HoREA: 'Không thể ép doanh nghiệp đầu tư nhà giá rẻ'

Theo HoREA, trong hơn 10 năm qua, nền kinh tế và thị trường bất động sản Việt Nam đã trải qua những giai đoạn cực kỳ khó khăn như “bong bóng” bất động sản năm 2007 và năm 2010, thị trường bất động sản bị đóng băng năm 2008-2009 và năm 2011-2013.

Năm 2009, để hỗ trợ nền kinh tế và “phá băng” bất động sản, nhà nước đã có gói kích cầu đầu tư với giá trị khoảng 17.000 tỷ đồng (tương đương 1 tỷ USD), đi đôi với thực hiện lộ trình giảm dần chính sách thắt chặt tiền tệ.

Từ thực tiễn của hơn 10 năm qua, HoREA càng nhận thấy vai trò của nhà nước định hướng và điều tiết nền kinh tế, nhất là trong xử lý khủng hoảng, phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh (trong đó có thị trường bất động sản), đảm bảo an sinh xã hội. Đó là bản chất của “nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, dưới sự quản lý của nhà nước”.

Do vậy, Hiệp hội cho rằng chẳng những cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng nhà nước đồng hành cùng doanh nghiệp, mà đồng thời cộng đồng doanh nghiệp cũng cần phải đồng hành với nhà nước để thực hiện các định hướng phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, trong đó có định hướng phát triển nhà ở để thực hiện mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở cho đa số người dân là những người có thu nhập trung bình, có thu nhập thấp đô thị, khu vực nông thôn.

Năm 2013, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 “Về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu”, trong đó, có gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng với lãi suất bình quân 5%/năm, hỗ trợ vốn cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội và cho người mua nhà ở xã hội và cả người mua nhà ở thương mại có mức giá dưới 1,05 tỷ đồng.

Đồng thời cho phép các dự án nhà ở thương mại được chia nhỏ căn hộ, hoặc được chuyển đổi thành dự án nhà ở xã hội. Nhờ có sự hỗ trợ này của nhà nước, đã thực hiện được đồng thời 3 mục tiêu: có 56.180 người tạo lập được nhà ở; giải quyết được 56.180 căn nhà là hàng tồn kho bất động sản; giải quyết được một phần quan trọng nợ xấu bất động sản, là nhân tố quan trọng giúp cho thị trường bất động sản phục hồi và tăng trưởng trở lại kể từ đầu năm 2014 cho đến nay.

Mặt khác, trong báo cáo tổng kết 5 năm (2016-2020), Bộ Xây dựng đã nhận định một số hạn chế, tồn tại của thị trường bất động sản. Cụ thể, vẫn còn tình trạng sốt đất, sốt giá ở một số địa phương trong một số thời điểm; cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa hợp lý, thiếu gay gắt nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá thấp; định chế tài chính chưa đầy đủ; một số cơ chế chính sách về thuế, tín dụng, đất đai còn bất cập ảnh hưởng đến việc huy động nguồn lực cho thị trường và chống đầu cơ bất động sản…

Ngoài ra, Bộ Xây dựng định hướng phát triển thị trường bất động sản giai đoạn 2021-2025 như tiếp tục thực hiện tái cơ cấu thị trường bất động sản, đổi mới, bổ sung cơ chế chính sách, công cụ quản lý để kiểm soát, bảo đảm thị trường bất động sản phát triển ổn định, hiệu quả; thúc đẩy phát triển nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở xã hội khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, nhà ở xã hội cho thuê….

Hiệp hội cũng cho biết Bộ Xây dựng đang dự thảo và đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết về “Đề án phát triển nhà ở thương mại giá thấp”, với một số cơ chế, chính sách ưu đãi về thuế, về tín dụng và về thời hạn hoàn thành nộp tiền sử dụng đất dự án, để có thể có được sản phẩm căn hộ nhà ở thương mại giá thấp với mức giá khoảng tối đa không quá 25 triệu đồng/m2 tại đô thị đặc biệt, không quá 23 triệu đồng/m2 tại đô thị loại 1 và không quá 20 triệu đồng/m2 tại các tỉnh còn lại.

HoREA cũng lưu ý nhà ở thương mại giá thấp có mức giá hợp lý, chứ không phải nhà ở giá rẻ.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng đang trình “Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội” và  “Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 101/2015/NĐ-CP về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư”. Một số địa phương, như TP. HCM còn có chương trình di dời nhà trên và ven kênh rạch, hoặc chỉnh trang các khu dân cư lụp xụp.

HoREA cho rằng tất cả các định hướng về chỉnh trang phát triển đô thị, phát triển nhà ở này sẽ hình thành nguồn cung dự án nhà ở và sản phẩm nhà ở giá thấp, nhà ở xã hội rất lớn tại các địa phương và cũng là một phân khúc thị trường bất động sản đầy tiềm năng, mà các doanh nghiệp cần xem xét để nắm bắt cơ hội để đầu tư kinh doanh, vì vừa vẫn đảm bảo được lợi nhuận, vừa ít rủi ro, vừa góp phần chia sẻ với cộng đồng xã hội.

“Ở đây, không có chuyện ép doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở thương mại giá thấp lại càng không phải là ép doanh nghiệp đầu tư nhà giá rẻ dự án nhà ở xã hội, mà phải xuất phát từ chính nhu cầu đầu tư kinh doanh của các doanh nghiệp”, HoREA nhấn mạnh.

Bởi theo HoREA, có những doanh nghiệp đã lựa chọn chỉ đầu tư vào phần khúc thị trường nhà ở cao cấp mà thôi.

“Đây là quyền tự chủ và tự do kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong đầu tư kinh doanh, để giảm thiểu phần nào rủi ro, nhất là lúc thị trường bất động sản bị khủng hoảng đóng băng như các thời điểm năm 2008-2009, năm 2011-2013 thì rất cần xem xét đầu tư theo phương thức ‘bỏ trứng vào nhiều giỏ’”, HoREA nêu quan điểm.