'Quy định hoàn thuế VAT không công bằng với nhiều DN'

Dự thảo Luật Thuế GTGT (sửa đổi) đang được gấp rút hoàn thiện, tiến tới Quốc hội thảo luận và biểu quyết thông qua. Nhưng vẫn có điều khoản quy định bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn kinh doanh.

Mới đây, trong tờ trình của Bộ Tài chính gửi đến Chính phủ tại dự án sửa đổi Luật Thuế GTGT, tại Khoản 3, Điều 15 của Dự thảo về các trường hợp hoàn thuế.

Theo ông Nguyễn Văn Phụng - chuyên gia cao cấp về thuế, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý thuế doanh nghiệp lớn - cần phải sửa Điều 15 trong dự thảo này.

Cụ thể, ông Phụng cho biết nên bỏ từ “chỉ" trong cụm “... Cơ sở kinh doanh chỉ sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế suất thuế giá trị gia tăng 5% nếu có số thuế giá trị gia tăng đầu vào chưa được khấu trừ hết từ ba trăm triệu đồng trở lên sau 12 tháng hoặc 04 quý thì được hoàn thuế giá trị gia tăng”.

Ông Phụng phân tích, theo quy định này, có thể hiểu là doanh nghiệp chỉ có 1 loại thuế suất thuế GTGT là 5% thì mới được hoàn thuế, còn những doanh nghiệp có từ 2 loại thuế suất thuế GTGT trở lên thì không được hoàn thuế. Điều này là không công bằng đối với nhiều doanh nghiệp có từ 02 loại thuế suất thuế GTGT trở lên.

Vị chuyên gia cho rằng trên thực tế, doanh nghiệp được tự do kinh doanh nên đa phần doanh nghiệp kinh doanh đa ngành nghề, rất ít doanh nghiệp chỉ sản xuất một lĩnh vực chịu thuế GTGT 5%. Vì thế, sửa luật thuế GTGT cần đảm bảo công bằng đối với các doanh nghiệp cùng ngành nghề sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT 5%…

"Đơn cử doanh nghiệp A là nhà sản xuất phân bón và kinh doanh hóa chất, nếu hàng hóa phân bón thuộc đối tượng chịu thuế GTGT 5% và hóa chất chịu thuế suất 10% thì doanh nghiệp A sẽ không được hoàn thuế. Trong khi đó, doanh nghiệp B chỉ sản xuất phân bón, không kinh doanh ngành nghề khác thì lại được hoàn thuế. Như vậy, sẽ không công bằng đối với các doanh nghiệp cùng ngành nghề", ông Phụng nói.

Vì vậy, theo ông Phụng, thuật ngữ “chỉ” sẽ làm giới hạn đối tượng được hoàn thuế và không đảm bảo công bằng đối với các doanh nghiệp cùng ngành nghề sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế GTGT 5%…

Do đó, ông Phụng đề xuất bỏ từ “chỉ” trong cụm từ trên. “Như vậy mới thoả mãn yêu cầu của chính sách và tính chất liên hoàn của thuế GTGT", ông Phụng chia sẻ.

Về việc áp thuế VAT 5% với phân bón, theo ông Phụng, lỗi của chúng ta là năm 2014 không có đầy đủ thông tin, số liệu để báo cáo Quốc hội rằng phân bón chịu thuế 5% tốt hơn không chịu thuế. Thay vì vậy, thuế VAT thấp ở mức độ vừa phải sẽ có lợi hơn rất nhiều so với chuyển vào nhóm đối tượng không chịu thuế VAT. Mười năm qua đã cho chúng ta bức tranh toàn cảnh.

“Tôi đề nghị Hiệp hội phân bón bố trí buổi làm việc, để tôi đưa ra thông tin nếu áp thuế VAT 5% giả định thì thu ngân sách, đầu vào, đầu ra, giá bán như thế nào. Chúng ta cũng có cơ hội giảm giá cho bà con, do đầu vào được khấu trừ, đầu ra thông thương với thế giới. Đồng thời, phải giải thích cho nông dân áp dụng thuế VAT 5% là người dân hưởng lợi chứ không phải giá phân sẽ tăng lên 5%. Chúng tôi đề nghị doanh nghiệp giữ nguyên giá hoặc hạ giá bán cho bà con”, ông Phụng cho hay.

Luật sư Nguyễn Tiến Lập, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam, nhìn nhận, dự thảo Luật liệt kê hoàn thuế trong các trường hợp cụ thể nhưng Điều 15, Khoản 3 quy định trường hợp doanh nghiệp chỉ sản xuất kinh doanh mặt hàng chịu thuế GTGT 5%. Lấy ví dụ trong ngành phân bón, một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phân bón từ nguyên liệu 100% nhập khẩu và chỉ có sản phẩm đầu ra là phân bón, thì mới được hoàn thuế.

Nhưng trên thực tế hiếm khi có doanh nghiệp phân bón chỉ chuyên nhập khẩu nguyên liệu với thuế suất 5% mà có thể thay đổi linh hoạt như chuyển từ nhập khẩu sang mua nguyên liệu trong nước hoặc kết hợp cả hai giữa nhập khẩu và mua trong nước. Ngoài ra, doanh nghiệp còn có thể sản xuất kinh doanh nhiều loại hàng hóa, dịch vụ nên việc có nhiều loại thuế suất GTGT là hoàn toàn có thể xảy ra, khi đó, doanh nghiệp lại không được hoàn thuế.

“Lo ngại của doanh nghiệp là hoàn toàn có lý. Do đó, để phù hợp thực tế kinh doanh của doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp phân bón nói riêng, nên bổ sung cụm từ ‘trong đó có’ vào quy định trường hợp này là: “Cơ sở sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ, trong đó có hàng hóa, dịch vụ chịu thuế 5%...”, luật sư Lập đề xuất.