Đường sắt cao tốc: Không phải tất cả đều lỗ nặng
(VNF) - Nhiều ý kiến cho rằng đầu tư đường sắt cao tốc sẽ lỗ nặng, song thực tế ở nhiều quốc gia cho thấy điều ngược lại. Theo ông Cao Bảo Đỗ, Thành viên HĐQT Công ty cổ phần FPT, trước khi khẳng định lỗ hay lãi, cần có cái nhìn toàn diện, dựa trên số liệu và kinh nghiệm quốc tế.
Từ lâu, đường sắt cao tốc (ĐSCT) vẫn được xem là biểu tượng của sự phát triển hiện đại, kết nối nhanh và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, mỗi lần nhắc đến ĐSCT, dư luận lại bùng lên tranh cãi gay gắt, một trong những luồng ý kiến phổ biến nhất là: ĐSCT hầu hết lỗ, gây nợ nần chồng chất, chỉ có tác dụng biểu tượng.
Hàng loạt thông tin được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội như “ĐSCT Trung Quốc mỗi ngày lỗ 1.400 tỷ đồng”, hay “Trung Quốc làm 50.000km ĐSCT mà nợ gần 1.000 tỷ USD”… đã khiến nhiều người mặc định rằng đầu tư ĐSCT đồng nghĩa với lỗ, với gánh nặng tài chính, và không mang lại hiệu quả kinh tế.
Tuy nhiên, trên trang cá nhân, doanh nhân Đỗ Cao Bảo – một trong những nhà lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ kỳ cựu đã có bài viết phản biện lại quan điểm này. Ông không chỉ nêu tên các quốc gia có ĐSCT có lãi mà còn dẫn chứng cụ thể từ báo cáo tài chính, lợi nhuận doanh nghiệp vận hành và xu hướng phát triển của các tuyến đường sắt cao tốc trên thế giới.
“Rất nhiều tuyến ĐSCT trên thế giới có lãi, nhiều hệ thống ĐSCT của nhiều quốc gia có lãi, chứ không phải toàn lỗ như chúng ta vẫn nghĩ. Hơn thế nữa, chính ở nhiều quốc gia, ĐSCT có lợi nhuận lớn hơn đường sắt thường và còn bù lỗ cho đường sắt thường và đường sắt vận chuyển hàng hóa,” ông viết.

Đường sắt cao tốc: Không phải lúc nào cũng lỗ
Trong bài viết, ông Đỗ Cao Bảo đưa ra dẫn chứng các tập đoàn đường sắt trên thế giới đều "lãi đậm".
Công ty Đường sắt Quốc gia Pháp (SNCF) – đơn vị vận hành hệ thống TGV đã nhiều năm kinh doanh có lãi. Từ năm 2007, SNCF đã đạt lợi nhuận ròng 1,75 tỷ USD. Năm 2024, dù thế giới vẫn còn phục hồi sau đại dịch, SNCF tiếp tục báo lãi 1,6 tỷ euro (~1,79 tỷ USD), chủ yếu nhờ các đoàn tàu cao tốc. Năm 2022, con số này thậm chí là 2,4 tỷ euro.
Với mô hình vận hành hiệu quả, tàu TGV không chỉ chạy nội địa mà còn vươn đến nhiều nước châu Âu như Italy, Tây Ban Nha, Đức, Bỉ, Luxembourg và cả Anh, Hà Lan, Thụy Sĩ.
Tập đoàn ĐSCT của Nhật Bản lãi hơn 6 tỷ USD mỗi năm. Nhật Bản có bốn công ty ĐSCT tư nhân hoá hoàn toàn: JR Central, JR East, JR West và JR Kyushu – tất cả đều niêm yết trên sàn chứng khoán. Trong 24 năm từ 2001 đến 2024 (trừ hai năm đại dịch), cả bốn công ty đều có lãi đều đặn, với tổng lợi nhuận năm 2024 vượt 6 tỷ USD.
Trong đó, JR Central (vận hành tuyến Tokyo – Osaka) đạt 3,63 tỷ USD lợi nhuận, JR East là 1,83 tỷ USD, còn JR West và Kyushu lần lượt là 272 triệu và 323 triệu USD. Các tuyến Shinkansen là nguồn thu chính, nhiều tuyến đạt điểm hoà vốn và bắt đầu sinh lời chỉ sau vài năm hoạt động. Tổng vốn hóa thị trường của 4 công ty này hiện đạt gần 60 tỷ USD.
Trung Quốc sở hữu mạng lưới ĐSCT lớn nhất thế giới với hơn 45.000km. Trong 15 tuyến 350 km/h thì 6 tuyến đã có thể tự trang trải toàn bộ chi phí, gồm cả vận hành lẫn chi phí vốn. Đây đều là những tuyến qua vùng đông dân cư, có kết nối cảng biển và các trung tâm kinh tế lớn: Bắc Kinh – Thượng Hải, Bắc Kinh – Thiên Tân, Thượng Hải – Hàng Châu, Nam Kinh – Hàng Châu, Quảng Châu – Thâm Quyến – Hồng Kông...

Năm 2023, hệ thống ĐSCT Trung Quốc đạt doanh thu 178 tỷ USD, lợi nhuận ròng là 3,3 tỷ CNY (~465 triệu USD), đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Đặc biệt, tuyến Bắc Kinh – Thượng Hải là “con gà đẻ trứng vàng” với lợi nhuận vượt 1 tỷ USD/năm từ 2016, đạt 1,86 tỷ USD năm 2019 và tiếp tục tăng sau Covid.
Đến đầu tháng 5/2025, công ty vận hành tuyến này có vốn hóa thị trường lên đến 40 tỷ USD (295 tỷ CNY), thuộc hàng cao nhất thế giới trong lĩnh vực hạ tầng giao thông.
Vì sao vẫn có quan điểm “lỗ nặng”?
Những thông tin về ĐSCT thua lỗ thường xuất phát từ việc đánh giá hệ thống còn non trẻ, mới vận hành và chưa đạt điểm hoà vốn. Chi phí đầu tư ĐSCT rất lớn, hành khách những năm đầu còn thấp. Tuy nhiên, khi hệ thống phát triển dần và đạt độ phủ đủ lớn, lưu lượng hành khách tăng mạnh thì lợi nhuận sẽ bắt đầu hiện rõ.
Tuyến Bắc Kinh – Thượng Hải lỗ 3 năm đầu, hoà vốn năm thứ 4, đến năm thứ 5 có lãi, và chỉ sau 6 năm đã vượt mốc 1 tỷ USD lợi nhuận. Tương tự, tuyến Bắc Kinh – Thiên Tân lỗ ba năm đầu (2008–2011), từ năm thứ 5 bắt đầu có lãi, và đạt 1,8 tỷ USD lợi nhuận vào năm 2019.
Ngoài ra, tỷ lệ lấp đầy hành khách – một chỉ số quan trọng cho hiệu quả khai thác – liên tục tăng qua các năm. Từ mức 57% năm 2012, lên 75,9% vào năm 2024. Nếu tốc độ mở tuyến mới chậm lại, tỷ lệ lấp đầy sẽ còn tăng mạnh, kéo theo biên lợi nhuận cao hơn.
Cần lưu ý rằng các khoản lợi nhuận nói trên đã bao gồm chi phí khấu hao và lãi vay đầu tư, nghĩa là được tính toán đầy đủ chi phí vận hành và vốn. Giá vé ĐSCT cũng có biên độ lớn, từ hơn 20 USD (550.000 đồng) đến hơn 300 USD (8,3 triệu đồng) cho một lượt 1.300km, tuỳ hạng ghế.
Các chuyên gia cũng cho rằng hiệu quả của đường sắt cao tốc phụ thuộc vào cách tổ chức, cách đầu tư và cả thể chế vận hành. Bài viết của ông Đỗ Cao Bảo không nhằm phủ nhận rủi ro hay thách thức của dự án, mà đặt lại câu hỏi căn bản: Liệu chúng ta đang đánh giá ĐSCT dựa trên dữ liệu và thực tế quốc tế, hay chỉ dựa vào định kiến và thông tin chưa được kiểm chứng.
Việc phán xét rằng “ĐSCT không bao giờ có lãi” là quá vội vàng. Những người đưa ra kết luận như vậy phần lớn chưa từng đọc báo cáo tài chính hay nghiên cứu cụ thể về các mô hình vận hành trên thế giới. Không chỉ Nhật Bản, Pháp, Trung Quốc, mà cả Đức, Áo, Bỉ, Italy – nhiều quốc gia khác cũng có hệ thống ĐSCT sinh lời, dù không phải lúc nào cũng được hạch toán tách biệt, ông Bảo kết luận.
Hòa Phát: Mỗi năm đầu tư 1 tỷ USD làm đường sắt cao tốc, điện hạt nhân...
Chuyển đổi xanh ở Việt Nam: Công nghệ là động lực, văn hóa là sức mạnh mềm
(VNF) - Theo PGS. TS. Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội - nếu khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực trung tâm về kỹ thuật và thể chế, thì văn hóa chính là nguồn lực mềm dẫn dắt hành vi xã hội, định hình lối sống và lan tỏa chuyển đổi xanh trong đời sống cộng đồng.
Nhận diện FDI 2025: Sức hút Việt Nam hấp dẫn dòng vốn tỷ USD
(VNF) - Hàng loạt dự án năng lượng, công nghiệp và hạ tầng quy mô tỷ USD trong năm 2025 cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn toàn cầu. Không chỉ tăng về quy mô, các thương vụ mới còn phản ánh xu hướng dịch chuyển sang FDI chất lượng cao, gắn với công nghệ, năng lượng sạch và dịch vụ giá trị gia tăng.
Vingroup khởi động nhà máy sản xuất thép Vinmetal Hà Tĩnh 80.000 tỷ
(VNF) - Sáng 19/12, tại nhiều địa phương khu vực Bắc Trung Bộ đã đồng loạt diễn ra lễ khởi công, khởi động và khánh thành hàng loạt dự án quy mô lớn, nằm trong danh mục 234 công trình, dự án trọng điểm tại 34 tỉnh, thành phố được lựa chọn chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.
Cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột 22.000 tỷ đồng chính thức thông xe
(VNF) - Tỉnh Khánh Hòa tổ chức lễ thông xe kỹ thuật 20km đầu tuyến Dự án thành phần 1, trong khi tỉnh Đắk Lắk đồng thời tổ chức lễ thông xe kỹ thuật Dự án thành phần 3 thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột.
Shark Lê Hùng Anh làm khu công nghiệp gần 3.400 tỷ đồng tại Đà Nẵng
(VNF) - Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Phân khu B – Khu công nghiệp Nam Thăng Bình triển khai trên địa bàn hai xã Thăng Điền và Thăng Trường, thuộc Khu kinh tế mở Chu Lai, tổng vốn đầu tư gần 3.400 tỷ đồng.
Hòa Phát khởi công nhà máy sản xuất ray đường sắt 10.000 tỷ
(VNF) - Ngày 19/12, Tập đoàn Hòa Phát tổ chức lễ khởi công dự án nhà máy sản xuất ray và thép đặc biệt Hòa Phát Dung Quất.
Cao tốc Quy Nhơn – Pleiku gần 44.000 tỷ đồng: 4 làn xe, 3 hầm xuyên núi
(VNF) - Ngày 19/12, tỉnh Gia Lai tổ chức lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng cho tuyến giao thông chiến lược kết nối khu vực duyên hải Nam Trung Bộ với Bắc Tây Nguyên.
Cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn chính thức hoàn thành, vượt tiến độ 8 tháng
(VNF) - Sau hơn 1.000 ngày đêm thi công vượt khó, dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn chính thức hoàn thành, vượt tiến độ 8 tháng so với yêu cầu.
Cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng 11.000 tỷ đồng chính thức thông tuyến
(VNF) - Là phân đoạn đầu của trục cao tốc Bắc – Nam phía Đông, dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng dài 60km với tổng mức đầu tư trên 11.000 tỷ đồng chính thức được thông tuyến vào ngày 19/12.
Chi tiết 7 dự án trọng điểm, vốn đầu tư 1,9 triệu tỷ được Hà Nội khởi công ngày 19/12
(VNF) - Sáng 19/12, Hà Nội sẽ đồng loạt khởi công 7 dự án hạ tầng – đô thị quy mô lớn với tổng mức đầu tư gần 1,9 triệu tỷ đồng.
Trao tri thức và nâng cao năng lực: Hành trình phụ nữ dân tộc thiểu số tự chủ để giảm nghèo
(VNF) - Không chỉ hỗ trợ sinh kế, kỹ thuật hay kết nối thị trường, dự án chú trọng nhất vào việc trao lại kiến thức, khơi dậy tri thức bản địa và tạo ra năng lực tự chủ cho người dân - để khi dự án kết thúc, họ vẫn có thể tiếp tục phát triển bằng chính sức mình.
Sun Group đồng loạt khởi công 5 dự án trọng điểm, tổng vốn 150.000 tỷ đồng
(VNF) - 5 công trình trọng điểm do Tập đoàn Sun Group làm chủ đầu tư được đồng loạt khởi công ngày 19/12 trải dài khắp cả nước, bao gồm lĩnh vực giao thông, hạ tầng đô thị, khu đô thị, dịch vụ du lịch đẳng cấp cao.
Tây Ninh chính thức vận hành cảng Tân Cảng - Mộc Bài
(VNF) - Tây Ninh vừa đưa vào vận hành cụm cảng cạn Tân Cảng - Mộc Bài, mở rộng thương mại xuyên biên giới với Campuchia.
TP.HCM khởi công 6 dự án với số vốn hàng trăm nghìn tỷ đồng
(VNF) - Ngày 19/12, TP.HCM sẽ khởi công 6 dự án đầu tư công; 2 dự án thông xe, khánh thành; 2 dự án ngoài ngân sách sẽ động thổ.
Nâng cao dân trí và mở rộng sinh kế: Người Cơ Tu mở hướng thoát nghèo
(VNF) - Xác định nâng cao nhận thức, bồi đắp dân trí và đa dạng sinh kế phù hợp với điều kiện tự nhiên là nền tảng quan trọng để giảm nghèo bền vững, xã miền núi Sông Kôn (TP. Đà Nẵng) đang từng bước định hình hướng phát triển dài hạn. Những mô hình sản xuất dựa trên tiềm năng bản địa và sự chủ động vươn lên của người dân đang mở ra diện mạo mới cho vùng cao.
Ninh Bình: Chi 4.400 tỷ đồng mở đường chiến lược kết nối cao tốc Bắc – Nam
(VNF) - Tuyến đường nối Hoa Lư với Trục dọc 07 có tổng chiều dài gần 12 km, được xác định là một trong những công trình trọng điểm, có ý nghĩa chiến lược của Ninh Bình.
Ngày 19/12, Ninh Bình khánh thành 5 công trình có tổng vốn hơn 10.000 tỷ đồng
(VNF) - Ngày 19/12 tới đây, tỉnh Ninh Bình sẽ long trọng tổ chức lễ khánh thành 5 dự án, công trình trọng điểm nhằm chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
‘Ngân hàng bò’: Sinh kế bền vững giúp người nghèo Gia Lai vươn lên
(VNF) - Dự án “Ngân hàng bò” do Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai triển khai đã và đang trở thành điểm tựa sinh kế cho nhiều hộ nghèo, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa.
Quảng Ninh: Khởi công, khánh thành 31 dự án với tổng vốn đầu tư gần 400.000 tỷ đồng
(VNF) - Ngày 19/12, tỉnh Quảng Ninh tổ chức lễ khánh thành và khởi công cùng lúc 31 dự án, công trình tiêu biểu với tổng mức đầu tư lên tới gần 400.000 tỷ đồng.
Hình ảnh công trường Cầu Hồng Hà vượt sông Hồng, kết nối vành đai 4 Hà Nội
(VNF) - Dự án đầu tư xây dựng cầu Hồng Hà là một trong những hạng mục trọng điểm của tuyến đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội đang được đẩy nhanh thi công sau khi chính thức khởi công vào tháng 10/2025.
Ngày 19/12, Hà Tĩnh khởi công 6 dự án với tổng vốn đầu tư 128.000 tỷ đồng
(VNF) - Trước thềm Đại hội XIV của Đảng, Hà Tĩnh chuẩn bị “bấm nút” 6 siêu dự án với tổng vốn hơn 128.000 tỷ đồng, tập trung vào công nghiệp, năng lượng và đô thị.
Giáo dục nghề nghiệp: 'Đòn bẩy mềm' nâng bước thoát nghèo bền vững
(VNF) - Trong hành trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, giáo dục nghề nghiệp đã và đang trở thành một mũi nhọn thầm lặng nhưng đầy hiệu quả, mở ra cơ hội đổi đời cho hàng chục nghìn hộ nghèo, cận nghèo ở khắp các vùng miền khó khăn.
'Kinh tế tuần hoàn mở đường cho tăng trưởng hai con số'
(VNF) - Ông Phạm Đại Dương, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026–2030, Việt Nam cần một cú hích đổi mới mô hình tăng trưởng, trong đó kinh tế tuần hoàn giữ vai trò then chốt, gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.
Có nghề để không tái nghèo: Mở lối thoát cho đồng bào miền núi Quảng Ngãi
(VNF) - Quảng Ngãi luôn xem đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, miền núi, đặc biệt là nhóm hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số là nhiệm vụ trọng tâm, qua đó mở ra “lối thoát nghèo” cho người dân.
TP.HCM lập Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ quy mô gần 3.800ha
(VNF) - Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ thuộc phường Tân Phước có quy mô gần 3.800ha, được chia thành 3 khu chức năng chính, với 8 phân khu liền kề, bảo đảm tính liên thông, hỗ trợ nhau trong hoạt động.
Chuyển đổi xanh ở Việt Nam: Công nghệ là động lực, văn hóa là sức mạnh mềm
(VNF) - Theo PGS. TS. Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội - nếu khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực trung tâm về kỹ thuật và thể chế, thì văn hóa chính là nguồn lực mềm dẫn dắt hành vi xã hội, định hình lối sống và lan tỏa chuyển đổi xanh trong đời sống cộng đồng.
Bảy tháng sau ngày khởi công, tiến độ xây Cầu Tứ Liên thế nào?
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.


































































