Công đoàn (labour union) là tổ chức đại diện cho quyền lợi kinh tế của một bộ phận lực lượng lao động nhất định. Công đoàn có nhiều hình thức, chẳng hạn công đoàn công ty- là tổ chức công đoàn đại diện cho tất cả lao động trong một công ty và nói chung không liên kết với các công đoàn khác. Hình thức công đoàn này phổ biến ở Nhật. Ở Anh, hình thức chủ yếu được vận dụng là công đoàn nghề - một tổ chức công đoàn đại diện cho một nhóm thợ thủ công làm cùng một nghề, chẳng hạn thợ điện. Những người này có thể làm việc ở các ngành khác nhau. Ở Mỹ và lục địa châu Âu, công đoàn ngành là hình thức chủ yếu đại diện cho tất cả công nhân trong một ngành. Hình thức tổng công đoàn – một hình thức đại diện cho công nhân trong nhiều ngành nghề - hiện nay cũng đã trở thành phổ biến ở Mỹ và châu Âu. Nó là kết quả của sự sáp nhập các công đoàn nghề và công đoàn ngành lại với nhau.
Mục tiêu chủ yếu của công đoàn là bảo vệ quyền lợi của đoàn viên thông qua các cuộc thương lượng về tiền lương và điều kiện lao đọng như số giờ làm việc, ổn định việc làm và điều kiện sa thải. Nếu các cuộc thương lượng bị đổ vỡ, công đoàn tổ chức đình công để gây sức ép với giới chủ. Với cách làm này, công đoàn có thể tác động mạnh tới tiền lương va chi phí cung trong một số ngành, qua đó tác động mạnh tới hoạt động của nền kinh tế với tư cách một tổng thể. Chẳng hạn, việc công đoàn đòi tiền lương cao có thể làm tăng lạm phát và thất nghiệp.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Công đoàn bảo vệ quyền lợi của người lao động trong các ngành công nghiệp cụ thể. Một công đoàn hoạt động như một nền dân chủ tổ chức bầu cử để bổ nhiệm thành viên trong tổ chức. Các viên chức công đoàn phải chịu trách nhiệm đưa ra các quyết định có lợi cho những người tham gia công đoàn. Cấu trúc của một công đoàn là một nhóm nhân viên ngay trụ sở tại địa phương được nhận điều lệ từ một tổ chức cấp quốc gia. Nhân viên trả tiền cho công đoàn quốc gia, và đổi lại, công đoàn hoạt động như một người bênh vực thay mặt nhân viên khi có những sự kiện xảy ra.
