Hải Phòng: 'Cửa ngõ' đón dòng vốn FDI vào miền Bắc Việt Nam

Tính đến hết tháng 9/2025, các khu công nghiệp (KCN) và khu kinh tế (KKT) trên địa bàn Hải Phòng đã có hơn 1.350 dự án còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký hơn 63 tỷ USD, trong đó vốn FDI chiếm tới 42 tỷ USD. Trong bốn năm liên tiếp, Hải Phòng luôn nằm trong nhóm năm địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư nước ngoài, riêng năm 2021 từng vươn lên vị trí số một.

Những con số này không chỉ thể hiện năng lực hấp thụ dòng vốn mạnh mẽ, mà còn khẳng định chiến lược thu hút đầu tư có chọn lọc, tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất hiện đại, hướng tới phát triển bền vững của thành phố.

“Cứ điểm” sản xuất toàn cầu mới ở Việt Nam

Nói đến Hải Phòng hôm nay, người ta nghĩ ngay đến những khu công nghiệp như DEEP C, VSIP, Tràng Duệ hay Nam Đình Vũ, nơi quy tụ hàng loạt tập đoàn lớn trên thế giới. Các dự án của LG, Bridgestone, Pegatron, Regina Miracle hay General Electric không chỉ góp phần làm thay đổi cấu trúc công nghiệp của thành phố, mà còn tạo ra chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu ngay tại miền Bắc Việt Nam.

Trong năm 2025, tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư, thành phố đã trao giấy chứng nhận cho 39 dự án với tổng vốn đăng ký hơn 15,6 tỷ USD, trong đó gần 10 tỷ USD dành cho lĩnh vực hạ tầng công nghiệp và 5 tỷ USD cho công nghệ cao. Hàng loạt dự án mới từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và châu Âu đang tiếp tục tìm đến, với định hướng đầu tư lâu dài vào công nghiệp điện tử, chế tạo và logistics.

Bên cạnh đó, đề án Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng, quy mô khoảng 20.000 ha, đang được đẩy nhanh tiến độ, hướng tới phát triển mô hình khu kinh tế xanh, sinh thái, logistics hiện đại, một cú hích chiến lược cho giai đoạn 2030.

Các chuyên gia nhận định, sức hút của Hải Phòng không chỉ đến từ chính sách ưu đãi, mà còn nhờ vị trí chiến lược, “cửa ngõ ra biển” của miền Bắc. Thành phố sở hữu hệ thống cảng biển nước sâu Lạch Huyện, sân bay quốc tế Cát Bi, mạng lưới cao tốc và đường sắt kết nối Hà Nội – Quảng Ninh, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu và logistics.

“Không chỉ thu hút FDI, Hải Phòng đang kiến tạo hệ sinh thái đầu tư đẳng cấp quốc tế – nơi các nhà đầu tư có thể phát triển bền vững và liên kết sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu,” TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, nhận định.

Nhận diện những thách thức không nhỏ

Tuy đạt được nhiều kết quả ấn tượng, song Hải Phòng vẫn phải đối mặt với không ít thách thức trong quá trình duy trì sức hấp dẫn FDI.

Thứ nhất là bài toán nguồn nhân lực. Khi dòng vốn FDI tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, nhu cầu về lao động có tay nghề, kỹ năng số, ngoại ngữ và tư duy quản trị hiện đại ngày càng lớn. Trong khi đó, phần lớn lực lượng lao động địa phương vẫn cần thời gian để đáp ứng được yêu cầu mới của các nhà đầu tư quốc tế.

Thứ hai là hạ tầng công nghiệp và logistics, dù được đánh giá là đồng bộ, song vẫn còn những điểm nghẽn cục bộ, nhất là khâu kết nối nội vùng, giải phóng mặt bằng và mở rộng quỹ đất công nghiệp. Một số khu vực tiềm năng chưa được khai thác tối ưu do chậm hoàn thiện thủ tục pháp lý hoặc thiếu hạ tầng phụ trợ.

Bên cạnh đó, khi chi phí thuê đất và giá nhân công ngày càng tăng, Hải Phòng cũng phải cạnh tranh mạnh mẽ với các địa phương khác như Quảng Ninh, Bắc Ninh hay Hải Dương – những tỉnh đang đẩy mạnh cải cách môi trường đầu tư và có vị trí tương đồng.

Một thách thức nữa là việc đáp ứng các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị) mà các nhà đầu tư toàn cầu ngày càng coi trọng. Nếu không sớm chuẩn hóa hệ thống khu công nghiệp xanh, năng lượng tái tạo và quản lý chất thải, thành phố có thể mất lợi thế cạnh tranh trong giai đoạn tới.

Tầm nhìn mới: Từ thu hút đến kiến tạo

Lãnh đạo Hải Phòng xác định, giai đoạn 2025–2030, thành phố không chỉ thu hút FDI bằng ưu đãi, mà phải chuyển sang giai đoạn “kiến tạo và đồng hành” với nhà đầu tư.

Về định hướng thu hút FDI trong thời gian tới, chia sẻ với phóng viên, ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng cho biết, nguồn vốn FDI là một phần quan trọng trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

"Doanh nghiệp FDI là động lực quan trọng, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Hải Phòng. Lãnh đạo Thành phố luôn coi các doanh nghiệp FDI là một phần quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp tại Hải Phòng. Các nhà đầu tư nước ngoài vừa là bạn, vừa là đối tác, đồng thời cũng là những công dân danh dự của Hải Phòng”, Bí thư Thành ủy Hải Phòng khẳng định.

Trong chiến lược phát triển, Hải Phòng kiên quyết không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Hải Phòng đặt mục tiêu phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường, đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội, vì sự phát triển bền vững của Thành phố. Hải Phòng sẽ sớm ban hành nghị quyết về chuyển đổi xanh, làm cơ sở để các cấp, các ngành, các địa phương triển khai đồng bộ và hiệu quả.

Hải Phòng cũng đã xác định rõ những lĩnh vực công nghệ cao cần ưu tiên phát triển, gồm điện tử, sản xuất thiết bị y tế, công nghệ sinh học, tự động hóa, robot, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo... Đây là các ngành có giá trị gia tăng lớn, ít phát thải và phù hợp xu thế toàn cầu.

Bên cạnh đó, Thành phố tiếp tục mở rộng các KCN, hình thành các cụm ngành công nghiệp công nghệ cao tích hợp - nơi các doanh nghiệp có thể tương tác, chia sẻ hạ tầng kỹ thuật, nhân lực chất lượng cao, từ đó nâng cao năng suất và sức cạnh tranh toàn diện. Đồng thời, tích hợp các yếu tố công nghệ thông minh, ứng dụng tự động hóa và quản lý sản xuất tiên tiến nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất và tăng năng suất. Đặc biệt, Thành phố sẽ phát triển mạng lưới giao thông, logistics và hạ tầng số nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và thu thập dữ liệu sản xuất, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường trong và ngoài nước.

Một chuyên gia kinh tế cho rằng để duy trì đà tăng trưởng, Hải Phòng cần tập trung vào ba nhóm giải pháp trọng tâm: phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, kết nối doanh nghiệp FDI với khu vực tư nhân trong nước để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, và xây dựng hệ sinh thái công nghiệp, dịch vụ xanh bền vững.

Trong tương lai gần, khi khu kinh tế ven biển phía Nam đi vào hoạt động và các dự án hạ tầng chiến lược hoàn thiện, Hải Phòng sẽ có thêm “dư địa tăng trưởng” lớn. Với nền tảng vững chắc về hạ tầng, chính sách và vị trí chiến lược, thành phố hoàn toàn có cơ sở để hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp – logistics hàng đầu Đông Nam Á vào năm 2030.