Tạo việc làm, cải thiện sinh kế, phát triển nông thôn
Tại hội thảo “Hiện trạng và đề xuất giải pháp giao khoán trong các công ty nông nghiệp” mới đây, ông Nguyễn Lâm Thành, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho biết, sau hơn 30 năm thực hiện chính sách giao khoán, đến năm 2024, các công ty nông nghiệp đã thực hiện giao khoán gần 114.000 ha đất, tương đương khoảng 25,69% tổng diện tích đất nông nghiệp của các công ty đưa vào sử dụng. Việc giao khoán đã mang lại nhiều tác động tích cực như khắc phục tình trạng đất đai bị bỏ hoang, cải tạo lại các vườn cây đã xuống cấp từ những năm 1990, đồng thời huy động được nguồn lực xã hội đặc biệt là từ người dân địa phương cùng tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp.
Hình thức này giúp Nhà nước đầu tư vốn, người dân đầu tư sức lao động và tài sản, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài nguyên đất đai, vườn cây, cải thiện sinh kế cho người dân và góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Ông Nguyễn Văn Tiến - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam cho biết, hiện nay các công ty nông nghiệp đang áp dụng hai hình thức giao khoán chính: giao khoán đất nông nghiệp và giao khoán vườn cây.
Tính đến năm 2024, cả nước có 121 công ty nông nghiệp được nhà nước giao, cho thuê tổng cộng 478.039 ha đất. Tùy theo đặc điểm từng địa phương, điều kiện cụ thể của từng đơn vị và khả năng của bên nhận khoán, các công ty đã linh hoạt áp dụng nhiều mô hình tổ chức sản xuất khác nhau.
Thực tiễn cho thấy, công tác khoán đã tạo ra nhiều việc làm ổn định, nâng cao thu nhập và góp phần xây dựng nông thôn mới.
Kết quả khảo sát và phỏng vấn tại 4 tỉnh cho thấy, tổng thu nhập bình quân của mỗi hộ nhận khoán đạt khoảng 299,06 triệu đồng/năm. Trong đó, thu nhập từ phần đất được khoán của các công ty nông nghiệp chiếm 192,09 triệu đồng, thu nhập từ nông nghiệp khác là 85,17 triệu đồng và thu nhập từ ngành nghề khác là 21,8 triệu đồng/năm.
Rủi ro pháp lý và quản lý lỏng lẻo trong giao khoán đất nông nghiệp
Tuy nhiên, theo các đại biểu, công tác khoán vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Một trong những khó khăn lớn là hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến giao khoán đã qua nhiều lần thay đổi, dẫn đến sự thiếu nhất quán, khiến cả bên giao và bên nhận khoán lúng túng trong việc thiết lập và thực hiện hợp đồng, đặc biệt là trong các trường hợp chuyển tiếp, gia hạn hoặc ký lại hợp đồng.
Tình trạng “khoán trắng” tức khoán nhưng không gắn với trách nhiệm đầu tư vẫn còn tồn tại ở nhiều công ty nông nghiệp. Một số nơi dù có khoán nhưng mức đầu tư quá thấp, không bảo đảm hiệu quả sản xuất, thậm chí buông lỏng quản lý, làm giảm hiệu quả sử dụng đất và phát sinh các hệ lụy xã hội.
Theo ông Nguyễn Lâm Thành, giao khoán đã có tác động tích cực trong việc huy động người dân vào chuỗi sản xuất nông nghiệp, song sau nhiều giai đoạn triển khai với các cơ chế khác nhau, mô hình này cũng bộc lộ những điểm nghẽn cần sớm tháo gỡ. Hiện nay, nhiều hợp đồng khoán chưa đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh tái cơ cấu, sắp xếp và đổi mới hoạt động của các công ty nông nghiệp một mục tiêu trọng điểm theo chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.
Thực tế cho thấy, các quy định hiện hành như Nghị định 01/CP (1995) hay Nghị định 135/2005/NĐ-CP cho phép hộ nhận khoán được làm lán trại, chuồng trại, giếng nước, sân phơi để phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, theo thời gian, nhiều hộ đã tự ý mở rộng quy mô sử dụng đất, thậm chí xây dựng nhà ở, công trình dịch vụ kiên cố, chuyển nhượng hợp đồng hoặc tự ý mua bán quyền sử dụng đất trái phép. Tình trạng này diễn ra phổ biến, nhất là tại các khu vực ven quốc lộ, gần khu công nghiệp nơi giá trị đất đai tăng cao, khiến công tác quản lý gặp rất nhiều khó khăn.
Tổng công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe) cũng phản ánh, hiện các công ty nông nghiệp phải tự tổ chức thực hiện giao khoán mà không có sự hỗ trợ đồng bộ từ cơ quan nhà nước. Năng lực chuyên môn của cán bộ đo đạc, lập hồ sơ còn hạn chế. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương ở một số nơi chưa phối hợp hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp đất đai, xử lý xây dựng trái phép. Công tác đánh giá tài sản trên đất khi thanh lý hợp đồng khoán cũng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt ở những khu vực có đông đồng bào dân tộc thiểu số.
Từ góc độ chính sách, TS. Hà Công Tuấn - Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam đề xuất, các chính sách phải quan tâm đến người dân là đối tượng trực tiếp bị ảnh hưởng sau quá trình sắp xếp đổi mới. Phải bảo đảm đời sống, nâng cao thu nhập và không để ai bị bỏ lại phía sau.
Ông Tuấn cũng nhấn mạnh, sau khi sắp xếp chính quyền hai cấp, cần kiên quyết thực hiện Kết luận số 103-KL/TW ngày 2/12/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục triển khai Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 12/3/2014 về sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động các công ty nông, lâm nghiệp. Những công ty không đạt được mục tiêu cần được xem xét giải thể hoặc chuyển đổi mô hình theo đúng pháp luật và quy hoạch, đồng thời nghiên cứu chuyển đổi từ mô hình khoán sang mô hình cổ phần hóa – biến người nhận khoán trở thành cổ đông, người lao động trong chính công ty nông nghiệp.
Từ góc nhìn quốc tế, TS. Tô Xuân Phúc - Giám đốc Forest Trends cảnh báo rằng các thị trường xuất khẩu nông lâm sản lớn đang ngày càng đòi hỏi cao về tính minh bạch và bền vững. Gần đây nhất là Quy định chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR), yêu cầu hàng hóa phải chứng minh được tính hợp pháp, không gây mất rừng và có chuỗi cung ứng truy xuất rõ ràng. Trong khi đó, các diện tích khoán vẫn còn tồn tại những vấn đề pháp lý cần giải quyết triệt để.
TS. Phúc cũng cho rằng nếu thiết kế hiệu quả, thị trường tín chỉ carbon rừng có thể trở thành một nguồn lực tài chính đặc biệt từ trong nước, bao gồm cả cơ chế bắt buộc và tự nguyện. Các diện tích đất nông, lâm nghiệp trong đó có đất khoán hoàn toàn có tiềm năng đem lại nguồn thu từ trồng, chăm sóc, bảo vệ và làm giàu rừng. Tuy nhiên, quyền lợi từ tín chỉ carbon cần được xác định rõ, bao gồm cả phần quyền phát thải nằm trong diện tích khoán.
“Cơ hội tiếp cận thị trường xuất khẩu nông lâm sản và thị trường tín chỉ carbon chỉ có thể trở thành hiện thực nếu các tồn tại trong khâu sử dụng đất đặc biệt trong các hình thức khoán được giải quyết triệt để,” ông Tô Xuân Phúc nhấn mạnh.
Tags:
(VNF) - Đề kháng kháng sinh (AMR) đang nổi lên như một mối đe dọa đối với sự ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế, y tế của Việt Nam. Các chuyên gia cho rằng, bài toán đặt ra cho Việt Nam không còn là "chi bao nhiêu" mà là "đầu tư thế nào" để ngăn chặn thảm họa kép về sức khỏe và kinh tế này.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Không chỉ là “thành phố biển” theo mùa, Hải Phòng đang từng bước tái cấu trúc ngành du lịch theo hướng khai thác quanh năm.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Bà Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh - chủ thẩm mỹ viện Mailisa - bị bắt với cáo buộc buôn lậu.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 8,5%, quý IV phải tăng hơn 12% - đây là mức tăng mà nhiều năm liền TP. HCM chưa từng đạt đến.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp thu hẹp tồn kho để giảm áp lực chi phí, trong khi một số khác tăng tích trữ đón nhu cầu cuối năm.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội cho rằng việc người dân thức đêm, xếp hàng từ 3h sáng để đi đăng ký mua hàng cây vàng không thể nói là tiết kiệm.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa, được HĐND tỉnh tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, nhiệm kỳ 2021-2026.
(VNF) - Sau nhiều năm triển khai cơ chế tự chủ, nhiều trường đại học trên cả nước đã đạt được những kết quả tích cực, khẳng định hướng đi đúng của chính sách đổi mới giáo dục đại học. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, tự chủ tài chính chỉ thực sự trở thành động lực phát triển khi được trao quyền đầy đủ, gắn với cơ chế minh bạch, trách nhiệm và niềm tin thể chế.
(VNF) - HĐXX tuyên phạt hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du mục mỗi người 2 năm tù cùng về tội lừa dối khách hàng; buộc các bị cáo liên đới nộp lại số tiền thu lợi bất chính là 12 tỉ đồng.
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính trân trọng giới thiệu bài viết của GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường đại học khoa học xã hội và nhân văn tại Lễ kỷ niệm 80 năm Truyền thống – 30 năm phát triển của trường. Đầu đề do chúng tôi đặt lại.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, công tác lập pháp đã có nhiều đổi mới, thể hiện rõ tinh thần chủ động, linh hoạt và bám sát thực tiễn phát triển của đất nước. Để làm rõ hơn những nỗ lực, kết quả cũng như những khó khăn trong quá trình soạn thảo, thẩm tra và ban hành văn bản pháp luật, Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ (đoàn Hà Nội).
(VNF) - Đề kháng kháng sinh (AMR) đang nổi lên như một mối đe dọa đối với sự ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế, y tế của Việt Nam. Các chuyên gia cho rằng, bài toán đặt ra cho Việt Nam không còn là "chi bao nhiêu" mà là "đầu tư thế nào" để ngăn chặn thảm họa kép về sức khỏe và kinh tế này.
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.
