Trong hơn một thập kỷ qua, FDI đã trở thành động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam. Các tập đoàn toàn cầu như Samsung, LG, Foxconn, Intel… không chỉ mang đến nguồn vốn, mà còn đem theo công nghệ, thị trường và mạng lưới chuỗi cung ứng. Nếu trước đây, FDI chủ yếu tập trung ở miền Bắc và miền Nam, thì vài năm gần đây, miền Trung đang dần xuất hiện trên bản đồ thu hút vốn ngoại.
Có ba nguyên nhân chính làm nên hiện trạng này. Thứ nhất, bối cảnh địa chính trị, xung đột thương mại và tác động hậu COVID-19 buộc các tập đoàn đa quốc gia đẩy nhanh chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, tìm điểm đến ngoài Trung Quốc. Thứ hai, hạ tầng miền Trung đã cải thiện đáng kể: cao tốc Bắc – Nam dần hoàn thiện, cảng biển nước sâu nâng công suất, sân bay quốc tế được nâng cấp. Thứ ba, quỹ đất công nghiệp tại miền Bắc và miền Nam ngày càng hạn hẹp, giá thuê tăng, khiến nhà đầu tư dịch chuyển về các địa phương còn nhiều dư địa phát triển.
Theo Bộ Tài chính, giai đoạn 2021 – 2024, miền Trung đã thu hút hàng chục tỷ USD FDI, tập trung vào công nghệ cao, chế biến chế tạo và năng lượng quy mô lớn. Xu hướng này dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh trong thập niên tới, đưa miền Trung từ “vùng trũng” thành “điểm sáng” trong dòng chảy vốn quốc tế.
Vị thế ba tỉnh Bắc Trung Bộ trong bản đồ FDI
Thanh Hóa hiện là địa phương dẫn đầu miền Trung về thu hút FDI, nhờ lợi thế nổi bật của khu kinh tế Nghi Sơn rộng hơn 106.000ha – một trong những khu kinh tế lớn nhất cả nước. Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn trị giá trên 9 tỷ USD đã định hình Thanh Hóa như trung tâm năng lượng – hóa dầu quốc gia. Ngoài ra, tỉnh còn thu hút nhiều dự án FDI trong lĩnh vực xi măng, nhiệt điện, chế biến nông sản, tạo nền tảng công nghiệp đa dạng và bền vững.
Nghệ An không có thế mạnh về công nghiệp nặng như Thanh Hóa nhưng lại nổi bật trong công nghệ cao, điện tử và công nghiệp phụ trợ. Khu kinh tế Đông Nam đang trở thành “cứ điểm” mới của các tập đoàn toàn cầu. Foxconn, Goertek, Luxshare… đã triển khai những dự án quy mô lớn, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Các chuyên gia nhận định, nếu tận dụng tốt cơ hội, Nghệ An hoàn toàn có thể hình thành cụm công nghiệp điện tử gắn kết với Bắc Ninh – Hải Phòng, qua đó tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và chuyển dịch từ một tỉnh nông nghiệp sang trung tâm công nghiệp công nghệ cao.
Hà Tĩnh ghi dấu ấn với khu kinh tế Vũng Áng và cảng nước sâu Sơn Dương – một trong những cảng lớn nhất Đông Nam Á. Nhà máy Formosa Hà Tĩnh với vốn đầu tư trên 12 tỷ USD đã đưa tỉnh này thành trung tâm luyện thép quy mô toàn cầu. Hiện Hà Tĩnh còn đang thu hút thêm các dự án điện khí LNG, năng lượng tái tạo, mở ra hướng phát triển mới trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng. Điểm khác biệt lớn nhất của Hà Tĩnh chính là logistics: lợi thế cảng nước sâu cùng với kết nối trực tiếp hành lang kinh tế Đông – Tây qua các cửa khẩu quốc tế giúp địa phương này trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa tiềm năng của khu vực.
Cơ hội và chiến lược để bứt phá
Mặc dù cơ hội đang mở rộng, song để biến tiềm năng thành hiện thực, Bắc Trung Bộ cần một chiến lược dài hạn, không chỉ dừng lại ở việc “trải thảm đỏ” cho FDI.
TS Nguyễn Quốc Việt, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) nhận định: “Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh có lợi thế bổ sung rõ rệt: Thanh Hóa mạnh về hóa dầu, vật liệu; Nghệ An phát triển điện tử, công nghệ cao; Hà Tĩnh là trung tâm luyện kim, năng lượng và logistics. Nếu ba địa phương biết khai thác liên kết vùng, sẽ hình thành tam giác công nghiệp có sức cạnh tranh ngang tầm với các cực tăng trưởng ở Bắc Bộ và Nam Bộ”.
Từ góc nhìn địa phương, PGS.TS Lê Thị Thanh, Khoa Kinh tế – Đại học Vinh, cho rằng thách thức lớn nhất chính là nhân lực: “Các tập đoàn FDI công nghệ cao đang đến Nghệ An và Hà Tĩnh, nhưng lực lượng lao động kỹ thuật đáp ứng yêu cầu còn quá ít. Nếu không đầu tư mạnh vào đào tạo nghề, hợp tác với doanh nghiệp để thiết kế chương trình thực hành, Bắc Trung Bộ sẽ khó giữ chân FDI lâu dài”.
Ở khía cạnh doanh nghiệp, ông Lê Đức Thắng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Hà Tĩnh, nhấn mạnh vai trò của logistics: “Cảng Sơn Dương, Cửa Lò hay Nghi Sơn nếu được kết nối đồng bộ sẽ biến Bắc Trung Bộ thành cửa ngõ trung chuyển hàng hóa cho cả miền Trung và tiểu vùng Mekong. Điều này không chỉ hấp dẫn nhà đầu tư sản xuất, mà còn thúc đẩy dịch vụ và thương mại quốc tế”.
Từ những nhận định trên, có thể thấy để bứt phá, Bắc Trung Bộ cần tập trung vào một số hướng chiến lược: liên kết vùng và quy hoạch tổng thể: tránh phát triển manh mún, cạnh tranh nội bộ, thay vào đó hình thành chuỗi giá trị liên hoàn từ hóa dầu – luyện kim – công nghệ cao; chọn lọc FDI chất lượng cao: ưu tiên dự án thân thiện môi trường, có cam kết chuyển giao công nghệ và liên kết với doanh nghiệp trong nước; đầu tư nguồn nhân lực: xây dựng các trung tâm đào tạo nghề hiện đại, tăng cường hợp tác giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp; phát triển logistics thông minh: kết nối cảng biển, cao tốc và cửa khẩu quốc tế thành mạng lưới hoàn chỉnh; thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ: tạo điều kiện cho doanh nghiệp nội địa tham gia chuỗi cung ứng, nâng tỷ lệ nội địa hóa…
Làn sóng FDI dịch chuyển vào miền Trung đang mở ra “cửa sổ vàng” cho ba tỉnh Bắc Trung Bộ. Với hạ tầng, cảng biển, khu kinh tế và nguồn nhân lực dồi dào, Thanh Hóa – Nghệ An – Hà Tĩnh đứng trước bước ngoặt để bứt phá, hình thành cực tăng trưởng công nghiệp mới của cả nước.
Tuy nhiên, cơ hội chỉ trở thành thành công khi được hiện thực hóa bằng chiến lược liên kết vùng, lựa chọn dự án phù hợp, đầu tư nhân lực và phát triển logistics bền vững. Nếu làm được, Bắc Trung Bộ không chỉ là điểm đến của dòng vốn FDI, mà còn có thể vươn lên thành trung tâm công nghiệp chiến lược, góp phần tái định hình bản đồ kinh tế Việt Nam trong thập niên tới.
Tags:
(VNF) - Xuất khẩu dừa Việt Nam tăng mạnh trong những năm gần đây và Mỹ đã vượt Trung Quốc trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của loại trái này. Tuy nhiên, hành trình khẳng định vị thế tại Mỹ vẫn còn nhiều thách thức, khi dừa Việt phải cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm Thái Lan – vốn đã có thương hiệu và chỗ đứng vững chắc từ nhiều năm.
(VNF) - UBND TP. Cần Thơ vừa có quyết định chấm dứt hợp đồng thuê đất đối với dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 2, có tổng vốn đầu tư 3,2 tỷ USD do Tập đoàn Toyo Ventures Holdings Berhad (Malaysia) làm chủ đầu tư.
(VNF) - Inside Retail Asia thông tin thương hiệu Cafe Amazon của Thái Lan dường như sắp rút khỏi thị trường Việt Nam sau 5 năm hoạt động.
(VNF) - Cầu Trần Hưng Đạo - công trình hơn 16.000 tỷ đồng bắc qua sông Hồng, vừa được khởi công, mở ra kỳ vọng giảm tải giao thông nội đô, kết nối mạnh mẽ hai bờ đông - tây và tạo cú hích phát triển không gian đô thị mới của Thủ đô Hà Nội.
(VNF) - Cục Địa chất và Khoáng sản Quốc gia Pháp (BRGM) đang hợp tác với Việt Nam nhằm nâng cao năng lực quản lý, thăm dò và khai thác khoáng sản chiến lược theo hướng bền vững và thân thiện với môi trường. Đây là bước đi quan trọng trong tiến trình chuyển đổi năng lượng và phát triển công nghiệp xanh của Việt Nam.
(VNF) - Mỗi ngày, Việt Nam phát sinh tới 70.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt, phần lớn vẫn phải chôn lấp tốn kém và gây ô nhiễm. Trong bối cảnh đó, công nghệ “đồng xử lý trong lò nung xi măng” đang được xem như một hướng đi đột phá vừa giải quyết áp lực rác thải, vừa góp phần giảm phát thải carbon trong ngành công nghiệp nặng.
(VNF) - Khi các thị trường truyền thống ngày càng cạnh tranh và chính sách thương mại toàn cầu liên tục thay đổi, châu Âu đang trở thành điểm đến tiềm năng cho doanh nghiệp Việt Nam muốn mở rộng xuất khẩu. Với sức mua lớn, yêu cầu cao về tiêu chuẩn và xu hướng thương mại xanh, thị trường này không chỉ là cơ hội, mà còn là phép thử năng lực hội nhập của doanh nghiệp Việt.
(VNF) - Dự án nút giao thông An Phú ở cửa ngõ phía Đông TP.HCM được đầu tư hơn 3.400 tỷ đồng. Công trình này kết nối với cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây và sân bay Long Thành. Đặc biệt, phần hầm chính nằm theo trục đại lộ Mai Chí Thọ sẽ là tuyến chính dẫn vào trung tâm Khu đô thị Thủ Thiêm và trung tâm TP.HCM. Đây cũng là hầm chui lớn nhất TP.HCM đang được xây dựng.
(VNF) - Khi Nhà nước “đặt hàng” và doanh nghiệp trở thành “người thực thi sáng tạo”, một mô hình hợp tác công tư đang hình thành trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.
(VNF) - Trong nhiều năm trở lại đây, cụm từ “ngập lụt đô thị” không còn là chuyện riêng của Hà Nội, TP.HCM hay Jakarta. Từ New York đến Mumbai, từ Bắc Kinh đến Berlin, thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang khiến những trung tâm kinh tế lớn nhất thế giới chao đảo bởi những tổn thất khổng lồ trong nền kinh tế toàn cầu.
(VNF) - Khi muốn lắp điện mặt trời mái nhà có đấu nối lưới điện quốc gia, người dân thông báo với Sở Công Thương, đơn vị điện lực, phòng cháy chữa cháy địa phương...
(VNF) - Hơn 17.000 tỷ đồng chuẩn bị được “rót” vào Hà Tĩnh sau khi tỉnh này chính thức chấp thuận chủ trương đầu tư siêu dự án Nhà máy điện gió Kỳ Anh.
(VNF) - Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An) vừa chính thức được bật “đèn xanh” cho hoạt động đầu tư vào lĩnh vực du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và giải trí trong rừng đặc dụng. Động thái này được xem là bước triển khai cụ thể trong chiến lược khai thác bền vững tài nguyên rừng gắn với phát triển kinh tế xanh giai đoạn 2024 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
(VNF) - Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ấn tượng trong năm 2025. Theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), vốn FDI thực hiện trong 9 tháng đầu năm đạt 18,8 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ, cao nhất trong 5 năm qua.
(VNF) - VinMetal sẽ tập trung sản xuất các dòng thép dân dụng trong xây dựng; thép cán nóng, thép cường độ cao và thép hợp kim đặc chủng. Trong dài hạn, công ty đặt mục tiêu trở thành đơn vị dẫn đầu trong sản xuất thép xanh trên thị trường nội địa, ứng dụng công nghệ giảm phát thải carbon và tái sử dụng năng lượng từ các nguồn tái tạo.
(VNF) - UBND TP. Đà Nẵng vừa phê duyệt dự án Tuyến đường kết nối đường Vành đai phía Tây đến cao tốc La Sơn – Túy Loan (phía sau Khu Công nghệ cao) với tổng mức đầu tư hơn 1.600 tỷ đồng.
(VNF) - TP. HCM giao các sở ngành khẩn trương xem xét đề xuất của Vingroup về tuyến đường vượt biển nối Cần Giờ và Bà Rịa - Vũng Tàu, báo cáo trước ngày 10/10.
(VNF) - Dù đã đạt từ 80 - 99% và 90 - 95% khối lượng thi công tại hai dự án bệnh viện tuyến cuối, nhưng tiến độ thực tế vẫn chậm so với kế hoạch đề ra. Nhân lực thi công chỉ đáp ứng từ 30 - 70% yêu cầu, nhiều vướng mắc chưa được giải quyết dứt điểm, ảnh hưởng đến mục tiêu hoàn thành trước ngày 30/11.
(VNF) - Các ông lớn công nghệ và quỹ đầu tư quốc tế đang dịch chuyển vốn vào Việt Nam với các kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu (data center) và hạ tầng số quy mô vài trăm triệu đến hàng tỷ USD.
(VNF) - Ông Hoàng Hữu Thắng - Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch HĐQT Intech Group nhận định, 3 – 5 năm tới, ngành năng lượng xanh sẽ bùng nổ mạnh mẽ tại Việt Nam, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp biết làm đúng, làm thật, làm chuẩn. Nếu mỗi người trong ngành đều giữ được tinh thần đó, thì không chỉ doanh nghiệp, mà cả đất nước sẽ hưởng lợi từ sự chuyển dịch xanh này.
(VNF) - Dự thảo nghị quyết của HĐND TP. HCM về lộ trình thực hiện chuyển đổi và chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố đang thu hút sự quan tâm lớn từ giới chuyên gia. Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa cam kết giảm phát thải khí nhà kính, song tính khả thi vẫn là vấn đề đặt ra khi hạ tầng, chi phí và công nghệ chưa đồng bộ.
(VNF) - Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, Việt Nam tiếp tục nổi lên như một điểm sáng thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Bà Trần Vân Khánh - Giám đốc Công ty Tư vấn Đầu tư VKI nhấn mạnh: “Việt Nam không chỉ là điểm đến sản xuất, mà đang hướng đến trở thành đối tác chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu.”
(VNF) - Giá cả là yếu tố lớn nhất khiến doanh nghiệp Việt khó cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu. Giải pháp mua chung nguyên vật liệu được đặt ra, có thể giúp doanh nghiệp Việt Nam giảm đáng kể chi phí, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và gia nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị quốc tế.
(VNF) - Đường vành đai 2 đoạn tuyến Tân Vũ - Hưng Đạo - đường Bùi Viện đang được đẩy nhanh, kỳ vọng hoàn thành sớm để tăng cường kết nối hạ tầng Hải Phòng.
(VNF) - Xuất khẩu dừa Việt Nam tăng mạnh trong những năm gần đây và Mỹ đã vượt Trung Quốc trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của loại trái này. Tuy nhiên, hành trình khẳng định vị thế tại Mỹ vẫn còn nhiều thách thức, khi dừa Việt phải cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm Thái Lan – vốn đã có thương hiệu và chỗ đứng vững chắc từ nhiều năm.
(VNF) - Sau nhiều ngày bị ngâm trong nước, hiện còn hàng trăm ô tô của người dân Thái Nguyên bị chìm do bão lũ nay lại phơi nắng, hiện chưa thể cứu hộ để sữa chữa. Các DN bảo hiểm đang tích cực xác minh, hỗ trợ.
