Khoản đầu tư 100 tỷ USD của nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới TSMC sẽ thúc đẩy đáng kể ngành sản xuất chất bán dẫn của Mỹ nhưng nó sẽ định hình mối quan hệ Mỹ - Đài Loan như thế nào vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải.
Khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất trong lịch sử Mỹ
Vào ngày 3/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rằng Công ty Sản xuất Bán dẫn Đài Loan (TSMC) sẽ đầu tư thêm 100 tỷ USD để mở rộng hoạt động sản xuất bán dẫn tiên tiến của mình tại bang Arizona của Mỹ.
Số tiền này sẽ được dành cho ba nhà máy chế tạo mới (fab), hai cơ sở đóng gói tiên tiến và một trung tâm nghiên cứu và thiết kế (R&D) lớn. TSMC đã chào hàng đây là khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất trong lịch sử Mỹ, nâng tổng số vốn đầu tư lên 165 tỷ USD và tăng gấp đôi số nhà máy sản xuất theo kế hoạch từ 3 lên 6.
Trước đó, Tổng thống Trump đã nhiều lần cáo buộc Đài Loan, nơi sản xuất khoảng 90% chất bán dẫn tiên tiến nhất thế giới, đã đánh cắp ngành công nghiệp chip của Mỹ. Ông Trump đã đe dọa sẽ áp thuế từ 25 - 100% đối với tất cả các con chip nhập khẩu vào Mỹ để buộc các công ty phải thiết lập nhà máy sản xuất tại quốc gia này.
Và Tổng thống Trump không phải là người duy nhất lo lắng về việc Mỹ quá phụ thuộc vào chip sản xuất tại Đài Loan. Những con chip này không chỉ cần thiết cho điện thoại thông minh và máy giặt mà còn cho hầu hết các hệ thống vũ khí hiện đại.
Năm 2022, cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký thành luật Đạo luật CHIPS và Khoa học, nhằm mục đích khuyến khích các công ty xây dựng nhà máy tại Mỹ. TSMC đã nhận được 6,6 tỷ USD tiền tài trợ trực tiếp và 5 tỷ USD tiền vay chi phí thấp thông qua Đạo luật CHIPS để xây dựng một xưởng đúc ở Arizona. Tuy nhiên, ông Trump đã chỉ trích đây là một "chương trình vô lý", tuyên bố rằng "chúng tôi không muốn đưa cho họ hàng tỷ USD".
Với thông báo này, TSMC có thể muốn tránh thuế quan, đảm bảo nguồn tài trợ theo Đạo luật CHIPS và chứng minh vai trò không thể thiếu của Đài Loan trong cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI), điều mà họ hy vọng sẽ chuyển thành việc Tổng thống Trump thể hiện sự ủng hộ chính trị rộng rãi hơn đối với Đài Loan.
Tác động lên ngành sản xuất của Mỹ
Phát biểu tại buổi công bố cùng với CEO của TSMC, ông CC Wei, Tổng thống Trump tuyên bố rằng: "Những con chip AI mạnh mẽ nhất thế giới sẽ được sản xuất ngay tại Mỹ".
Các khoản đầu tư sẽ tạo ra hàng chục nghìn việc làm trong lĩnh vực xây dựng và kỹ thuật, và với khoản đầu tư đầu tiên của TSMC vào lĩnh vực đóng gói tiên tiến tại Mỹ, sẽ giúp củng cố hệ sinh thái bán dẫn và chuỗi cung ứng AI trong nước của quốc gia này.
Nhà máy đầu tiên của TSMC tại Arizona, bắt đầu sản xuất chip khối lượng lớn vào đầu năm nay, sản xuất chip 4 nanomet (4nm), được sử dụng trong các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) tiên tiến nhất của Nvidia.
Nhà máy thứ hai, dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2028, đặt mục tiêu sản xuất chip 2nm và 3nm. Nhà máy thứ ba, dự kiến đi vào hoạt động vào cuối thập kỷ này, sẽ sản xuất chip 2nm và công nghệ tiên tiến hơn.
Ông Trump tuyên bố rằng khoản đầu tư vào TSMC, cùng với các khoản đầu tư được Samsung và các công ty khác lên kế hoạch, có thể đưa Mỹ chiếm 40% thị trường sản xuất chip toàn cầu. Nhưng ngay cả với việc mở rộng, có vẻ như TSMC sẽ tiếp tục sản xuất phần lớn các chip tiên tiến nhất tại Đài Loan trong thời gian tới.
Tổng thống Trump đã tuyên bố rằng ông có ý định đánh thuế cao đối với chip nhập khẩu. Một câu hỏi đặt ra là liệu khoản đầu tư của TSMC vào Mỹ có đủ để giúp công ty này có quyền được “miễn trừ” hay không.
Thuế đối với chip rất có thể sẽ được áp dụng, như ông Trump đã tuyên bố trong cuộc họp báo công bố khoản đầu tư, "nếu họ áp dụng thuế ở Đài Loan để chuyển chúng đến đây, họ sẽ phải chịu 25% hoặc 30% hoặc 50% hoặc bất kỳ con số nào đó vào một ngày nào đó... bằng cách thực hiện ở đây, họ sẽ không phải chịu thuế".
"Mặc dù chúng tôi thừa nhận có lợi thế về chất bán dẫn, nhưng chúng tôi cũng nhận thức được rằng Đài Loan có trách nhiệm đóng góp vào sự thịnh vượng của cộng đồng quốc tế".
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cũng nhận xét tương tự: "Họ đến đây với số lượng lớn vì họ muốn thâm nhập vào thị trường lớn nhất thế giới và họ muốn tránh thuế quan mà nếu không có mặt ở đây, họ sẽ phải chịu".
Với những cuộc tấn công liên tục của Tổng thống Trump vào Đạo luật CHIPS, không chắc chắn liệu chính quyền của ông có tiếp tục giải ngân các khoản tiền được cung cấp theo luật cho sản xuất chất bán dẫn hay không và liệu TSMC có nhận được các khoản tài trợ mà họ đã được trao hay không.
Điều thú vị là khi công bố khoản đầu tư, ông Wei đã ca ngợi "sự hỗ trợ cần thiết của chính phủ" là lý do cho sự thành công của cơ sở của công ty tại Arizona.
Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất có thể liên quan đến số phận của hoạt động sản xuất chip của Intel. Trong khi Intel từng thống trị sản xuất chất bán dẫn, thì kể từ đó, công ty đã mất vị thế dẫn đầu và đang phải vật lộn để cạnh tranh với TSMC, Samsung và các công ty khác.
Thông qua Đạo luật CHIPS, công ty đã nhận được gần 8 tỷ USD tiền tài trợ, nhằm giúp công ty sản xuất chip tiên tiến. Tuy nhiên, Intel vẫn tiếp tục gặp khó khăn và có báo cáo rằng TSMC có thể nắm quyền kiểm soát hoạt động sản xuất của Intel trong một liên doanh mới. Liệu đây có còn là ưu tiên hay không vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ khác.
Ý nghĩa với quan hệ Mỹ - Đài Loan
Một số người Đài Loan lo ngại về thông báo của TSMC, họ lo sợ rằng Mỹ đang "làm rỗng ruột" hòn đảo này và rằng một khi đã thiết lập đủ năng lực sản xuất chất bán dẫn trong nước, họ sẽ từ bỏ Đài Loan. Để đáp lại những lo ngại này, các nhà lãnh đạo Đài Lan đảm bảo rằng TSMC "sẽ giữ lại các quy trình sản xuất tiên tiến nhất của mình tại Đài Loan".
Dù vậy, theo các chuyên gia, khoản đầu tư khổng lồ của TSMC ít nhất cũng sẽ ổn định mối quan hệ Mỹ - Đài Loan và có thể tạo động lực cho mối quan hệ chặt chẽ hơn nữa. Nó có khả năng ảnh hưởng đến cách Tổng thống Trump cuối cùng nhìn nhận giá trị của Đài Loan đối với Mỹ.
Trước đây, ông Trump đã lên tiếng hoài nghi về việc bảo vệ Đài Loan, đồng thời tuyên bố rằng Đài Loan nên trả tiền cho Mỹ để được bảo vệ. Tuy nhiên, bằng cách chứng minh sự đóng góp mà các công ty của mình có thể thực hiện đối với quá trình tái công nghiệp hóa Mỹ và vai trò không thể thiếu mà họ sẽ đóng góp trong phát triển AI, Đài Loan có thể thay đổi câu chuyện này.
Đồng thời, mối quan hệ Mỹ - Đài Loan không thể bị thu hẹp lại thành những con chip. Mỹ có những cam kết với Đài Loan theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan năm 1979 có từ trước khi hòn đảo này nổi lên như một cường quốc công nghệ lớn và Mỹ có những lợi ích vượt ra ngoài việc bảo vệ quyền tiếp cận chip.
Theo các nhà quan sát, bất kể khoản đầu tư của TSMC có thành công hay không, Mỹ vẫn sẽ có lợi ích quan trọng đối với tương lai của Đài Loan và trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở Eo biển Đài Loan.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
(VNF) - TS. Nguyễn Bích Lâm cho rằng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế chính là động lực căn bản cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam trở nên bền vững. Trong bối cảnh hiện tại, Quốc hội cần đóng vai trò trung tâm trong kiến tạo khung pháp lý minh bạch, linh hoạt và thực tiễn – nơi luật phải “sống cùng đời sống”, khơi thông dòng vốn và dòng sáng tạo. Một Quốc hội chủ động, đổi mới tư duy lập pháp và giám sát bằng dữ liệu sẽ là nền tảng cho tăng trưởng bền vững và khát vọng hùng cường 2045.
(VNF) - Chỉ sau 45 năm đổi mới, GDP của thành phố Thâm Quyến đã tăng gấp 13.000 lần. Từ một làng chài ven biển, Thâm Quyến giờ đây là "thiên đường" của các start-up công nghệ.
(VNF) - Khu thương mại tự do sẽ là thỏi nam châm trong thu hút FDI tại Hải Phòng, Ông Ko Tae Yeon - Chủ tịch KOCHAM cho biết.
(VNF) - Với vị thế là một trong những cực tăng trưởng năng động nhất cả nước, Hải Phòng đang chuyển mình mạnh mẽ từ “điểm đến FDI” thành trung tâm kiến tạo môi trường đầu tư đẳng cấp quốc tế.
(VNF) - Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, tiếng nói của giới doanh nhân không chỉ là câu chuyện về lợi nhuận, mà còn là cam kết về trách nhiệm xã hội, đổi mới sáng tạo và khát vọng kiến tạo Việt Nam hùng cường.
(VNF) - Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, cho rằng một quốc gia mạnh phải là quốc gia có đội ngũ luật sư giỏi, bản lĩnh và chuyên nghiệp. Bởi luật sư không chỉ là người bảo vệ công lý, mà còn là lực lượng góp phần kiến tạo môi trường pháp lý minh bạch, thúc đẩy phát triển kinh tế và củng cố niềm tin xã hội.
"Tôi sinh ra ở đất nam đàn. Từ năm 10 tuổi, tôi đã bắt đầu đi cỏ, đi củi qua sông Lam. Cha tôi hướng dẫn tôi cày và tôi cày rất giỏi. Cha thường dặn tôi: Đường cày phải cày cho thẳng, muốn đường thẳng, phải nhìn về phía xa, phía trước". Mang theo triết lý giản dị đó, "người thợ cày" Nguyễn Đình Lương đã kiên trì, bền bỉ bước vào cuộc đấu trí ròng rã hơn 5 năm trời với những nhà thuyết khách hàng đầu nước Mỹ.
(VNF) - Ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch HĐQT Phú Thái Holdings, nhấn mạnh Nghị quyết 68 đã mở ra một thời cơ mới cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam phát triển, đặc biệt với các doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Đánh giá thế giới không còn nhìn nhận Việt Nam là một nước chỉ xuất khẩu được nông sản hay các sản phẩm giá trị thấp, Chủ tịch CT Group cho rằng Việt Nam hiện nay đã 'bằng vai phải lứa' với thế giới.
(VNF) - Kỷ niệm 80 năm Quốc hội Việt Nam, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nhấn mạnh: Quốc hội đã tạo dựng được nhiều dấu ấn lịch sử trong lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước. Nhưng để đáp ứng yêu cầu thời đại mới, Quốc hội cần chuyển mình thành “Quốc hội kiến tạo, chuyên nghiệp và gần dân” – một mô hình nghị viện hiện đại, minh bạch và gắn bó mật thiết với đời sống nhân dân.
(VNF) - Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, chất thải rắn xây dựng (CTRXD) đang trở thành áp lực lớn với môi trường và hệ thống hạ tầng đô thị. Dự án SATREPS do Việt Nam phối hợp với Nhật Bản triển khai đã thử nghiệm nhiều giải pháp xử lý ngay tại công trường, mở ra hướng tiếp cận mới cho tái chế và quản lý CTRXD theo mô hình kinh tế tuần hoàn.
(VNF) - Yêu cầu tự do hóa thị trường ngoại hối mà MSCI đặt ra đối với thị trường chứng khoán Việt Nam không hề “quá tầm” nếu nhìn nhận từ tư duy kinh tế thị trường. Trong bối cảnh nhà đầu tư toàn cầu đặt trọng tâm vào khả năng chuyển đổi vốn và đo lường rủi ro, các nhà quản lý cần mạnh dạn vượt qua tâm lý thận trọng quá mức trong điều hành.
(VNF) - Dù tọa độ của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ MSCI đã có những dịch chuyển nhất định, vị trí hiện tại vẫn còn khoảng cách đáng kể với “khu vực” thị trường mới nổi. Điều Việt Nam cần lúc này là không chỉ là nỗ lực, mà là xác định đúng hướng đi – cải thiện trúng tiêu chí quan trọng nhất.
(VNF) - Tận dụng lợi thế vị trí địa lý là cửa ngõ ra biển của trục hành lang Đông Tây, THILOGI đầu tư phát triển hệ thống logistics trọn gói, đồng bộ, hình thành chuỗi vận chuyển khép kín, kết nối thông suốt hàng hóa từ nội địa Lào ra thị trường quốc tế, góp phần thúc đẩy kinh tế khu vực biên giới.
(VNF) - Với triết lý kiến tạo đô thị gắn với văn hóa bản địa và phong cách sống hiện đại, Blanca City thiết lập một hệ tiện ích độc đáo, nơi cư dân tận hưởng trọn vẹn trải nghiệm đa chiều: sống - nghỉ dưỡng - giải trí - kết nối - truyền cảm hứng trong một điểm đến.
(VNF) - Theo ông Ko Tae Yeon - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KOCHAM), muốn tham gia sân chơi toàn cầu thì không thể trông chờ vào ưu ái. Doanh nghiệp phải tự thay đổi, chủ động học hỏi và đầu tư đúng hướng. Không gì là không thể, nếu chúng ta thực sự bắt tay làm.
(VNF) - Trong hành trình 10 năm qua, tài sản lớn nhất mà VietnamFinance có được là sự tin yêu của cộng đồng. Đó không chỉ là những bạn đọc, là đối tác, khách hàng mà hơn hết đó là những người đồng hành và động lực để VietnamFinance tiếp tục vững tin trên con đường đã chọn. Kỷ niệm 10 năm của VietnamFinance thêm ý nghĩa khi có những lời sẻ chia của những bạn đồng hành.
(VNF) - Từ một món ăn chưa từng biết đến rõ ràng tại Việt Nam, Quốc Trường và các Co-founder đã đưa Sasin trở thành thương hiệu tiên phong, phát triển thành chuỗi cửa hàng hơn 100 chi nhánh với quy trình vận hành bài bản. Nhưng phía sau thành công ấy là cả một hành trình mà các Co-founder phải trải qua nhiều thử thách, cùng nhau “vấp ngã và đứng lên”.
