EU chốt danh sách 17 'thiên đường thuế'

Sau 10 tháng đàm phán căng thẳng, ngày 5/12, các bộ trưởng tài chính của EU đã thông qua một "danh sách đen" gồm 17 nước và vùng lãnh thổ ngoài EU bị cho là các "thiên đường thuế".

Theo hãng tin Reuters, danh sách này gồm vùng lãnh thổ Samoa và Guam của Mỹ ở Thái Bình Dương, Bahrain, Barbados, Grenada, Hàn Quốc, Macau (Trung Quốc), CH Quần đảo Marshall, Mông Cổ, Namibia, Palau, Panama, Saint Lucia, Samoa, Trinidad & Tobago, Tunisia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).

Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho biết các nước và vùng lãnh thổ bị nêu tên trong "danh sách đen" có thể sẽ không được nhận tài trợ của EU. Các biện pháp trừng phạt khác sẽ được công bố trong vài tuần tới. Ngoài ra, EU cũng đã lập một danh sách gồm 47 nước và thực thể bị coi là không đáp ứng các tiêu chuẩn về thuế của EU nhưng cam kết sẽ thay đổi.

Danh sách 17 "thiên đường thuế" là nỗ lực mới nhất của quốc tế nhằm giảm tình trạng trốn thuế - đang ngày càng bị coi là một vấn đề đạo đức - sau khi Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) biên soạn một danh sách gồm "các thiên đường thuế bất hợp tác".

Ý tưởng lập một danh sách chung của EU về các "thiên đường thuế" được khởi xướng từ tháng 4/2016, sau vụ rò rỉ "Hồ sơ Panama", trong đó Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) phanh phui một hệ thống trốn thuế quy mô toàn thế giới. Trong một năm qua, EU đã thảo luận rất nhiều nhưng vẫn chưa nhất trí được "danh sách đen".

Các nước nhỏ và áp thuế thấp trong EU như Ireland, Malta và Luxembourg lo ngại danh sách này sẽ khiến các công ty đa quốc gia hoảng sợ. Anh cũng đặc biệt phản đối việc lập danh sách này do lo ngại các vùng lãnh thổ hải ngoại như Jersey và quần đảo Virgin có thể bị nêu tên. Vụ rò rỉ "Hồ sơ Paradise" hồi tháng trước đã tạo động lực mới cho kế hoạch lập danh sách nói trên.

Hiện các nước EU vẫn chia rẽ về việc có nên áp trừng phạt tài chính đối với các nước nằm trong danh sách, hay danh sách này sẽ mang tính chỉ trích đơn thuần. Một số nước, trong đó có Pháp, ủng hộ các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với các "thiên đường thuế" bị liệt vào danh sách.

Các biện pháp đó có thể là không cho nước trong danh sách nhận tài trợ của EU và Ngân hàng Thế giới (WB). Nhiều nước khác tỏ ý không muốn áp trừng phạt chung, mà cho rằng tốt hơn hết nên để các thành viên EU trừng phạt đơn phương.

Danh sách "thiên đường thuế" hiện tại của OECD chỉ có một nước là Trinidad & Tobago. Trong khi đó, EU ban đầu nhắm tới tổng cộng 92 quốc gia và thực thể, gồm cả Mỹ.

Tuy nhiên, các nước bị nêu tên cũng có cơ hội để được loại khỏi danh sách nếu đưa ra một cam kết chính trị và kế hoạch chi tiết để tuân thủ các quy định.