Thu hút FDI thế hệ mới: Cơ chế ưu đãi cần được 'may đo' riêng
Minh Nhật -
29/11/2025 10:15 (GMT+7)
(VNF) - Theo ông Phan Hữu Thắng, để gỡ vướng và thu hút làn sóng FDI thế hệ mới, cần có chính sách ưu đãi cho R&D, đổi mới sáng tạo và cơ chế liên kết vùng thay vì áp dụng chung trên toàn quốc.
Khu vực doanh nghiệp FDI hiện đóng góp ổn định vào tăng trưởng kinh tế Việt Nam, với tỷ trọng hơn 20% GDP; 15% - 18% tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội và khoảng 25,4% - 28% tổng thu ngân sách. Đồng thời, khu vực này cũng tạo việc làm cho hơn 5,1 triệu lao động.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, tổng vốn FDI thực hiện đạt hơn 158 tỷ USD, vượt mục tiêu 100 - 150 tỷ USD của Nghị quyết 50-NQ/TW. Riêng 10 tháng năm 2025, Việt Nam thu hút 31,52 tỷ USD vốn đăng ký, tăng 15,6% so với cùng kỳ. Giải ngân đạt 21,3 tỷ USD, mức cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.
Toàn cảnh diễn đàn.
Phát biểu tại Diễn đàn “Hoàn thiện chính sách thu hút làn sóng FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp”, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh: “Sau gần 4 thập kỷ đổi mới, khu vực FDI đã giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu, đóng góp quan trọng vào GDP, đầu tư, công nghiệp, xuất khẩu và việc làm”.
Ông nhận định, Việt Nam đang sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi để tiếp tục thu hút dòng vốn chất lượng cao như môi trường chính trị - kinh tế ổn định, thị trường lớn với 100 triệu dân, lực lượng lao động trẻ, cùng hệ thống 17 FTA đã ký kết. Việt Nam cũng nổi lên như điểm đến của các dòng vốn đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Đi cùng với đó là các chính sách thu hút đầu tư ngày càng cởi mở.
Tuy nhiên, ông Hiển cũng chỉ ra nhiều bất cập còn tồn tại. Dù vốn FDI đăng ký và thực hiện tăng, tỷ trọng FDI trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội vẫn xu hướng giảm, từ 17,9% năm 2018 xuống còn 16,5% năm 2024. Đồng thời, lợi thế lao động giá rẻ đang thu hẹp và chất lượng FDI chưa tạo được mức lan tỏa công nghệ như kỳ vọng, ông dẫn chứng.
Ông Nguyễn Đức Hiển nhận định khu vực FDI đã giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu.
Ở góc độ địa phương, bà Nguyễn Thị Bích Dung, Phó Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng cho biết, năng lực của doanh nghiệp trong nước vẫn còn khoảng cách so với yêu cầu của các tập đoàn FDI, thể hiện rõ qua các chương trình kết nối cung ứng.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Xuân Thanh Tùng, Phó Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Việt - Trung (VCBC) nhận định, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc phản ánh rằng nguồn nhân lực kỹ thuật tại chỗ chưa đáp ứng tốt nhu cầu của các nhà máy công nghệ cao. Ông cũng lưu ý thêm về sự thiếu nhịp nhàng trong phối hợp giữa chính quyền địa phương, nhà phát triển KCN và các hiệp hội nhà đầu tư.
Từ góc nhìn của doanh nghiệp Singapore, ông Seck Yee Chung, Phó Chủ tịch SingCham Việt Nam cho biết còn nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai dự án, từ năng lượng, hạ tầng đến thủ tục cấp phép, sử dụng đất và nhân lực. Ông cho rằng việc rút ngắn thời gian phê duyệt và hoàn thiện hướng dẫn pháp lý là giải pháp then chốt để tăng tính thuận lợi cho nhà đầu tư.
Để giải quyết những điểm nghẽn này, ông Phan Hữu Thắng, nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Chủ tịch Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp, đề xuất khẩn trương ban hành Chiến lược thu hút FDI thế hệ mới giai đoạn 2025 - 2035; hoàn thiện Bộ tiêu chí quốc gia về lựa chọn FDI; xây dựng gói ưu đãi riêng cho công nghệ cao và bán dẫn. Đồng thời, cần hoàn thiện khung pháp lý về KCN xanh, KCN sinh thái và phát triển hệ thống dữ liệu quốc gia về FDI. Ông cũng nhấn mạnh cần có chính sách ưu đãi cho R&D, đổi mới sáng tạo và cơ chế liên kết vùng thay vì áp dụng chung trên toàn quốc.
Các chuyên gia, đại diện các doanh nghiệp kiến nghị giải pháp thu hút FDI thế hệ mới.
Liên quan đến nguồn nhân lực, ông đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh đào tạo thế hệ lao động mới, bố trí hệ thống trường dạy nghề về các địa phương để đáp ứng nhu cầu của chuỗi cung ứng.
Ở khía cạnh pháp lý và tổ chức không gian công nghiệp, ThS.LS Trần Đại Nghĩa cho rằng trọng tâm thu hút FDI không chỉ nằm ở vị trí địa lý của khu công nghiệp mà ở cách thức đầu tư. Theo đó, ông cho rằng cần phải đồng bộ cả hạ tầng sản xuất lẫn hạ tầng sống, từ nhà ở, khu dịch vụ, không gian vui chơi cho chuyên gia đến hệ thống nhà ở công nhân công nghệ. Ông kiến nghị việc dành quỹ đất cho nhà ở xã hội cần được quy hoạch ngay từ giai đoạn lập dự án KCN.
Ông cũng lưu ý, trong bối cảnh Quốc hội đang thảo luận Luật Đầu tư (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 10, những quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt cho công nghệ cao cần được áp dụng rộng rãi hơn. Các quy định pháp luật mới thông thoáng hơn sẽ tạo điều kiện để địa phương và doanh nghiệp rút ngắn thủ tục, nâng cao khả năng cạnh tranh trong thu hút FDI.
(VNF) - Panasonic Connect đang chuyển dịch từ nhà sản xuất thiết bị điện tử sang nhà cung cấp giải pháp công nghiệp và công nghệ B2B, đặt trọng tâm vào hệ sinh thái phần cứng – phần mềm – dữ liệu,
với tham vọng dẫn đầu mảng giải pháp sản xuất thông minh tại các thị trường toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.
(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.
(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.
(VNF) - Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để tham gia sâu vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Từ khung định hướng chiến lược cấp quốc gia đến cấu trúc chính sách ưu đãi chưa từng có tiền lệ, Nhà nước đã tạo những động lực mạnh mẽ nhằm thu hút đầu tư, phát triển nhân lực và nâng cao năng lực công nghệ trong lĩnh vực bán dẫn – trụ cột của nền kinh tế số tương lai.
(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
(VNF) - Cục Hàng không Việt Nam đề nghị bổ sung hai sân bay Măng Đen và Vân Phong vào hệ thống sân bay quốc gia. Đây là hai dự án được đánh giá có vai trò quan trọng trong kết nối vùng, thúc đẩy du lịch, logistics và hỗ trợ phát triển kinh tế tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
(VNF) - Ông Taka Fujino, Tổng Giám đốc Panasonic Việt Nam cho biết, Việt Nam là một thị trường chiến lược của Panasonic tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
(VNF) - VIFTA mang đến khung pháp lý mới, với các nghĩa vụ chung về dịch vụ và đầu tư giữa Việt Nam và Israel, giúp doanh nghiệp hai bên thuận lợi tiếp cận thị trường, bảo vệ quyền lợi đầu tư và thúc đẩy hợp tác kinh tế bền vững.
(VNF) - Khi làn sóng ESG ập đến, phần nổi của tảng băng là những báo cáo đẹp đẽ và các cam kết. Nhưng phần chìm, thứ đang khiến hàng nghìn doanh nghiệp Việt "đau đầu" chính là cuộc khủng hoảng dữ liệu thầm lặng: Số liệu phân mảnh, thu thập thủ công, và không thể chứng minh với đối tác quốc tế.
(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.
(VNF) - Đà Nẵng đang đẩy nhanh kế hoạch hình thành tuyến đường sắt đô thị Đà Nẵng – Hội An theo mô hình PPP kết hợp TOD, với sự quan tâm của các nhà đầu tư lớn như THACO và Đèo Cả.
(VNF) - Trong khi các thị trường lớn siết chặt tiêu chuẩn, ESG đang trở thành “tấm hộ chiếu” để doanh nghiệp Việt bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, khoảng cách giữa khẩu hiệu và hành động vẫn còn rất lớn. Các chuyên gia cho rằng ESG chỉ thực sự mang lại giá trị khi doanh nghiệp chủ động thay đổi, thay vì chạy theo phong trào.
(VNF) - Tập đoàn hạ tầng hydro xanh HDF Energy (Pháp) cho biết, đang xem xét đầu tư khoảng 500 triệu USD vào các dự án năng lượng và giao thông tiềm năng tại Việt Nam.
(VNF) - Tập đoàn Honda Mobility vừa giới thiệu đề án Trường đua quốc tế Tây Ninh, hướng tới xây dựng một tổ hợp thể thao - giải trí - du lịch quy mô lớn trên 600ha.
(VNF) - Hà Tĩnh vừa chấp thuận chủ trương đầu tư một trong những dự án hạ tầng lớn nhất từ trước đến nay khi Công ty CP Đầu tư Khu công nghiệp Vinhomes Hà Tĩnh (thuộc Vingroup) sẽ xây dựng bến cảng quốc tế Sơn Dương tại phường Vũng Áng, với tổng vốn đầu tư hơn 8.800 tỷ đồng.
(VNF) - Mô hình chính quyền hai cấp được triển khai song song với yêu cầu đẩy nhanh đô thị hóa bền vững đã mở ra cơ hội tái thiết đô thị toàn diện dựa trên trụ cột số hóa, phân quyền minh bạch và liên kết vùng.
(VNF) - Quảng Ninh chấp thuận đầu tư Nhà máy điện gió Quảng Ninh 1 công suất 200 MW, tổng vốn hơn 7.290 tỷ đồng do liên danh Cường Thịnh Thi – Xuân Thiện thực hiện và dự kiến vận hành vào năm 2028.
(VNF) - Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn đi qua Đà Nẵng dài hơn 116km. Thành phố kiến nghị Bộ Tài chính bố trí 19.000 tỷ đồng từ ngân sách trung ương để chủ động giải phóng mặt bằng cho dự án.
(VNF) - “Chuẩn quốc tế” đang trở thành thước đo mới cho đầu tư giáo dục tại Việt Nam, đây là yếu tố quan trọng để giáo dục Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.
(VNF) - Đầu tư nước ngoài đang trở thành đòn bẩy quan trọng giúp giáo dục Việt Nam nâng chuẩn chất lượng, đa dạng hóa chương trình đào tạo và mở rộng cơ hội tiếp cận học tập cho sinh viên trên toàn quốc. Các trường quốc tế như BUV, RMIT mang đến chương trình giảng dạy, phương pháp và hệ thống kiểm định chuẩn toàn cầu, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong các cơ sở giáo dục trong nước.
(VNF) - Panasonic Connect đang chuyển dịch từ nhà sản xuất thiết bị điện tử sang nhà cung cấp giải pháp công nghiệp và công nghệ B2B, đặt trọng tâm vào hệ sinh thái phần cứng – phần mềm – dữ liệu,
với tham vọng dẫn đầu mảng giải pháp sản xuất thông minh tại các thị trường toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.