Trao đổi với báo chí tại hội thảo truyền thông về hạ tầng giao thông nhìn nhận và định hướng tổ chức ngày 4/9, ông Lưu Bình Nhưỡng cho rằng khi có tranh chấp giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, hai bên tốt nhất là đưa ra tòa để giải bài toán lợi ích. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp rất sợ kiện cơ quan nhà nước ra toà vì "phải đối diện với tham nhũng này đã chết rồi mà đối mặt tiếp với tham nhũng khác là vô phúc đáo tụng đình".
- Thưa ông, hiện nay, rất nhiều nhà đầu tư BOT không dám tham gia đầu tư vào các dự án giao thông trọng điểm vì lo lắng rủi ro, ông đánh giá thế nào về việc này?
ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng: Việc có thu hút được nhà đầu tư BOT hay không có nhiều vấn đề cần được làm rõ. Bây giờ phải quay lại đánh giá toàn bộ quá trình thành lập dự án. Khi lập dự án chúng ta phải xác định đúng hay không đúng, sau đó mới đi đến quá trình thực hiện.
Nếu chúng ta lập dự án đúng nhưng khi thực hiện lại không đúng thì cộng trách nhiệm, ngược lại nếu sai từ đầu thì phải truy trách nhiệm của từng cá nhân, sai khâu nào thì phải chịu trách nhiệm ở đó.
Theo quan điểm của tôi, cơ quan quản lý nhà nước đặt bút ký vào hợp đồng thì phải có trách nhiệm vì là chủ thể hợp đồng. Trong trường hợp có tranh chấp giữa hai bên thì tốt nhất đưa ra toà để giải bài toán về lợi ích, nếu cứ để hai bên cãi nhau, cơ quan nhà nước lại cậy mình là người quản lý, "người cầm cương” là rất nguy hiểm.
Đáng ra, cơ quan nhà nước phải có trách nhiệm với doanh nghiệp khi cùng ký hợp đồng với nhau.
- Trước những phản ánh của một số doanh nghiệp lo ngại khi khó khăn, xảy ra tranh chấp hợp đồng với cơ quan nhà nước, họ không dám đưa ra toà để đòi quyền lợi, ông nhìn nhận thế nào?
Cần phải nói, đây là một thói quen của người Việt. Chúng ta chưa bám được kinh tế thị trường, chưa hành xử với nhau theo cơ chế thị trường, vẫn hành xử với nhau theo cơ chế xin cho.
Có nhiều doanh nghiệp phản ánh với tôi, khi doanh nghiệp ý kiến thì Bộ lại chỉ đạo xuống doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp lại ỉ lại hoặc có thể thay quân đổi tướng, không muốn nhận trách nhiệm bởi đang có dấu hiệu muốn chiếm dụng tiền bạc của nhau.
Tôi muốn nói một cách chân thành rằng, nhiều doanh nghiệp rất sợ kiện ra toà bởi vì đối diện với tham nhũng này đã chết rồi mà đối mặt tiếp với tham nhũng khác là “vô phúc đáo tụng đình”.
Tiếp tục đối mặt thêm với tham nhũng trong hệ thống tham nhũng là nguy hiểm, từ hành pháp tới tư pháp thì người ta không thể chịu được.
- Thưa ông, có phải từ những nguyên nhân trên làm hạn chế việc các nhà đầu tư nước ngoài vào nước ta làm BOT?
Việc thu hút nước ngoài là cả một câu chuyện dài, không dễ gì mà Trung ương lại ra Nghị quyết, Bộ Chính trị ra Nghị quyết để xem xét lại đầu tư nước ngoài.
Chúng ta đừng nghĩ là chúng ta thu hút họ khó hay dễ. Chúng ta cứ hình dung nhà đầu tư nước ngoài họ tiêu từng đồng và hết sức thận trọng khi ở một môi trường xa lạ với họ. Đặc biệt là khi họ đầu tư vào một môi trường có rất nhiều tham nhũng, cho nên vốn đăng ký của họ thì nhiều nhưng vốn trực tiếp đưa vào dự án thì ít.
Chúng ta phấn đấu vốn đến 25% - 50% đã là "siêu đẳng". Tuy nhiên, với một hệ thống chính sách sớm nắng chiều mưa, nhà đầu tư rất sợ họ không hiểu.
Gần đây tôi còn nhận được rất nhiều ý kiến của nhà đầu tư nước ngoài rằng, phương pháp của họ tốt, giá thành thấp nhưng vẫn bị đẩy ra ngoài để đưa một ông có giá thành cao vào thầu, nên họ cho rằng có sân sau. Vậy chúng ta thu hút làm sao được đầu tư nước ngoài.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
