(VNF) - Việc áp dụng Thông tư 14 với nhiều tiêu chuẩn tiệm cận Basel III không chỉ đơn thuần là bài toán kỹ thuật mà còn là bước chuẩn bị cần thiết để các ngân hàng Việt có thể “nói cùng ngôn ngữ” với các định chế tài chính quốc tế.
Kỷ nguyên quản trị rủi ro chủ động
Việt Nam đang thể hiện quyết tâm xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế, với mục tiêu thu hút dòng vốn toàn cầu và tạo vị thế mới trên bản đồ tài chính châu Á. Tuy nhiên, như Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, điều kiện tiên quyết là hạ tầng tài chính hiện đại, thể chế đồng bộ và hệ thống ngân hàng đủ độ mở nhưng vẫn ổn định.
Đây không chỉ là “cuộc chơi lớn” của nền kinh tế mà còn là phép thử bản lĩnh cho các ngân hàng Việt. Theo ông Nguyễn Đức Long, Cục trưởng Cục An toàn các tổ chức tín dụng (NHNN), quá trình này đòi hỏi pháp lý cập nhật liên tục và chuẩn mực an toàn tiệm cận quốc tế. Việc ban hành Thông tư 14/2025/TT-NHNN với các quy định về tỷ lệ an toàn vốn theo hướng tiệm cận Basel III được xem là bước đi tất yếu để các ngân hàng Việt tiến gần hơn tới chuẩn quốc tế.
Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, ông Nguyễn Ngọc Nam, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Tài chính tại KPMG Việt Nam, nhận định: “Việc áp dụng Thông tư 14 với nhiều tiêu chuẩn mới của Basel III là một bước đi cần thiết và phù hợp với xu hướng chung. Đây không chỉ đơn thuần là bài toán kỹ thuật mà còn là bước chuẩn bị cần thiết để các ngân hàng Việt có thể “nói cùng ngôn ngữ” với các định chế tài chính quốc tế. Khi hệ thống ngân hàng đủ mạnh, trung tâm tài chính quốc tế mới có thể vận hành hiệu quả”.
Ông Nguyễn Ngọc Nam, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Tài chính tại KPMG Việt Nam.
Thực tế, từ năm 2016, NHNN đã dựa vào tiêu chuẩn Basel III để xây dựng Thông tư 41/2016/TT-NHNN. Đến Thông tư 14, NHNN đã có những điều chỉnh, cập nhập theo Basel III nói chung và tiệm cận hơn với những tiêu chuẩn quốc tế hơn.
Khác với những quy định trước đó, Thông tư 14 đã đưa ra những quy định mới khắt khe hơn về cấu trúc vốn của ngân hàng. Thay vì chỉ yêu cầu chung tỷ lệ CAR trên 8% như Thông tư 41, Thông tư 14 có mức độ yêu cầu về vốn cao hơn khi phân ra vốn cấp một thành vốn lõi cấp 1 và vốn bổ sung cấp 1, đồng thời, giới thiệu thêm hai bộ đệm về vốn.
“Những thay đổi này phản ánh đúng tinh thần chung của thị trường tài chính quốc tế trong việc quản lý rủi ro. Nếu trước đây, ngành ngân hàng thường đi theo hướng quản lý rủi ro có phần bị động, tức chỉ phản ứng khi sự cố đã xảy ra thì nay, với Thông tư 14, việc quản lý rủi ro được chuyển sang hướng chủ động hơn. Điểm đáng chú ý là các quy định trong thông tư yêu cầu các ngân hàng không chỉ nhìn vào hiện tại, mà còn dự liệu trước phần vốn cần thiết trong giai đoạn suy thoái”, đại diện KPMG nhận định.
Bên cạnh đó, yêu cầu tăng cường vốn lõi cấp 1 theo Thông tư 14 còn tác động sâu sắc đến chiến lược vốn của các ngân hàng, từ đó, hỗ trợ cho mục tiêu phát triển thị trường vốn quốc gia.
Để đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe về vốn theo Basel III, một trong những giải pháp mà các ngân hàng cân nhắc là phát hành thêm cổ phiếu. Việc tăng vốn chủ sở hữu thông qua kênh phát hành cổ phiếu, thu hút nhà đầu tư chiến lược, không chỉ giúp củng cố năng lực tài chính mà còn mở ra cơ hội gắn kết sâu hơn giữa hệ thống ngân hàng Việt Nam với thị trường vốn trong và ngoài nước.
“Động thái này cũng hoàn toàn phù hợp với định hướng của Chính phủ trong việc phát triển thị trường chứng khoán, hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường, thu hút dòng vốn quốc tế và xây dựng trung tâm tài chính quốc tế mang tầm khu vực”, ông Nam cho hay.
Cuộc đua “nâng hạng” của các ngân hàng
Từ thực tế tư vấn cho nhiều ngân hàng, đại diện KPMG nhận định, nhiều ngân hàng Việt, không kể ngân hàng quy mô lớn hay nhỏ, đã có sự chuẩn bị từ rất sớm trong cuộc đua “nâng hạng”. Đơn cử như một số ngân hàng thương mại tại Việt Nam đã bắt đầu hành trình Basel III từ rất sớm (khoảng năm 2021-2022). Một số ngân hàng cũng đang có kế hoạch triển khai tuân thủ sớm phương pháp tiêu chuẩn (SA) và đăng ký lộ trình triển khai phương pháp xếp hạng nội bộ (IRB) trước thời hạn mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra vào năm 20203.
Tuy nhiên, đại diện KPMG cũng thừa nhận rằng cả ngân hàng nhỏ và ngân hàng lớn đều đang phải đối mặt với nhiều thách thức nhất định trong cuộc đua “nâng hạng” theo tiêu chuẩn Thông tư 14 định hướng Basel III.
Thách thức đầu tiên khi triển khai các quy định mới nằm ở việc hiểu đúng và đầy đủ các yêu cầu tối thiểu của NHNN. Chẳng hạn như không ít ngân hàng vẫn còn lúng túng và chưa nắm bắt được đầy đủ các nội hàm trong các quy định của NHNN về việc triển khai IRB.
“Trên thực tế, khi một quy định mới được ban hành, các ngân hàng thường gặp phải những điểm chưa rõ ràng trong cách diễn giải và áp dụng, tương tự như các giai đoạn triển khai quy định trước đây. Do đó, các tổ chức tín dụng cần thêm thời gian để làm quen, đồng thời mong chờ những hướng dẫn chi tiết hơn từ NHNN”, ông Nam nói.
Bên cạnh những thách thức về quy định, vấn đề dữ liệu và công nghệ cũng đang là trở ngại lớn đối với các ngân hàng Việt Nam. Dù là ngân hàng lớn hay nhỏ, bài toán dữ liệu luôn là một trong những rào cản khó giải quyết nhất trong quá trình triển khai IRB. Hệ thống ngân hàng Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau, với các nền tảng công nghệ được đầu tư không đồng bộ, từ những hệ thống cũ, lạc hậu đến các nền tảng mới được triển khai gần đây.
Các ngân hàng phải đối mặt với nhiều thách thức.
“Sự phức tạp về mặt hệ thống, bao gồm các hệ thống mới và các hệ thống cũ, khiến việc kết nối và đồng bộ dữ liệu trở nên rất phức tạp. Đây chính là thách thức lớn khi các ngân hàng muốn xây dựng nguồn dữ liệu đạt chuẩn để đáp ứng yêu cầu của phương pháp IRB”, ông Nam nhấn mạnh.
Việc ghi nhận, lưu trữ và chuẩn hóa dữ liệu tại một số ngân hàng vẫn còn hạn chế, trong khi một số ngân hàng lớn đã có nhiều năm đầu tư hệ thống và quản trị rủi ro, nên có nền tảng tốt hơn để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này sẽ tạo ra sự phân hóa rõ rệt trong tiến trình hội nhập Basel III của các ngân hàng.
Nguồn lực nhân sự cũng là một thách thức lớn. Ông Nguyễn Ngọc Nam dẫn chứng: “Hiện nay, số lượng nhân sự mà một ngân hàng dành cho mô hình IRB trung bình chỉ có khoảng 10 - 20 nhân sự chuyên trách về mô hình tính toán vốn theo phương pháp IRB. Số nhân sự này bao gồm những người am hiểu mô hình toán học, phân tích dữ liệu và lập trình. Tuy nhiên, theo để duy trì và vận hành hiệu quả trong tương lai, con số này vẫn còn rất khiêm tốn. Số lượng nhân sự có thể cần tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba”.
Chưa kể, nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực dữ liệu và mô hình hóa rủi ro hiện rất khan hiếm, do nhu cầu nhân sự có kỹ năng về phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI) đang tăng mạnh trên toàn thị trường. Không chỉ ngành ngân hàng, mà ngay cả các công ty Fintech và doanh nghiệp công nghệ cũng đang cạnh tranh gay gắt để thu hút những chuyên gia này.
“Chính vì vậy, nhân sự trở thành một trong những bài toán thách thức nhất đối với các ngân hàng khi muốn triển khai thành công các chuẩn mực theo Thông tư 14 và Basel III”, ông Nam nhấn mạnh.
Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Tài chính KPMG cho rằng, các ngân hàng không nên chờ đến sát thời hạn mới bắt đầu triển khai mà cần chuẩn bị và đánh giá ngay từ bây giờ. Việc đánh giá sớm giúp các ngân hàng xác định mức độ sẵn sàng hiện tại, từ đó xây dựng kế hoạch điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, các ngân hàng cần tìm được điểm cân bằng giữa việc nâng cao tỷ lệ an toàn vốn và duy trì lợi nhuận. “Đây là bài toán không dễ, nhưng bắt buộc phải giải”, ông Nam nhấn mạnh.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
(VNF) - Theo ông Lâm Anh Tuấn - Founder công ty Financial Planner, vấn đề không phải là nhiều hay ít, mà là tối ưu mỗi tài khoản mình có và sử dụng. Nhiều tài khoản mà bỏ không sẽ gây lãng phí. Ngược lại, một tài khoản có thể không tối ưu được việc quản lý dòng tiền vào/ra của mình.
(VNF) - Ông Phạm Như Ánh – CEO MB cho biết, ngày 30/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi toàn hệ thống MB Group đã chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng dư nợ.
(VNF) - Theo ông Lê Hoài Ân, CFA, chuyên gia ngân hàng, việc các ngân hàng thu phí với những tài khoản không đảm bảo số dư bình quân và tài khoản bỏ không lâu ngày được xem là một trong những cách giúp tăng nguồn thu bù lại trong bối cảnh NIM của toàn ngành đang bị “co hẹp”.
(VNF) - Theo đại diện NAPAS, việc kết nối thanh toán bán lẻ song phương qua mã QR giữa Việt Nam và Trung Quốc mang đến trải nghiệm thanh toán liền mạch, tiện lợi cho người dân hai nước, mà còn góp phần tăng cường kết nối tài chính trong thanh toán xuyên biên giới.
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ thương (Techcombank) tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo của ngành tài chính – ngân hàng khi ba năm liên tiếp được The Digital Banker vinh danh là “Ngân hàng số tốt nhất Việt Nam” cùng các giải thưởng uy tín “Ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam” và “Sáng kiến phân tích dữ liệu tốt nhất” trong khuôn khổ lễ trao giải Global Retail Banking Innovation Awards 2025.
(VNF) - NHNN chấp thuận việc VietinBank thực hiện tăng mức vốn điều lệ từ hơn 53.699 tỷ đồng lên tối đa hơn 77.669 tỷ đồng theo phương án phát hành cổ phiếu để chi trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại của năm 2021, 2022 và giai đoạn 2009 – 2016.
(VNF) - Từ đầu tháng 12/2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đã bắt đầu áp dụng mức phí quản lý tài khoản thanh toán mới, đặc biệt với những tài khoản có số dư thấp hoặc ít giao dịch. Quy định này khiến một bộ phận khách hàng cá nhân phải trả phí hàng tháng nếu không đảm bảo điều kiện miễn phí.
(VNF) - Nhiều ngân hàng thương mại đã sử dụng gần hết, thậm chí sử dụng hết hạn mức tăng trưởng tín dụng cả năm ngay từ cuối quý III/2025 mà chưa được NHNN nới thêm.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đóng cửa hàng loạt phòng giao dịch trong khi có không ít nhà băng tăng số lượng điểm giao dịch, cho thấy xu hướng tái cấu trúc mạnh mẽ trong ngành.
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đẩy mạnh xử lý nợ xấu trong giai đoạn nước rút cuối năm. Công tác thu hồi nợ chuyển biến tích cực giúp nhiều nhà băng gia tăng lợi nhuận.
(VNF) - Nhiều ngân hàng điều chỉnh biểu phí, siết điều kiện miễn phí quản lý tài khoản và áp dụng thêm các khoản phí mới nhằm khuyến khích chuyển sang dịch vụ số.
(VNF) - Trước áp lực nhu cầu vốn tăng mạnh khi tín dụng 10 tháng đã chạm mức 15%, TS Cấn Văn Lực cho rằng việc các ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất huy động là diễn biến “khó tránh”. Dù lãi suất điều hành vẫn duy trì thấp, dòng tiền nhàn rỗi đang phân tán sang các kênh đầu tư khác khiến hệ thống ngân hàng buộc phải tăng cạnh tranh để thu hút vốn phục vụ nhu cầu vay đang lên cao.
(VNF) - Hàng triệu tỷ tiền gửi chảy vào ngân hàng; nhà băng đẩy mạnh cho vay mua nhà, rủi ro nợ xấu khi lãi suất tăng... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.