Tỷ phú Nhật đã xây dựng Uniqlo thành đế chế tỷ đô như thế nào?

Tadashi Yanai - nhà sáng lập tập đoàn Fast Retailing được đánh giá là một trong những doanh nhân thành công nhất Nhật Bản. Ông chính là người đã gây dựng Fast Retailing từ một doanh nghiệp gia đình nhỏ thành hãng bán lẻ thời trang nổi tiếng thế giới. Theo bảng xếp hạng của tạp chí Forbes, Yanai đang sở hữu khối tài sản trị giá 15,3 tỷ USD - là người giàu thứ 2 Nhật Bản và 76 trên thế giới.

Đóng góp lớn vào thành công của Fast Retailing chính là thương hiệu đang "tung hoành" tại nhiều nước châu Á - Uniqlo. Thương hiệu này được biết đến với việc phát minh ra nhiều loại nguyên vật liệu mới như các loại vải giữ ấm Heattech, hay chất vải làm mát để mặc trong mùa hè oi nóng như AIRism. Tính trung bình, cứ mỗi tuần, lại có một cửa hàng của Uniqlo được mở trên thế giới.

Tadashi Yanai sinh ngày 7/2/1949, có bằng cử nhân kinh tế và khoa học chính trị tại Đại học Waseda, tốt nghiệp năm 1971. Ra trường ông bắt đầu sự nghiệp bằng công việc bán đồ dùng nhà bếp và quần áo nam tại một siêu thị. Sau một năm, ông gia nhập cửa hàng may mặc của bố mà sau này trở thành Uniqlo.

Cửa hàng đầu tiên của thương hiệu do Yanai dẫn dắt ra mắt vào 1984 tại thành phố Hiroshima, theo đuổi con đường giá rẻ và tiện lợi. Ban đầu công ty có tên "Unique Clothing Warehouse" (nơi cung ứng những trang phục độc đáo). Uniqlo ra đời từ sự kết hợp của các chữ này và phát âm tiếng Anh sẽ là "YOU-nee-klo".

Những năm đầu thập niên 1990, nền kinh tế Nhật đi xuống. Khi đó, những trang phục giá rẻ của Uniqlo nhanh chóng trở nên thịnh hành. Đợt suy thoái diễn ra khoảng một thập kỷ tại xứ sở mặt trời mọc lại trở thành ưu thế cho Uniqlo trong tình cảnh người dân phải cố gắng thắt lưng buộc bụng, cắt giảm tối đa chi phí.

Đến năm 1994, 10 năm kể từ ngày ra đời, Uniqlo mở rộng ra thành 100 cửa hàng. Hầu hết tăng trưởng đến từ các cửa hàng ở vùng ngoại ô Nhật Bản. Đến 1998, công ty trình làng dòng trang phục chất liệu nỉ và ngay lập tức gây bão trên thị trường.

"Tôi có cảm giác mình đã tìm được thêm một mỏ vàng nữa kể từ khi mở cửa hàng đầu tiên năm 1984", Yanai mô tả.

Nhờ hiệu ứng này, thương hiệu càng phổ biến hơn nữa với người dân trong nước. Tuy nhiên, ngay sau đó, công ty gặp khó khăn khi lợi nhuận và doanh số sụt giảm. Họ bắt đầu tổ chức lại bộ máy và phát triển dòng sản phẩm dành cho nữ giới, từ đó lấy lại vị trí trên thị trường. Tiếp đó, thương hiệu cũng bắt đầu tập trung vào những cửa hàng có diện tích lớn hơn.

Dù thành công như vậy, nhưng giống như nhiều doanh nhân nổi tiếng khác, con đường đến với vinh quang của Tadashi Yanai không phải lúc nào cũng trải hoa hồng.

Chia sẻ trong một chương trình của kênh Channel NewsAsia vào năm 2016, tỷ phú này cho biết: “Khi Uniqlo mở rộng ra nước ngoài, chúng tôi từng thất bại ở Anh. Sau đó, chúng tôi thất bại ở Trung Quốc và tiếp tục thua tại Mỹ”.

Theo Yanai, năm 2001, Uniqlo từng cố gắng thâm nhập thị trường Anh khi mở 21 cửa hàng trong 2 năm. Tuy nhiên, mở rộng quá nhanh và quản lý yếu kém đã buộc thương hiệu phải đóng cửa 16 cửa hàng sau đó. Giám đốc điều hành Fast Retailing khi đó cũng thừa nhận họ đã không làm tốt việc thiết lập nhận diện thương hiệu trước khi mở cửa hàng và đã học rất nhiều từ những sai lầm ấy.

Với thị trường Mỹ, đây vẫn là bài toán khó với Uniqlo và tỷ phú Yanai. Không chỉ phải cạnh tranh quyết liệt với những đối thủ nặng ký như Zara (Tây Ban Nha) và H&M (Thụy Điển), thương hiệu Nhật Bản cũng tỏ ra lép vế trước 2 tên tuổi nội địa là Gap và Forever 21.

Năm 2012, Uniqlo từng đặt mục tiêu tham vọng là mở 1.000 cửa hàng tại Mỹ. Nhưng theo tạp chí Forbes, sau khi đóng cửa 6 địa điểm, Uniqlo chỉ còn 47 cửa hàng tại Mỹ tính đến tháng 3/2017 - một con số rất khiêm tốn so với mục tiêu đã đề ra.

Tuy nhiên, đứng lên từ trái đắng thất bại, thương hiệu hiện có trên 1.000 cửa hàng ở nước ngoài và không ngừng tăng trưởng. Là nhà bán lẻ thời trang lớn nhất châu Á nhưng tham vọng của ông chủ Yanai là đưa thương hiệu trở thành số một thế giới, vượt mặt cả H&M và Inditex - công ty đứng sau Zara.

Yanai cho biết ông chưa bao giờ nản lòng trước những khó khăn. Triết lý trong cuộc sống của vị doanh nhân 68 tuổi là "Chín thất bại, một thành công" và kinh doanh là hành trình tiến tới "huy chương vàng".

Ngoài Uniqlo, tập đoàn Fast Retailing còn bao gồm các công ty con khác như: GU (Nhật Bản), Theory (Nhật Bản), Comptoir des Cottonniers S.A.S (Pháp), Princesse Tam.Tam S.A.S (Pháp), J Brand (Mỹ).

Đến cuối tháng 11/2017, Uniqlo có 1.974 cửa hàng khắp thế giới, trong đó 833 ở Nhật và 1.141 ở 17 quốc gia khác. Báo cáo tài chính vào tháng 8 cùng năm cho thấy doanh thu hợp nhất của tập đoàn Fast Retailing sở hữu thương hiệu này đạt 16 tỷ USD. Họ đặt mục tiêu doanh thu 60 tỷ USD vào năm 2020. Năm 2017, Fast Retailing đứng thứ 32 trong danh sách những công ty sáng tạo nhất do tạp chí Forbes công bố.