Bitcoin là ‘cứu cánh’ cho Nga giữa bão trừng phạt

Trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế nghiêm ngặt liên tục giáng lên Nga, các công ty của nước này đã chuyển sang Bitcoin như một phương tiện để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch xuyên biên giới.

Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov ngày 25/12 tiết lộ rằng các doanh nghiệp đang tích cực sử dụng Bitcoin để thanh toán thương mại nhằm vượt qua các hạn chế do Mỹ và các đồng minh áp đặt.

Các lệnh trừng phạt này, được áp dụng sau khi Nga đưa quân tới Ukraine, đã hạn chế đáng kể khả năng tiếp cận các hệ thống tài chính truyền thống của quốc gia này. Do đó, tiền điện tử đã nổi lên như một giải pháp thay thế để xúc tiến thương mại quốc tế mà không cần phụ thuộc vào đồng USD hoặc các hệ thống thanh toán dựa trên hệ thống nhắn tin tài chính SWIFT.

Bản chất phi tập trung của Bitcoin và việc không có cơ quan quản lý tập trung khiến đồng tiền điện tử này trở thành công cụ hiệu quả để vượt qua những hạn chế như vậy.

Tuyên bố của Bộ trưởng Tài chính Nga xác nhận suy đoán về việc Nga ngày càng chuyển hướng sang tiền điện tử như một giải pháp tạm thời trước các lệnh trừng phạt. Động thái này nhấn mạnh tầm quan trọng về mặt địa chính trị của việc áp dụng tiền điện tử ở những khu vực có khả năng tiếp cận hạn chế với hệ thống tài chính toàn cầu.

Việc Nga chấp nhận Bitcoin cũng cho thấy nỗ lực lớn hơn của nước này nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD trong thương mại quốc tế.

Trong nhiều thập kỷ, đồng USD là đồng tiền chính cho các giao dịch toàn cầu, mang lại cho Mỹ đòn bẩy đáng kể trong các vấn đề kinh tế và chính trị. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS đã bắt đầu tích cực tìm kiếm các giải pháp thay thế.

“Ai có thể cấm Bitcoin? Không ai cả. Và ai có thể cấm sử dụng các phương tiện thanh toán điện tử khác? Không ai cả. Những công nghệ này sẽ phát triển, theo cách này hay cách khác… khi mọi người tìm cách giảm chi phí và cải thiện độ tin cậy”, Tổng thống Nga đã nói vào đầu tháng 12.

Bitcoin là một lựa chọn hấp dẫn vì tính thanh khoản toàn cầu, minh bạch và chống lại sự kiểm soát tập trung.

Mặc dù khả năng tiền điện tử có thể thay thế đồng USD trên quy mô lớn được dự đoán là chưa thể diễn ra trong tương lai gần, nhưng việc Nga sử dụng tiền điện tử để thanh toán quốc tế đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình phát triển của nó như một công cụ thương mại xuyên biên giới khả thi.

Trước đó, vào tháng 7, Nga đã thông qua một đạo luật quan trọng hợp pháp hóa tiền điện tử cho các khoản thanh toán quốc tế nhằm tránh các lệnh trừng phạt và duy trì hoạt động vận chuyển hàng hóa với các quốc gia như Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.

Và không chỉ có Nga có động thái này, Iran cũng đã sử dụng Bitcoin khai thác được để né tránh lệnh trừng phạt trong nhiều năm. Các quan chức thậm chí còn dự đoán nhu cầu tiền điện tử sẽ tăng vọt vào năm tới khi nhiều doanh nghiệp tham gia hơn.

Nhưng đây không chỉ là về Bitcoin. Tổng thống Vladimir Putin cũng đã ủng hộ đồng rúp kỹ thuật số, một phiên bản dựa trên blockchain của đồng tiền quốc gia. Ông cho hay Nga đang tiến hành "thử nghiệm" nhưng đó là một bước tiến cần thiết.

Đồng thời, ông Putin nhấn mạnh đến nhu cầu quản lý các khu vực đào Bitcoin, vốn đang bùng nổ nhưng lại gây ra tình trạng thiếu điện ở một số khu vực.

Vấn đề ở đây là trong khi Nga đang sử dụng tiền điện tử cho thương mại quốc tế, việc sử dụng trong nước vẫn bị cấm và Ngân hàng Trung ương Nga muốn duy trì tình trạng đó. Họ lo ngại về tình trạng gian lận và mức tiêu thụ năng lượng tăng vọt ngoài tầm kiểm soát.

Mặc dù vậy, chính phủ đang tạo ra một khuôn khổ để quản lý ngành công nghiệp này. Họ đang xem xét một quỹ dự trữ Bitcoin để hỗ trợ độc quyền cho thương mại nước ngoài.

Theo các chuyên gia, tiền điện tử đang đóng vai trò lớn hơn trong thương mại toàn cầu. Và đối với các quốc gia như Nga, chúng không chỉ là một thử nghiệm mà còn là một đường dây "cứu cánh".