Sáng 24/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ. Một trong những nội dung thu hút sự quan tâm lớn của các đại biểu là quy định tại khoản 5, Điều 7, cho phép tổ chức, cá nhân được sử dụng văn bản và dữ liệu đã công bố hợp pháp để nghiên cứu, huấn luyện và phát triển hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI).
Góp ý về nội dung này, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn ĐBQH TP.HCM) cho rằng việc sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ là cần thiết để đáp ứng yêu cầu của kinh tế số, đổi mới sáng tạo và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế. Việc bổ sung quy định cho phép sử dụng dữ liệu đã được công bố hợp pháp phục vụ huấn luyện AI là "một bước tiến quan trọng", tạo điều kiện phát triển hệ sinh thái AI và thúc đẩy năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Tuy nhiên, ông Hùng đề nghị Ban soạn thảo phải làm rõ tiêu chí “không gây thiệt hại đến lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu”, đồng thời bổ sung tiêu chí đánh giá tác động khi dữ liệu được sử dụng ở quy mô lớn nhằm tránh tranh chấp trong tương lai. “Quy định càng rõ thì càng bảo đảm được sự cân bằng giữa thúc đẩy đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền tác giả trong môi trường số”, ông nhấn mạnh.
Ở chiều lo ngại, đại biểu Trần Thị Thu Đông (Đoàn ĐBQH Cà Mau) cho rằng AI tuy là xu hướng tất yếu nhưng tác động sâu rộng tới mô hình sáng tạo và thu nhập của văn nghệ sĩ, nhà sáng tạo. “Ngay cả thế giới cũng chưa đạt được sự đồng thuận về vấn đề này”, bà nhận định.
Theo đại biểu, nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc vẫn đang điều chỉnh quy định liên quan đến AI sau hàng loạt vụ kiện lớn về việc hệ thống AI thu thập và sử dụng dữ liệu không xin phép.
Bà cảnh báo bốn nguy cơ nếu quy định tại khoản 5 chưa chặt chẽ mà được ban hành sớm. Thứ nhất, dữ liệu sáng tạo của văn nghệ sĩ có thể bị thu thập tràn lan, sao chép hàng loạt để huấn luyện AI mà họ không hề hay biết. Hai là, thu nhập về mô hình khai thác tác phẩm có thể bị thay thế, bị suy giảm nghiêm trọng. Ba là các sản phẩm AI tạo ra từ chính các tác phẩm của họ lại cạnh tranh trở lại với họ trên thị trường. Cuối cùng nguy cơ xóa nhòa dấu ấn sáng tạo, nhầm lẫn tác giả, thậm chí là làm biến dạng tác phẩm.
Đại biểu Trần Thị Thu Đông nhấn mạnh, những lo ngại trên hoàn toàn có cơ sở khi thế giới đã xuất hiện hàng chục vụ kiện chống lại các mô hình AI lớn vì sử dụng dữ liệu không xin phép; yêu cầu của nhiều nước về việc tạm dừng mở rộng ngoại lệ cho AI để bảo vệ bản quyền. Tuyệt đối không thể để lao động sáng tạo, trở thành nguồn dữ liệu miễn phí cho các hệ thống tự động.
Một vấn đề nữa là khoản 5 Điều 7 của dự thảo Luật hiện nay chỉ nêu các yêu cầu là không xâm phạm, không gây thiệt hại nhưng lại không có tiêu chí xác định thế nào là thiệt hại không có giới hạn, phạm vi dữ liệu, không ràng buộc trách nhiệm minh bạch, không quy định cơ chế giám sát. "Nếu để nguyên quy định này có thể trở thành cánh cửa rất rộng để thu thập dữ liệu hàng loạt, gây thiệt hại không thể phục hồi đối với tác giả, nghệ sĩ và các ngành công nghiệp văn hóa", đại biểu nêu.
Theo đó, Đại biểu Thu Đông đề nghị chưa đưa quy định này vào luật ở thời điểm hiện nay, đồng thời cần nghiên cứu thận trọng hơn, tham khảo kinh nghiệm EU và Mỹ – nơi các tranh chấp lớn về bản quyền AI vẫn đang diễn ra.
Đóng góp ý kiến về quy định quyền sở hữu, khai thác và trách nhiệm pháp lý đối với sản phẩm do AI tạo ra, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Đoàn ĐBQH Lạng Sơn) cho rằng việc không công nhận là phù hợp với bản chất của sở hữu trí tuệ – vốn sinh ra để bảo vệ giá trị sáng tạo của con người.
"Nếu công nhận tác quyền cho AI, nguy cơ bất công với tác giả là rất rõ ràng. Hơn nữa, AI có thể sản xuất tác phẩm với tốc độ và chi phí gần như bằng 0, dẫn tới cạnh tranh không lành mạnh và đe dọa việc làm", ông nói.
Tuy nhiên, ông Nghĩa cũng phân tích, không bảo hộ sản phẩm AI có thể làm giảm động lực đầu tư, làm suy giảm hấp dẫn đối với doanh nghiệp công nghệ và ảnh hưởng tới mục tiêu phát triển AI của Việt Nam.
Theo đó, đại biểu Nghĩa đề xuất Cơ quan soạn thảo xem xét bổ sung vào Điều 7 luật hiện hành và các điều liên quan các nội dung: Thứ nhất, quy định tác phẩm, sản phẩm do hệ thống AI tạo ra chỉ được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ khi có sự tham gia sáng tạo đáng kể của con người trong quá trình hình thành, chỉnh sửa hoặc định hướng nội dung.
Thứ hai, quy định quyền sở hữu, khai thác và trách nhiệm pháp lý đối với sản phẩm do AI tạo ra thuộc về tổ chức, cá nhân trực tiếp huấn luyện, vận hành.
Thứ ba, giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung nêu trên. Trên cơ sở đó sẽ tiến hành đánh giá, tổng kết để có quy định một mục hoặc một chương riêng liên quan đến AI khi sửa đổi toàn diện Luật Sở hữu trí tuệ đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ và trường hợp cần thiết thì bổ sung quy định tương ứng vào dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo cũng đang được trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này.
Giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng sở hữu trí tuệ phải chuyển từ “bảo vệ quyền” sang tài sản hóa – thương mại hóa – thị trường hóa. Chỉ khi quyền sở hữu trí tuệ được coi là tài sản có thể định giá, giao dịch, đưa vào báo cáo tài chính… thì khoa học công nghệ mới trở thành động lực tăng trưởng thực sự.
Về sản phẩm do AI tạo ra, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định AI không phải chủ thể quyền sở hữu trí tuệ. Các sản phẩm do AI tự động tạo ra, không có sự tham gia sáng tạo của con người thì không được bảo hộ. Ngược lại, nếu con người sử dụng AI như một công cụ và có đóng góp sáng tạo đáng kể thì có thể được công nhận là tác giả, nhà sáng chế.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh yêu cầu đưa sở hữu trí tuệ vào giáo dục, xây dựng tòa án chuyên biệt về sở hữu trí tuệ và nâng mức xử phạt để đủ sức răn đe trong môi trường số.
Tags:
(VNF) - UBND tỉnh Đồng Nai giao Thuế tỉnh kiểm tra xử lý việc Tổng Công ty Tín Nghĩa không kê khai nộp thuế GTGT đối với số tiền 535 tỷ đồng, thu được từ hoạt động chuyển nhượng quyền sử dụng đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm và quyền phát triển dự án theo đúng quy định pháp luật.
(VNF) - Trang web chính thức của thẩm mỹ viện Mailisa vẫn công khai hiển thị toàn bộ sản phẩm và cho phép khách hàng đặt mua như bình thường.
(VNF) - Đóng góp cho Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đề nghị bổ sung cụm từ “kỹ năng quản lý tài chính cá nhân – gia đình” vào nội dung về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Không chỉ là “thành phố biển” theo mùa, Hải Phòng đang từng bước tái cấu trúc ngành du lịch theo hướng khai thác quanh năm.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Bà Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh - chủ thẩm mỹ viện Mailisa - bị bắt với cáo buộc buôn lậu.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,5%, quý IV phải tăng hơn 12% - đây là mức tăng mà nhiều năm liền TP. HCM chưa từng đạt đến.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp thu hẹp tồn kho để giảm áp lực chi phí, trong khi một số khác tăng tích trữ đón nhu cầu cuối năm.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội cho rằng việc người dân thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để đi đăng ký mua hàng cây vàng không thể nói là tiết kiệm.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021-2026.
(VNF) - Sau nhiều năm triển khai cơ chế tự chủ, nhiều trường đại học trên cả nước đã đạt được những kết quả tích cực, khẳng định hướng đi đúng của chính sách đổi mới giáo dục đại học. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, tự chủ tài chính chỉ thực sự trở thành động lực phát triển khi được trao quyền đầy đủ, gắn với cơ chế minh bạch, trách nhiệm và niềm tin thể chế.
(VNF) - UBND tỉnh Đồng Nai giao Thuế tỉnh kiểm tra xử lý việc Tổng Công ty Tín Nghĩa không kê khai nộp thuế GTGT đối với số tiền 535 tỷ đồng, thu được từ hoạt động chuyển nhượng quyền sử dụng đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm và quyền phát triển dự án theo đúng quy định pháp luật.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
