Chính phủ kiến tạo và 'quyền lực phường' nhìn từ dự án Artemis

Từ chuyện hàng cọc inox ở dự án Artemis

Với mong muốn tạo vẻ đẹp cho cảnh quan của dự án, bảo đảm an toàn giao thông ngăn cản các xe thô sơ, người bán hàng rong lấn chiếm vỉa hè trong cuộc đấu tranh dành lại vỉa hè cho người đi bộ, Công ty ACC Thăng Long, chủ đầu tư dự án Artemis tại số 3 Lê Trọng Tấn đã tiến hành lắp đặt một hàng cọc inox trên vỉa hè xung quanh khuôn viên dự án theo mô hình Quảng trường Hồ Chí Minh trên đường Nguyễn Huệ, thành phố Hồ Chí Minh. Nghĩ là việc làm có lợi cho người dân sẽ được chính quyền ủng hộ tuy nhiên thực tế không hoàn toàn như vậy

Sau khi lắp đặt hàng cọc, Đoàn kiểm tra của phường Khương Mai đã xuống và phạt công ty ACC Thăng Long 3 triệu đồng và đề nghị tháo dỡ hàng cọc.Tiếc một sản phẩm đẹp và có ích cho xã hội không được chấp nhận, lãnh đạo công ty ACC Thăng Long đã trao đổi với lãnh đạo Quận Thanh Xuân xin đề nghị được giữ lại hàng cọc inox với mục đích dành lại vỉa hè cho người đi bộ và được lãnh đạo Quận Thanh Xuân trả lời: "Quận sẽ ủng hộ nếu UBND TP Hà Nội ủng hộ".

Công ty ACC Thăng Long đã có văn bản gửi UBND TP Hà Nội xin phép được giữ lại hàng cọc inox. Ngày 18/4/2017, UBND Thành phố có văn bản số 3457/VP-ĐT giao cho Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành và đơn vị liên quan nghiên cứu nội dung đề xuất của Bộ Tư lệnh PK-KQ, đề xuất báo cáo thành phố trước ngày 26/4/2017. Ngày 25/4/2017, Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội có văn bản số 2436/QHKT-HTKT gửi UBND TP Hà Nội đề nghị cho phép Công ty ACC Thăng Long giữ hàng cọc inox cùng một số hướng dẫn.

Cụ thể, tại văn bản số 2436 do ông Bùi Xuân Tùng – Phó Giám đốc Sở Quy hoạch và kiến trúc ký nêu rõ, xét thấy giải pháp hệ thống trụ inox của Công ty ACC Thăng Long hướng tới lợi ích cộng đồng nên đã đề xuất với TP thống nhất chủ trương cho bố trí trụ inox đoạn qua dự án Artemis. Tất cả phải dựa trên điều kiện đảm bảo an toàn cho người đi bộ, đồng thời nghiên cứu tháo dơ một số trụ để tạo lối lên, xuống vỉa hè dành cho người tàn tật và trồng cây xanh trên vỉa hè theo đúng quy định.

Theo ông Tùng, đề xuất này căn cứ trên ý kiến của Liên ngành thành phố tại biên bản cuộc họp ngày 22/4/2017 khi nhận thấy nhiều khu vực tại phía trước các công trình công cộng, chung cư đã lắp trụ inox (hoặc trụ sắt) để chống lấn chiếm vỉa hè, hạn chế xe máy và các phương tiện giao thông khác đi triên vỉa hè nhằm đảm bảo an toàn cho người đi bộ.

Đây cũng là giải pháp được sử dụng ở nhiều nơi trên thế giới cũng như một số nơi ở Việt Nam như ở phố đi bộ Nguyễn Huệ - TP Hồ Chí Minh; một số điểm tại quận Cầu Giấy, vỉa hè Tôn Đức Thắng (đoạn giáp công viên, vườn hoa Văn Minh – Quốc Tử Giám…). Đồng thời, Sở Quy hoạch kiến trúc cũng sẽ tiếp tục hướng dẫn Công ty CP ACC Thăng Long và Bộ Tư lệnh Phòng không – Không quân tiếp tục thiết kế đoạn đường Tôn Thất Tùng phía đối diện dự án để đồng bộ về không gian, kiến trúc, cảnh quan với tuyến đường kiểu mẫu Lê Trọng Tấn.

Dự án Artemis là một điểm nhấn kiến trúc, đô thị quan trọng ở khu vực đường Trường Chinh

Nghĩ rằng với những cố gắng và sự ủng hộ của cấp trên như vậy thì UBND phường Khương Mai, UBND Quận Thanh Xuân sẽ ủng hộ công ty giữ lại hàng cọc inox nhưng trên thực tếcâu chuyện có vẻ đơn giản như vậy nhưng cuối cùng lại thành ra…phức tạp khi về tới UBND phường Khương Mai.

Cho dù đã được cấp sở đồng ý nhưng cấp phường lại gây khó dễ, đến mức vào sáng ngày 12/5, chủ đầu tư đã buộc phải tháo dỡ toàn bộ hàng cột inox này theo yêu cầu của phường. Một khoản tiền gần 4 tỷ VNĐ của chủ đầu tư bỏ ra thực hiện các công việc của xã hội đã trở nên vô nghĩa chỉ vì cách vận dụng hết sức máy móc của UBND phường Khương Mai, giữa lúc chính dự án Artemis đã và đang trở thành một điểm nhấn đô thị, kiến trúc rất hiện đại cho khu vực địa bàn phường này.

Đây không chỉ là lần đầu tiên dự án này bị khó dễ. Theo phản ánh của cán bộ nhân viên công ty ACC Thăng Long, trong vòng một tháng qua, UBND phường Khương Mai đã tiến hành thanh kiểm tra dự án này 3 lần, và đang chuẩn bị cho lần kiểm tra thứ tư.

Một tháng qua cũng là khoảng thời gian mà tân chủ tịch phường này, bà Nguyễn Thị Tuyết Lan, người vừa được bổ nhiệm làm Chủ tịch UBND phường này hơn một tháng, đã liên tục có các chỉ đạo liên quan đến việc thanh kiểm tra dự án.

Còn nếu tính hết cả quá trình triển khai dự án trong hai năm qua, theo BQLDA Artemis, dự án đã phải tiếp gần 40 đoàn thanh kiểm tra các loại. Nhiều nội dung đã được đoàn kiểm tra này kết luận, đoàn khác lại vào kiểm tra lại, rất lãng phí thời gian và công sức của các bên.

"Chính phủ kiến tạo" đang ở đâu?

Câu nói của khiến chúng tôi không khỏi băn khoăn. Trong suốt một năm qua, thông điệp Chính phủ kiến tạo đã được nhấn mạnh nhiều lần trong các diễn đàn chính thức. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, khi phát biểu tại  "Diễn đàn Phát triển Việt Nam, VDF-2016" ngày 9/12/2016 tại Hà Nội đã nói rằng sẽ quyết tâm xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Thông điệp này cũng đã được Thủ tướng Chính phủ nêu rõ trong phát biểu nhậm chức trước Quốc hội và được Chính phủ cụ thể hóa trong các nghị quyết, quyết định quan trọng thời gian qua như Nghị quyết 19, Nghị quyết 35 và các Nghị quyết phiên họp thường kỳ.

Ở cấp thành phố, năm qua chúng ta cũng đã được nghe nhiều cam kết tương tự từ Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải hay Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung. Tại Hội nghị gặp mặt, đối thoại giữa Thành phố Hà Nội với cộng đồng doanh nghiệp tháng 11/2016, Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải đã nhấn mạnh yêu cầu Thủ đô Hà Nội phải "thực sự tiên phong" về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải, để Thủ đô Hà Nội phải thực sự "tiên phong về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh". Ông yêu cầu lãnh đạo chính quyền các cấp phải "nắm vững các quy định của pháp luật, đặt mình vào vị trí của nhà quản lý doanh nghiệp để có sự hiểu biết sâu sắc, chia sẻ khó khăn và giải quyết giúp doanh nghiệp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc từ cơ sở".

Ông cũng đề nghị các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, thanh tra công vụ đối với các sở, ngành và đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ để ngăn ngừa, đẩy lùi những hiện tượng tiêu cực, sách nhiễu, gây phiền hà cho doanh nhân, doanh nghiệp.

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, ông Nguyễn Đức Chung đã nhiều lần nhấn mạnh đến việc phải tháo gỡ khó khăn,

tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp

Trong khi đó, Chủ tịch Nguyễn Đức Chung cũng nhiều lần đưa ra các chỉ đạo về vấn đề này. Theo ông Chung, việc chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Hà Nội trồi sụt thất thường trong nhiều năm qua cho thấy các vấn đề nội tại trong môi trường đầu tư kinh doanh của Hà Nội và ông đã giao chỉ tiêu phấn đấu cho lãnh đạo 7 sở, ngành của Hà Nội phải chịu trách nhiệm cải thiện, nâng chỉ số PCI của Hà Nội tăng 5 - 7 bậc, thậm chí có sở, ngành phải "cách mạng" hơn để tăng những 7-10 bậc.

Những nỗ lực này là nhằm góp phần "gầy dựng" lại hình ảnh của Hà Nội, một đầu tàu kinh tế của quốc gia trong con mắt của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thế nhưng, như nhận xét của ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, dường như cam kết về "Chính phủ kiến tạo" mới chỉ dừng ở…Thủ tướng! Còn ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban pháp chế của VCCI thì nhận xét khá dí dỏm sau nhiều năm theo dõi môi trường đầu tư, kinh doanh: "Ở Việt Nam, con đường dài nhất không phải từ Hà Giang đến mũi Cà Mau mà là từ lời nói đến hành động".

Trong tuần tới, vào ngày 17/5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ lần thứ hai gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp trong một hội nghị quy mô lớn với khoảng 2 nghìn đại biểu tham dự trực tiếp và hàng nghìn đại biểu tại các điểm cầu trực tuyến ở 63 tỉnh, thành phố. Theo yêu cầu của Thủ tướng, thành phần chủ yếu tham dự hội nghị là các doanh nghiệp tư nhân, đúng như tinh thần của Hội nghị Trung ương 5 vừa được tổ chức.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng, tinh thần của Hội nghị là đối thoại thực chất. Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và lãnh đạo nhiều ngành sẽ trực tiếp lắng nghe doanh nghiệp, không chỉ bàn những giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc mà còn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp phát triển.

Năm ngoái, vụ việc ở quán cà phê Xin Chào đã gây sốc công luận và Thủ tướng đã có những chỉ đạo rất sát sao để giải quyết, đem lại niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng hiểu rằng, trong thực tiễn hoạt động kinh tế vẫn còn vô vàn câu chuyện nhiêu khê khác như câu chuyện vỉa hè đường Trường Chinh đang cần được giải quyết, để tinh thần kiến tạo thực sự đi vào đời sống.