Đường sắt cao tốc: Không phải tất cả đều lỗ nặng
(VNF) - Nhiều ý kiến cho rằng đầu tư đường sắt cao tốc sẽ lỗ nặng, song thực tế ở nhiều quốc gia cho thấy điều ngược lại. Theo ông Cao Bảo Đỗ, Thành viên HĐQT Công ty cổ phần FPT, trước khi khẳng định lỗ hay lãi, cần có cái nhìn toàn diện, dựa trên số liệu và kinh nghiệm quốc tế.
Từ lâu, đường sắt cao tốc (ĐSCT) vẫn được xem là biểu tượng của sự phát triển hiện đại, kết nối nhanh và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, mỗi lần nhắc đến ĐSCT, dư luận lại bùng lên tranh cãi gay gắt, một trong những luồng ý kiến phổ biến nhất là: ĐSCT hầu hết lỗ, gây nợ nần chồng chất, chỉ có tác dụng biểu tượng.
Hàng loạt thông tin được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội như “ĐSCT Trung Quốc mỗi ngày lỗ 1.400 tỷ đồng”, hay “Trung Quốc làm 50.000km ĐSCT mà nợ gần 1.000 tỷ USD”… đã khiến nhiều người mặc định rằng đầu tư ĐSCT đồng nghĩa với lỗ, với gánh nặng tài chính, và không mang lại hiệu quả kinh tế.
Tuy nhiên, trên trang cá nhân, doanh nhân Đỗ Cao Bảo – một trong những nhà lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ kỳ cựu đã có bài viết phản biện lại quan điểm này. Ông không chỉ nêu tên các quốc gia có ĐSCT có lãi mà còn dẫn chứng cụ thể từ báo cáo tài chính, lợi nhuận doanh nghiệp vận hành và xu hướng phát triển của các tuyến đường sắt cao tốc trên thế giới.
“Rất nhiều tuyến ĐSCT trên thế giới có lãi, nhiều hệ thống ĐSCT của nhiều quốc gia có lãi, chứ không phải toàn lỗ như chúng ta vẫn nghĩ. Hơn thế nữa, chính ở nhiều quốc gia, ĐSCT có lợi nhuận lớn hơn đường sắt thường và còn bù lỗ cho đường sắt thường và đường sắt vận chuyển hàng hóa,” ông viết.

Đường sắt cao tốc: Không phải lúc nào cũng lỗ
Trong bài viết, ông Đỗ Cao Bảo đưa ra dẫn chứng các tập đoàn đường sắt trên thế giới đều "lãi đậm".
Công ty Đường sắt Quốc gia Pháp (SNCF) – đơn vị vận hành hệ thống TGV đã nhiều năm kinh doanh có lãi. Từ năm 2007, SNCF đã đạt lợi nhuận ròng 1,75 tỷ USD. Năm 2024, dù thế giới vẫn còn phục hồi sau đại dịch, SNCF tiếp tục báo lãi 1,6 tỷ euro (~1,79 tỷ USD), chủ yếu nhờ các đoàn tàu cao tốc. Năm 2022, con số này thậm chí là 2,4 tỷ euro.
Với mô hình vận hành hiệu quả, tàu TGV không chỉ chạy nội địa mà còn vươn đến nhiều nước châu Âu như Italy, Tây Ban Nha, Đức, Bỉ, Luxembourg và cả Anh, Hà Lan, Thụy Sĩ.
Tập đoàn ĐSCT của Nhật Bản lãi hơn 6 tỷ USD mỗi năm. Nhật Bản có bốn công ty ĐSCT tư nhân hoá hoàn toàn: JR Central, JR East, JR West và JR Kyushu – tất cả đều niêm yết trên sàn chứng khoán. Trong 24 năm từ 2001 đến 2024 (trừ hai năm đại dịch), cả bốn công ty đều có lãi đều đặn, với tổng lợi nhuận năm 2024 vượt 6 tỷ USD.
Trong đó, JR Central (vận hành tuyến Tokyo – Osaka) đạt 3,63 tỷ USD lợi nhuận, JR East là 1,83 tỷ USD, còn JR West và Kyushu lần lượt là 272 triệu và 323 triệu USD. Các tuyến Shinkansen là nguồn thu chính, nhiều tuyến đạt điểm hoà vốn và bắt đầu sinh lời chỉ sau vài năm hoạt động. Tổng vốn hóa thị trường của 4 công ty này hiện đạt gần 60 tỷ USD.
Trung Quốc sở hữu mạng lưới ĐSCT lớn nhất thế giới với hơn 45.000km. Trong 15 tuyến 350 km/h thì 6 tuyến đã có thể tự trang trải toàn bộ chi phí, gồm cả vận hành lẫn chi phí vốn. Đây đều là những tuyến qua vùng đông dân cư, có kết nối cảng biển và các trung tâm kinh tế lớn: Bắc Kinh – Thượng Hải, Bắc Kinh – Thiên Tân, Thượng Hải – Hàng Châu, Nam Kinh – Hàng Châu, Quảng Châu – Thâm Quyến – Hồng Kông...

Năm 2023, hệ thống ĐSCT Trung Quốc đạt doanh thu 178 tỷ USD, lợi nhuận ròng là 3,3 tỷ CNY (~465 triệu USD), đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Đặc biệt, tuyến Bắc Kinh – Thượng Hải là “con gà đẻ trứng vàng” với lợi nhuận vượt 1 tỷ USD/năm từ 2016, đạt 1,86 tỷ USD năm 2019 và tiếp tục tăng sau Covid.
Đến đầu tháng 5/2025, công ty vận hành tuyến này có vốn hóa thị trường lên đến 40 tỷ USD (295 tỷ CNY), thuộc hàng cao nhất thế giới trong lĩnh vực hạ tầng giao thông.
Vì sao vẫn có quan điểm “lỗ nặng”?
Những thông tin về ĐSCT thua lỗ thường xuất phát từ việc đánh giá hệ thống còn non trẻ, mới vận hành và chưa đạt điểm hoà vốn. Chi phí đầu tư ĐSCT rất lớn, hành khách những năm đầu còn thấp. Tuy nhiên, khi hệ thống phát triển dần và đạt độ phủ đủ lớn, lưu lượng hành khách tăng mạnh thì lợi nhuận sẽ bắt đầu hiện rõ.
Tuyến Bắc Kinh – Thượng Hải lỗ 3 năm đầu, hoà vốn năm thứ 4, đến năm thứ 5 có lãi, và chỉ sau 6 năm đã vượt mốc 1 tỷ USD lợi nhuận. Tương tự, tuyến Bắc Kinh – Thiên Tân lỗ ba năm đầu (2008–2011), từ năm thứ 5 bắt đầu có lãi, và đạt 1,8 tỷ USD lợi nhuận vào năm 2019.
Ngoài ra, tỷ lệ lấp đầy hành khách – một chỉ số quan trọng cho hiệu quả khai thác – liên tục tăng qua các năm. Từ mức 57% năm 2012, lên 75,9% vào năm 2024. Nếu tốc độ mở tuyến mới chậm lại, tỷ lệ lấp đầy sẽ còn tăng mạnh, kéo theo biên lợi nhuận cao hơn.
Cần lưu ý rằng các khoản lợi nhuận nói trên đã bao gồm chi phí khấu hao và lãi vay đầu tư, nghĩa là được tính toán đầy đủ chi phí vận hành và vốn. Giá vé ĐSCT cũng có biên độ lớn, từ hơn 20 USD (550.000 đồng) đến hơn 300 USD (8,3 triệu đồng) cho một lượt 1.300km, tuỳ hạng ghế.
Các chuyên gia cũng cho rằng hiệu quả của đường sắt cao tốc phụ thuộc vào cách tổ chức, cách đầu tư và cả thể chế vận hành. Bài viết của ông Đỗ Cao Bảo không nhằm phủ nhận rủi ro hay thách thức của dự án, mà đặt lại câu hỏi căn bản: Liệu chúng ta đang đánh giá ĐSCT dựa trên dữ liệu và thực tế quốc tế, hay chỉ dựa vào định kiến và thông tin chưa được kiểm chứng.
Việc phán xét rằng “ĐSCT không bao giờ có lãi” là quá vội vàng. Những người đưa ra kết luận như vậy phần lớn chưa từng đọc báo cáo tài chính hay nghiên cứu cụ thể về các mô hình vận hành trên thế giới. Không chỉ Nhật Bản, Pháp, Trung Quốc, mà cả Đức, Áo, Bỉ, Italy – nhiều quốc gia khác cũng có hệ thống ĐSCT sinh lời, dù không phải lúc nào cũng được hạch toán tách biệt, ông Bảo kết luận.
Hòa Phát: Mỗi năm đầu tư 1 tỷ USD làm đường sắt cao tốc, điện hạt nhân...
Loạt ‘ông lớn’ muốn đầu tư Bến cảng container Liên Chiểu
(VNF) - Đã có 3 liên danh là các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực vận tải biển và khai thác cảng nộp hồ sơ tham gia đấu thầu dự án Đầu tư xây dựng tổng thể Bến cảng container Liên Chiểu.
Panasonic Connect: Bước chuyển chiến lược của 'đại gia' công nghiệp Nhật Bản
(VNF) - Panasonic Connect đang chuyển dịch từ nhà sản xuất thiết bị điện tử sang nhà cung cấp giải pháp công nghiệp và công nghệ B2B, đặt trọng tâm vào hệ sinh thái phần cứng – phần mềm – dữ liệu, với tham vọng dẫn đầu mảng giải pháp sản xuất thông minh tại các thị trường toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
Khu thương mại tự do Đà Nẵng, đề xuất ưu đãi thuế TNDN 10% tới 30 năm
(VNF) - Đà Nẵng đã đề xuất một số cơ chế, chính sách mới cho Khu thương mại tự do, tập trung vào ưu đãi đất đai, thuế và thủ tục hải quan nhằm tạo đột phá trong thu hút FDI và nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố.
'Khối FDI áp đảo ngành điện tử Việt Nam, đẩy lùi các DN trong nước'
(VNF) - TS Nguyễn Châu Trinh - Đại học RMIT nhận định: “Sự hiện diện áp đảo của các doanh nghiệp FDI trong chuỗi giá trị có thể gia tăng cạnh tranh, đẩy lùi các doanh nghiệp trong nước hoặc kìm hãm họ trong các phân khúc có giá trị gia tăng thấp với ít cơ hội nâng cấp công nghệ”.
Liên danh Sơn Hải – Thăng Long ICC trúng gói thầu 1.700 tỷ ở Hưng Yên
(VNF) - Gói thầu hơn 1.700 tỷ đồng thi công tuyến đường song hành giai đoạn 1 thuộc dự án kết nối Thái Bình – Hưng Hà – Hưng Yên đã được giao cho Liên danh Sơn Hải – Thăng Long ICC.
Quảng Ninh: Tính cách thu hút hơn 142.000 tỷ vốn đầu tư trong nước
(VNF) - Quảng Ninh đang khẳng định sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư trong nước, khi tỉnh đặt ra mục tiêu thu hút khoảng 142.387 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước trong năm 2026.
Xây dựng chính quyền đô thị thông minh trong kỷ nguyên số
(VNF) - Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số là một trong các chủ đề nổi bật nhận được nhiều ý kiến tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 tại TP. HCM.
Tốn kém khi thực thi ESG: 'Doanh nghiệp nên bắt đầu từ dự án nhỏ'
(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.
Thúc đẩy chuyển đổi kép cho phát triển bền vững: Những thách thức cần vượt qua
(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.
'Chốt' nhà đầu tư mở rộng cao tốc TP. HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận 36.000 tỷ
(VNF) - Liên danh do Đèo Cả đứng đầu được chỉ định là nhà đầu tư dự án mở rộng cao tốc TP. HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận.
Kinh tế tuần hoàn: ‘Thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi’
(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.
Ưu đãi chưa từng có, Việt Nam 'trải thảm đỏ' mời gọi đầu tư bán dẫn
(VNF) - Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để tham gia sâu vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Từ khung định hướng chiến lược cấp quốc gia đến cấu trúc chính sách ưu đãi chưa từng có tiền lệ, Nhà nước đã tạo những động lực mạnh mẽ nhằm thu hút đầu tư, phát triển nhân lực và nâng cao năng lực công nghệ trong lĩnh vực bán dẫn – trụ cột của nền kinh tế số tương lai.
'Việt Nam không chạy theo số lượng lớn tín chỉ giá rẻ'
(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
Đề xuất bổ sung sân bay Măng Đen và Vân Phong vào quy hoạch quốc gia
(VNF) - Cục Hàng không Việt Nam đề nghị bổ sung hai sân bay Măng Đen và Vân Phong vào hệ thống sân bay quốc gia. Đây là hai dự án được đánh giá có vai trò quan trọng trong kết nối vùng, thúc đẩy du lịch, logistics và hỗ trợ phát triển kinh tế tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Panasonic: Biểu tượng điện tử Nhật Bản chọn Việt Nam là địa bàn chiến lược
(VNF) - Ông Taka Fujino, Tổng Giám đốc Panasonic Việt Nam cho biết, Việt Nam là một thị trường chiến lược của Panasonic tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Hà Nội đưa thêm 117 dự án vào diện kiểm soát
(VNF) - Trong quá trình thanh tra 712 dự án, UBND thành phố Hà Nội tiếp tục phát hiện thêm 117 dự án cần xử lý.
Cơ hội mới cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại Israel
(VNF) - VIFTA mang đến khung pháp lý mới, với các nghĩa vụ chung về dịch vụ và đầu tư giữa Việt Nam và Israel, giúp doanh nghiệp hai bên thuận lợi tiếp cận thị trường, bảo vệ quyền lợi đầu tư và thúc đẩy hợp tác kinh tế bền vững.
'Cuộc khủng hoảng thầm lặng': Rào cản vô hình khiến DN Việt bất lợi khi đàm phán quốc tế
(VNF) - Khi làn sóng ESG ập đến, phần nổi của tảng băng là những báo cáo đẹp đẽ và các cam kết. Nhưng phần chìm, thứ đang khiến hàng nghìn doanh nghiệp Việt "đau đầu" chính là cuộc khủng hoảng dữ liệu thầm lặng: Số liệu phân mảnh, thu thập thủ công, và không thể chứng minh với đối tác quốc tế.
Quảng Ninh chấp thuận 7 dự án khoa học công nghệ trị giá 16.000 tỷ đồng
(VNF) - Tỉnh Quảng Ninh trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư và chứng nhận đăng ký đầu tư cho 7 dự án với tổng vốn hơn 16.000 tỷ đồng.
Nông sản Việt vượt qua 'bài test' quốc tế, 2 bí quyết thu tỷ USD trên toàn cầu
(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.
Đèo Cả và THACO muốn làm đường sắt đô thị Đà Nẵng – Hội An
(VNF) - Đà Nẵng đang đẩy nhanh kế hoạch hình thành tuyến đường sắt đô thị Đà Nẵng – Hội An theo mô hình PPP kết hợp TOD, với sự quan tâm của các nhà đầu tư lớn như THACO và Đèo Cả.
'Hộ chiếu' ESG: DN Việt tụt hậu vì 'có cũng được, không có cũng chẳng sao'
(VNF) - Trong khi các thị trường lớn siết chặt tiêu chuẩn, ESG đang trở thành “tấm hộ chiếu” để doanh nghiệp Việt bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, khoảng cách giữa khẩu hiệu và hành động vẫn còn rất lớn. Các chuyên gia cho rằng ESG chỉ thực sự mang lại giá trị khi doanh nghiệp chủ động thay đổi, thay vì chạy theo phong trào.
Tập đoàn hydro xanh của Pháp muốn đầu tư 500 triệu USD vào Việt Nam
(VNF) - Tập đoàn hạ tầng hydro xanh HDF Energy (Pháp) cho biết, đang xem xét đầu tư khoảng 500 triệu USD vào các dự án năng lượng và giao thông tiềm năng tại Việt Nam.
Honda Nhật Bản muốn làm dự án trường đua quốc tế tại Tây Ninh
(VNF) - Tập đoàn Honda Mobility vừa giới thiệu đề án Trường đua quốc tế Tây Ninh, hướng tới xây dựng một tổ hợp thể thao - giải trí - du lịch quy mô lớn trên 600ha.
Hà Tĩnh đón dự án bến cảng 8.800 tỷ đồng của Vingroup
(VNF) - Hà Tĩnh vừa chấp thuận chủ trương đầu tư một trong những dự án hạ tầng lớn nhất từ trước đến nay khi Công ty CP Đầu tư Khu công nghiệp Vinhomes Hà Tĩnh (thuộc Vingroup) sẽ xây dựng bến cảng quốc tế Sơn Dương tại phường Vũng Áng, với tổng vốn đầu tư hơn 8.800 tỷ đồng.
Loạt ‘ông lớn’ muốn đầu tư Bến cảng container Liên Chiểu
(VNF) - Đã có 3 liên danh là các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực vận tải biển và khai thác cảng nộp hồ sơ tham gia đấu thầu dự án Đầu tư xây dựng tổng thể Bến cảng container Liên Chiểu.
Toàn cảnh 3ha đất nông nghiệp nội đô vừa được Hà Nội chuyển đổi để xây cao ốc
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.


































































