Giới công nghệ Trung Quốc ‘chấn động’ sau màn sa thải quy mô lớn của IBM

Rút hoạt động nghiên cứu khỏi Trung Quốc

Các nhân viên người Trung Quốc tại tập đoàn máy tính khổng lồ IBM của Mỹ, nơi từng được coi là cái nôi của các kỹ sư đại lục, đã bày tỏ sự thất vọng trong cuộc gọi hội nghị ngắn gọn với các giám đốc điều hành người Mỹ của công ty vào đầu tuần qua, khi công ty này cắt giảm hàng trăm việc làm tại hai phòng nghiên cứu địa phương.

Buổi họp ngày 27/8 được tổ chức dành riêng cho những công nhân bị ảnh hưởng trong đợt cắt giảm quy mô lớn lần này. Theo biên bản cuộc họp nội bộ mà tờ South China Morning Post xem được và được một nhân viên xác nhận, cuộc họp chỉ kéo dài ba mươi phút.

Vào cuối tuần, các nhân viên IBM tại Trung Quốc đã thấy mình bị chặn không cho truy cập vào hệ thống mạng nội bộ của công ty, trước khi họ được thông báo rằng IBM sẽ đóng cửa hoàn toàn các hoạt động nghiên cứu của mình tại quốc gia này, bao gồm IBM China Development Lab (được mở cách đây 25 năm) và China Systems Lab.

Hơn 1.000 nhân viên đang bị sa thải trên khắp Bắc Kinh, Thượng Hải và thành phố cảng phía bắc Đại Liên, theo các báo cáo của các hãng tin địa phương.

Một nhân viên giấu tên cho biết nhiều nhân viên IBM ở Bắc Kinh đã bất chấp mưa lớn để tập trung tại văn phòng cho cuộc họp vào ngày 26/8, nhưng lại thất vọng vì cuộc họp diễn ra quá ngắn ngủi.

Tham gia cuộc gọi có Jack Hergenrother - phó chủ tịch phát triển hệ thống doanh nghiệp toàn cầu của IBM, ông Ross Mauri - Tổng giám đốc bộ phận IBM System P và Danny Mace, phó chủ tịch kỹ thuật phần mềm lưu trữ.

Ông Jack Hergenrother được cho là đã nói với nhân viên rằng hoạt động kinh doanh cơ sở hạ tầng của IBM tại Trung Quốc đang "suy thoái" và công việc nghiên cứu đang diễn ra tại quốc gia này sẽ được chuyển giao cho các phòng thí nghiệm khác. Tờ Wall Street Journal đưa tin rằng một số công việc có thể được thực hiện bởi các phòng thí nghiệm của công ty tại Ấn Độ.

Các nhân viên đã được cung cấp các gói trợ cấp thôi việc dựa trên thời gian làm việc, cộng với ba tháng lương nếu họ ký thỏa thuận chấm dứt hợp đồng trước ngày 13/9. Ngày làm việc cuối cùng của họ sẽ là ngày 31/10.

Việc đóng cửa hai phòng nghiên cứu của IBM tại Trung Quốc đã gây chấn động trong cộng đồng công nghệ địa phương. Trong nhiều năm, gã khổng lồ công nghệ này được coi là một trong những nhà tuyển dụng được mong muốn nhất đối với những sinh viên tốt nghiệp ngành máy tính hàng đầu của quốc gia.

Một cựu nhân viên, có tên người dùng là "Room e" trên nền tảng mạng xã hội Xiaohongshu, cho biết hầu hết các thành viên trong nhóm của anh tại IBM China Development Lab đều tốt nghiệp từ 10 trường đại học hàng đầu của đất nước vào đầu những năm 2000.

Tuy nhiên, các công ty Mỹ đã mất đi sự hấp dẫn trong những năm gần đây, khi Trung Quốc tăng cường chiến dịch tự lực cánh sinh và nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào các công nghệ nước ngoài trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng.

Năm 2014, các doanh nghiệp viễn thông và ngân hàng nhà nước - từng là khách hàng lớn của IBM, Oracle và EMC (sau khi sáp nhập với Dell) - đã phát động chiến dịch "de-IOE" để thay thế các sản phẩm của Mỹ bằng các sản phẩm thay thế trong nước.

Triển vọng kinh doanh bị lu mờ

IBM có lịch sử lâu đời tại Trung Quốc, lần đầu tiên cung cấp máy móc cho một bệnh viện lớn tại thủ đô vào năm 1934. Sau khi quay trở lại thị trường vào năm 1984 sau khi Trung Quốc mở cửa với thế giới, quốc gia này được coi là ưu tiên có tiềm năng to lớn.

Nhưng trong những năm gần đây, sự nhiệt tình đó đã giảm dần. Cuộc chiến công nghệ giữa hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới đã leo thang, khiến các doanh nghiệp Mỹ ngày càng khó kinh doanh tại Trung Quốc.

IBM là gã khổng lồ công nghệ đa quốc gia mới nhất cắt giảm việc làm tại Trung Quốc. Các đợt sa thải hàng loạt trong năm nay đã ảnh hưởng đến những người lao động có trụ sở tại Trung Quốc tại các công ty từ Ericsson và Tesla đến Amazon.com và Intel.

Ông David Hoffman, cố vấn cấp cao của Conference Board Asia, nói với CNN: "Thực tế là khả năng tiếp cận thị trường của các công ty phương Tây đang bị hạn chế, thậm chí là đóng cửa ở một số lĩnh vực tại Trung Quốc do lo ngại về an ninh quốc gia".

Trong tuyên bố mới đây, IBM cho biết thêm rằng các công ty Trung Quốc, đặc biệt là các công ty tư nhân, đang ngày càng tập trung vào công nghệ đám mây lai và AI và chiến lược của công ty là tận dụng những cơ hội đó.

Tuy nhiên, sau nhiều năm là thị trường tăng trưởng, Trung Quốc không còn là điểm sáng đầy hứa hẹn như trước đây đối với một số ngành công nghiệp.

Doanh số bán hàng của IBM tại Trung Quốc đã liên tục giảm trong những năm gần đây. Theo báo cáo thường niên của công ty, năm 2023, doanh thu của IBM tại quốc gia này giảm 19,6% so với mức tăng 1,6% doanh thu trên toàn châu Á - Thái Bình Dương. Doanh số tại Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm nay giảm 5%, trong khi doanh thu tại châu Á - Thái Bình Dương tăng 4,4%, báo cáo tài chính của IBM cho thấy.

Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức khi tình hình địa chính trị làm lu mờ triển vọng kinh doanh của các công ty Mỹ đang nghiên cứu về AI và điện toán đám mây tại Trung Quốc.