Đây là khẳng định của chuyên gia kinh tế Bùi Trinh với phóng viên xung quanh cuộc trao đổi về vấn đề được dư luận, cử tri quan tâm: Vay vốn Trung Quốc buộc phải phụ thuộc và sử dụng nhà thầu Trung Quốc dù năng lực yếu kém.
Vừa qua cử tri Đà Nẵng có kiến nghị Quốc hội về việc dùng vốn Trung quốc phải sử dụng nhà thầu nước này yếu kém, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) có giải trình vay vốn Trung Quốc chúng ta phải chấp nhận nhà thầu Trung Quốc. Với góc nhìn chuyên gia, TS Bùi Trinh, chuyên gia kinh tế đã phân tích ấn đề trên ở khía cạnh khách quan.
Thưa TS Bùi Trinh, nhiều cử tri, người dân khá bức xúc trước các dự án Trung Quốc tại Việt Nam đổ vỡ, gánh nặng cho ngân sách như một số dự án trong 12 dự án thu lỗ nghìn tỷ của Bộ Công Thương. Đặc biệt là dự án đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông. Theo quan điểm của ông, Việt Nam có cần thiết phải sử dụng vốn Trung Quốc, đặc biệt là vốn vay ODA khi rất nhiều dự án đội vốn, chậm tiến độ khiến Việt Nam lỡ các kế hoạch phát triển?
- Việt Nam là một nước đang phát triển, nên việc cần vốn để xây dựng hạ tầng, do chi thường xuyên để nuôi bộ máy quá lớn (trên dưới 70%) và trả nợ (lãi và gốc) nên muốn phát triển hạ tầng cơ sở nhu cầu về vốn là lớn.
Hơn nữa, Việt Nam tăng trưởng nhanh, GDP bình quân đầu người theo Bộ KHĐT năm 2018 có thể đạt 2.540 USD, mặc dù GDP bình quân đầu người chẳng có liên quan gì nhiều đến thu nhập bình quân đầu người, nhưng khi đi vay phải chi phí về vốn nhiều hơn.
Trong câu chuyện này người dân cảm thấy khó và “dễ hiểu” khi người có thẩm quyền (chủ đầu tư) thích lựa chọn vốn ODA từ Trung Quốc.
Vay nợ về nguyên tắc là người dân Việt Nam sẽ phải trả thông qua thuế trong tương lai, nhưng quyết định lại là người “có thẩm quyền”. Đi vay để người khác phải trả, để lại gánh nặng một cách khó hiểu, không kiểm soát được là một điều phi lý!
Theo cách lý giải của Bộ KH&ĐT đến cử tri: Họ yêu cầu các chủ đầu tư phải nâng cao năng lực, đạo đức và trách nhiệm khi thực thi nhiệm vụ để bảo đảm tuân thủ đúng quy định của pháp luật về đấu thầu nghe giống một câu khẩu hiệu suông.
Ông đánh giá như thế nào về Luật Đấu thầu của Việt Nam hiện nay khi cơ chế bỏ thầu giá rẻ thường chiến thắng các nhà thầu có công nghệ, chất lượng và hiệu quả? Cần thay đổi chính sách và cơ chế gì để Việt Nam không gánh chịu tác động xấu của nhà thầu Trung Quốc?
- Dù Luật thế nào nhưng cuối cùng vẫn do con người, Luật có thế nào thì cái “người có thẩm quyền” vẫn có thể lách luật, vấn đề không phải Luật Đấu thầu thế nào mà vấn đề là cơ chế bao trùm.
Ví dụ vai ai, vay để làm gì cần để Quốc hội thông qua; vì sử dụng vốn vay không hiệu quả thì đối tượng phải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là người dân.
Theo kiến nghị của cử tri, nhiều dự án do Trung Quốc trúng thầu nhưng chậm tiến độ, đội vốn và chất lượng kém nhưng trách nhiệm của cơ quan quản lý chưa rõ. Theo ông, chúng ta cần có cơ chế và xử lý người đứng đầu để xảy ra nhà thầu nước ngoài chậm, yếu kém, đội vốn và đặc biệt là có trường hợp bán thầu hay không?
- Khi những điều này xảy ra đối tượng phải gánh chịu chính là người dân. Nên xử lý người có thẩm quyền gây nên chuyện này là rất đương nhiên.
Nước ta là một bộ máy được sắp xếp nhân sự từ trên xuống dưới nhưng những việc làm ảnh hưởng đến dân lớn như thế này mà “người có thẩm quyền” vẫn ung dung, ngang nhiên tồn tại một cách đầy quyền uy mà hầu như không bị truy cứu
Trong bối cảnh tiền trong dân đang rất lớn, xã hội hóa đầu tư cơ sở hạ tầng được nhiều nước làm tốt song hiện Việt Nam chính sách phát triển PPP còn chậm trễ, bất cập và nảy sinh nhiều tồn tại khiến sức hút của PPP đang giảm. Theo ông, chúng ta cần đột phá gì về cơ chế để hút nhà đầu tư trong và ngoài nước vào kết cấu hạ tầng?
- Có người nói Việt Nam có tiền trong dân lớn tôi đã có bài nói lại về chuyên này trên TBKTSG. Theo số liệu của cơ quan Thống kê, thu nhập từ sản xuất bình quân cả nền kinh tế chỉ bằng hơn 90% tiêu dùng cuối cùng, về mặt bình quân chung thì Việt Nam làm chưa đủ chi tiêu thường xuyên.
Tuy nhiên, những doanh nghiệp ở Việt Nam không phải không có nhưng những “đoạn trường” để có được dự án mà doanh nhân Tạ Quyết Thắng đã đề cập là một thực tế làm nản lòng doanh nghiệp.
Vấn đề “người có thẩm quyền” ở mọi khía cạnh càng nổi cộm, những người có thẩm quyền này kéo lùi sự phát triển của đất nước. Tại sao không ai xử lý những “người có thẩm quyền” này? Hay vì là có thẩm quyền thì không ai xử lý được?
Quảng Ninh là trường hợp điển hình từ chối vay vốn Trung Quốc hơn 300 triệu USD làm đường cao tốc để chuyển sang hình thức xã hội hóa. Việc chuyển vay vốn Trung Quốc đã giúp Quảng Ninh huy động được nhiều DN tốt hơn. Theo ông, điều này là bài học gì cho Chính phủ, bộ ngành đang phụ thuộc vốn vay?
- Đây là một bài học thú vị! Trường hợp này cần tôn vinh những người có thẩm quyền ở Quang Ninh. Mong rằng những người có thẩm quyền ở mọi nơi trên đất nước đều như thế, đặt quyền lợi của Nhân dân và Đất nước lên trên quyền lợi cá nhân
Chính sách "Nhất đới, nhất lộ", "Một vành đai, một con đường" của Trung Quốc đã và đang chuyển nợ và rủi ro sang một loạt các nước Tây Á, như Srilanka. Mới đây rất nhiều nước trong đó có Campuchia đã khước từ vốn vay Trung Quốc vì quá nhiều điều kiện bất hợp lý về bẫy nợ, an ninh quốc phòng và phá vỡ kế hoạch phát triển quốc gia. Ông có bình luận gì về xu hướng này và Việt Nam nên làm gì?
- Theo tôi không nên đặt vấn đề vốn Trung Quốc hay nước nào, họ có tiền mình muốn vay, và nếu những điều kiện mà thấy là bất lợi thì không vay nữa và đi tìm đối tác khác.
Vấn đề nằm ở phía chúng ta sử dụng vốn vay làm sao hiệu quả nhất! Khi ta yếu kém, tham nhũng và lợi ích nhóm thì dường như Trung Quốc là cái để chúng ta đổ vạ.
Muốn người khác yêu hơn mình là đặc tính của con người! Việt Nam cơ bản tự làm yếu mình khi để cơ hội cho tham nhũng chính sách và cơ hội để nhà thầu nước ngoài có quyền delay dự án lâu hơn, xa hơn mà không xử lý triệt để.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Xem thêm >> Viglacera Hà Nội và 'nỗi ám ảnh' nợ nần
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tại các miền Trung, khiến 102 người chết và mất tích, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị ngập, hơn 80.000ha lúa và hoa màu hư hỏng...
(VNF) - Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra hạn chế, thiếu sót, vi phạm tại dự án Cải tạo, nâng cấp đê Hữu sông Đáy do Ban QLDA Đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư.
(VNF) - Trang web chính thức của thẩm mỹ viện Mailisa vẫn công khai hiển thị toàn bộ sản phẩm và cho phép khách hàng đặt mua như bình thường.
(VNF) - Đóng góp cho Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đề nghị bổ sung cụm từ “kỹ năng quản lý tài chính cá nhân – gia đình” vào nội dung về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Không chỉ là “thành phố biển” theo mùa, Hải Phòng đang từng bước tái cấu trúc ngành du lịch theo hướng khai thác quanh năm.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Bà Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh - chủ thẩm mỹ viện Mailisa - bị bắt với cáo buộc buôn lậu.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,5%, quý IV phải tăng hơn 12% - đây là mức tăng mà nhiều năm liền TP. HCM chưa từng đạt đến.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp thu hẹp tồn kho để giảm áp lực chi phí, trong khi một số khác tăng tích trữ đón nhu cầu cuối năm.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội cho rằng việc người dân thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để đi đăng ký mua hàng cây vàng không thể nói là tiết kiệm.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021-2026.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
