Tư nhân làm sân bay, thực sự mở hay chỉ 'hé tý thôi'?
Ng. Hà -
15/11/2019 07:43 (GMT+7)
Không cần phải có kinh nghiệm về đầu tư, quản lý và khai thác sân bay, hay phải là đơn vị “trong ngành”, tư nhân vẫn chứng tỏ mình làm được, và làm tốt là đằng khác. Song, cửa vẫn chưa rộng mở với tư nhân đầu tư sân bay.
Sự quá tải về cảng hàng không đang đặt ra vấn đề cấp thiết về đầu tư mới và nâng cấp (ảnh minh họa - Forbes)
Tốn kém, cần nguồn vốn “khủng”
Bộ GTVT ngày 7/11 vừa ký Quyết định số 2108/QĐ-BGTVT phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch Cảng hàng không Sa Pa (Lào Cai). Đây là cảng hàng không nội địa dùng chung cho cả dân dụng và quân sự, công suất 3 triệu hành khách/năm với 9 vị trí đỗ máy bay.
Theo đề xuất của tỉnh Lào Cai, dự án có tổng mức đầu tư lên tới 5.903 tỷ đồng.
Để có vốn làm sân bay, trước đó, vào tháng 7/2019, tại buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, địa phương này kiến nghị Thủ tướng chấp thuận hình thức đầu tư hợp tác công - tư (PPP). Trong đó, ngân sách trung ương hỗ trợ 3.088 tỷ đồng, ngân sách địa phương là 910,6 tỷ đồng. Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đầu tư 131 tỷ đồng, và quan trọng nhất là vốn kêu gọi nhà đầu tư 1.772 tỷ đồng.
Gọi vốn tư nhân vào xây dựng sân bay không chỉ riêng ở Lào Cai. Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể từng chia sẻ, một loạt sân bay địa phương khác như sân bay Lai Châu, sân bay Nà Sản (Sơn La),... cũng rất cần nguồn vốn đầu tư.
Nếu căn cứ theo Quyết định 236 được Thủ tướng phê duyệt đầu năm nay, đến 2030, cả nước sẽ khai thác tổng cộng 28 sân bay gồm 15 sân bay quốc nội và 13 sân bay quốc tế. Hiện Việt Nam có 22 sân bay, ngoại trừ cảng Vân Đồn là do tư nhân đầu tư, 21/22 cảng còn lại đều do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) quản lý, khai thác. Như vậy, trong vòng 10 năm tới ít nhất sẽ có thêm 6 cảng hàng không mới.
Vì thế, một loạt dự án đầu tư nâng cấp sân bay được đề xuất, với tổng chi phí có thể lên đến hàng tỷ USD, đang chờ được Bộ Giao thông Vận tải xem xét phê duyệt. Trong đó, vấn đề vốn luôn được quan tâm hàng đầu bởi ngân sách có hạn, trong khi các lời cảnh báo về nợ công liên tục được đưa ra, thì thu hút các nguồn vốn trong xã hội là phương án tối ưu.
"Trong lĩnh vực hàng không, chúng tôi sẵn sàng mời gọi nhà đầu tư. Như đối với sân bay Điện Biên, trong trường hợp ACV không thể đầu tư, chúng tôi sẽ huy động vốn tư nhân để nâng cấp” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân diễn ra hồi tháng 5 năm nay.
Trên thực tế, hàng loạt tỉnh thành khác đã xin đầu tư các cảng hàng không, trong đó có sự góp mặt của các nhà đầu tư tư nhân. Công ty CP Rạng Đông được Bình Thuận chọn làm nhà đầu tư của sân bay Phan Thiết với tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 là 10.272,9 tỷ đồng.
Liên danh Văn Phú Invest và VCI xin đầu tư dự án sân bay Gò Găng tại Vũng Tàu kinh phí khoảng 1 tỷ USD và sân bay Lộc An do Công ty TNHH dự án Hồ Tràm đầu tư, với số vốn khoảng 4.250 tỷ đồng.
Hãng hàng không VietJet từng bày tỏ nguyện vọng muốn đầu tư sân bay Điện Biên và sân bay Cát Bi (mở rộng) nhưng chưa được phê duyệt. Hay, lãnh đạo tỉnh Quảng Bình cùng Tập đoàn FLC đã đề xuất Bộ Giao thông Vận tải về dự án nâng cấp sân bay Đồng Hới thành cảng hàng không quốc tế.
Cửa chưa mở rộng
Tốc độ tăng trưởng nóng của hàng không, cộng với sự quá tải về hạ tầng lâu nay khiến hàng loạt nhà đầu tư tư nhân nhảy vào đầu tư sân bay.
Hơn nữa, thực tế cho thấy, không cần phải có kinh nghiệm về đầu tư, quản lý và khai thác sân bay, hay phải là đơn vị “trong ngành”, doanh nghiệp tư nhân vẫn chứng tỏ mình làm được, và làm tốt là đằng khác. Điều đó càng khiến nhiều nhà đầu tư muốn chen chân vào lĩnh vực này.
Vân Đồn - sân bay đầu tiên do tư nhân xây dựng tại Việt Nam
Điển hình thành công hay được nhắc tới là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, do Tập đoàn “ngoại đạo” Sungroup đầu tư. Với tổng vốn đầu tư 2 tỷ USD, sau 2 năm thi công, sân bay được đưa vào hoạt động từ cuối 2018. Vân Đồn có thể đón tất cả các loại máy bay hiện đại nhất, với 7 vị trí đỗ. Công suất nhà ga giai đoạn một là 2,5 triệu hành khách mỗi năm, dự kiến tăng gấp đôi vào năm 2030.
Ngoài ra, sự thành công còn thể hiện ở liên danh các nhà đầu tư gồm ACV, tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP), Nasco, VietJet… khi rót 3.700 tỷ đồng xây dựng nhà ga T2 sân bay quốc tế Cam Ranh, khánh thành giữa năm 2018. Năm 2015, Công ty cổ phần Đầu tư Thăng Long, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội,... cũng góp vốn cùng ACV mở rộng sân bay quốc tế Đà Nẵng kịp phục vụ sự kiện APEC 2017.
Tuy nhiên, để được chấp thuận đầu tư (theo đúng quy hoạch) là việc không hề dễ dàng khi cơ quan quản lý phải cân nhắc về mức độ cần thiết của từng dự án ở mỗi địa phương, tránh kiểu đầu tư theo phong trào, gây lãng phí nguồn lực xã hội.
Chưa kể, quản lý, khai thác và vận hành cảng hàng không hiệu quả hay không cũng là cả vấn đề. Thực tế cho thấy không phải cứ tham gia kinh doanh cảng hàng không là có lãi. Bởi, trong số 21 sân bay ACV quản lý và khai thác, chỉ 8 sân bay có lợi nhuận, còn lại thu không đủ bù chi. Do đó, cần tính đến cả lợi ích lan tỏa từ hạ tầng hàng không mang lại, hay kinh doanh dịch vụ phi hàng không,...
Có ý kiến còn lo ngại về an ninh quốc phòng, nhưng điều này là thiếu cơ sở bởi tại sân bay Vân Đồn, nhà đầu tư tư nhân khai thác hoàn toàn cơ sở hạ tầng, trừ phần quản lý điều hành bay là do Nhà nước nắm giữ.
Chính vì thế, với dự án “siêu sân bay” Long Thành, việc chỉ định thầu cho ACV làm chủ đầu tư hay đấu thầu rộng rãi để thu hút nguồn vốn xã hội là chủ đề được tranh luận sôi nổi trên nghị trường Quốc hội.
Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế quốc dân, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, không lo ngại tư nhân thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư sân bay thì không làm được, mà minh chứng là sân bay Vân Đồn.
Trong khi, mặc dù có tiềm lực về nguồn vốn, nhưng nguồn vốn của ACV cũng chỉ đảm bảo được 1/3. Ngay trong giai đoạn 1, ACV cũng phải huy động bên ngoài khoảng 2.628 tỷ USD. Nếu vay của các tổ chức tài chính nước ngoài cũng phải tính vào nợ quốc gia. Trong khi đó, ta hoàn toàn có thể huy động được nguồn vốn của nhiều tập đoàn trong nước.
Điều này được ông Trương Gia Bình, Trưởng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, khẳng định tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân rằng, nếu được Thủ tướng Chính phủ giao xây dựng sân bay Long Thành, các doanh nghiệp tư nhân làm chỉ dưới 10 năm.
Ngay trong buổi thảo luận về dự thảo Luật đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định: “Trừ những việc mà Nhà nước phải nắm yết hầu của nền kinh tế như tiền tệ, quốc phòng, an ninh,... còn nói chung là nên huy động vốn tư nhân”. Vì thế, với các dự án sân bay, không lẽ gì lại không mở rộng cửa đón nguồn vốn từ các nhà đầu tư có tiềm lực.
(VNF) - Giữa bối cảnh thị trường bất động sản cả nước còn nhiều biến động, Hải Phòng vẫn nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi khi duy trì được thanh khoản, tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư và ghi nhận những chỉ số tăng trưởng kinh tế ấn tượng.
(VNF) - Dự thảo bảng giá đất năm 2026 của Hải Phòng đang lấy ý kiến gây nhiều tranh luận khi hàng loạt mức giá được xác định bằng công thức nội suy theo tỷ lệ cố định, thay vì dựa trên các phương pháp định giá theo nguyên tắc thị trường.
(VNF) - UBND TP. Đà Nẵng yêu cầu lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi môi giới trái phép, “cò mồi”, thu tiền đặt chỗ, thu phí “bảo đảm trúng hồ sơ”, rao bán “suất ngoại giao” trái quy định trong nhận hồ sơ mua, bán nhà ở xã hội.
(VNF) - Hạ tầng liên tục được hoàn thiện, loạt tuyến giao thông chiến lược mở ra trục kết nối mới với trung tâm Hà Nội, Mê Linh (cũ) đang trở thành “điểm rơi” của dòng vốn tỷ USD. Liệu sự đổ bộ của các “ông lớn” bất động sản có khiến vùng đất từng được xem là vùng trũng bước vào chu kỳ chuyển mình mạnh mẽ?
(VNF) - Thanh tra nêu tồn tại liên quan đến ký quỹ, giấy phép môi trường, công khai thông tin và tình trạng cho thuê lại căn hộ tại Dự án NƠXH Lê Thánh Tông.
(VNF) - Sau nhiều năm được chấp thuận chủ trương đầu tư, dự án Tổ hợp thương mại, dịch vụ Vintraco tại xã Nghi Phong, huyện Nghi Lộc, Nghệ An (nay thuộc phường Vinh Phú) do Công ty CP Vintraco làm chủ đầu tư đến nay vẫn chưa thể khởi công xây dựng.
(VNF) - Sở Tài chính TP. Huế vừa công bố danh mục dự án sử dụng đất nhằm mời gọi nhà đầu tư đăng ký thực hiện hai dự án sân golf tại phường Phong Phú, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 872 tỷ đồng.
(VNF) - HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (HoSE: NVL) vừa phê duyệt kế hoạch dùng phần sở hữu tại Công ty cổ phần Đầu tư địa ốc No Va cùng Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và phát triển BĐS An Phát để tăng vốn cho Công ty TNHH Ngôi nhà Mega.
(VNF) - Theo quy định, các đối tượng được ưu tiên đều sẽ được bố trí mua nhà ở xã hội cho đến khi hết. Còn các đối tượng khác không thuộc nhóm ưu tiên thì sẽ phải bốc thăm để có suất mua nhà ở xã hội.
(VNF) - Kinh Bắc đang thực hiện thủ tục pháp lý liên quan KCN Bình Giang. Dự án có quy mô 147,8 ha, tổng mức đầu tư 1.755 tỷ đồng, chuẩn bị khởi công từ quý I/2026.
(VNF) - TP. HCM khởi công hơn 300 căn nhà ở xã hội, Hà Nội sắp mở bán dự án nhà ở xã hội giá từ 14,5 triệu/m² tại Mê Linh, Tập đoàn Nam Cường bị thu hồi đất tại Hải Phòng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 26/11.
(VNF) - Đồng loạt hạ tầng “khủng” về đích đưa Vũng Tàu thành điểm nóng đầu tư quý IV/2025. Trong dòng chảy đó, biệt thự Casa thuộc đô thị biển Blanca City do Sun Property phát triển xuất hiện như một “di sản sống”, không chỉ là tác phẩm kiến trúc đậm tính nghệ thuật, mà còn mang giá trị sinh lời bền vững.
(VNF) - Khu đất K200 nằm trên trục đường An Dương Vương, sát biển Quy Nhơn, được đấu giá để xây dựng khách sạn 5 sao, văn phòng cho thuê và trung tâm thương mại – dịch vụ.
(VNF) - Sau gần 5 năm nằm trên “giấy”, Khu đô thị phía Tây thị trấn Tân Kỳ, huyện Tân Kỳ (nay xã Tân Kỳ), tỉnh Nghệ An chính thức được Sở Tài chính tỉnh công bố danh mục dự án mời gọi nhà đầu tư. Dự án có tổng vốn đầu tư 925,8 tỷ đồng, triển khai trên khu đất khoảng 13 ha, sẽ được lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu.
(VNF) - TP. HCM giao Sở Xây dựng tăng cường kiểm tra để kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đối với hoạt động của các doanh nghiệp, chủ đầu tư, sàn giao dịch bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản trên địa bàn.
(VNF) - Gần hai thập kỷ sau ngày Mê Linh (cũ) sáp nhập vào Hà Nội, những kỳ vọng về một đô thị vệ tinh hiện đại ở cửa ngõ phía bắc Thủ đô gần như vẫn còn nằm trên giấy. Hàng loạt khu đô thị từng được phê duyệt ngay trước thời điểm chuyển giao địa giới vẫn “án binh bất động”, nhiều nơi trở thành bãi cỏ hoang hóa, khu trồng rau, chăn thả gia súc của người dân, trái với những lời quảng bá rầm rộ một thời.
(VNF) - Bộ Xây dựng vừa có thông tin phản hồi về việc liên quan tới cơ quan xác nhận mua nhà ở xã hội cho đối tượng lao động tự do không có hợp đồng lao động.
(VNF) - Thanh tra thành phố Hải Phòng xác định hàng loạt trường hợp mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng do sai thu nhập, sai nơi làm việc và thiếu trung thực trong hồ sơ.
(VNF) - Tỉnh Lào Cai có quyết định cấp giấy phép môi trường cho Công ty TNHH Bất động sản Điện Biên – Invest được thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường tại dự án đầu tư nhà ở xã hội đường Điện Biên, phường Cốc Lếu, TP.Lào Cai 9 (cũ)
(VNF) - Công ty TNHH Blooming Sky được UBND tỉnh Gia Lai chọn là nhà đầu tư Dự án Khu văn hoá, thể dục thể thao, vui chơi giải trí kết hợp thương mại dịch vụ, du lịch 1 tại xã Cát Tiến.
(VNF) - Doanh nghiệp nhà đất Hàn Quốc đề xuất đầu tư gần 20.000 tỷ đồng tại Bắc Ninh, KBC và doanh nghiệp châu Âu đề xuất làm tổ hợp cảng biển - sân bay tại Hải Phòng... là những tin tức đáng chú ý về bất động sản 25/11.
(VNF) - UBND xã Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đang lấy ý kiến người dân đối với hồ sơ Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu vực trên đỉnh núi Chứa Chan, xã Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.
(VNF) - Giữa bối cảnh thị trường bất động sản cả nước còn nhiều biến động, Hải Phòng vẫn nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi khi duy trì được thanh khoản, tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư và ghi nhận những chỉ số tăng trưởng kinh tế ấn tượng.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.