Trong hơn một thập kỷ qua, FDI đã trở thành động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam. Các tập đoàn toàn cầu như Samsung, LG, Foxconn, Intel… không chỉ mang đến nguồn vốn, mà còn đem theo công nghệ, thị trường và mạng lưới chuỗi cung ứng. Nếu trước đây, FDI chủ yếu tập trung ở miền Bắc và miền Nam, thì vài năm gần đây, miền Trung đang dần xuất hiện trên bản đồ thu hút vốn ngoại.
Có ba nguyên nhân chính làm nên hiện trạng này. Thứ nhất, bối cảnh địa chính trị, xung đột thương mại và tác động hậu COVID-19 buộc các tập đoàn đa quốc gia đẩy nhanh chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng, tìm điểm đến ngoài Trung Quốc. Thứ hai, hạ tầng miền Trung đã cải thiện đáng kể: cao tốc Bắc – Nam dần hoàn thiện, cảng biển nước sâu nâng công suất, sân bay quốc tế được nâng cấp. Thứ ba, quỹ đất công nghiệp tại miền Bắc và miền Nam ngày càng hạn hẹp, giá thuê tăng, khiến nhà đầu tư dịch chuyển về các địa phương còn nhiều dư địa phát triển.
Theo Bộ Tài chính, giai đoạn 2021 – 2024, miền Trung đã thu hút hàng chục tỷ USD FDI, tập trung vào công nghệ cao, chế biến chế tạo và năng lượng quy mô lớn. Xu hướng này dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh trong thập niên tới, đưa miền Trung từ “vùng trũng” thành “điểm sáng” trong dòng chảy vốn quốc tế.
Vị thế ba tỉnh Bắc Trung Bộ trong bản đồ FDI
Thanh Hóa hiện là địa phương dẫn đầu miền Trung về thu hút FDI, nhờ lợi thế nổi bật của khu kinh tế Nghi Sơn rộng hơn 106.000ha – một trong những khu kinh tế lớn nhất cả nước. Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn trị giá trên 9 tỷ USD đã định hình Thanh Hóa như trung tâm năng lượng – hóa dầu quốc gia. Ngoài ra, tỉnh còn thu hút nhiều dự án FDI trong lĩnh vực xi măng, nhiệt điện, chế biến nông sản, tạo nền tảng công nghiệp đa dạng và bền vững.
Nghệ An không có thế mạnh về công nghiệp nặng như Thanh Hóa nhưng lại nổi bật trong công nghệ cao, điện tử và công nghiệp phụ trợ. Khu kinh tế Đông Nam đang trở thành “cứ điểm” mới của các tập đoàn toàn cầu. Foxconn, Goertek, Luxshare… đã triển khai những dự án quy mô lớn, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Các chuyên gia nhận định, nếu tận dụng tốt cơ hội, Nghệ An hoàn toàn có thể hình thành cụm công nghiệp điện tử gắn kết với Bắc Ninh – Hải Phòng, qua đó tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu và chuyển dịch từ một tỉnh nông nghiệp sang trung tâm công nghiệp công nghệ cao.
Hà Tĩnh ghi dấu ấn với khu kinh tế Vũng Áng và cảng nước sâu Sơn Dương – một trong những cảng lớn nhất Đông Nam Á. Nhà máy Formosa Hà Tĩnh với vốn đầu tư trên 12 tỷ USD đã đưa tỉnh này thành trung tâm luyện thép quy mô toàn cầu. Hiện Hà Tĩnh còn đang thu hút thêm các dự án điện khí LNG, năng lượng tái tạo, mở ra hướng phát triển mới trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng. Điểm khác biệt lớn nhất của Hà Tĩnh chính là logistics: lợi thế cảng nước sâu cùng với kết nối trực tiếp hành lang kinh tế Đông – Tây qua các cửa khẩu quốc tế giúp địa phương này trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa tiềm năng của khu vực.
Cơ hội và chiến lược để bứt phá
Mặc dù cơ hội đang mở rộng, song để biến tiềm năng thành hiện thực, Bắc Trung Bộ cần một chiến lược dài hạn, không chỉ dừng lại ở việc “trải thảm đỏ” cho FDI.
TS Nguyễn Quốc Việt, nguyên Viện phó Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) nhận định: “Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh có lợi thế bổ sung rõ rệt: Thanh Hóa mạnh về hóa dầu, vật liệu; Nghệ An phát triển điện tử, công nghệ cao; Hà Tĩnh là trung tâm luyện kim, năng lượng và logistics. Nếu ba địa phương biết khai thác liên kết vùng, sẽ hình thành tam giác công nghiệp có sức cạnh tranh ngang tầm với các cực tăng trưởng ở Bắc Bộ và Nam Bộ”.
Từ góc nhìn địa phương, PGS.TS Lê Thị Thanh, Khoa Kinh tế – Đại học Vinh, cho rằng thách thức lớn nhất chính là nhân lực: “Các tập đoàn FDI công nghệ cao đang đến Nghệ An và Hà Tĩnh, nhưng lực lượng lao động kỹ thuật đáp ứng yêu cầu còn quá ít. Nếu không đầu tư mạnh vào đào tạo nghề, hợp tác với doanh nghiệp để thiết kế chương trình thực hành, Bắc Trung Bộ sẽ khó giữ chân FDI lâu dài”.
Ở khía cạnh doanh nghiệp, ông Lê Đức Thắng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Hà Tĩnh, nhấn mạnh vai trò của logistics: “Cảng Sơn Dương, Cửa Lò hay Nghi Sơn nếu được kết nối đồng bộ sẽ biến Bắc Trung Bộ thành cửa ngõ trung chuyển hàng hóa cho cả miền Trung và tiểu vùng Mekong. Điều này không chỉ hấp dẫn nhà đầu tư sản xuất, mà còn thúc đẩy dịch vụ và thương mại quốc tế”.
Từ những nhận định trên, có thể thấy để bứt phá, Bắc Trung Bộ cần tập trung vào một số hướng chiến lược: liên kết vùng và quy hoạch tổng thể: tránh phát triển manh mún, cạnh tranh nội bộ, thay vào đó hình thành chuỗi giá trị liên hoàn từ hóa dầu – luyện kim – công nghệ cao; chọn lọc FDI chất lượng cao: ưu tiên dự án thân thiện môi trường, có cam kết chuyển giao công nghệ và liên kết với doanh nghiệp trong nước; đầu tư nguồn nhân lực: xây dựng các trung tâm đào tạo nghề hiện đại, tăng cường hợp tác giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp; phát triển logistics thông minh: kết nối cảng biển, cao tốc và cửa khẩu quốc tế thành mạng lưới hoàn chỉnh; thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ: tạo điều kiện cho doanh nghiệp nội địa tham gia chuỗi cung ứng, nâng tỷ lệ nội địa hóa…
Làn sóng FDI dịch chuyển vào miền Trung đang mở ra “cửa sổ vàng” cho ba tỉnh Bắc Trung Bộ. Với hạ tầng, cảng biển, khu kinh tế và nguồn nhân lực dồi dào, Thanh Hóa – Nghệ An – Hà Tĩnh đứng trước bước ngoặt để bứt phá, hình thành cực tăng trưởng công nghiệp mới của cả nước.
Tuy nhiên, cơ hội chỉ trở thành thành công khi được hiện thực hóa bằng chiến lược liên kết vùng, lựa chọn dự án phù hợp, đầu tư nhân lực và phát triển logistics bền vững. Nếu làm được, Bắc Trung Bộ không chỉ là điểm đến của dòng vốn FDI, mà còn có thể vươn lên thành trung tâm công nghiệp chiến lược, góp phần tái định hình bản đồ kinh tế Việt Nam trong thập niên tới.
Tags:
(VNF) -TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Việt Nam khẳng định. trong bối cảnh nhu cầu vốn cho chuyển đổi xanh, đổi mới công nghệ ngày càng lớn, Việt Nam cần duy trì tốc độ tăng vốn đầu tư khoảng 10% mỗi năm, đồng thời nghiên cứu thành lập Quỹ khẩn cấp quốc gia để ứng phó với các rủi ro.
(VNF) - Quốc hội chốt lập khu thương mại tự do TP. HCM, thí điểm các chính sắc đặc thù, thu hút đầu tư, giúp thành phố thành trung tâm kinh tế khu vực.
(VNF) - Từ đào tạo nghề đến kết nối thị trường lao động, các địa phương miền núi của TP. Đà Nẵng đang đẩy mạnh hợp tác với cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp để tạo sinh kế ổn định cho người dân.
(VNF) - Liên danh Trung Nam, Tập đoàn PNE AG của Đức, VinEnergo… là những doanh nghiệp đã đăng ký thực hiện các dự án điện gió ở Gia Lai.
(VNF) - Công ty cổ phần Khu công nghiệp Sài Gòn – Bắc Giang có trụ sở đóng tại Khu công nghiệp Quang Châu, phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh là nhà đầu tư duy nhất nộp hồ sơ thực hiện Dự án Nhà máy Điện gió Vân Canh 1 và Nhà máy Điện gió Vân Canh 2, với tổng mức đầu tư lên tới hơn 14.600 tỷ đồng.
(VNF) - UBND TP. HCM đã ban hành Kế hoạch thực hiện các khu vực phát triển TOD dọc tuyến metro Bến Thành - Tham Lương.
(VNF) - Giới chuyên gia khẳng định, Việt Nam đang ở thời điểm then chốt để trở thành trung tâm đầu tư tác động của khu vực ASEAN, với 17,5 triệu đô la Canada (tương đương 12,5 triệu USD) vốn tư nhân đã được huy động thông qua Dự án Sẵn sàng cho Đầu tư Tác động tại Việt Nam (IIRV) do Quỹ Đầu tư Tác động (IIX) thực hiện.
(VNF) - TP.Huế chuẩn bị rót 2.200 tỷ đồng xây mới hai cầu Phú Lưu, thay thế cây cầu 60 năm tuổi đã xuống cấp nghiêm trọng tại Cồn Hến. Đại dự án hạ tầng không chỉ “giải cứu” tuyến giao thông độc đạo của hơn 5.000 cư dân, mà còn mở ra không gian đô thị – du lịch mới ven sông Hương trong giai đoạn 2026–2030.
(VNF) - Quảng Ninh đang nghiên cứu Dự án đầu tư tuyến giao thông kết nối liên đảo tại Đặc khu Vân Đồn, nhằm tạo đột phá thu hút đầu tư và hoàn thiện hạ tầng kinh tế xã hội giai đoạn 2026 - 2030.
(VNF) - TP. HCM dự kiến đến năm 2030 sẽ hoàn thành 3 tuyến metro kết nối sân bay Tân Sơn Nhất, trung tâm TP. HCM với sân bay Long Thành.
(VNF) - Đồng Nai dự kiến kéo dài tuyến metro Bến Thành- Suối Tiên đến Trung tâm hành chính tỉnh và Cảng hàng không quốc tế Long Thành với kinh phí hơn 60.000 tỷ đồng.
(VNF) - Công ty Cổ phần HTC Viễn thông Quốc tế (HITC) chính thức công bố thiết lập quan hệ hợp tác chiến lược đa lĩnh vực với Warburg Pincus – một trong những quỹ đầu tư hàng đầu thế giới với hơn 50 năm kinh nghiệm và hiện diện tại hơn 40 quốc gia.
(VNF) - Vingroup tiếp tục mở rộng dấu ấn toàn cầu khi đề xuất rót khoảng 3 tỷ USD vào bang Telangana (Ấn Độ), hướng tới xây dựng hệ sinh thái đa ngành quy mô lớn trải rộng từ đô thị thông minh, giao thông xanh đến năng lượng tái tạo, qua đó khẳng định tham vọng vươn tầm quốc tế của doanh nghiệp Việt.
(VNF) - Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Gia Lai, lãnh đạo Tập đoàn Hùng Nhơn và Tập đoàn De Heus (Hà Lan) đã đề xuất sẽ mở rộng quy mô dự án nông nghiệp công nghệ cao lên 2.800 tỷ đồng
(VNF) - Giữa làn sóng dịch chuyển mạnh mẽ của doanh nghiệp Trung Quốc sang Đông Nam Á, ROX iPark khẳng định vị thế là điểm đến đầu tư sẵn sàng nhất tại Việt Nam với mô hình phát triển khu công nghiệp thông minh, bền vững.
(VNF) - Để huy động được nhà đầu tư tư nhân tham gia dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Chính phủ cho rằng cần một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt liên quan đến hỗ trợ tài chính, tín dụng, miễn thuế...
(VNF) - Với tổng mức đầu tư 36.172 tỷ đồng, dự án mở rộng cao tốc TP. HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận dự kiến sẽ được khởi công vào ngày 19/12 tới đây.
(VNF) - TP. HCM chấp thuận cho VinSpeed làm nhà đầu tư dự án đường sắt Bến Thành - Cần Giờ với tổng mức đầu tư khoảng 102.430 tỷ đồng.
(VNF) - Trình Quốc hội, Chính phủ đề xuất "cho phép Chính phủ phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 2 sân bay Long Thành mà không phải báo cáo Quốc hội thông qua".
(VNF) - Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam tiếp tục khởi sắc khi cả vốn đăng ký và vốn thực hiện đều tăng mạnh. Cùng với đó, các chính sách ngày hoàn thiện, đặc biệt là Luật Đầu tư sửa đổi - đang mở ra một nền tảng pháp lý ổn định, minh bạch và hấp dẫn hơn cho các nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Tính đến ngày 30/11/2025, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đạt 33,69 tỷ USD, theo số liệu từ Cục Thống kê (Bộ Tài Chính).
(VNF) - Ông Jinki Ham - Chủ tịch và CEO công ty Glassdome cho rằng, việc doanh nghiệp chủ động quản lý và số hóa dữ liệu carbon sẽ quyết định khả năng xuất khẩu, đáp ứng yêu cầu của đối tác quốc tế, tối ưu vận hành, và phát triển bền vững.
(VNF) - Nhiều đối tác Israel quan tâm tới thị trường và tích cực sang Việt Nam tìm kiếm đối tác, bạn hàng để mua hàng cũng như tìm kiếm cơ hội đầu tư để dịch chuyển các dự án đầu tư sang Việt Nam.
(VNF) - Bộ Xây dựng đang nghiên cứu bổ sung thêm quy hoạch 2 sân bay khu vực miền Trung nhằm tăng cường công tác hỗ trợ khẩn nguy, cứu nạn khu vực miền Trung, Tây Nguyên.
(VNF) - Trong bối cảnh Khánh Hòa đang đặt mục tiêu trở thành cực tăng trưởng mới của miền Trung và cả nước, hoạt động kết nối giữa Công ty cổ phần Shinec với các quỹ đầu tư, định chế tài chính quốc tế đến từ Singapore, Úc, Pháp,.. đã mở ra những cơ hội huy động nguồn vốn phục vụ mục tiêu phát triển của tỉnh.
(VNF) -TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Việt Nam khẳng định. trong bối cảnh nhu cầu vốn cho chuyển đổi xanh, đổi mới công nghệ ngày càng lớn, Việt Nam cần duy trì tốc độ tăng vốn đầu tư khoảng 10% mỗi năm, đồng thời nghiên cứu thành lập Quỹ khẩn cấp quốc gia để ứng phó với các rủi ro.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
