Trình bày Báo cáo tóm tắt về một số nội dung lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và phương án thông qua dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Thường trực Ủy ban Pháp luật, Bộ Tư pháp và các cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp tục nghiên cứu tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật. Theo đó, đã tiếp thu, chỉnh lý nhiều nội dung tại dự thảo Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, về các nội dung đề nghị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận 4 nội dung có 1 phương án và 22 nội dung có 2 phương án. Tổng hợp ý kiến đại biểu Quốc hội cho thấy, có 4/26 nội dung ý kiến tương đối tập trung; 15/26 nội dung có ít ý kiến tham gia, chưa rõ xu hướng ý kiến, ý kiến tham gia còn phân tán, chưa thống nhất; 7/26 nội dung không có ý kiến tham gia.
Về phương án chính sách thể hiện tại dự thảo Luật, có 6/26 nội dung đã tiếp thu gọn còn 1 phương án; 14/26 nội dung còn có 2 phương án; 1/26 nội dung cần có thông tin làm rõ; 5/26 nội dung Đảng đoàn Quốc hội đã báo cáo cấp có thẩm quyền.
Về các nội dung thu gọn còn 1 phương án, xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, tiếp thu ý kiến đa số trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các nội dung lớn của dự thảo Luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 và trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội, ý kiến các cơ quan, dự thảo Luật đã chỉnh sửa, thu gọn 1 phương án đối với 6 nội dung.
Trong đó, quy định tại khoản 7 Điều 45 theo hướng cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa khi nhận chuyển nhượng đất trồng lúa quá hạn mức quy định tại khoản 1 Điều 177.
Không quy định tại Luật (Điều 65 và Điều 66) về các loại đất cụ thể cần xác định chỉ tiêu tại quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp huyện mà địa phương xác định chỉ tiêu các loại đất đã được phân bổ tại quy hoạch sử dụng đất cấp trên và theo nhu cầu của từng cấp tại quy hoạch sử dụng đất cấp tình và cấp huyện. Giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Quy định tại khoản 3 Điều 139 về xem xét công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đến trước ngày 1/7/2014.
Quy định tại khoản 3 Điều 154 về tiền thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm được ổn định cho chu kỳ 5 năm tính từ thời điểm Nhà nước quyết định cho thuê đất, tiền thuê đất cho chu kỳ tiếp theo được tính căn cứ bảng giá đất năm đầu tiên của chu kỳ tiếp theo, trường hợp tiền thuê đất tăng so với chu kỳ trước thì tiền thuê đất phải nộp được điều chỉnh theo tỷ lệ do Chính phủ quy định nhưng không quá tổng chỉ số CPI của giai đoạn 5 năm trước đó.
Quy định tại Điều 191 những nội dung mang tính nguyên tắc về hoạt động lấn biển phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật, trong đó có nguyên tắc về nhà đầu tư có dự án đầu tư có hoạt động lấn biển đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư thì được giao khu vực biển để thực hiện hoạt động lấn biển cùng với giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư. Giao Chính phủ quy định về dự án đầu tư có hoạt động lấn biển, các hình thức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có hoạt động lấn biển, chi phí lấn biển...
Chỉnh sửa Điều 14, Điều 49 và Điều 254, quy định theo hướng Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉ xem xét, quyết định trong trường hợp việc giải quyết việc chưa thống nhất về địa giới đơn vị hành chính dẫn đến việc nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội và các cơ quan, Thường trực Ủy ban Kinh tế báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, xem xét, cho ý kiến về 14 nội dung còn 2 phương án.
Về nội dung cần có thông tin làm rõ về đối tượng được sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế.
Ngoài ra, 5 nội dung trong số các nội dung lớn của dự thảo Luật đề nghị đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận tại kỳ họp thứ 6 đã được Đảng đoàn Quốc hội đã báo cáo, xin ý kiến cấp có thẩm quyền: về quyền và nghĩa vụ về sử dụng đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài; về bổ sung quy định dự phòng, Quốc hội sửa đổi, bổ sung các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo trình tự, thủ tục rút gọn; về điều kiện về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng liên quan; về các trường hợp cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần và hằng năm; về các loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.
Đáng chú ý, về phương án thông qua dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại Hội trường ngày 3/11/2023, các quy định tại dự thảo Luật đã được tiếp tục hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, ý kiến đại biểu Quốc hội về nhiều nội dung chính sách lớn có nhiều ý kiến hoặc cách thiết kế chính sách khác nhau còn chưa tập trung, khó xác định xu hướng, chưa thống nhất về nhiều vấn đề phức tạp. Một số chính sách quan trọng chưa thiết kế được phương án tối ưu.
