Việc đánh giá hiệu quả của các FTA thường bị lấn át bởi các con số về tốc độ gia tăng xuất nhập khẩu giữa hai nền kinh tế hay một nền kinh tế với một khu vực kinh tế. Không phải ngoại lệ, khi nhìn nhận về tác động của Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA), các con số tăng trưởng ấn tượng về kim ngạch XNK dường như đã lấn lướt những tác động vô cùng quan trọng khác, đó là những lợi ích về cải cách về quy định pháp luật, cải thiện hiệu quả thực thi pháp luật – những nền tảng quan trọng cho việc nâng cao năng lực thương mại và đầu tư một cách bền vững trong dài hạn của một nền kinh tế mới nổi như Việt Nam.
Ngoài những yêu cầu về phát triển bền vững, EVFTA sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số qua “thúc đẩy sự phát triển thương mại điện tử giữa EU và Việt Nam”, đặc biệt qua các biện pháp nhằm cải thiện khuôn khổ pháp lý của Việt Nam. Dưới tác động của EVFTA, một loạt vấn đề liên quan đến thương mại điện tử và số hóa đã, đang và sẽ được thực thi. Các chuẩn mực, chính sách và khuôn khổ pháp lý liên quan đến thương mại điện tử ở Việt Nam sẽ từng bước được nâng cấp, từ đó tạo điều kiện thúc đẩy hơn nữa quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi số của Việt Nam sẽ được tiếp thêm các xung lực mới từ hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp châu Âu vào Việt Nam và hưởng hiệu ứng lan toả từ các dự án đầu tư này. Cùng với Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA), EVFTA được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư của châu Âu vào Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao, từ đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn quá trình chuyển đổi số. Thực tế cho thấy, đầu tư thường sẽ nối gót thương mại. Sau những kết quả tích cực trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và châu Âu nhờ EVFTA, cho tới nay, hoạt động đầu tư của Châu Âu vào Việt Nam đã bắt đầu có những tín hiệu tăng trưởng tích cực.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), lũy kế đến cuối năm 2022, đã có 25/27 nước thuộc EU đầu tư vào Việt Nam với gần 2.400 dự án, tổng vốn đăng ký đạt hơn 28 tỷ USD, chiếm khoảng 6,5% tổng vốn đăng ký tại Việt Nam. Đầu tư của EU có xu thế tập trung vào các ngành công nghệ cao – những ngành có trình độ và hàm lượng chuyển đổi số cao, ví dụ như sản xuất công nghệ cao, chăm sóc sức khỏe, năng lượng sạch và tái tạo, trí tuệ nhân tạo, nghiên cứu và phát triển, dịch vụ tài chính.
Với các lợi thế của mình, Việt Nam có thể trở thành điểm đến cho các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) hoặc thuê ngoài cho các giải pháp số hóa và chuyển đổi số. Việt Nam có thể được hưởng lợi từ kiến thức, công nghệ, bí quyết mà các nhà đầu tư châu Âu mang lại, giống như đã từng diễn ra trong vài thập kỷ qua. Giống như Ericsson, Comvik và Nokia trước đây đã từng có hợp tác rất hiệu quả với nhiều doanh nghiệp Việt Nam để nâng cao trình độ công nghệ trong lĩnh vực viễn thông, nay các doanh nghiệp châu Âu sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp như Viettel và VNPT trong phát triển và ứng dụng công nghệ 5G, 6G.
Tăng tốc chuyển đổi số là lợi ích quan trọng Việt Nam có thể nhận được nhờ các hiệu ứng lan toả từ các hoạt động đầu tư của châu Âu đối với nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam. Doanh nghiệp FDI từ Châu Âu thường có tỷ lệ nội địa hoá cao hơn so với mức trung bình và có tính kết nối chặt chẽ hơn với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước, từ đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước khi làm thầu phụ hay trở thành đối tác kinh doanh của các doanh nghiệp FDI đến từ Châu Âu. Thực tiễn cho thấy, các doanh nghiệp FDI của châu Âu như Ericsson, ABB, Bosch, Piaggio, Zuellig Pharma, BNP Paribas... đang đóng góp đáng kể vào việc chuyển giao kiến thức, đổi mới, phát triển công nghệ và số hóa tại Việt Nam.
Qua quan hệ đối tác kinh doanh doanh nghiệp FDI châu Âu, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội học hỏi các kỹ năng quản lý, đặc biệt là hệ thống quản lý chất lượng. Đầu tư FDI từ châu Âu do vậy sẽ tác động cả trực tiếp và gián tiếp đến chuyển đổi số ở Việt Nam.
TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Vietnam
Được thúc đẩy bởi các cơ hội thị trường do EVFTA mang lại, các công ty Việt Nam sẽ nâng cấp và chuyển đổi kỹ thuật để đạt được các tiêu chuẩn, quy chuẩn của thị trường châu Âu. Để đạt được các yêu cầu tiêu chuẩn Châu Âu, các nhà sản xuất Việt Nam phải áp dụng công nghệ tiên tiến để kiểm soát chất lượng sản phẩm tốt hơn, đồng thời tối ưu hóa quy trình hiện tại và nâng cao trải nghiệm của khách hàng.
Một trong những thách thức chính mà EVFTA mang lại cho các doanh nghiệp Việt Nam là chứng minh xuất xứ đối với các sản phẩm có xuất xứ tại Việt Nam xuất khẩu sang EU. Cũng theo yêu cầu của EVFTA, các nhà xuất khẩu Việt Nam phải triển khai và áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hoá. Gần đây, một số doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu ứng dụng công nghệ như blockchain trong việc truy xuất nguồn gốc hàng nông sản xuất khẩu.
Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến trong truy xuất nguồn gốc hàng hóa xuất khẩu cần được áp dụng trong toàn chuỗi, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất khẩu nông, thủy sản. Từ đây, hiệu ứng lan toả lại được mở rộng. Các trang trại và công ty chế biến nông sản của Việt Nam ở các vùng duyên hải, đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc đã áp dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc và kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất và chế biến, lôi kéo sự tham gia của các doanh nghiệp nhỏ hơn, cơ sở chế biến, thu mua và người nông dân trong chuỗi. Rất nhiều doanh nghiệp đã thành công trong việc đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu vào thị trường EU và từ đó hiệu ứng chuyển đổi số được mở rộng trong nhiều chuỗi giá trị của Việt Nam.
EVFTA do đó khuyến khích và cũng là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp, người sản xuất trong nước tăng tốc chuyển đổi số. Các nhà nhập khẩu và người mua châu Âu đang đẩy mạnh hơn các yêu cầu liên quan đến tiêu chuẩn lao động, môi trường sinh thái, tiêu chuẩn kỹ thuật. Để tận dụng tối đa lợi ích mà EVFTA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải ngày càng trở nên hiệu quả hơn trong giao nhận, giao dịch điện tử liền mạch, hợp đồng điện tử và các hoạt động hậu mãi số... Người bán Việt Nam cần tuân theo phong tục và văn hóa kỹ thuật số của khách hàng tại EU. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ, việc triển khai giao dịch điện tử vẫn là một thách thức đối với các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam và do vậy cần được thúc đẩy mạnh hơn nữa.
EVFTA, ngay từ khi được đàm phán, đã thúc đẩy nhiều cải cách pháp lý, thúc đẩy hiện đại hóa pháp luật ở Việt Nam và tăng cường hiệu lực thực thi. Các cải cách về chính sách và pháp luật cùng với các yếu tố khác nữa, sẽ góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam trong nhiều năm và thập kỷ tới. Khu vực công do vậy đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực nhằm hiện thực hoá các cơ hội về chuyển đổi số từ EVFTA.
Ví dụ, sở hữu trí tuệ là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong nền kinh tế số và EVFTA đang thúc đẩy điều đó. EVFTA có những yêu cầu nghiêm ngặt về bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, từ đó tác động đến sự đổi mới và sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, mang lại cơ hội mới tại thị trường Châu Âu. EVFTA đưa ra các tiêu chuẩn mới về thực thi quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam. Các yêu cầu này được kỳ vọng sẽ đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên thực thi quyền sở hữu trí tuệ hiệu quả hơn.
Vì thế một mặt, các doanh nghiệp Việt Nam cần đổi mới hơn nữa để đáp ứng thị hiếu đa dạng và phức tạp của người tiêu dùng EU, các ý tưởng kinh doanh, quyền sở hữu trí tuệ của họ sẽ được bảo vệ tốt hơn. Nhưng mặt khác, các cải cách về quy định pháp luật liên quan tới bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt các quy định liên quan tới cung cấp và bảo vệ tài sản trí tuệ trên môi trường số cũng cần được thực hiện. Ví dụ như EVFTA quy định trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) trong bối cảnh phải đảm bảo các nguyên tắc tôn trọng các quy định pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ. Do vậy, các cơ quan thuộc khu vực công sẽ phải tích cực và hiệu quả hơn trong việc xây dựng và thực thi các quy định hiện hành ở Việt Nam theo như thoả thuận trong hiệp định.
Ở một phương diện khác, EVFTA thúc đẩy quản trị công theo hướng hiện đại ở Việt Nam, đặc biệt thông qua phát huy vai trò của công nghệ thông qua chuyển đổi số và các dịch vụ chính phủ điện tử, số hóa dịch vụ công, đặc biệt là dịch vụ cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và trong các lĩnh vực liên quan đến thương mại, đầu tư, hải quan, thuế, giao nhận và các lĩnh vực khác.
Ngoài các mục tiêu về kim ngạch xuất nhập khẩu, cần tập trung vào các lợi ích quan trọng khác của các hiệp định thương mại như EVFTA. Đó là cách thức để các hiệp định thương mại tự do đóng góp hiệu quả nhất cho sự phát triển bền vững về kinh tế, thương mại và đầu tư của đất nước.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tại các miền Trung, khiến 102 người chết và mất tích, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị ngập, hơn 80.000ha lúa và hoa màu hư hỏng...
(VNF) - Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra hạn chế, thiếu sót, vi phạm tại dự án Cải tạo, nâng cấp đê Hữu sông Đáy do Ban QLDA Đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư.
(VNF) - Trang web chính thức của thẩm mỹ viện Mailisa vẫn công khai hiển thị toàn bộ sản phẩm và cho phép khách hàng đặt mua như bình thường.
(VNF) - Đóng góp cho Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đề nghị bổ sung cụm từ “kỹ năng quản lý tài chính cá nhân – gia đình” vào nội dung về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Không chỉ là “thành phố biển” theo mùa, Hải Phòng đang từng bước tái cấu trúc ngành du lịch theo hướng khai thác quanh năm.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Bà Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh - chủ thẩm mỹ viện Mailisa - bị bắt với cáo buộc buôn lậu.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,5%, quý IV phải tăng hơn 12% - đây là mức tăng mà nhiều năm liền TP. HCM chưa từng đạt đến.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp thu hẹp tồn kho để giảm áp lực chi phí, trong khi một số khác tăng tích trữ đón nhu cầu cuối năm.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội cho rằng việc người dân thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để đi đăng ký mua hàng cây vàng không thể nói là tiết kiệm.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021-2026.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
