Ông Trump dọa đánh thuế 100% với ô tô Trung Quốc sản xuất tại Mexico

Phát biểu trong một cuộc vận động tranh cử ở Ohio cuối tuần qua, ông Trump cho biết các công ty Trung Quốc đang xây dựng "những nhà máy sản xuất ô tô khổng lồ" ở Mexico và họ nghĩ rằng họ sẽ bán ô tô sang Mỹ trong khi không thuê người Mỹ.

Ông cảnh báo rằng, nếu được bầu làm tổng thống, ông sẽ "đánh thuế 100% đối với mỗi chiếc ô tô đi qua ranh giới".

Ông Trump tiếp tục nói rằng sẽ là một “cuộc tắm máu” nếu ông không giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay.

Đầu tháng này, ông Trump đe dọa sẽ áp thuế 50% đối với ô tô Trung Quốc. Ông cũng đề xuất mức thuế lên tới 60% đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc và 10% đối với hàng hóa được sản xuất ở bất kỳ đâu trên thế giới. Ông cho biết ông không lo lắng về các biện pháp trả đũa từ Trung Quốc hay các nước khác.

Đua nhau sản xuất ô tô tại Mexico

Ngày càng nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc xây dựng nhà máy sản xuất ở Mexico. Thỏa thuận thương mại hiện đang có hiệu lực ở Bắc Mỹ cho phép vận chuyển xe miễn thuế từ Mexico sang Mỹ nếu đáp ứng các điều kiện nghiêm ngặt.

Công nghiệp ô tô đã trở thành lĩnh vực thu hút FDI lớn thứ 3 mà Trung Quốc đầu tư vào Mexico, chỉ đứng sau ngành sản xuất thiết bị máy tính (609 triệu USD) và năng lượng (410 triệu USD).

Theo ông Enrique Dussel Peters, điều phối viên Trung tâm Nghiên cứu Mexico-Trung Quốc (Cechimex) thuộc Đại học Tự trị Quốc gia Mexico (UNAM), sự bùng nổ dòng vốn FDI trên do ngày càng nhiều tập đoàn sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, Changan, Omoda, Jetour, GWM Motors và Geely Autos quan tâm và đầu tư xây dựng nhà máy tại Mexico.

Các doanh nghiệp này chạy theo xu hướng dịch chuyển chuỗi sản xuất đến nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh nhằm tận dụng vị trí gần với Mỹ- trung tâm tiêu dùng cũng như sản xuất lớn trên thế giới.

Tập đoàn sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc BYD mới đây đã thông báo kế hoạch đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện tại Mexico nhằm thiết lập trung tâm xuất khẩu xe sang Mỹ.

Kể từ năm 2018, thời điểm bắt đầu xảy ra "thương chiến" giữa Mỹ-Trung Quốc và Mỹ tăng mức thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, Washington tìm cách giảm sự phụ thuộc của chuỗi cung ứng vào các nước có cạnh tranh về địa chính trị, đồng thời tăng cường nhập khẩu hàng hóa từ các thị trường gần hơn.

Trong bối cảnh đó, Mexico đã trở thành thị trường đáp ứng cả hai tiêu chí trên của Mỹ, từ đó thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư, bao gồm doanh nghiệp Trung Quốc.

Loạt chính sách mạnh tay

Ông Trump luôn nhấn mạnh quan điểm cho rằng Mỹ đang bị lừa gạt bởi các thỏa thuận thương mại tồi tệ và gian lận, bắt đầu cuộc chiến thương mại với Trung Quốc vào năm 2018 và leo thang hết đợt này đến đợt khác khi hai nước áp dụng thuế quan đối với các sản phẩm của nhau.

Trong giai đoạn lãnh đạo Nhà Trắng, những quyết định quan trọng nhất của ông Trump về thương mại bao gồm cuộc chiến thương mại với Trung Quốc; thực hiện rộng rãi thuế quan; thay thế Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ bằng Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada; và rút khỏi Hiệp định thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương đa phương được đàm phán dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama.

Tuy nhiên, các chuyên gia thương mại quốc tế và ngành ô tô vào thời điểm đó cho biết các chính sách thương mại đặc trưng của chính quyền ông Trump không giúp mang lại việc làm trong ngành sản xuất của Mỹ và đạt được mục tiêu cân bằng thâm hụt thương mại của ông.

Thật vậy, thâm hụt thương mại của Mỹ cao hơn vào năm 2020, ở mức 678,7 tỷ USD so với thời điểm ông Trump nhậm chức là 502,3 tỷ USD. Nó còn tăng hơn nữa trong nhiệm kỳ tổng thống của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden, kết thúc năm 2023 ở mức 773,4 tỷ USD.

Tuy nhiên, thâm hụt thương mại với Trung Quốc đã giảm từ 347 tỷ USD khi ông Trump nhậm chức xuống còn 308 tỷ USD vào năm 2020. Mặc dù tăng trở lại trong những năm đầu dưới thời chính quyền ông Biden nhưng lại giảm xuống còn 280 tỷ USD vào cuối năm 2023.

Tại Michigan, số việc làm trong ngành sản xuất đứng ở mức 617.100 khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1/2017, theo dữ liệu liên bang. Con số này đạt đỉnh 634.200 vào tháng 12/2018, nhưng đến tháng 12/2020, việc làm trong lĩnh vực sản xuất đã giảm xuống còn 580.000 trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Vào tháng 1/2024, nó đã tăng trở lại lên 609.000.

Đề xuất mức thuế 100% của ông Trump đánh vào giá xe của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc lắp ráp tại Mexico làm gia tăng những lời đe dọa mà cựu tổng thống đưa ra vào ngày 27/2 trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống ở Michigan mà ông đã dễ dàng giành chiến thắng.

“Tôi sẽ áp dụng thuế quan để chúng tôi sản xuất ô tô ở đất nước này, chứ không phải Trung Quốc và tất cả các quốc gia khác”, ông Trump khẳng định.

Xem thêm >> Khi Mỹ cấm TikTok, Trung Quốc sẽ nếm trải 'vị đắng' của chính mình?