Phản ứng trước xung đột giữa Nga và Ukraine, Trung Quốc đã nhiều lần kêu gọi các bên liên quan tìm giải pháp hòa bình để xử lý. Tuy nhiên, khác với các quốc gia phương Tây, Trung Quốc không áp đặt các biện pháp trừng phạt với Nga bởi tình hữu nghị của hai quốc gia.
Không chỉ vậy, trong suốt 1 năm xảy ra chiến sự Nga – Ukraine, Trung Quốc còn không ngừng tăng cường thương mại với Moscow, từng bước trở thành một đối tác toàn diện và quan trọng trong khi các đối tác phương Tây dần xa lánh Nga.
Trong chuyến thăm mới nhất tới Moscow, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị đã khẳng định mối quan hệ Trung – Nga hiện tại rất vững chắc và các quốc gia khác không thể làm ảnh hưởng đến quan hệ song phương.
Vậy Trung Quốc - cường quốc tài chính và công nghệ, đã và đang tác động đến nền kinh tế Nga như thế nào?
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Moscow bao gồm lệnh cấm vận, áp trần giá dầu thô, loại khỏi hệ thống thanh toán SWIFT và đóng băng tài sản của quốc gia này ở nước ngoài. Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB), những động thái trên đã khiến nền kinh tế Nga giảm 4,5% GDP vào năm 2022.
Tuy nhiên, theo chính phủ Nga, doanh thu tài chính của Moscow đã tăng lên. Điều này chủ yếu nhờ vào giá năng lượng tăng cao và những nỗ lực của Nga trong việc chuyển hướng xuất khẩu sang những quốc gia sẵn sàng mua dầu chẳng hạn như Trung Quốc và Ấn Độ.
Theo số liệu của hải quan Trung Quốc, tổng kim ngạch thương mại giữa quốc gia này và Nga đạt mức cao kỷ lục mới vào năm 2022: tăng 30% lên 190 tỷ USD. Bên cạnh đó, thương mại năng lượng giữa hai quốc gia cũng đã tăng lên rõ rệt kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine bắt đầu.
Từ tháng 3 đến tháng 12/2022, Trung Quốc đã mua lượng dầu thô trị giá 50,6 tỷ USD từ Nga, tăng 45% so với cùng kỳ năm 2021. Bên cạnh đó, nhập khẩu than cũng đã tăng 54% lên 10 tỷ USD. Các giao dịch mua khí đốt thiên nhiên bao gồm khí đốt đường ống và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) cũng tăng vọt 155% lên 9,6 tỷ USD.
Thỏa thuận về năng lượng đã mang lại lợi ích lớn cho cả hai quốc gia. Đối với Nga, thương mại năng lượng với Trung Quốc giúp cho quốc gia này thoát khỏi cảnh “ế khách” sau khi bị phương Tây xa lánh. Đối với Trung Quốc, thỏa thuận đã đáp ứng nhu cầu sở hữu năng lượng giá rẻ để cung cấp cho chuỗi sản xuất khổng lồ của mình.
Hai quốc gia cũng đang có kế hoạch mở rộng quan hệ đối tác hơn nữa, bao gồm thỏa thuận giữa Gazprom và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc nhằm cung cấp thêm khí đốt cho quốc gia tỷ dân trong 25 năm tới.
Bà Anna Kireeva, phó giáo sư tại Đại học Quốc gia Quan hệ Quốc tế Moscow, cho biết: “Với việc nền kinh tế Trung Quốc mở cửa trở lại vào năm 2023, chúng ta có thể mong đợi việc gia tăng xuất khẩu sang Trung Quốc, bao gồm cả xăng dầu và các sản phẩm tinh chế từ dầu khác”.
Theo báo cáo của Vụ Khảo cứu Quốc hội Mỹ, từ tháng 5/2022, ngoài năng lượng, Nga đã chi hàng tỷ USD để mua máy móc, thiết bị điện tử, kim loại cơ bản, tàu và máy bay từ Trung Quốc.
Theo dữ liệu gần đây nhất từ công ty Autostat của Nga, sau khi các thương hiệu xe hơi của phương Tây rút khỏi thị trường liên bang, các thương hiệu Trung Quốc như Havel, Chery và Geely đã chứng kiến thị phần của họ tăng từ 10% lên 38% trong một năm. Theo dự báo của các nhà kinh tế, tỷ lệ đó có thể sẽ tăng thêm trong năm nay.
Trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng, tính tới cuối năm 2021, các thương hiệu Trung Quốc chiếm khoảng 40% thị trường điện thoại thông minh ở Nga. Nhưng chỉ sau 1 năm, họ gần như chiếm lĩnh toàn bộ thị trường với 95% thị phần.
Sau khi một số ngân hàng Nga bị cắt khỏi SWIFT, Moscow tăng cường sử dụng đồng NDT của Trung Quốc. Điều này vừa tạo thuận lợi cho Nga gia tăng thương mại với quốc gia tỷ dân vừa làm giảm rủi ro bị trừng phạt.
Theo truyền thông Nga, vào tháng 11/2022, thị phần của đồng NDT trên thị trường ngoại tệ của Nga đã tăng lên 48% từ mức dưới 1% vào tháng 1/2022. Nga cũng đã nhanh chóng trở thành trung tâm giao dịch đồng NDT lớn thứ ba thế giới (sau Hong Kong và Vương quốc Anh) vào tháng 7 năm ngoái dù trước xung đột, quốc gia này thậm chí còn không nằm trong top 15.
Theo Reuters, Bộ Tài chính Nga cũng đã tăng gấp đôi tỷ lệ dự trữ NDT trong quỹ đầu tư quốc gia lên 60% sau khi nhiều tài sản của Nga bị đóng băng bởi các lệnh trừng phạt.
Bà Kireeva cho biết: “Trong số tất cả các loại ngoại tệ mà ngân hàng trung ương Nga dự trữ, chỉ có đồng NDT của Trung Quốc là không bị đóng băng và vẫn là một đồng tiền 'thân thiện'. Chúng ta có thể sẽ chứng kiến xu hướng 'không USD' phổ biến hơn nữa trong ngoại thương giữa Nga và các quốc gia thân thiện hoặc trung lập với Moscow”.
Tuy nhiên, giải pháp thay thế đồng ruble bằng đồng NDT để ổn định thị trường tài chính không phải là giải pháp lâu dài cho Nga. Quốc gia này vẫn sẽ phải đối mặt với một sự thật rằng đồng ruble đã giảm giá trị hơn 40% so với đồng EUR và USD trong năm qua, và chỉ số chứng khoán của Nga đã giảm hơn 1/3.
Để cải thiện tình trạng này, Bộ Tài chính Nga đã tuyên bố vào tháng trước rằng sẽ can thiệp ngoại hối bằng cách bán NDT để mua đồng ruble. Tuy nhiên, việc này sẽ không dễ dàng.
Theo tờ Kommersant của Nga, UnionPay - hệ thống thanh toán quốc tế của Trung Quốc gần đây được cho là đã ngừng chấp nhận thẻ do các ngân hàng Nga phát hành vì lo ngại các lệnh trừng phạt từ quốc tế.
Trước động thái này, bà Kireeva cho biết: “Các doanh nghiệp lớn của Trung Quốc đang dần cảnh giác với các biện pháp trừng phạt và thận trọng trong việc giao dịch với thị trường Nga nói chung”.
Xem thêm >> Lo ngại an ninh quốc gia, Trung Quốc kêu gọi không sử dụng nhân sự từ Big 4 kiểm toán
Tags:
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
