Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Các địa phương bắt đầu thành lập trung tâm chống tin giả

Sáng 12/11, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng. Các vấn đề được các đại biểu Quốc hội đưa ra liên quan đến việc nâng cao chất lượng hoạt động báo chí trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là vai trò của báo chí cách mạng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, các đại biểu cũng chất vấn Bộ trưởng về việc quản lý quảng cáo trên báo chí và mạng xã hội, cùng với công tác đầu tư và nâng cao chất lượng hạ tầng viễn thông, đặc biệt là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trong phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) đã nêu lên mối lo ngại về sự bùng nổ của mạng xã hội trong những năm qua, dẫn đến tình trạng tin giả, tin sai sự thật gây nhiễu loạn thông tin và ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội. Đại biểu cũng chỉ ra rằng, mạng xã hội đang cạnh tranh trực tiếp với báo chí chính thống về thông tin và doanh thu.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Duy Thanh, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, vấn đề quản lý mạng xã hội không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà là thách thức toàn cầu, đã được bàn luận nhiều lần. Bộ trưởng nhấn mạnh, để giải quyết vấn đề này, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế. Trong thời gian qua, các quy định xử lý tin sai sự thật trên mạng xã hội đã được ban hành, với các nghị định mới yêu cầu xử lý cả các nền tảng xã hội khi vi phạm pháp luật.

Bộ trưởng cũng khẳng định, trách nhiệm không chỉ của cơ quan quản lý Nhà nước mà còn của các nền tảng mạng xã hội. "Các nền tảng này có không gian riêng, lượng người dùng lên đến hàng triệu, thậm chí hàng tỷ người, do đó họ có trách nhiệm rà soát, phát hiện và tự động gỡ bỏ các thông tin xấu độc", ông Hùng nói.

Theo Bộ trưởng, trong bối cảnh không gian số ngày càng phát triển, việc tăng cường kỹ năng số cho người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, là rất cần thiết để họ có thể đề kháng trước thông tin sai lệch và xấu độc. Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai Trung tâm Xử lý Tin giả Quốc gia và gần đây, các địa phương cũng bắt đầu xây dựng các trung tâm tương tự nhằm hỗ trợ người dân trong việc xử lý thông tin sai lệch.

Cũng trong phiên chất vấn, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Đồng Tháp) đã đặt vấn đề về tình trạng tiêu cực trong giới phóng viên, biên tập viên thời gian qua. Ông cho rằng liệu tình trạng này có phải do sự bùng nổ của báo chí và các tạp chí chuyên ngành trong nhiều lĩnh vực, dẫn đến chất lượng chuyên môn bị giảm sút, xa rời tôn chỉ mục đích và vi phạm pháp luật.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng làm rõ nguyên nhân của tình trạng trên và cho biết giải pháp để thúc đẩy sự cạnh tranh lành mạnh giữa quảng cáo mạng xã hội và thông tin truyền thống.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ, vào năm 2018, khi ông bắt đầu đảm nhiệm cương vị Bộ trưởng Bộ TT&TT, ông đã đọc một báo cáo đánh giá uy tín về 10 nghề nghiệp, trong đó phóng viên chỉ xếp thứ 9/10, chỉ trên người bán bất động sản online. Tuy nhiên, vài năm sau, báo chí đã vươn lên xếp ở vị trí thứ 3. Theo Bộ trưởng, sự thay đổi này phản ánh một câu chuyện liên quan đến kinh tế báo chí, khi mà hiện nay 80% nguồn thu từ quảng cáo báo chí đang dồn vào các nền tảng mạng xã hội.

Tuy vậy, Bộ trưởng khẳng định rằng yếu tố quan trọng nhất là đạo đức nghề nghiệp. Thu nhập của phóng viên dù thấp hơn so với các ngành truyền thông, doanh nghiệp, nhưng vẫn cao hơn so với công chức, viên chức. Trong thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ tập trung vào việc nâng cao đạo đức nghề nghiệp trong báo chí.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh rằng mạng xã hội đã chiếm lĩnh nhiều lĩnh vực của báo chí, khi có hàng triệu "phóng viên" hoạt động miễn phí trên các nền tảng này. Để tăng tính cạnh tranh, báo chí cần thay vì chỉ đơn thuần đưa tin, phải chuyển sang phân tích, đánh giá, đưa ra giải pháp và kể những câu chuyện dẫn dắt, định hướng xã hội, đồng thời định hướng dòng chảy thông tin trên không gian mạng. Đây sẽ là một hướng đi quan trọng để xác định lại vị trí và vai trò của báo chí. Bộ trưởng nhấn mạnh, báo chí cần quay trở lại với giá trị cốt lõi của mình, làm khác biệt so với mạng xã hội, đồng thời coi mạng xã hội là môi trường và nền tảng để phổ cập những giá trị tích cực.