởi doanh nghiệp rủi ro cao. Khi đó, trái phiếu “rẻ” lại hóa trái phiếu “đắt”.
Thực trạng này khá phổ biến ở giai đoạn thị trường TPDN bùng nổ. Thời điểm đó, có không ít doanh nghiệp lợi dụng việc thị trường “tranh tối, tranh sáng”, lập lờ thông tin để chào bán trái phiếu với lãi suất 9 – 10%/năm, thậm chí lên tới hàng chục phần trăm mỗi năm để thu hút nhà đầu tư cá nhân. Song, có nhiều trường hợp đến nay vẫn chưa thể thu được gốc và lãi, từ đó khiến thị trường hỗn loạn.
Vai trò của đường cong lãi suất
Ông Trần Phú Việt, Trưởng phòng Nghiên cứu và phát triển sản phẩm, Bộ phận Dữ liệu tài chính của FiinGroup nhấn mạnh, đường cong lãi suất là hạ tầng mềm quan trọng của thị trường vốn.
Đối với nhà đầu tư cá nhân, với đường cong lãi suất, họ có thể hiểu rõ hơn về rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng, từ đó đưa ra quyết định đầu tư tốt hơn. Đối với nhà đầu tư tổ chức, đường cong lãi suất giúp xác định và điều chỉnh tỷ trọng đầu tư của TPDN trong danh mục đầu tư, triển khai và ứng dụng các mô hình đầu tư và quản trị rủi ro theo chuẩn quốc tế.
Đối với các doanh nghiệp phát hành, đây cũng sẽ là công cụ có thể tham khảo để làm cơ sở cho tối ưu chiến lược vốn và hỗ trợ xác định lãi suất phát hành phù hợp với khẩu vị đầu tư của nhóm nhà đầu tư mà doanh nghiệp nhắm đến.
Đại diện FiinGroup cho biết, cơ sở để FiinGroup nghiên cứu, xây dựng và đưa ra đường cong lãi suất chính là dữ liệu về lịch sử vỡ nợ/chậm trả của các doanh nghiệp phát hành. những trái phiếu được phát hành bởi các doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm ở mức AAA- AA thì YTM (lợi suất đáo hạn của trái phiếu) chỉ ở mức 7-8% nhưng nếu xếp hạng tín nhiệm ở mức CCC thì YTM lên tới 17-18% bởi vì những doanh nghiệp này có tỷ lệ chậm trả lên tới 40% trong 3 năm qua.
Trong khi đó, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, đường cong lãi suất không là công cụ tham chiếu để tổ chức phát hành và nhà đầu tư định giá trái phiếu mà còn có thể đưa ra dự báo về mặt bằng lãi suất và triển vọng của nền kinh tế.
“Nếu đường cong lãi suất của trái phiếu kỳ hạn ngắn mà cao hơn lãi suất của các kỳ hạn dài thì chứng tỏ kinh tế sắp tới khó khăn. Còn nếu đường cong lãi suất xuôi chiều, tức lãi suất trái phiếu kỳ hạn dài cao hơn kỳ hạn ngắn thì chứng tỏ sắp tới kinh tế sẽ phát triển bình thường, ổn định. Một đường cong lãi suất chuẩn còn có thể hỗ trợ dự báo tình hình kinh tế vĩ mô trong 6 tháng, thậm chí từ 1 - 2 năm tới”, ông nói.
Ở góc độ của một đơn vị xếp hạng tín nhiệm, Chủ tịch FiinGroup nhấn mạnh, tất cả các bên tham gia thị trường bao gồm doanh nghiệp phát hành, cơ quan quản lý, đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành, xếp hạng tín nhiệm,… cần chung tay để xây dựng đường cong lãi suất chuẩn.
Đại diện một số quỹ đầu tư cũng cho rằng, thị trường TPDN rất cần những bên thứ 3 độc lập thu thập, xử lý dữ liệu, đưa ra đường cong lãi suất chuẩn, từ đó giúp thị trường tham chiếu dựa trên cơ sở dữ liệu là cung – cầu thật, hạn chế rủi ro cho cả doanh nghiệp phát hành lẫn nhà đầu tư.
Tags:
(VNF) - Diễn đàn Triển vọng Thị trường Vốn Việt Nam 2026 diễn ra vào 13h00 ngày 12/12 sẽ quy tụ các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nhân để cùng bàn thảo những giải pháp mang tính đột phá nhằm đưa thị trường vốn Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới.
(VNF) - Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn đặc biệt của Bitcoin khi thị trường bước sâu vào chu kỳ hậu Halving 2024. Không chỉ biến động về giá, Bitcoin trong năm nay còn cho thấy sự thay đổi căn bản về vai trò: từ một tài sản mang tính đầu cơ mạnh sang một cấu phần ngày càng gắn với hệ thống tài chính truyền thống.
(VNF) - Giữa làn sóng tăng vốn kéo dài của ngành chứng khoán, các công ty chứng khoán ngoại lại lựa chọn đứng ngoài quan sát với rất ít động thái nhập cuộc.
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.
(VNF) - Vingroup hiện sở hữu quy mô vốn hoá lớn nhất thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời cũng là doanh nghiệp phi tài chính có vốn điều lệ cao nhất. Trong khi đó, giá trị tài sản tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng lập kỷ lục mới ở mức 27,1 tỷ USD.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất công chức thuế được hưởng hỗ trợ hàng tháng bằng 100% mức lương, thu nhập này được miễn thuế thu nhập cá nhân và các nghĩa vụ tài chính khác.
(VNF) - Đề xuất nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng đang tạo ra nhiều tranh luận về tính phù hợp. Cơ quan quản lý kỳ vọng chính sách sẽ giảm áp lực chi phí, hỗ trợ khu vực hộ kinh doanh phục hồi, nhưng nhiều ý kiến cho rằng mức 500 triệu vẫn còn thấp so với thực tế quy mô và dòng tiền hiện nay.
(VNF) - Một xu hướng tài chính âm thầm nhưng mạnh mẽ đang diễn ra trong giới trẻ Việt Nam: họ bắt đầu tích sản ngày càng sớm, từ khi còn là học sinh, sinh viên. Không còn đợi có nhiều tiền mới đầu tư, nhiều bạn trẻ lựa chọn mua từng phân, từng chỉ vàng, hoặc trích những khoản rất nhỏ mỗi tháng để tích lũy cho tương lai.
(VNF) - PYN Elite Fund đưa cổ phiếu FPT trở lại vị thế trọng tâm trong danh mục chỉ vài tháng sau khi “chốt lời” cổ phiếu này ở vùng giá đỉnh và cảnh báo về rủi ro bong bóng công nghệ.
(VNF) - Ông Lê Văn Tuấn – đại diện Keytas khuyên rằng, hộ kinh doanh cần hiểu nguyên tắc và chủ động trong việc kiểm kê hàng tồn kho khi thời gian chuyển đổi mô hình quản lý thuế sắp đến gần.
(VNF) - Tuần vừa qua, cổ phiếu TAL tiếp tục phá đỉnh, qua đó góp mặt trong danh sách cổ phiếu tăng mạnh nhất sàn HoSE.
(VNF) - Tuần giao dịch đầu tiên của tháng 12, làn sóng thoái vốn và M&A tiếp tục là động lực đẩy nhiều cổ phiếu tăng mạnh.
(VNF) - Ông Trần Đức Trung - CEO Công ty YPFP, chuyên gia tài chính cá nhân của FIDT - cho rằng người trẻ không cần bắt đầu bằng kiến thức tài chính phức tạp. Điều quan trọng nhất là hiểu rõ thu - chi, xây nền tảng an toàn trước khi nghĩ tới đầu tư. Khi nắm được rủi ro, có kế hoạch cụ thể và đầu tư từng bước, nỗi sợ thua lỗ tự nhiên sẽ giảm đi.
(VNF) - Ở tuổi 30, sở hữu gần 3 tỷ đồng cùng thu nhập 60-80 triệu mỗi tháng, một cô gái trẻ tại Hà Nội đang đứng trước quyết định lớn: nên chọn một căn chung cư để ổn định cuộc sống hay đầu tư đất để tài sản tăng tốc trước khi lập gia đình.
(VNF) - Bộ Tài chính đã ban hành Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hoá đơn, trong đó sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung vướng mắc của người nộp thuế trong thời gian vừa qua.
(VNF) - Ông Lâm Anh Tuấn - Founder Financial Planner - chia sẻ với VietnamFinance cách hiểu đúng về tâm lý chi tiêu, nhận diện "bẫy cuối năm" và áp dụng những nguyên tắc đơn giản để tận hưởng mùa lễ hội mà không rơi vào vòng xoáy chi tiêu thiếu kiểm soát.
(VNF) - Mức tăng trưởng GDP 10% được đánh giá là đầy tham vọng, phản ánh kỳ vọng lớn vào sức bật của nền kinh tế khi bước vào chu kỳ phát triển mới.
(VNF) - Theo quy định mới, các hành vi vi phạm bị xử phạt trong một vụ việc vi phạm hành chính thì chỉ bị xử phạt về một hành vi không lập hoá đơn có khung tiền phạt tương ứng với số lượng hoá đơn đã lập không đúng thời điểm.
(VNF) - Cổ phiếu VIC của Tập đoàn Vingroup – Công ty Cổ phần tăng kịch trần 6,97%, qua đó lập đỉnh mới ở mức 142.800 đồng/cp, một mình mang lại 9,26 điểm cho VN-Index.
(VNF) - Ông Nguyễn Văn Được – Trọng Tín Tax cho rằng, việc trích 0,1-0,2% số thu thuế GTGT nội địa thực hiện chương trình hoá đơn may mắn là chính sách “đột phá của đột phá” nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế.
(VNF) - Dù đã tăng tới 7 lần từ vùng đáy, cổ phiếu VIC vẫn được giao dịch sôi động, cho thấy lực cầu mạnh bất chấp ở vùng giá cao.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, Luật sư Nguyễn Ngọc Hà cho rằng, ngưỡng chịu thuế 500 triệu đồng/năm cho hộ kinh doanh là phù hợp trong bối cảnh hiện nay, nhưng để phát huy hiệu quả, cần kết hợp với các giải pháp về quản lý thuế, chống thất thu và hỗ trợ chuyển đổi hộ kinh doanh lên mô hình doanh nghiệp khi đạt đến quy mô nhất định, nếu không ngân sách sẽ đứng trước nguy cơ thất thu.
(VNF) - Danh mục Quỹ ETF KPHO được kết hợp giữa Quỹ ETF DCVFM VN Diamond (đại diện cho nhóm cổ phiếu tăng trưởng cao mà quỹ ngoại không được mua trực tiếp) và nhóm các cổ phiếu tăng trưởng có thể mua được trên thị trường.
(VNF) - Chủ thương hiệu Campus - Tập đoàn Kokuyo (Nhật Bản) muốn sở hữu 65% vốn của Tập đoàn Thiên Long, dự chi 4.600 tỷ đồng.
(VNF) - Khán phòng tổ chức sự kiện “MCH Roadshow – Niêm yết HoSE & Câu chuyện tăng trưởng” chật kín, cho thấy mức độ quan tâm lớn của các nhà đầu tư về kế hoạch lên sàn HoSE của MCH.
(VNF) - Diễn đàn Triển vọng Thị trường Vốn Việt Nam 2026 diễn ra vào 13h00 ngày 12/12 sẽ quy tụ các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nhân để cùng bàn thảo những giải pháp mang tính đột phá nhằm đưa thị trường vốn Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới.
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.
