Bắt nguyên Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong: Thế nào là tiền ‘cảm ơn’ và ‘hối lộ’?
Hoàng Diệu -
17/05/2025 10:50 (GMT+7)
"Cần đặt câu hỏi rằng, có ai đi cảm ơn sau khi hoàn thành công việc với số tiền như vậy không?", luật sư đặt câu hỏi và nhìn nhận cần đánh giá mục đích cốt lõi của số tiền "cảm ơn" nhằm mục đích gì.
Liên quan vụ việc nguyên Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế Nguyễn Thanh Phong cùng 4 đồng phạm bị khởi tố về tội Nhận hối lộ, ông này khai nhận đã nhận tổng cộng 250 triệu đồng tiền "doanh nghiệp cảm ơn" sau những lần đi cấp chứng nhận GMP, hậu kiểm... cho 2 nhà máy MediPhar và MediUSA thuộc Công ty MediUSA do Nguyễn Năng Mạnh (36 tuổi), người cầm đầu đường dây sản xuất và buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm giả, làm Chủ tịch Hội đồng quản trị.
Từ vấn đề trên, nhiều người đặt câu hỏi về việc như thế nào là "tiền hối lộ" và "tiền cảm ơn"? Và vì sao dù nhận tiền "cảm ơn" từ doanh nghiệp nhưng các vị cựu lãnh đạo này vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Ông Nguyễn Thanh Phong thời điểm còn đương nhiệm (Ảnh: C.T).
Bình luận dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Văn Hậu (Ủy viên Thường vụ Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM) nhìn nhận bản chất của hối lộ là mua bán, trao đổi quyền lực và lợi ích giữa các bên trong một mối quan hệ bất hợp pháp. Trong đó, một bên là các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đang thực hiện những công việc, hoạt động kinh doanh, bên còn lại là những người có chức vụ, quyền hạn, thi hành công vụ của Nhà nước và có quyền lực, quản lý hoạt động của những tổ chức, cá nhân đó.
Ở mối quan hệ này, phía cá nhân, doanh nghiệp thường "hối lộ" bằng 2 hình thức là tiền hoặc quà biếu cho bên có quyền lực, nhằm đảm bảo công việc của mình được thông suốt theo mong muốn và để hưởng lợi từ các hoạt động mà lẽ ra người có chức vụ cần phải làm, trợ giúp cho mình.
Dưới góc độ pháp lý, hối lộ là hoạt động bất hợp pháp và đã được cụ thể hóa trong Bộ luật Hình sự 2015 với các tội danh là Đưa hối lộ (Điều 364), Nhận hối lộ (Điều 354) và Môi giới hối lộ (Điều 365).
Đối với vụ án trên, nói về số tiền "cảm ơn" mà vị nguyên cục trưởng nhận từ doanh nghiệp, ông Hậu nhìn nhận trên thực tế, việc cảm ơn một người sau khi hoàn thành một công việc nào đó không phải điều hiếm gặp. Tuy nhiên, trong trường hợp này, cần nhìn nhận sâu vào bản chất của vấn đề, rằng đây thực tế chính là tiền "hối lộ", không phải tiền "cảm ơn".
"Cần đặt câu hỏi rằng, có ai đi cảm ơn sau khi hoàn thành công việc với số tiền như vậy không? Nếu không có các "động tác" từ cơ quan quản lý có thẩm quyền, chủ các doanh nghiệp liệu có cảm ơn với lượng tài sản lớn như vậy hay không?", luật sư Hậu đặt câu hỏi.
Theo luật sư, việc cảm ơn bằng vật chất vẫn thường xuất hiện, song tài sản của những món quà sẽ không lớn, chủ yếu mang tính tượng trưng. Trong khi với trường hợp này, cần nhìn vào cốt lõi của vấn đề, rằng số tiền cảm ơn như lời khai bản chất cần được coi là tiền hối lộ để công việc được suôn sẻ. Do đó, việc vẫn xem xét trách nhiệm của các bị can này là có cơ sở.
Liên quan tới vụ án, theo cơ quan công an, năm 2016, Nguyễn Năng Mạnh (36 tuổi, Giám đốc Công ty MegaPhaco, Chủ tịch HĐQT Công ty MediUSA) cùng các đồng phạm thành lập và điều hành nhiều công ty để hợp thức hóa hành vi sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả.
Các đối tượng thực hiện từ khâu nhập khẩu nguyên liệu đến sản xuất, đóng gói bao bì và tiêu thụ trên thị trường. Đồng thời, Mạnh cho nhân viên sử dụng 2 hệ thống sổ sách kế toán (một sổ sách kế toán nội bộ và một sổ sách kê khai nộp thuế) để giảm số thuế phải nộp, gây thất thu thuế cho Nhà nước.
Đối với các sản phẩm giả, các đối tượng cho in trên bao bì, nhãn mác sản phẩm là nhập khẩu từ Mỹ, châu Âu..., nhưng trên thực tế chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc và mua trôi nổi trên thị trường. Về chỉ tiêu chất lượng, nhiều thành phần chỉ đạt dưới 30% so với công bố.
Về phía cơ quan quản lý, ông Nguyễn Thanh Phong cùng 4 cán bộ khác đã có hành vi móc ngoặc, thông đồng và nhận tiền "lobby" từ Nguyễn Năng Mạnh (36 tuổi, Giám đốc Công ty MegaPhaco, Chủ tịch HĐQT Công ty MediUSA) nhằm bỏ qua các lỗi vi phạm.
(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhận định hệ thống ngân hàng không thể mở rộng mãi, việc tăng cung tín dụng quá mức cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số nhưng lạm phát cao thì con số tăng trưởng đó sẽ không còn nhiều ý nghĩa.
(VNF) - Ngày 12/12, TAND TP. HCM đã tuyên án đối với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC) và các đồng phạm trong vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
(VNF) - Trường hợp phát hiện vi phạm, không đúng đối tượng, không đảm bảo điều kiện về thu nhập, nhà ở xã hội sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật; nếu đã thực hiện mua - bán sẽ bị thu hồi căn hộ.
(VNF) - Bộ Công Thương phối hợp với Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết Dự án Chính sách thương mại và Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam do Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ (Dự án SwissTrade).
(VNF) - Nhằm tăng tốc chuyển đổi số và hình thành năng lực làm việc với AI trong toàn hệ thống, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) đã triển khai chương trình đào tạo AI chuyên sâu theo từng nghiệp vụ, với sự tham gia toàn thể các phòng ban tại Tổng công ty và Nhà máy Đạm Phú Mỹ. Khác với đào tạo kỹ năng thông thường, chương trình hướng tới thay đổi tư duy, chuẩn hóa quy trình và đưa AI vào các tác vụ thực tế ngay trong từng khốinghiệp vụ.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình theo quy định để tổ chức khai thác thương mại cảng hàng không quốc tế Long Thành vào đầu năm 2026.
(VNF) - Thủ tướng giao Bộ Xây dựng nghiên cứu đề xuất của CT Group về dự án đường sắt TP. HCM - Cần Thơ - Cà Mau và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện theo quy định pháp luật.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết kỳ họp thứ 10 đã hoàn thành toàn bộ chương trình, thông qua 51 luật và 39 nghị quyết quan trọng, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
(VNF) - Ở những bản làng miền Tây Nghệ An, việc nâng cao dân trí không chỉ là mở mang tri thức mà còn trực tiếp tạo ra cơ hội thoát nghèo bền vững. Từ lớp học đến công tác tuyên truyền, từ đào tạo nghề đến hỗ trợ kỹ thuật, tri thức đang mở ra con đường mới cho đồng bào dân tộc thiểu số.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện cho Hà Nội triển khai các dự án lớn, mang tính cấp bách và chiến lược.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua nghị quyết tạo điều kiện để tư nhân đầu tư điện hạt nhân mô đun nhỏ, đồng thời bổ sung nhiều cơ chế thuận lợi thúc đẩy điện gió ngoài khơi và các dự án năng lượng giai đoạn 2026-2030.
(VNF) - Cán bộ phải kê khai cung cấp, bổ sung thông tin liên quan và giải trình khi có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên để phục vụ xác minh
(VNF) - Đèo Cả vừa đề nghị UBND Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư Đại lộ cảnh quan sông Hồng, đồng thời kiến nghị chọn phương án hướng tuyến ngoài đê giúp giảm khoảng 25% chi phí GPMB và hạn chế tác động đến khu dân cư hiện hữu.
(VNF) - Tổ chức bảo hiểm tiền gửi được vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm từ NHNN khi số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để trả tiền bảo hiểm.
(VNF) - Các nước trên thế giới có nhiều quy định nghiêm ngặt về các quỹ từ thiện, nhằm giảm thiểu rủi ro đạo đức và tài chính từ các nguồn tiền khổng lồ này.
(VNF) - Nhà nước sẽ hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh con tại các địa phương có mức sinh thấp và ưu tiên các gia đình sinh đủ 2 con trong việc tiếp cận nhà ở xã hội.
(VNF) - Quốc hội thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi, nâng mức miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm và áp thuế 0,1% với mỗi lần bán vàng miếng, cùng các điều chỉnh về biểu thuế, giảm trừ gia cảnh và cách tính thuế cho hộ kinh doanh từ năm 2026.
(VNF) - Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thống kê doanh thu của Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung trong 5 năm (2020-2025) lên tới 5.000 tỷ đồng, nhưng mỗi tháng chỉ nộp thuế cho nhà nước xấp xỉ 10 triệu đồng.
(VNF) - Quy mô nền kinh tế của Hải Phòng đứng thứ 3 toàn quốc, ước đạt xấp xỉ 30 tỷ USD, chỉ dứng sau Hà Nội (khoảng 63 tỷ USD), TP. HCM (khoảng 118 tỷ USD), và cao gấp đôi tỉnh Quảng Ninh (14,69 tỷ USD).
(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.