Phản ứng trước xung đột giữa Nga và Ukraine, Trung Quốc đã nhiều lần kêu gọi các bên liên quan tìm giải pháp hòa bình để xử lý. Tuy nhiên, khác với các quốc gia phương Tây, Trung Quốc không áp đặt các biện pháp trừng phạt với Nga bởi tình hữu nghị của hai quốc gia.
Không chỉ vậy, trong suốt 1 năm xảy ra chiến sự Nga – Ukraine, Trung Quốc còn không ngừng tăng cường thương mại với Moscow, từng bước trở thành một đối tác toàn diện và quan trọng trong khi các đối tác phương Tây dần xa lánh Nga.
Trong chuyến thăm mới nhất tới Moscow, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị đã khẳng định mối quan hệ Trung – Nga hiện tại rất vững chắc và các quốc gia khác không thể làm ảnh hưởng đến quan hệ song phương.
Vậy Trung Quốc - cường quốc tài chính và công nghệ, đã và đang tác động đến nền kinh tế Nga như thế nào?
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Moscow bao gồm lệnh cấm vận, áp trần giá dầu thô, loại khỏi hệ thống thanh toán SWIFT và đóng băng tài sản của quốc gia này ở nước ngoài. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB), những động thái trên đã khiến nền kinh tế Nga giảm 4,5% GDP vào năm 2022.
Tuy nhiên, theo chính phủ Nga, doanh thu tài chính của Moscow đã tăng lên. Điều này chủ yếu nhờ vào giá năng lượng tăng cao và những nỗ lực của Nga trong việc chuyển hướng xuất khẩu sang những quốc gia sẵn sàng mua dầu chẳng hạn như Trung Quốc và Ấn Độ.
Theo số liệu của hải quan Trung Quốc, tổng kim ngạch thương mại giữa quốc gia này và Nga đạt mức cao kỷ lục mới vào năm 2022: tăng 30% lên 190 tỷ USD. Bên cạnh đó, thương mại năng lượng giữa hai quốc gia cũng đã tăng lên rõ rệt kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine bắt đầu.
Từ tháng 3 đến tháng 12/2022, Trung Quốc đã mua lượng dầu thô trị giá 50,6 tỷ USD từ Nga, tăng 45% so với cùng kỳ năm 2021. Bên cạnh đó, nhập khẩu than cũng đã tăng 54% lên 10 tỷ USD. Các giao dịch mua khí đốt thiên nhiên bao gồm khí đốt đường ống và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) cũng tăng vọt 155% lên 9,6 tỷ USD.
Thỏa thuận về năng lượng đã mang lại lợi ích lớn cho cả hai quốc gia. Đối với Nga, thương mại năng lượng với Trung Quốc giúp cho quốc gia này thoát khỏi cảnh “ế khách” sau khi bị phương Tây xa lánh. Đối với Trung Quốc, thỏa thuận đã đáp ứng nhu cầu sở hữu năng lượng giá rẻ để cung cấp cho chuỗi sản xuất khổng lồ của mình.
Hai quốc gia cũng đang có kế hoạch mở rộng quan hệ đối tác hơn nữa, bao gồm thỏa thuận giữa Gazprom và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc nhằm cung cấp thêm khí đốt cho quốc gia tỷ dân trong 25 năm tới.
Bà Anna Kireeva, phó giáo sư tại Đại học Quốc gia Quan hệ Quốc tế Moscow, cho biết: “Với việc nền kinh tế Trung Quốc mở cửa trở lại vào năm 2023, chúng ta có thể mong đợi việc gia tăng xuất khẩu sang Trung Quốc, bao gồm cả xăng dầu và các sản phẩm tinh chế từ dầu khác”.
Theo báo cáo của Vụ Khảo cứu Quốc hội Mỹ, từ tháng 5/2022, ngoài năng lượng, Nga đã chi hàng tỷ USD để mua máy móc, thiết bị điện tử, kim loại cơ bản, tàu và máy bay từ Trung Quốc.
Theo dữ liệu gần đây nhất từ công ty Autostat của Nga, sau khi các thương hiệu xe hơi của phương Tây rút khỏi thị trường liên bang, các thương hiệu Trung Quốc như Havel, Chery và Geely đã chứng kiến thị phần của họ tăng từ 10% lên 38% trong một năm. Theo dự báo của các nhà kinh tế, tỷ lệ đó có thể sẽ tăng thêm trong năm nay.
Trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng, tính tới cuối năm 2021, các thương hiệu Trung Quốc chiếm khoảng 40% thị trường điện thoại thông minh ở Nga. Nhưng chỉ sau 1 năm, họ gần như chiếm lĩnh toàn bộ thị trường với 95% thị phần.
Sau khi một số ngân hàng Nga bị cắt khỏi SWIFT, Moscow tăng cường sử dụng đồng NDT của Trung Quốc. Điều này vừa tạo thuận lợi cho Nga gia tăng thương mại với quốc gia tỷ dân vừa làm giảm rủi ro bị trừng phạt.
Theo truyền thông Nga, vào tháng 11/2022, thị phần của đồng NDT trên thị trường ngoại tệ của Nga đã tăng lên 48% từ mức dưới 1% vào tháng 1/2022. Nga cũng đã nhanh chóng trở thành trung tâm giao dịch đồng NDT lớn thứ ba thế giới (sau Hong Kong và Vương quốc Anh) vào tháng 7 năm ngoái dù trước xung đột, quốc gia này thậm chí còn không nằm trong top 15.
Theo Reuters, Bộ Tài chính Nga cũng đã tăng gấp đôi tỷ lệ dự trữ NDT trong quỹ đầu tư quốc gia lên 60% sau khi nhiều tài sản của Nga bị đóng băng bởi các lệnh trừng phạt.
Bà Kireeva cho biết: “Trong số tất cả các loại ngoại tệ mà ngân hàng trung ương Nga dự trữ, chỉ có đồng NDT của Trung Quốc là không bị đóng băng và vẫn là một đồng tiền 'thân thiện'. Chúng ta có thể sẽ chứng kiến xu hướng 'không USD' phổ biến hơn nữa trong ngoại thương giữa Nga và các quốc gia thân thiện hoặc trung lập với Moscow”.
Tuy nhiên, giải pháp thay thế đồng ruble bằng đồng NDT để ổn định thị trường tài chính không phải là giải pháp lâu dài cho Nga. Quốc gia này vẫn sẽ phải đối mặt với một sự thật rằng đồng ruble đã giảm giá trị hơn 40% so với đồng EUR và USD trong năm qua, và chỉ số chứng khoán của Nga đã giảm hơn 1/3.
Để cải thiện tình trạng này, Bộ Tài chính Nga đã tuyên bố vào tháng trước rằng sẽ can thiệp ngoại hối bằng cách bán NDT để mua đồng ruble. Tuy nhiên, việc này sẽ không dễ dàng.
Theo tờ Kommersant của Nga, UnionPay - hệ thống thanh toán quốc tế của Trung Quốc gần đây được cho là đã ngừng chấp nhận thẻ do các ngân hàng Nga phát hành vì lo ngại các lệnh trừng phạt từ quốc tế.
Trước động thái này, bà Kireeva cho biết: “Các doanh nghiệp lớn của Trung Quốc đang dần cảnh giác với các biện pháp trừng phạt và thận trọng trong việc giao dịch với thị trường Nga nói chung”.
Xem thêm >> Lo ngại an ninh quốc gia, Trung Quốc kêu gọi không sử dụng nhân sự từ Big 4 kiểm toán
Tags:
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Ngày 9/12, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI H200 sang Trung Quốc và áp thuế 25% trên các giao dịch.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết giá trị dự trữ vàng của nước này đã lên mức kỷ lục 310 tỷ USD tính đến đầu tháng 12, đưa Moscow trở thành nhà đầu tư vàng lớn thứ năm thế giới.
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Netflix đạt thỏa thuận chi 72 tỉ đô la Mỹ để mua lại mảng studio và dịch vụ streaming của Warner Bros. Discovery, đơn vị sản xuất loạt phim Harry Potter đình đám.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang nhận định dù Mỹ đi trước về chip AI, Trung Quốc lại nắm lợi thế chiến lược ở tốc độ xây dựng hạ tầng và năng lực năng lượng, giúp nước này nhanh chóng thu hẹp khoảng cách trong cuộc đua AI.
(VNF) - Tâm trạng của lãnh đạo có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của nhân viên. Khi lãnh đạo hạnh phúc, nhân viên làm việc với hiệu suất tốt hơn, từ đó tác động tích cực đến giá trị của công ty trên thị trường chứng khoán, một nghiên cứu cho biết.
(VNF) - Năm 2025 ghi dấu một chu kỳ bứt phá hiếm có của vàng, khi kim loại quý liên tục lập đỉnh và trở thành một trong những tài sản sinh lời nhất toàn cầu. Vào những tháng cuối năm, nhiều tổ chức tài chính lớn đồng loạt dự báo vàng sẽ tiếp đà tăng, một số dự báo táo bạo cho rằng vàng có thể đạt 5.000 USD/ounce vào năm 2026.
(VNF) - Dù Nvidia đã vươn lên thành công ty giá trị nhất thế giới, CEO Jensen Huang thừa nhận ông vẫn điều hành doanh nghiệp trong tâm thế “33 ngày nữa sẽ phá sản”. Ông làm việc 7 ngày mỗi tuần và luôn sống trong trạng thái lo âu, nỗi ám ảnh hình thành từ những lần suýt sụp đổ của Nvidia thời kỳ đầu.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Sau gần 3 năm thi công, tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đang bước vào giai đoạn nước rút cuối cùng sẵn sàng cho lễ khánh thành dự kiến diễn ra vào ngày 19/12 tới đây.
