AI đe dọa vị thế iPhone, Apple đối mặt với áp lực chưa từng có

Sức ép từ Phố Wall

Apple hiện đang sở hữu cổ phiếu có hiệu suất tệ thứ hai trong nhóm “Magnificent Seven” (Bảy gã khổng lồ công nghệ), với giá đã giảm hơn 15% tính đến cuối ngày thứ Ba (29/7). Tesla là công ty duy nhất trong nhóm mất giá nhiều hơn, với mức giảm 20% trong năm 2025.

Apple đã gây thất vọng cho cả người dùng lẫn nhà đầu tư khi từ chối chia sẻ thêm về chiến lược AI của mình, dù công ty đã trì hoãn thế hệ Siri tiếp theo ít nhất đến năm sau.

Mọi chuyện càng tệ hơn khi Jony Ive, cựu giám đốc thiết kế lâu năm của Apple, vừa bán startup non trẻ IO cho OpenAI với giá 6,5 tỷ USD vào tháng 5. Trong thông báo đó, CEO của OpenAI là Sam Altman nói rằng công ty ông đang phát triển các thiết bị phần cứng mới.

Động thái táo bạo của OpenAI càng làm nổi bật vai trò chưa rõ ràng của Apple trong tương lai AI, cũng như sự thiếu chiến lược cụ thể để cạnh tranh.

Các nhà phân tích lo ngại rằng vị thế mơ hồ của Apple có thể bắt đầu ảnh hưởng đến doanh số iPhone, dù hiện vẫn đang ở mức kỷ lục.

“Chiến lược AI chưa hoàn thiện vẫn là yếu tố cản trở lớn nhất, nhưng chúng tôi tin rằng Apple còn khoảng 1,5 năm để đưa ra giải pháp thuyết phục”, nhà phân tích Krish Sankar từ TD Cowen viết trong một báo cáo hôm thứ Hai. Ông vẫn khuyến nghị mua cổ phiếu Apple.

Đừng mong Apple sẽ dành nhiều thời gian nói về vấn đề AI khi công bố báo cáo tài chính Quý III tài khóa vào thứ Năm tuần này. Công ty có thể sẽ tập trung hơn vào doanh thu iPhone, ước tính khoảng 40 tỷ USD theo dự báo của FactSet, cùng mảng dịch vụ đang mang lại lợi nhuận lớn.

Doanh thu từ dịch vụ được dự đoán sẽ tăng khoảng 11% lên 26,8 tỷ USD, gấp đôi tốc độ tăng trưởng toàn công ty.

May mắn cho Apple, công ty vẫn có một “hào lũy” khá vững chắc trước làn sóng AI: sự hài lòng cao của người dùng và khả năng giữ chân khách hàng thông qua hệ sinh thái thiết bị chặt chẽ. Dù AI có thể đe dọa vị thế nhà sản xuất phần cứng di động quan trọng nhất của Apple, nhưng họ vẫn còn thời gian để thích nghi.

Gene Munster, nhà sáng lập Deepwater Asset Management, cho rằng áp lực từ AI đối với Apple trong năm tới sẽ không quá lớn, nhờ doanh số ổn định của iPhone, Mac và Apple Watch. Ông cũng lưu ý rằng các đối thủ như Android của Google vẫn chưa đưa ra tính năng AI “sát thủ” nào đủ để đột phá.

“Với AI, thực chất sẽ vượt qua sự cường điệu, và đây sẽ là một quá trình tái định vị hoặc tái xếp hạng vị trí dẫn đầu công nghệ”, Munster phát biểu hồi tháng 6. “Điều đó sẽ xảy ra, nhưng không phải trong năm tới”.

Apple đã bỏ lỡ cơ hội AI?

Trong mắt nhà đầu tư, Apple đã bỏ lỡ một cơ hội để dẫn đầu AI. Mùa hè năm 2024, Apple giới thiệu loạt tính năng mới như tóm tắt email và tin nhắn, tạo hình ảnh dạng biểu tượng, và thiết kế lại Siri - tất cả được đóng gói dưới thương hiệu Apple Intelligence.

Tuy nhiên, tính năng then chốt - Siri linh hoạt hơn - lại bị hoãn đến tận năm 2026.

Ban đầu, các nhà phân tích kỳ vọng việc bổ sung Apple Intelligence có thể tạo ra một “siêu chu kỳ”, thúc đẩy người dùng nâng cấp iPhone để tận dụng tính năng AI mới. Nhưng doanh số không tăng như mong đợi.

“Chúng tôi chưa thấy điều đó xảy ra như kỳ vọng ban đầu của thị trường”, Melissa Otto, nhà phân tích tại Visible Alpha Research cho biết.

Apple đã từ chối bình luận về vấn đề này.

Phần lớn người mua iPhone mới trong năm ngoái làm vậy vì thiết bị cũ không còn hoạt động tốt, theo khảo sát của Consumer Intelligence Research Partners. Chỉ 13% người tham gia khảo sát nói rằng họ mua điện thoại vì tính năng mới, bao gồm cả AI.

Khi khảo sát những người mua điện thoại đầu năm nay, khoảng 89% người dùng iPhone tại Mỹ vẫn tiếp tục chọn một thiết bị Apple khác, cho thấy khả năng giữ chân người dùng của Apple vẫn rất mạnh.

Tuy nhiên, Apple hiểu rõ những rủi ro trong tương lai. Eddy Cue, người đứng đầu mảng dịch vụ của Apple, từng thừa nhận điều này trong một phiên điều trần gần đây: “Có thể bạn sẽ không cần một chiếc iPhone trong 10 năm tới - nghe thì có vẻ điên rồ, nhưng rất có thể”.

Đối thủ mới và những thiết bị không màn hình

Trong cuộc đua AI, Apple có thể phải đối đầu với hai nhóm đối thủ chính: Google với nền tảng Android, và các thiết bị AI thế hệ mới không có màn hình, sử dụng phương thức tương tác mới như trợ lý giọng nói.

OpenAI đã công bố kế hoạch phát triển thiết bị AI không màn hình, trong khi các startup khác đang thử nghiệm với các dạng sản phẩm mới như ghim, vòng đeo, hoặc kính thông minh, ví dụ như Ray-Ban Meta.

Google cũng đang tích cực tích hợp trợ lý Gemini vào hệ điều hành Android. Với Android 16, người dùng có thể dùng Gemini để điều khiển các ứng dụng như Google Maps hay YouTube, thậm chí tạo danh sách công việc từ các video hướng dẫn, điều mà Siri vẫn chưa làm được.

Tuy nhiên, ngay cả CEO Google Sundar Pichai cũng thừa nhận rằng phải vài năm nữa thì các thiết bị AI mới có thể cạnh tranh với smartphone.

“Tôi vẫn kỳ vọng điện thoại sẽ là trung tâm trải nghiệm trong ít nhất 2 đến 3 năm tới”, Pichai phát biểu trong cuộc họp tài chính của Alphabet tuần trước.

Apple còn thời gian, nhưng không nhiều

Laura Martin, nhà phân tích tại Needham, nói trên CNBC tuần trước rằng Apple cần hành động nhanh hơn trong cuộc đua AI. Bà cho rằng Apple đang chậm hơn từ 1 đến 2 năm so với các đối thủ như Google.

“Nếu Android tích hợp được toàn bộ công nghệ mới từ Gemini và AI sinh tạo, thì đến lúc bạn thay iPhone trong vòng 1–2 năm nữa, hệ sinh thái Android sẽ có nhiều tính năng hấp dẫn hơn và Apple bắt đầu mất dần lượng người dùng trung thành”, Martin nói.

Có lẽ đối thủ đáng gờm nhất của Apple về phần cứng AI sẽ là OpenAI, đặc biệt sau khi họ bổ sung Jony Ive, người góp công lớn trong việc thiết kế iPhone, Apple Watch và nhiều sản phẩm quan trọng khác.

Tuy vậy, OpenAI vẫn chưa công bố thời điểm ra mắt phần cứng, hoặc chi tiết về thiết bị sắp tới. Có thể mất vài năm để sản phẩm hoàn thiện và đi vào sản xuất quy mô lớn.

Khi iPhone lần đầu được công bố vào tháng 1/2007, đây là sản phẩm có sản lượng thấp dành cho người dùng sớm. Trong năm đầu tiên, Apple chỉ bán được 1,4 triệu chiếc, phần lớn vào Quý IV, so với hơn 1,15 tỷ điện thoại di động bán ra toàn cầu, trong đó hơn 435 triệu là của Nokia. App Store cũng chỉ được ra mắt vào năm 2008.

Chỉ sau 4 năm, doanh số của Apple đã vượt qua RIM (Blackberry), HTC và Motorola. Đến năm 2011, Nokia sụt giảm mạnh và Apple bán hơn 80 triệu iPhone mỗi năm.

Gene Munster dự đoán thiết bị của OpenAI sẽ được công bố vào năm 2026 và bắt đầu giao hàng vào năm sau đó. Apple vẫn còn thời gian — nhưng đồng hồ đang đếm ngược.