Theo Tổng cục Thống kê, tình hình xuất khẩu gạo trên thế giới liên tục biến chuyển trong thời gian gần đây, nổi bật là việc Nga chính thức rút khỏi thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen; Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) tạm dừng xuất khẩu gạo... Thêm vào đó, hiện tượng El Nino, tình trạng xâm nhập mặn và hạn hán cũng có những diễn biến ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất lúa gạo.
Với bối cảnh trên, đây là cơ hội rất lớn để đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu gạo, khai thác thị trường truyền thống và mở rộng thị trường tiềm năng. Đồng thời cũng là cơ hội để đẩy giá gạo xuất khẩu của Việt Nam lên cao hơn. Tuy nhiên, việc tận dụng thời cơ để gạo Việt Nam vươn lên trong xuất khẩu cũng phải đảm bảo cân đối an ninh lương thực quốc gia.
“Việt Nam đang đứng trước thời cơ vàng để xuất khẩu gạo khi tăng được cả sản lượng lẫn giá xuất khẩu”, Tổng cục Thống kê nói.
Theo Tổng cục Thống kê, 9 tháng đầu năm 2023, sản lượng lúa 9 tháng ước đạt 32,1 triệu tấn (chiếm khoảng 74,7% tổng sản lượng cả năm), tăng 1,3% so cùng kỳ năm trước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tăng cường xuất khẩu gạo năm 2023.
Dự kiến cả năm 2023, sản lượng lúa đạt được từ 43 đến 43,4 triệu tấn, tăng khoản 650 - 700 nghìn tấn so 2022 (vượt 170 nghìn tấn so với kế hoạch)
Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, từ nay đến cuối năm, nếu không có diễn biến bất thường của thời tiết thì sản lượng lúa sẽ bảo đảm kế hoạch đáp ứng đầy đủ nhu cầu lúa gạo trong nước và đáp ứng yêu cầu xuất khẩu.
Tổng sản lượng thóc sau khi đã trừ đi sản lượng làm giống cho năm sau, cho chăn nuôi trực tiếp, hao hụt… đạt khoảng 24,7 triệu tấn gạo. Trong số đó, sản lượng dành cho tiêu dùng trong nước là khoảng 5,4 triệu tấn; dùng để ăn gần 8,3 triệu tấn; một phần bị hao hụt và dành cho chăn nuôi… Như vậy sẽ còn khoảng 10,1 triệu tấn gạo (tương ứng khoảng 15,5 triệu tấn thóc) dành cho xuất khẩu và dự trữ.
Ứớc tính, năm 2023, xuất khẩu gạo có khả năng sẽ đạt được 7,5 triệu tấn mà vẫn đảm bảo an ninh lương thực trong nước (năm 2022 sản lượng lúa đạt 42,7 triệu tấn; xuất khẩu đạt 7,1 triệu tấn gạo).
