'Kén rể ngoại' cho hàng không Việt: '30 năm mở cửa gần như thất bại'
Chí Bình -
11/07/2025 15:30 (GMT+7)
(VNF) - Tổng giám đốc Bamboo Airways Lương Hoài Nam cho rằng sau 30 năm mở cửa, việc gọi vốn đầu tư nước ngoài vào hàng không Việt Nam gần như thất bại.
Thông tin này được TS. Lương Hoài Nam, Tổng giám đốc Bamboo Airways cho biết tại tọa đàm "Nghị quyết 68 - Cơ hội của các hãng bay tư nhân Việt Nam" vừa diễn ra mới đây.
Doanh nghiệp "chết ngay từ vạch xuất phát"
Tại toạ đàm, TS. Nguyễn Sĩ Dũng, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng cho rằng phải xây dựng một khung chính sách rộng mở và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp hàng không.
Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, đối với lĩnh vực hàng không dân dụng, cần sớm sửa đổi các quy định theo hướng chuyển mạnh từ quản lý cấp phép sang giám sát, giảm tối đa thủ tục tiền kiểm, tăng hậu kiểm. Bởi hiện nay, nếu chỉ "chăm chăm" xin được cấp phép thì doanh nghiệp gần như "chết ngay từ vạch xuất phát".
TS. Nguyễn Sĩ Dũng.
Nhấn mạnh cơ chế hiện tại đang quá chặt, không khuyến khích sáng tạo hay chủ động, ông Dũng cho rằng cần bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, mang tính cản trở cạnh tranh như các quy định về vốn điều lệ, số lượng tàu bay tại thời điểm cấp phép, hay tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong hãng hàng không.
Ông Dũng đánh giá những điều kiện này không còn phù hợp với thực tiễn và nếu không điều chỉnh sẽ tiếp tục kìm hãm sự tham gia của các nhà đầu tư mới, đặc biệt là khu vực tư nhân và các đối tác quốc tế.
"Chúng ta không nên duy trì tất cả những điều kiện kinh doanh ngặt nghèo như hiện nay. Thay vào đó, cần giữ lại những điều kiện thực sự cần thiết, đặc biệt là các yêu cầu liên quan đến an toàn hàng không, còn những điều kiện như vốn đầu tư tối thiểu vào hạ tầng sân bay, nhà ga, dịch vụ mặt đất… rõ ràng không cần thiết phải bắt buộc áp dụng cứng nhắc cho mọi doanh nghiệp. Việc này vô tình làm khó doanh nghiệp mới và cản trở dòng vốn tư nhân đầu tư vào lĩnh vực hàng không", TS. Nguyễn Sĩ Dũng nói.
Theo ông Dũng, doanh nghiệp có thể khởi điểm nhỏ rồi sau đó từng bước mở rộng quy mô, đầu tư thêm máy bay, tăng vốn và năng lực khai thác, Nhà nước không nên ràng buộc quá cứng ở bước khởi đầu.
Vướng mắc nữa là quy định về bảo dưỡng tàu bay. Hiện doanh nghiệp bắt buộc phải có năng lực bảo dưỡng riêng hoặc hợp tác với đơn vị được cấp phép. Việc này dẫn tới có hợp đồng bảo dưỡng gần như mang tính độc quyền, doanh nghiệp không đàm phán được về chi phí hay chất lượng dịch vụ.
Tương tự, các dịch vụ kinh doanh mặt đất, như suất ăn hàng không, bốc dỡ hành lý, quản lý sân bay... cũng cần được mở rộng để tạo cạnh tranh lành mạnh và giảm chi phí cho hãng bay. Chi phí thuê sân bay, dịch vụ mặt đất cũng đang thiếu cạnh tranh, làm tăng gánh nặng cho hãng bay tư nhân.
Về quyền sở hữu nước ngoài, ông Dũng dẫn quy định hiện tại vẫn bị hạn chế khá nghiêm ngặt. Theo đó, nhà đầu tư sở hữu vốn trên 35% mới có quyền phủ quyết. Ông Dũng cho rằng quy định này nên được dỡ bỏ hoặc điều chỉnh theo hướng linh hoạt hơn.
"Nếu muốn đổi mới, muốn hội nhập sâu hơn, toàn diện hơn thì cần phải có cơ chế mở hơn cho nhà đầu tư nước ngoài – cả về tỷ lệ vốn và quyền quản trị đi kèm", TS. Nguyễn Sĩ Dũng nhấn mạnh.
“Vòng kim cô” với doanh nghiệp hàng không
Là một trong những doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực hàng không hiện nay, TS. Lương Hoài Nam, Tổng giám đốc Bamboo Airways cho biết tổng thị phần của các hãng hàng không tư nhân Việt Nam đã chiếm quá 50%, với các thương hiệu như Vietjet, Bamboo Airways hay Vietravel Airlines và trong những năm tới sẽ còn có nhiều hãng hàng không tư nhân khác ra đời.
TS. Lương Hoài Nam, Tổng giám đốc Bamboo Airways.
Dẫn chứng những vướng mắc mà doanh nghiệp tha thiết được tháo gỡ hiện nay, ông Nam cho biết trước năm 2016, để ra đời một hãng hàng không tư nhân ở Việt Nam chỉ cần có giấy phép kinh doanh vận tải hàng không, nhưng sau năm 2016, doanh nghiệp hàng không thành lập mới bắt buộc phải có thêm giấy chứng nhận đầu tư.
Như vậy, các hãng hàng không như Vietjet, Vietnam Airlines hay Pacific Airlines chỉ cần một giấy phép kinh doanh vận tải hàng không. Còn các hãng "sinh sau" như Vietravel Airlines, Bamboo Airways phải có 2 loại giấy phép, gồm vận tải hàng không và chứng nhận đầu tư.
Theo ông Nam, quy định này là bất hợp lý và cần được sửa đổi vì thiếu bình đẳng, cũng không mang lại giá trị cho doanh nghiệp. Thậm chí, đây còn có thể là “vòng kim cô” đối với doanh nghiệp vì sẽ phải phát sinh thêm nhiều thủ tục để có được giấy chứng nhận đầu tư.
"Những doanh nghiệp chỉ cần có giấy phép kinh doanh vận tải hàng không thì họ được thành lập theo Luật Doanh nghiệp và hoạt động vĩnh viễn. Còn giấy chứng nhận đầu tư thì chỉ có thời hạn 50 năm. Như vậy, chúng tôi gọi vốn đầu tư từ nội địa hay nước ngoài, thì đối tác sẽ bảo giấy phép chỉ có hoạt động 50 năm – còn bên kia hoạt động vĩnh viễn, ảnh hưởng tới quá trình định giá", ông Nam nói và cho rằng giấy chứng nhận đầu tư làm mất giá trị doanh nghiệp trong kêu gọi đầu tư.
Đối với vấn đề gọi vốn đầu tư nước ngoài vào hàng không Việt Nam, ông Nam đánh giá: "Đến nay, sau 30 năm mở cửa, phải nói thật là… gần như thất bại", và dẫn chứng trên thị trường chỉ có 2 hãng hàng không có đầu tư nước ngoài, trong đó ANA (Nhật Bản) đầu tư gần 10% vào Vietnam Airlines và Qantas (Úc) đầu tư 30% vào Pacific Airlines. Nhưng cả hai nhà đầu tư ngoại đều đã thoái vốn.
Theo ông Nam, việc kêu gọi đầu tư nước ngoài vào hàng không Việt Nam rất khó khăn. Vì họ đầu tư vào doanh nghiệp nhưng lại không có quyền được quyết bởi quy định tỷ lệ vốn của nhà đầu tư nước ngoài trong doanh nghiệp kinh doanh vận tải hàng không là không quá 34% vốn điều lệ.
Một vướng mắc khác được ông Nam nhắc đến là cơ hội tiếp cận đầu tư, khai thác tại các sân bay. Theo đó, doanh nghiệp hàng không tư nhân không có quỹ đất ở sân bay nên không thể đầu tư phát triển hệ sinh thái riêng, từ dịch vụ mặt đất, kỹ thuật, logistics cho đến thương mại sân bay.
"Không có cơ chế nào cho hãng hàng không tư nhân có thể tiếp cận quỹ đất trong sân bay để đầu tư, kinh doanh. Chúng tôi đã từng lập dự án, trình hồ sơ xin thuê, nhưng đến nay chưa thể thực hiện", ông Lương Hoài Nam nói và cho biết nếu được tiếp cận một cách bình đẳng, hàng không tư nhân có thể phát triển hệ sinh thái khép kín, tạo ra giá trị cho ngành, nền kinh tế.
(VNF) - Bổ sung rong biển vào khẩu phần thức ăn có thể giúp vật nuôi giảm tới 90% khí metan tạo ra, mở hướng đi đầy tiềm năng để chăn nuôi tiến vào nền kinh tế carbon thấp. Đây là một trong những vấn đề được các chuyên gia nhấn mạnh tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm” thuộc Tuần lễ Khoa học và Công nghệ VinFuture 2025.
(VNF) - UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành hai quyết định chính thức giao Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo làm nhà đầu tư của hai dự án điện gió ngoài khơi có tổng mức đầu tư hơn 39.000 tỷ đồng tại khu vực Kỳ Anh. Đây là nhóm dự án điện gió lớn nhất được phê duyệt tại Hà Tĩnh tính đến thời điểm hiện tại.
(VNF) - Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết ngày 27/11, tổng vốn đầu tư công giải ngân đạt 528.870,2 tỷ đồng, bằng 57,9% kế hoạch Thủ tướng giao. Tuy nhiên, cả nước vẫn còn 25 bộ, cơ quan trung ương và 13 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức bình quân chung.
(VNF) - Nghệ An vừa công bố mời gọi đầu tư dự án trạm bơm và tuyến ống dẫn nước phục vụ KCN Thọ Lộc, hạng mục hạ tầng quan trọng bảo đảm nguồn nước cho khu công nghiệp hơn 3.800 tỷ đồng đang tăng tốc triển khai tại huyện Diễn Châu.
(VNF) - Việt Nam đang tiến hành một bước rà soát quan trọng trước khi xem xét khởi động dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận và các dự án trong tương lai.
(VNF) - Đã có 3 liên danh là các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực vận tải biển và khai thác cảng nộp hồ sơ tham gia đấu thầu dự án Đầu tư xây dựng tổng thể Bến cảng container Liên Chiểu.
(VNF) - Honda Việt Nam cho biết, Honda Mobility Land không có bất kỳ kế hoạch nào liên quan đến dự án trường đua quy mô lớn tại Việt Nam, bao gồm cả tại tỉnh Tây Ninh.
(VNF) - Sau loạt lo ngại về thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump và đợt thiên tai tại Thái Nguyên, kết quả kinh doanh mới nhất cho thấy các nhà máy chủ lực của Samsung tại Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định.
(VNF) - Sông Tô Lịch – dòng sông gắn liền với lịch sử, văn hóa và ký ức của nhiều thế hệ người Hà Nội – đang bước vào một hành trình mới với dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên hai bên bờ sông.
(VNF) - Hà Tĩnh vừa phát tín hiệu khởi động “siêu” dự án nhà máy điện gió trị giá hơn 17.000 tỷ đồng tại Kỳ Anh, mở cuộc tìm kiếm nhà đầu tư cho tổ hợp 400 MW được kỳ vọng trở thành dự án năng lượng tái tạo lớn bậc nhất miền Trung. Đây được xem là cơ hội hiếm có cho các nhà đầu tư năng lượng muốn bước vào đường đua điện gió quy mô lớn tại Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Phan Hữu Thắng, để gỡ vướng và thu hút làn sóng FDI thế hệ mới, cần có chính sách ưu đãi cho R&D, đổi mới sáng tạo và cơ chế liên kết vùng thay vì áp dụng chung trên toàn quốc.
(VNF) - Panasonic Connect đang chuyển dịch từ nhà sản xuất thiết bị điện tử sang nhà cung cấp giải pháp công nghiệp và công nghệ B2B, đặt trọng tâm vào hệ sinh thái phần cứng – phần mềm – dữ liệu,
với tham vọng dẫn đầu mảng giải pháp sản xuất thông minh tại các thị trường toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam.
(VNF) - Đà Nẵng đã đề xuất một số cơ chế, chính sách mới cho Khu thương mại tự do, tập trung vào ưu đãi đất đai, thuế và thủ tục hải quan nhằm tạo đột phá trong thu hút FDI và nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố.
(VNF) - TS Nguyễn Châu Trinh - Đại học RMIT nhận định: “Sự hiện diện áp đảo của các doanh nghiệp FDI trong chuỗi giá trị có thể gia tăng cạnh tranh, đẩy lùi các doanh nghiệp trong nước hoặc kìm hãm họ trong các phân khúc có giá trị gia tăng thấp với ít cơ hội nâng cấp công nghệ”.
(VNF) - Gói thầu hơn 1.700 tỷ đồng thi công tuyến đường song hành giai đoạn 1 thuộc dự án kết nối Thái Bình – Hưng Hà – Hưng Yên đã được giao cho Liên danh Sơn Hải – Thăng Long ICC.
(VNF) - Quảng Ninh đang khẳng định sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư trong nước, khi tỉnh đặt ra mục tiêu thu hút khoảng 142.387 tỷ đồng vốn đầu tư trong nước trong năm 2026.
(VNF) - Chính quyền thông minh trong kỷ nguyên số là một trong các chủ đề nổi bật nhận được nhiều ý kiến tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 tại TP. HCM.
(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.
(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.
(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.
(VNF) - Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để tham gia sâu vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Từ khung định hướng chiến lược cấp quốc gia đến cấu trúc chính sách ưu đãi chưa từng có tiền lệ, Nhà nước đã tạo những động lực mạnh mẽ nhằm thu hút đầu tư, phát triển nhân lực và nâng cao năng lực công nghệ trong lĩnh vực bán dẫn – trụ cột của nền kinh tế số tương lai.
(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
(VNF) - Cục Hàng không Việt Nam đề nghị bổ sung hai sân bay Măng Đen và Vân Phong vào hệ thống sân bay quốc gia. Đây là hai dự án được đánh giá có vai trò quan trọng trong kết nối vùng, thúc đẩy du lịch, logistics và hỗ trợ phát triển kinh tế tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
(VNF) - Bổ sung rong biển vào khẩu phần thức ăn có thể giúp vật nuôi giảm tới 90% khí metan tạo ra, mở hướng đi đầy tiềm năng để chăn nuôi tiến vào nền kinh tế carbon thấp. Đây là một trong những vấn đề được các chuyên gia nhấn mạnh tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm” thuộc Tuần lễ Khoa học và Công nghệ VinFuture 2025.
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.