Xét xử vụ án tại Công ty Gang thép Thái Nguyên: 19 bị cáo hầu tòa

Đây là một trong 5 vụ án được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng yêu cầu khẩn trương xét xử sơ thẩm trong năm 2021. Thẩm phán Phan Huy Cương được phân công làm Chủ tọa phiên tòa. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 10 ngày, kể cả thứ bảy và chủ nhật (từ ngày 12 đến 22/4).

Trong vụ án này, TISCO được triệu tập với tư cách là nguyên đơn dân sự, Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS) tham dự phiên toà với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Có hơn 30 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo.

19 bị cáo bị đưa ra xét xử, trong đó 14 bị cáo gồm: Trần Trọng Mừng (SN 1949, cựu Tổng Giám đốc TISCO), Mai Văn Tinh (SN 1952, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị VNS), Trần Văn Khâm (SN 1961, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc TISCO), Đậu Văn Hùng (SN 1951, cựu Tổng Giám đốc VNS), Đặng Thúc Kháng (SN 1959, cựu Ủy viên Hội đồng quản trị, Trưởng Ban kiểm soát VNS), Nguyễn Trọng Khôi (SN 1957, cựu Phó Tổng Giám đốc VNS), Ngô Sỹ Hán (SN 1950, cựu Phó Tổng Giám đốc, Trưởng Ban Quản lý Dự án mở rộng sản suất giai đoạn 2 TISCO), Đặng Văn Tập (SN 1952, cựu Phó Giám đốc thường trực Ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO), Đồng Quang Dương (SN 1960, cựu Phó Giám đốc kiêm Thư ký Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO), Trịnh Khôi Nguyên (SN 1963, cựu Trưởng Phòng Đầu tư phát triển VNS), Nguyễn Văn Tráng (SN 1958, cựu Ủy viên Ban kiểm soát VNS), Đỗ Xuân Hòa (SN 1954, cựu Kế toán trưởng TISCO), Uông Sỹ Bính (SN 1953, cựu Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO), Lê Thị Tuyết Lan (SN 1963, cựu Phó Trưởng Phòng Kế toán Thống kê Tài chính TISCO) bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo quy định tại Điều 360 BLHS năm 2015. 

5 bị cáo: Lê Phú Hưng (SN 1962, cựu Thành viên Hội đồng quản trị VNS), Nguyễn Minh Xuân (SN 1958, cựu Thành viên Hội đồng quản trị VNS), Nguyễn Chí Dũng (SN 1955, cựu Thành viên Hội đồng quản trị TISCO), Hoàng Ngọc Diệp (SN 1966, cựu Thành viên Hội đồng quản trị TISCO), Đoàn Thu Trang (SN 1985, cựu Thành viên Hội đồng quản trị TISCO) bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, theo quy định tại Điều 360 BLHS năm 2015. 

Theo cáo trạng của Viện KSND tối cao, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 do TISCO làm chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư là Hội đồng quản trị VNS. Dự án ban đầu có tổng mức đầu tư hơn 3.800 tỷ đồng.

Năm 2007, đơn vị trúng thầu xây dựng là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Giá trị hợp đồng trọn gói hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỷ đồng). Năm 2012, bị cáo Trần Văn Khâm (người đại diện vốn chính của VNS tại TISCO) ký văn bản gửi VNS xin chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ đồng, tăng hơn 4.200 tỷ đồng. 

Trên cơ sở đó, năm 2013, VNS xin ý kiến Bộ Công thương và bộ này có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận. Sau hơn 11 tháng khởi công, MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu nhưng đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng. MCC còn đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC với tổng chi phí tăng thêm hơn 138 triệu USD (hơn 3.000 tỷ đồng).

Bị cáo Trần Trọng Mừng (cựu Tổng Giám đốc TISCO) ký văn bản gửi Bộ Công Thương và VNS đề nghị cho giải quyết đặc cách phạm vi được điều chỉnh về giá thiết bị và các chi phí khác với dự án. Bị cáo Mừng không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm thực hiện dự án. 

Hành vi của bị cáo Trần Trọng Mừng đã khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí trên 830 tỷ đồng (đây là khoản lãi vay hàng tháng TISCO đã trả cho các ngân hàng trên tổng số vốn vay trên 3.000 tỷ để đầu tư dự án).  

Bị cáo Mai Văn Tinh được xác định có các hành vi sai phạm khiến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát trên 830 tỷ đồng.