- Chiến sự Nga – Ukraine là một sự kiện bất thường, nằm ngoài khả tiên liệu của Việt Nam về năm 2022. Theo ông, cuộc chiến này có ảnh hưởng như thế nào tới quá trình phục hồi, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam?
TS Võ Đình Trí: Cuộc chiến này rõ ràng có tác động sâu sắc đến kinh tế thế giới. Dự kiến ngày 19/4 Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) sẽ công bố đánh giá lại tăng trưởng toàn cầu. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của thế giới theo các định chế tài chính lớn chắc chắc sẽ thấp hơn dự báo lúc đầu năm. Khi đó, chúng ta mới phần nào định lượng được sự “tàn phá” của cuộc chiến tới nền kinh tế.
Đặc biệt, các nền kinh tế lớn, phải đương đầu với “tam tai”: dịch bệnh, lạm phát, và chiến tranh. Tình hình dịch bệnh mới nhất ở Trung Quốc và Hàn Quốc cũng rất đáng quan ngại.
Với các dữ liệu hiện thời, có thể nói cuộc chiến Nga – Ukraine không tác động quá nhiều tới kinh tế Việt Nam. Quan hệ thương mại giữa nước ta và hai nước này không lớn. Nhưng điều đáng lo ngại là cuộc chiến tạo ra sự biến đổi mạnh mẽ của quan hệ thương mại quốc tế, đặc biệt liên quan đến Nga – quốc gia đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam. Đơn cử một khía cạnh là các lệnh trừng phạt kinh tế lẫn nhau giữa Nga và phương Tây có thể khiến Việt Nam rơi vào cảnh “trâu bò đánh nhau, ruồi muỗi chết”.
Bên cạnh đó, cuộc chiến đã tạo nên một hoàn cảnh ngặt nghèo cho tiến trình phục hồi kinh tế của Việt Nam sau đại dịch: giá nguyên vật liệu gia tăng (điển hình là xăng dầu, sắt thép…), dẫn đến chi phí sản xuất tăng lên, giá cả leo thang, ảnh hưởng tới sức mua vốn dĩ đã yếu ớt.
- Theo ông, những ngành nào của nền kinh tế Việt Nam sẽ gặp khó khăn từ tác động của cuộc chiến?
Điều này phải xét tới tác động lâu dài hay trước mắt. Nếu trước mắt, chúng ta thấy những ngành có chi phí đầu vào phụ thuộc vào nguyên vật liệu nhập khẩu sẽ bị ảnh hưởng. Ảnh hưởng sẽ càng nặng đối với những ngành khó chuyển gánh nặng chi phí cho người tiêu dùng. Song cũng phải thấy rằng có những doanh nghiệp sẽ lợi dụng tình hình để “té nước theo mưa”, điều chỉnh giá bán còn nhanh hơn cả tốc độ tăng của chi phí đầu vào. Đó là điều cơ quan quản lý nhà nước cần lưu ý.
- Ông nhìn nhận tác động của cuộc chiến tới nền kinh tế Việt Nam sẽ kéo dài hay chỉ là một cú sốc ngắn hạn? Trong trường hợp chiến sự kéo dài, rủi ro lớn hơn mà Việt Nam phải đối diện là gì?
Chiến sự là điều rất khó dự đoán, vì nó phụ thuộc vào toan tính của các nước lớn, tiến trình đàm phán giữa các bên tham chiến và những nước liên quan trực tiếp hay gián tiếp. Do vậy, tác động của cuộc chiến đến nền kinh tế Việt Nam cũng là điều rất khó dự báo. Tuy nhiên, bất kỳ nền kinh tế nào cũng sẽ tự động thích nghi với hoàn cảnh mới và Việt Nam cũng không ngoại lệ.
Nếu chiến sự kéo dài, tôi nghĩ rủi ro sẽ là đáng kể đối với Việt Nam, bởi khi đó giá của nhiều nguyên liệu và hàng hóa nhập khẩu sẽ giữ ở mức cao. Giá thế giới tăng thì Việt Nam có thể tăng giá xuất khẩu, nhưng sẽ khó khăn khi tiền lương, thu nhập của người lao động chưa điều chỉnh theo kịp.
- Việc gì cũng có hai mặt, vậy liệu kinh tế Việt Nam có được hưởng lợi gì từ cuộc chiến?
Trong cuộc chiến này, sẽ có những bên hưởng lợi nhất định, nhưng đáng tiếc Việt Nam lại nằm ở bên chịu thiệt hại, dù cho một số ngành của nền kinh tế nước ta có thể được hưởng lợi trong ngắn hạn, ví dụ nông – thủy sản. Song, giá trị xuất khẩu của nông – thủy sản không quá lớn. Mặt khác, nếu chiến sự kéo dài thì nhu cầu trên thế giới cũng sẽ suy giảm, cuối cùng cũng dẫn tới thiệt hại. Đó là chưa nói, xuất khẩu của Việt Nam phần lớn được tạo ra bởi khối ngoại.
Cũng như đã nói ở trên, Việt Nam là nước xuất khẩu nên giá thế giới tăng sẽ khiến cho quy mô xuất khẩu tăng, cho nên về mặt con số cũng là một điều tích cực.
- Vậy khuyến nghị của ông cho Chính phủ trong bối cảnh này là gì?
Hệ lụy lớn nhất của chiến sự Nga – Ukraine là tác động dẫn truyền của lạm phát thế giới vào Việt Nam. Điều này càng trở nên đáng lo ngại hơn khi nền kinh tế quốc gia “vừa ốm dậy” sau 2 năm dịch bệnh, đang rất cần môi trường ổn định để phục hồi và tăng trưởng. Tôi cho rằng Chính phủ phải chuẩn bị cẩn trọng, ứng xử linh hoạt vì sắp tới e rằng mục tiêu kiểm soát lạm phát là rất khó khăn.
Ứng phó với lạm phát thì lý thuyết kinh tế đã có những “bài thuốc” kinh điển, vấn đề chỉ là mỗi thời điểm khác nhau sẽ “kê đơn” theo các liều lượng khác nhau: điều chỉnh lãi suất, hỗ trợ những người có thu nhập thấp… Nhưng quan trọng nhất vẫn là sự nhất quán và thông điệp rõ ràng về mặt điều hành của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, để tạo ra tâm lý an toàn cho giới kinh doanh và người dân.
Thực ra, lạm phát về tâm lý còn nguy hiểm hơn lạm phát thực sự, bởi nó tạo ra tâm lý đám đông, ai cũng nghĩ giá tăng thì sẽ tạo ra cảnh doanh nghiệp găm hàng, người dân tranh mua, tranh bán. Nhưng nếu người dân biết rằng giá tăng có giới hạn, Chính phủ sẽ can thiệp khi cần thiết, nguồn cung đảm bảo thì sẽ không xảy ra các cơn sốt giá. Đây cũng là kinh nghiệm quốc tế mà tôi theo dõi ở các nước trên thế giới.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.
