Nhận định trên được đưa ra sau khi Nhóm nghiên cứu tại Trường Kinh tế Paris công bố Báo cáo trốn thuế toàn cầu năm 2024, trong đó chỉ ra rằng thuế cá nhân thực tế của các tỷ phú hiện nay thường thấp hơn nhiều so với những người nộp thuế khác không có điều kiện bằng, vì các tỷ phú có thể gửi tài sản vào các công ty vỏ bọc để tránh thuế thu nhập.
Giáo sư tại Trường kinh tế Paris, ông Gabriel Zucman nói: “Theo quan điểm của chúng tôi, điều này khó có thể biện minh vì nó có nguy cơ làm suy yếu tính bền vững của hệ thống thuế và khả năng chấp nhận thuế của xã hội”.
Nghiên cứu ước tính thuế cá nhân của các tỷ phú ở Mỹ là gần 0,5% và thấp tới mức 0% ở Pháp, dù quốc gia này có mức thuế cao. Đây là nguồn căn sinh ra bất bình đẳng giàu nghèo tại một số quốc gia.
Việc chống trốn thuế thu nhập và thu thuế thu nhập tối thiểu đối với giới siêu giàu trên toàn thế giới có thể giúp thu về khoảng 250 tỷ USD/năm, tương đương chỉ 2% so với tổng khối tài sản gần 13.000 tỷ USD của 2.700 tỷ phú trên toàn cầu.
Cơ quan quan sát thuế EU cũng khuyến khích các quốc gia có những nỗ lực chung để đánh thuế người giàu, đặc biệt trong bối cảnh việc đánh thuế tỷ phú còn đang dang dở, mà gánh nặng thuế của các quốc gia ngày càng tăng lên khi dân số già đi, nhu cầu tài chính tăng cao và nợ công cũng tăng sau thời kỳ Covid-19.
Ví dụ, dự thảo Ngân sách năm 2024 của Tổng thống Mỹ Joe Biden bao gồm các kế hoạch đánh thuế tối thiểu 25% đối với nhóm 0,01% người giàu nhất, nhưng đề xuất đó đã thất bại khi các nhà lập pháp ở Washington bận tâm với các mối đe dọa khác như việc đóng cửa chính phủ.
Mặc dù nỗ lực phối hợp quốc tế nhằm đánh thuế các tỷ phú có thể mất nhiều năm, nhưng cơ quan thuế EU đã chỉ ra ví dụ về sự thành công của các chính phủ trong việc chấm dứt bí mật ngân hàng và giảm cơ hội cho các công ty đa quốc gia chuyển lợi nhuận sang các nước có thuế thấp.
Cơ quan quan sát ước tính, việc ra mắt tính năng chia sẻ thông tin tài khoản tự động vào năm 2018 đã làm giảm lượng tài sản nắm giữ ở các "thiên đường thuế" ở nước ngoài xuống khoảng 3 lần.
Ngoài ra, thỏa thuận năm 2021 giữa 140 quốc gia sẽ hạn chế phạm vi giảm thuế của các công ty đa quốc gia bằng cách đặt mức thuế doanh nghiệp 15% trên toàn cầu từ năm tới.
Ông Gabriel Zucman cho biết: “Điều mà nhiều người nghĩ là không thể, giờ đây chúng tôi biết thực sự có thể thực hiện được. Bước hợp lý tiếp theo là áp dụng logic đó cho các tỷ phú, chứ không chỉ cho các công ty đa quốc gia”.
Trong trường hợp không có sự thúc đẩy quốc tế rộng rãi về mức thuế tối thiểu đối với các tỷ phú, ông Zucman cho biết một “liên minh gồm các quốc gia sẵn sàng” có thể đơn phương dẫn đường.
Báo cáo cho biết, mặc dù việc chấm dứt bí mật ngân hàng và thuế tối thiểu dành cho doanh nghiệp đã chấm dứt sự cạnh tranh kéo dài hàng thập kỷ giữa các quốc gia về thuế suất, nhưng vẫn còn nhiều cơ hội để giảm hóa đơn thuế.
Ví dụ, người giàu ngày càng đầu tư tài sản vào bất động sản thay vì tài khoản ở nước ngoài, trong khi các công ty có thể khai thác lỗ hổng trong mức thuế doanh nghiệp tối thiểu 15%.
Xem thêm >>Cuộc đấu công nghệ với Mỹ, Trung Quốc hồi sinh 'vành đai rỉ sét' gần biên giới Nga
