Bị kết tội, ông Donald Trump còn cơ hội đắc cử Tổng thống Mỹ?

Ngày 30/5 (giờ Mỹ), ông Donald Trump đã trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị kết tội hình sự với 34 trọng tội liên quan tới vụ án làm sai lệch các tài liệu để che đậy một khoản thanh toán nhằm bịt miệng ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước cuộc bầu cử năm 2016.

Cụ thể, bồi thẩm đoàn kết luận rằng ông Trump phạm tội làm sai lệch các giấy tờ về kinh doanh sau khi họ tham gia phiên tòa kéo dài 5 tuần với lời khai cụ thể từ bà Stormy Daniels về cuộc gặp gỡ tình ái hồi năm 2006 giữa bà và ông Trump trong khi ông vẫn đang trong quan hệ vợ chồng với người vợ hiện giờ là bà Melania. Tại phiên toà, ông Trump phủ nhận việc có quan hệ tình dục với bà Daniels.

Người giải quyết rắc rối cho ông Trump lúc bấy giờ là cựu luật sư Michael Cohen của ông. Người này đã khai trước tòa rằng ông Trump đã chấp thuận chi 130.000 USD cho bà Daniels để bịt miệng vụ này trong những tuần cuối cùng của cuộc bầu cử năm 2016, khi ông phải đối mặt với nhiều cáo buộc về hành vi tình dục sai trái.

Không ảnh hưởng tới việc tranh cử

Mặc dù bị kết án và có thể nhận bản án lên tới 4 năm tù, nhưng theo truyền thông Mỹ và nhiều chuyên gia, việc này không thể ngăn cản ông Trump trong cuộc đua Tổng thống, vì ông vẫn được bầu cử.

Đại diện chiến dịch tranh cử của ông Joe Biden, đối thủ chính của ông Trump trong cuộc bỏ phiếu tháng 11 năm nay, cảnh báo rằng việc ông Trump bị kết án không ngăn cản ông giành được một nhiệm kỳ nữa tại Nhà Trắng nếu xét trên quan điểm pháp lý.

Giám đốc truyền thông chiến dịch tranh cử, ông Michael Tyler cho biết: “Vẫn chỉ có một cách để loại ông Donald Trump rời khỏi Phòng Bầu dục: Tại thùng phiếu. Vì dù có bị kết án trọng tội hay không, ông Trump vẫn sẽ là ứng cử viên Đảng Cộng hòa tranh cử Tổng thống”.

Hiến pháp Mỹ đặt ra rất ít điều kiện tiên quyết cho chức Tổng thống: ứng cử viên phải ít nhất 35 tuổi, là công dân được sinh ra ở Mỹ và là cư dân Mỹ tối thiểu 14 năm. Tuy nhiên, không có điều kiện nào liên quan tới việc ứng viên bị kết án trọng tội đối với khả năng đắc cử Tổng thống.

Ông Corey Brettschneider, luật sư và giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Brown và là tác giả cuốn sách “Các Tổng thống và Nhân dân”, cho biết: “Hiến pháp đưa ra một số yêu cầu cụ thể, nhưng không có điều gì rõ ràng trong Hiến pháp về việc bị kết án phạm tội là không đủ tư cách ứng cử Tổng thống”.

Jessica Levinson, giáo sư luật hiến pháp tại Đại học Loyola và là cộng tác viên của CBS News, đã tuyên bố rõ ràng: "Hiến pháp không có bất kỳ lệnh cấm nào về việc giữ chức tổng thống nếu là một tội phạm bị kết án".

Vẫn có thể bỏ phiếu

Theo CBS News, cựu tổng thống và ứng cử viên Đảng Cộng hòa tranh cử tổng thống vẫn có khả năng bỏ phiếu và bỏ phiếu cho chính mình ở Florida vào mùa thu này.

Ông Trump, người có nơi cư trú chính ở New York, đã chuyển nơi cư trú của mình đến Florida vào năm 2019, vì vậy đây là nơi ông sẽ bỏ phiếu chọn người lãnh đạo Nhà Trắng trong nhiệm kỳ mới.

Blair Bowie, một luật sư tại Trung tâm Pháp lý Chiến dịch, cho biết Florida "tuân theo các luật khác của tiểu bang khi tước quyền bầu cử của những cử tri đang bị xét xử và kết án ở nơi khác".

Theo luật tiểu bang Florida, một cư dân Florida bị kết án trọng tội ở nơi khác chỉ không đủ điều kiện bỏ phiếu "nếu bản án đó khiến người đó không đủ điều kiện bỏ phiếu ở bang nơi người đó bị kết án".

Ông Trump bị kết án tại New York, mà theo trang web của tòa án New York, "công dân mất quyền bầu cử khi đang ở tù vì bị kết án trọng tội". Nhưng "nếu công dân bị kết án trọng tội và được ra tù, công dân có thể bỏ phiếu" và "nếu công dân bị kết án trọng tội và bản án của công dân được đình chỉ, công dân có thể bỏ phiếu."

Điều này nghĩa là ông Trump vẫn đủ điều kiện được bỏ phiếu ở New York, và cũng hoàn toàn đủ điều kiện bỏ phiếu ở Florida.

Điều gì sẽ xảy ra nếu ông Trump bị kết án tù?

Tại Mỹ không có luật nào chống lại việc tranh cử tổng thống và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử khi đang ở tù - hoặc không được giữ chức tổng thống khi đang ở trong tù.

Nếu ông bị kết án tù và thắng cử, các luật sư của ông Trump có thể lập luận rằng các tổng thống đương nhiệm không thể bị bỏ tù, giống như ông Trump đã lập luận rằng các tổng thống đương nhiệm không thể bị truy tố.

“Trong một số vụ án cũ cách đây 200 năm, đã có một số tranh chấp về việc các bang cố gắng khởi kiện liên quan đến các quan chức liên bang để loại họ khỏi chức vụ, và Tòa án Tối cao đã nói rõ rằng các bang không có thẩm quyền thực hiện việc này", Derek Muller, giáo sư luật bầu cử tại Đại học Notre Dame, cho biết.