Việc đánh giá hiệu quả của các FTA thường bị lấn át bởi các con số về tốc độ gia tăng xuất nhập khẩu giữa hai nền kinh tế hay một nền kinh tế với một khu vực kinh tế. Không phải ngoại lệ, khi nhìn nhận về tác động của Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA), các con số tăng trưởng ấn tượng về kim ngạch XNK dường như đã lấn lướt những tác động vô cùng quan trọng khác, đó là những lợi ích về cải cách về quy định pháp luật, cải thiện hiệu quả thực thi pháp luật – những nền tảng quan trọng cho việc nâng cao năng lực thương mại và đầu tư một cách bền vững trong dài hạn của một nền kinh tế mới nổi như Việt Nam.
Ngoài những yêu cầu về phát triển bền vững, EVFTA sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số qua “thúc đẩy sự phát triển thương mại điện tử giữa EU và Việt Nam”, đặc biệt qua các biện pháp nhằm cải thiện khuôn khổ pháp lý của Việt Nam. Dưới tác động của EVFTA, một loạt vấn đề liên quan đến thương mại điện tử và số hóa đã, đang và sẽ được thực thi. Các chuẩn mực, chính sách và khuôn khổ pháp lý liên quan đến thương mại điện tử ở Việt Nam sẽ từng bước được nâng cấp, từ đó tạo điều kiện thúc đẩy hơn nữa quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi số của Việt Nam sẽ được tiếp thêm các xung lực mới từ hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp châu Âu vào Việt Nam và hưởng hiệu ứng lan toả từ các dự án đầu tư này. Cùng với Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA), EVFTA được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư của châu Âu vào Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao, từ đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn quá trình chuyển đổi số. Thực tế cho thấy, đầu tư thường sẽ nối gót thương mại. Sau những kết quả tích cực trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và châu Âu nhờ EVFTA, cho tới nay, hoạt động đầu tư của Châu Âu vào Việt Nam đã bắt đầu có những tín hiệu tăng trưởng tích cực.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), lũy kế đến cuối năm 2022, đã có 25/27 nước thuộc EU đầu tư vào Việt Nam với gần 2.400 dự án, tổng vốn đăng ký đạt hơn 28 tỷ USD, chiếm khoảng 6,5% tổng vốn đăng ký tại Việt Nam. Đầu tư của EU có xu thế tập trung vào các ngành công nghệ cao – những ngành có trình độ và hàm lượng chuyển đổi số cao, ví dụ như sản xuất công nghệ cao, chăm sóc sức khỏe, năng lượng sạch và tái tạo, trí tuệ nhân tạo, nghiên cứu và phát triển, dịch vụ tài chính.
Với các lợi thế của mình, Việt Nam có thể trở thành điểm đến cho các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) hoặc thuê ngoài cho các giải pháp số hóa và chuyển đổi số. Việt Nam có thể được hưởng lợi từ kiến thức, công nghệ, bí quyết mà các nhà đầu tư châu Âu mang lại, giống như đã từng diễn ra trong vài thập kỷ qua. Giống như Ericsson, Comvik và Nokia trước đây đã từng có hợp tác rất hiệu quả với nhiều doanh nghiệp Việt Nam để nâng cao trình độ công nghệ trong lĩnh vực viễn thông, nay các doanh nghiệp châu Âu sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp như Viettel và VNPT trong phát triển và ứng dụng công nghệ 5G, 6G.
Tăng tốc chuyển đổi số là lợi ích quan trọng Việt Nam có thể nhận được nhờ các hiệu ứng lan toả từ các hoạt động đầu tư của châu Âu đối với nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam. Doanh nghiệp FDI từ Châu Âu thường có tỷ lệ nội địa hoá cao hơn so với mức trung bình và có tính kết nối chặt chẽ hơn với các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước, từ đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước khi làm thầu phụ hay trở thành đối tác kinh doanh của các doanh nghiệp FDI đến từ Châu Âu. Thực tiễn cho thấy, các doanh nghiệp FDI của châu Âu như Ericsson, ABB, Bosch, Piaggio, Zuellig Pharma, BNP Paribas... đang đóng góp đáng kể vào việc chuyển giao kiến thức, đổi mới, phát triển công nghệ và số hóa tại Việt Nam.
Qua quan hệ đối tác kinh doanh doanh nghiệp FDI châu Âu, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội học hỏi các kỹ năng quản lý, đặc biệt là hệ thống quản lý chất lượng. Đầu tư FDI từ châu Âu do vậy sẽ tác động cả trực tiếp và gián tiếp đến chuyển đổi số ở Việt Nam.
TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Vietnam
Được thúc đẩy bởi các cơ hội thị trường do EVFTA mang lại, các công ty Việt Nam sẽ nâng cấp và chuyển đổi kỹ thuật để đạt được các tiêu chuẩn, quy chuẩn của thị trường châu Âu. Để đạt được các yêu cầu tiêu chuẩn Châu Âu, các nhà sản xuất Việt Nam phải áp dụng công nghệ tiên tiến để kiểm soát chất lượng sản phẩm tốt hơn, đồng thời tối ưu hóa quy trình hiện tại và nâng cao trải nghiệm của khách hàng.
Một trong những thách thức chính mà EVFTA mang lại cho các doanh nghiệp Việt Nam là chứng minh xuất xứ đối với các sản phẩm có xuất xứ tại Việt Nam xuất khẩu sang EU. Cũng theo yêu cầu của EVFTA, các nhà xuất khẩu Việt Nam phải triển khai và áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hoá. Gần đây, một số doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam bắt đầu ứng dụng công nghệ như blockchain trong việc truy xuất nguồn gốc hàng nông sản xuất khẩu.
Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến trong truy xuất nguồn gốc hàng hóa xuất khẩu cần được áp dụng trong toàn chuỗi, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất khẩu nông, thủy sản. Từ đây, hiệu ứng lan toả lại được mở rộng. Các trang trại và công ty chế biến nông sản của Việt Nam ở các vùng duyên hải, đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc đã áp dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc và kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất và chế biến, lôi kéo sự tham gia của các doanh nghiệp nhỏ hơn, cơ sở chế biến, thu mua và người nông dân trong chuỗi. Rất nhiều doanh nghiệp đã thành công trong việc đáp ứng các yêu cầu xuất khẩu vào thị trường EU và từ đó hiệu ứng chuyển đổi số được mở rộng trong nhiều chuỗi giá trị của Việt Nam.
EVFTA do đó khuyến khích và cũng là động lực thúc đẩy các doanh nghiệp, người sản xuất trong nước tăng tốc chuyển đổi số. Các nhà nhập khẩu và người mua châu Âu đang đẩy mạnh hơn các yêu cầu liên quan đến tiêu chuẩn lao động, môi trường sinh thái, tiêu chuẩn kỹ thuật. Để tận dụng tối đa lợi ích mà EVFTA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải ngày càng trở nên hiệu quả hơn trong giao nhận, giao dịch điện tử liền mạch, hợp đồng điện tử và các hoạt động hậu mãi số... Người bán Việt Nam cần tuân theo phong tục và văn hóa kỹ thuật số của khách hàng tại EU. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ, việc triển khai giao dịch điện tử vẫn là một thách thức đối với các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam và do vậy cần được thúc đẩy mạnh hơn nữa.
EVFTA, ngay từ khi được đàm phán, đã thúc đẩy nhiều cải cách pháp lý, thúc đẩy hiện đại hóa pháp luật ở Việt Nam và tăng cường hiệu lực thực thi. Các cải cách về chính sách và pháp luật cùng với các yếu tố khác nữa, sẽ góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam trong nhiều năm và thập kỷ tới. Khu vực công do vậy đóng vai trò quan trọng trong các nỗ lực nhằm hiện thực hoá các cơ hội về chuyển đổi số từ EVFTA.
Ví dụ, sở hữu trí tuệ là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong nền kinh tế số và EVFTA đang thúc đẩy điều đó. EVFTA có những yêu cầu nghiêm ngặt về bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, từ đó tác động đến sự đổi mới và sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, mang lại cơ hội mới tại thị trường Châu Âu. EVFTA đưa ra các tiêu chuẩn mới về thực thi quyền sở hữu trí tuệ ở Việt Nam. Các yêu cầu này được kỳ vọng sẽ đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên thực thi quyền sở hữu trí tuệ hiệu quả hơn.
Vì thế một mặt, các doanh nghiệp Việt Nam cần đổi mới hơn nữa để đáp ứng thị hiếu đa dạng và phức tạp của người tiêu dùng EU, các ý tưởng kinh doanh, quyền sở hữu trí tuệ của họ sẽ được bảo vệ tốt hơn. Nhưng mặt khác, các cải cách về quy định pháp luật liên quan tới bảo vệ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt các quy định liên quan tới cung cấp và bảo vệ tài sản trí tuệ trên môi trường số cũng cần được thực hiện. Ví dụ như EVFTA quy định trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) trong bối cảnh phải đảm bảo các nguyên tắc tôn trọng các quy định pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ. Do vậy, các cơ quan thuộc khu vực công sẽ phải tích cực và hiệu quả hơn trong việc xây dựng và thực thi các quy định hiện hành ở Việt Nam theo như thoả thuận trong hiệp định.
Ở một phương diện khác, EVFTA thúc đẩy quản trị công theo hướng hiện đại ở Việt Nam, đặc biệt thông qua phát huy vai trò của công nghệ thông qua chuyển đổi số và các dịch vụ chính phủ điện tử, số hóa dịch vụ công, đặc biệt là dịch vụ cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và trong các lĩnh vực liên quan đến thương mại, đầu tư, hải quan, thuế, giao nhận và các lĩnh vực khác.
Ngoài các mục tiêu về kim ngạch xuất nhập khẩu, cần tập trung vào các lợi ích quan trọng khác của các hiệp định thương mại như EVFTA. Đó là cách thức để các hiệp định thương mại tự do đóng góp hiệu quả nhất cho sự phát triển bền vững về kinh tế, thương mại và đầu tư của đất nước.
Tags:
(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.
(VNF) - UNDP cho rằng tăng trưởng cao sẽ khó duy trì bền vững nếu nền kinh tế vẫn vận hành chủ yếu theo mô hình tuyến tính. Trước sức ép ngày càng lớn từ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm và biến đổi khí hậu, kinh tế tuần hoàn cần được thúc đẩy như một hướng đi chiến lược, giúp Việt Nam vừa giữ nhịp tăng trưởng nhanh, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và sức chống chịu của nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Bộ Công an đã kê biên tổng cộng 6 bất động sản, với tổng diện tích hơn 12.000m2 của cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong.
(VNF) - Từ chỗ quen với lối sản xuất tự cung tự cấp, vật đổi vật, nhiều phụ nữ Cơ Tu ở các xã miền núi phía Tây TP. Đà Nẵng đã mạnh dạn thay đổi tư duy, học cách làm ăn, tham gia thị trường và tiếp cận kinh tế số, vươn lên thoát nghèo.
(VNF) - Hàng chục nghìn hồ sơ tại Cục An toàn thực phẩm bị “bôi trơn” gần 100 tỷ đồng, trong đó nguyên Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong chiếm đoạt gần 44 tỷ đồng.
(VNF) - Tại phiên xét xử phúc thẩm cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan được Viện kiểm sát đề nghị giảm án 24-30 tháng tù về tội Nhận hối lộ (án sơ thẩm tuyên 14 năm tù).
(VNF) - Ông Nguyễn Thanh Phong, cựu Cục trưởng An toàn thực phẩm Bộ Y tế, bị cáo buộc để chuyên viên nhận tiền khi xét hồ sơ công bố sản phẩm, tổng 95 tỷ đồng.
(VNF) - Tối 15/12, tại Cung Điền kinh Hà Nội, UBND TP. Hà Nội long trọng tổ chức Lễ khai mạc Đại hội Thể dục thể thao (TDTT) Thủ đô lần thứ XI năm 2025 - sự kiện thể thao quy mô lớn nhất của Thủ đô, được tổ chức 4 năm một lần, thu hút sự quan tâm của đông đảo cán bộ, nhân dân và người yêu thể thao cả nước.
(VNF) - Liên quan vụ án tiền số AntEx thuộc hệ sinh thái của Công ty NextTech gồm có 35 doanh nghiệp, ông Nguyễn Hòa Bình (thường gọi là Shark Bình) mới bị khởi tố thêm tội trốn thuế.
(VNF) - Sau khi Thanh tra Chính phủ chỉ ra những sai phạm tại dự án trụ sở mới Bộ Ngoại giao, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an đang nghiên cứu, xác minh.
(VNF) - Sau khi khởi tố, cơ quan điều tra đang phối hợp cơ quan chuyên môn giám định các sản phẩm của Mailisa còn vợ chồng chuỗi thẩm mỹ viện này cũng đã giao nộp 300 tỷ đồng khắc phục hậu quả vụ án.
(VNF) - "Mr Hunter" Lê Khắc Ngọ - nghi phạm cầm đầu đường dây lừa đảo hơn 5.300 tỷ đồng cùng Mr Pips, đã bị dẫn độ từ Philippines về nước.
(VNF) - Ngày 15/12, sân bay Long Thành đã chính thức đón tàu bay thương mại đầu tiên hạ cánh do Vietnam Airlines thực hiện.
(VNF) - Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc (cũ) Hoàng Thị Thúy Lan đưa ra nhiều tình tiết để xin giảm nhẹ hình phạt, trong đó 'hoàn cảnh gia đình rất khó khăn.
(VNF) - Hà Tĩnh, nơi nhiều vùng biển bãi ngang và miền núi còn đối mặt với nghèo đa chiều, các chương trình giảm nghèo đang chuyển hướng mạnh sang nâng cao dân trí, dạy nghề và hỗ trợ sinh kế thực chất. Những lớp học cộng đồng, khóa đào tạo nghề gắn với doanh nghiệp và các mô hình hỗ trợ vốn – kỹ thuật đã mở ra cơ hội mới cho phụ nữ, lao động nghèo và đồng bào vùng khó.
(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.
(VNF) - Mô hình "nâng cao nhận thức - chuyển đổi thói quen - ứng dụng số” không chỉ giúp hơn 200 hộ nông dân Tây Nguyên cải thiện kỹ thuật sản xuất, tăng thu nhập và tiếp cận thị trường quốc tế, mà còn trở thành điểm sáng về trao quyền kinh tế cho phụ nữ và người dân tộc thiểu số.
(VNF) - Theo TS Lê Duy Bình, dù duy trì được ổn định vĩ mô và nhiều động lực tăng trưởng mới đã manh nha hình thành song kinh tế Việt Nam vẫn cần tăng tốc chuyển đổi mô hình, nâng cao năng suất và giá trị gia tăng để tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Sau một ngày thi đấu sôi nổi, Giải bóng đá Báo chí các tỉnh thành lần thứ XI – năm 2025 đã chính thức khép lại thành công vào tối 13/12 tại sân bóng Nguyên Dương (Hà Nội). Giải đấu tiếp tục khẳng định vị thế là sân chơi thể thao truyền thống, giàu ý nghĩa dành riêng cho cộng đồng những người làm báo đang công tác tại Hà Nội và các tỉnh, thành.
(VNF) - Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 3 người liên quan Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung để điều tra về hành vi "Trốn thuế".
(VNF) - Chủ tiệm vàng Kim Chung bị khởi tố trốn thuế hàng nghìn tỷ; “nữ đại gia” Phạm Mỹ Hạnh lừa đảo góp vốn trồng sâm Ngọc Linh, chiếm đoạt hơn 850 tỷ đồng; đồng thời, Chủ tịch Công ty Công nghệ NhoNho đang bị truy nã đặc biệt.
(VNF) - Sáng 13/12, tại sân bóng Nguyên Dương (phường Đại Mỗ, TP. Hà Nội), Giải bóng đá Báo chí các tỉnh thành lần thứ XI – năm 2025 đã chính thức khai mạc trong không khí sôi nổi, đoàn kết của những người làm báo, bất chấp điều kiện thời tiết mưa lạnh đặc trưng của mùa đông Hà Nội.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhận định hệ thống ngân hàng không thể mở rộng mãi, việc tăng cung tín dụng quá mức cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số nhưng lạm phát cao thì con số tăng trưởng đó sẽ không còn nhiều ý nghĩa.
(VNF) - Ngày 12/12, TAND TP. HCM đã tuyên án đối với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC) và các đồng phạm trong vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
(VNF) - Trường hợp phát hiện vi phạm, không đúng đối tượng, không đảm bảo điều kiện về thu nhập, nhà ở xã hội sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật; nếu đã thực hiện mua - bán sẽ bị thu hồi căn hộ.
(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.
