Bộ luật Hình sự, ngay ở chương mở đầu, tại Điều 4 đã quy định về trách nhiệm phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm. Cụ thể, "cơ quan, tổ chức có nhiệm vụ giáo dục những người thuộc quyền quản lý của mình nâng cao cảnh giác, ý thức bảo vệ và tuân theo pháp luật, tôn trọng các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ nghĩa; kịp thời có biện pháp loại trừ nguyên nhân và điều kiện gây ra tội phạm trong cơ quan, tổ chức của mình".
Xét theo điều khoản này, có thể thấy ngành ngân hàng trong những năm gần đây đã không làm tròn nhiệm vụ. Nếu có một cơ chế phòng ngừa tội phạm hữu hiệu hơn thì đã không để xảy ra nhiều đại án như vậy và có thể, nhiều những tù nhân hôm nay vẫn đang điều hành ngân hàng của họ và được kính trọng như đối với giới tinh hoa của nền kinh tế.
Qua các "đại án" ngân hàng có thể thấy sai phạm của các bị cáo đều diễn ra trong một thời gian dài, thế nhưng hệ thống thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) gần như "mù tịt" để đến khi Công an vào cuộc thì thiệt hại đã lên đến hàng nghìn tỷ đồng.
Ngày 8/9/2017, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an (C46) đã ra Quyết định khởi tố bị can đối với ông Đặng Thanh Bình, nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", quy định tại Điều 285, Bộ luật Hình sự. Thông cáo phát đi từ Bộ Công an cho biết, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an đang thụ lý điều tra vụ án Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Tổ giám sát của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đặt tại Ngân hàng Xây dựng và một số đơn vị, tổ chức thuộc Ngân hàng Nhà nước.
Ông Bình đến nay là người từng nắm cương vị cao nhất tại NHNN bị khởi tố sau hàng loạt các đại án ngân hàng rúng động. Thời điểm 2013, ông Bình đương chức Phó Thống đốc NHNN phụ trách trực tiếp mảng thanh tra, giám sát ngân hàng, là người chỉ đạo, quản lý trực tiếp các Tổ giám sát tham gia vào quá trình tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém.
Tại TrustBank, nhiệm vụ của Tổ giám sát là tiến hành thanh tra đột xuất và yêu cầu thực hiện kiểm toán độc lập; triển khai tái cơ cấu bằng phương án chấp thuận để nhóm các nhà đầu tư mới, đại diện là ông Phạm Công Danh, mua lại cổ phần của nhóm Phú Mỹ và tham gia tái cơ cấu ngân hàng. Tất cả những giao dịch có giá trị từ 5 tỷ đồng trở lên của TrustBank lúc đó đều nằm dưới sự giám sát của Tổ giám sát của NHNN trước khi thực hiện và cần được sự phê duyệt của Tổ giám sát.
Tuy nhiên, theo cáo trạng thì Tổ giám sát đặt tại TrustBank đã không thực hiện hoặc thực hiện không làm đúng nhiệm vụ được giao trong việc giám sát, để Phạm Công Danh rút hơn 18.000 tỷ đồng, trong đó có 15.670 tỷ đồng không thể thu hồi được. Trong số hơn 18.000 tỷ đồng rút ra có hơn 9.000 tỷ đồng có xin ý kiến Tổ giám sát. Hành vi thiếu trách nhiệm của Tổ giám sát được cho là một trong các nguyên nhân dẫn đến hậu quả xảy ra tại VNCB.
Đoạn kết buồn của ông Bình, một người vốn được giới ngân hàng tài chính rất kính trọng, chỉ là một ví dụ rút ra từ cả một câu chuyện dài về sự lơ là chức trách, nhiệm vụ giám sát lĩnh vực được coi là huyết mạch của nền kinh tế. Nghị định 26/2014 về tổ chức, hoạt động của Thanh tra, giám sát ngành Ngân hàng đã quy định rõ việc giám sát ngân hàng phải được tiến hành thường xuyên, liên tục.
"Thượng phương bảo kiếm" trong tay nhưng NHNN đã không phát hiện sớm và ngăn chặn "từ trong trứng nước" các hành vi vi phạm của các ông chủ ngân hàng thương mại, như Bầu "Kiên" của ACB, Phạm Công Danh của VNCB, Hà Văn Thắm của Oceanbank, Trầm Bê của Sacombank…
Huy động tiền tiết kiệm "mồ hôi nước mắt" của dân chúng nhưng nhóm "chóp bu" tại các nhà băng lại rút ra tiêu hết sức dễ dàng. Ban Kiểm soát tại các ngân hàng là cơ quan được Đại hội đồng cổ đông lập ra để "trông coi", giám sát các hoạt động điều hành dường như bị vô hiệu hoá hoàn toàn. Luật Các tổ chức tín dụng dự liệu trước tình huống các ông chủ nắm quyền chi phối dễ "tự tung tự tác", tại Điều 46 đã quy định rõ quyền của Trưởng Ban kiểm soát: "Yêu cầu ghi lại ý kiến của mình trong biên bản cuộc họp Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên nếu ý kiến của mình khác với nghị quyết, quyết định của Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên và báo cáo trước Đại hội đồng cổ đông hoặc chủ sở hữu, thành viên góp vốn".
Nhưng qua theo dõi các vụ án ngân hàng thì có thể thấy dù chỉ một lời "can gián" cũng rất hiếm hoi. Như tại phiên toà xét xử vụ Oceanbank vừa qua, theo cựu Chủ tịch HĐQT OceanBank Hà Văn Thắm: OceanBank chi lãi suất ngoài hợp đồng trong thời gian dài mà "không thấy ai nhắc nhở gì".
Theo chuyên gia tài chính Bùi Kiến Thành, hàng loạt "đại án" xảy ra trong lĩnh vực ngân hàng cho thấy, hệ thống giám sát nội bộ cũng như giám sát từ xa của các ngân hàng gần như tê liệt.
"Nhìn từ "đại án" tại Ngân hàng Xây dựng cho thấy, người đứng đầu ngân hàng này là Phạm Công Danh có thể chỉ đạo thuộc cấp rút ruột ngân hàng cả trăm tỷ, nghìn tỷ đồng rất dễ dàng. Điều đó cho thấy, hệ thống giám sát nội bộ của ngân hàng hoàn toàn tê liệt, nhất là khi sai phạm lại được chỉ đạo bởi chính người đứng đầu.
Song, không chỉ nội bộ dễ dàng thoả hiệp, bao che, sự dễ dãi, cẩu thả cũng xảy ra với cả những "phi vụ" hợp tác bên ngoài, mà việc Trầm Bê dùng tiền của Sacombank cho Phạm Công Danh vay cả nghìn tỷ đồng là một ví dụ điển hình. Qua những vụ việc đó cũng cho thấy, hệ thống phòng ngừa, giám sát từ xa, mà cụ thể là của NHNN cũng gần như tê liệt. Rất nhiều vụ án lớn nhỏ gần như chưa có trường hợp nào được phát hiện sớm từ cơ quan quản lý này, mà phần lớn là từ cơ quan Công an, khi sai phạm đã khá rõ và để lại những hậu quả rất nặng nề" – ông Thành nói.
Theo vị chuyên gia này, cần thúc đẩy hơn nữa tính minh bạch của hệ thống NH, bởi liên quan đến tài sản toàn dân. Lâu nay, nhiều thông tin trong lĩnh vực này bị né tránh vì được cho là "nhạy cảm", nhằm bảo đảm an ninh tiền tệ, an toàn hệ thống. Song, một số ngân hàng dễ vin vào đó để che giấu yếu kém, sai phạm, nên khi bị phát hiện thì hậu quả đã khá nặng nề, khó khắc phục.
Tags:
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề xuất các ngân hàng không được thu giữ tài sản bảo đảm (TSĐB) bằng các biện pháp 'trái đạo đức xã hội'. Quy định này khiến nhiều nhà băng băn khoăn, lo ngại.
(VNF) - Các ngân hàng đã đồng loạt giảm lãi suất tiết kiệm sau chỉ đạo của Thủ tướng và NHNN. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng dư địa để giảm lãi suất huy động không còn nhiều.
(VNF) - Sau khi Vietcombank chốt ngày phát hành thêm hơn 2,76 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ cao kỷ lục 49,5%, VietinBank cũng trình phương án chia cổ tức bằng cổ phiếu tỷ lệ 44,64% nhằm tăng vốn điều lệ lên 77.671 tỷ đồng.
(VNF) - Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 21/CĐ-TTg ngày 4/3/2025 và chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, Agribank đã khẩn trương ban hành văn bản yêu cầu các chi nhánh trong toàn hệ thống đẩy mạnh cung ứng vốn tín dụng cho vay sản xuất, kinh doanh lúa gạo.
(VNF) - Ngoài một số lợi ích và miễn trừ từ NHNN, Vietcombank, HDBank, MB và VPBank còn được hỗ trợ thanh khoản từ các khoản vay tái cấp vốn với lãi suất thấp sau khi nhận chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank) bị Tổng cục Thuế phạt hơn 4,1 tỷ đồng vì hành vi sai khai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp.
(VNF) - Cuộc đua tăng vốn điều lệ của các ngân hàng sôi động ngay từ đầu năm 2025. Tuy nhiên, quá trình tăng vốn của nhiều nhà băng gặp không ít thách thức.
(VNF) - Nhằm mang đến giải pháp tài chính an toàn và sinh lời vượt trội dành riêng cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động nghỉ việc theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP, BIDV triển khai gói sản phẩm “Tiền gửi an vui - Sinh lời bền vững” với nhiều ưu đãi hấp dẫn về tài chính và chăm sóc sức khỏe cho khách hàng. Chương trình áp dụng từ ngày 1/3/2025 đến hết ngày 31/12/2025.
(VNF) - Việc mở thẻ tín dụng đang trở nên dễ dàng hơn khi nhiều ngân hàng xét duyệt dựa trên hành vi chi tiêu thay vì yêu cầu chứng minh thu nhập. Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng đặt ra lo ngại về khả năng kiểm soát rủi ro và nguy cơ gia tăng nợ xấu.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu NHNN chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan theo dõi sát diễn biến lãi suất, thực hiện các giải pháp để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay.
(VNF) - Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2025 nêu rõ, NHNN cần đẩy mạnh hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, nhất là các ngân hàng thương mại cổ phần có “sân sau” là các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp bất động sản.
(VNF) - Việc những cái tên cũ biến mất sau khi các ngân hàng "thay tên, đổi hiệu" đồng nghĩa với một giai đoạn lịch sử đã khép lại, nhường chỗ cho những định hướng mới, phù hợp hơn với thời đại.
(VNF) - NHNN phát tín hiệu về việc kéo giảm lãi suất đi xuống. Trong khi đó, nhiều ngân hàng có kế hoạch phát hành cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông với tỷ lệ cao. Đây là những thông tin đáng chú ý trong lĩnh vực ngân hàng tuần qua.
(VNF) - Theo đại diện Bộ Công an, việc xây dựng dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là hết sức cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ dữ liệu cá nhân; ngăn chặn các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân.
(VNF) - Bộ Công an đề xuất nghiêm cấm công ty tài chính, ngân hàng mua, bán hoặc chuyển giao trái phép thông tin tín dụng của khách hàng.
(VNF) - Ông Lê Quang Vinh - Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban điều hành Vietcombank - được bổ nhiệm làm Thành viên HĐQT nhiệm kỳ 2023 – 2028 kiêm Tổng Giám đốc từ ngày 7/3/2025, sau hơn 2 thập kỷ công tác tại nhà băng này.
(VNF) - ĐHĐCĐ bất thường Vietcombank bầu bổ sung ông Lê Quang Vinh – Phó tổng giám đốc phụ trách ban điều làm thành viên HĐQT nhiệm kỳ 2023 - 2028, đồng thời miễn nhiệm với ông Nguyễn Mỹ Hào, người đã nghỉ hưu theo chế độ từ ngày 1/11/2024. Với các quyết định trên, HĐQT Vietcombank hiện vẫn có 9 thành viên.
(VNF) - VPBank vừa cho ra mắt gói giải pháp tài chính Sport Combo cùng tính năng NEO Health giúp khách hàng trải nghiệm dịch vụ tài chính thông minh, đồng thời theo dõi quá trình rèn luyện sức khỏe ngay trên app VPBank NEO và nhận thêm ưu đãi dựa trên thành tích tập luyện thể thao.
(VNF) - Ngày 6/3/2025, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank, HoSE: NAB) công bố báo cáo tài chính năm 2024 đã được kiểm toán độc lập, trong đó các số liệu tài chính hầu như không thay đổi so với báo cáo tự lập trước đó.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đạt lợi nhuận tốt đã đưa ra kế hoạch phát hành cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông với tỷ lệ cao.
(VNF) - Những lợi ích mà AI mang lại cho các ngân hàng là điều không thể phủ nhận. Song, theo ông Từ Tiến Phát, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), để có thể hái được trái ngọt, các ngân hàng sẽ phải vượt qua nhiều thách thức và sẽ rất lãng phí nếu như đầu tư lớn cho hạ tầng, mô hình và nhân sự AI chỉ để ‘làm đẹp hồ sơ’.
(VNF) - NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại chủ động cân đối nguồn vốn, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn vay của người dân, doanh nghiệp sản xuất, chế biến, thu mua, tạm trữ, tiêu thụ (trong nước, xuất khẩu) lúa, gạo trong năm 2025, nhất là ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
(VNF) - Theo đại diện S&P Global Ratings, việc tăng tín dụng quá nhanh trong khi các ngân hàng chưa có các biện pháp bổ sung vốn phù hợp sẽ khiến chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng.
(VNF) - Ngày 4/3/2025, Ngân hàng Lộc Phát (LPBank) chính thức ra mắt giao diện website mới tại địa chỉ https://lpbank.com.vn/ với thiết kế hiện đại, thân thiện và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Đây là một bước tiến quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của LPBank, nhằm mang đến cho khách hàng những trải nghiệm ngân hàng trực tuyến tốt nhất.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh vừa được tái bổ nhiệm giữ chức Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) giai đoạn 2025 - 2030. Trước đó, ông Linh được bổ nhiệm vị trí tổng giám đốc MSB giai đoạn 2020 - 2025.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề xuất các ngân hàng không được thu giữ tài sản bảo đảm (TSĐB) bằng các biện pháp 'trái đạo đức xã hội'. Quy định này khiến nhiều nhà băng băn khoăn, lo ngại.
(VNF) - Dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ - nhà ở cao cấp (Lavida Green) có mức đầu tư hơn 2.110 tỷ đồng, diện tích đất thực hiện dự án là 45.640,7m2 do Công ty TNHH SUFAT Việt Nam làm chủ đầu tư.
