'Lá bài chiến lược' của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại với Mỹ
(VNF) - Mỹ đã có những bước tiến đáng kể trong xây dựng năng lực sản xuất đất hiếm trong nước, nhưng vẫn còn cách rất xa mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
‘Át chủ bài’ của Trung Quốc trên bàn đàm phán
Đất hiếm là tên gọi chung cho 17 nguyên tố nằm trong bảng tuần hoàn có cấu trúc nguyên tử đặc biệt, mang lại cho chúng những đặc tính từ tính hiếm có. Những nguyên tố này chính là quân bài mặc cả quan trọng nhất trong cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc hiện nay.
Lý do là vì nam châm đất hiếm là linh kiện cốt lõi trong nhiều sản phẩm và công nghệ hiện đại: từ xe điện, tuabin gió cho đến thiết bị quốc phòng, trung tâm dữ liệu và các sản phẩm điện tử tiêu dùng cao cấp.

Trước đây, Mỹ từng là quốc gia dẫn đầu trong ngành công nghiệp đất hiếm, nhưng trong vài thập kỷ gần đây, Mỹ cũng như phần còn lại của thế giới đã phụ thuộc phần lớn vào Trung Quốc - hiện khai thác khoảng 70% và chế biến khoảng 90% lượng đất hiếm toàn cầu.
“Trung Quốc đã giữ thế độc quyền trong thị trường này từ rất lâu, và thế độc quyền đó chỉ ngày càng tăng lên”, bà Neha Mukherjee, Giám đốc nghiên cứu đất hiếm tại Benchmark Mineral Intelligence, cho biết. “Chi phí sản xuất các nguyên tố đất hiếm và nam châm đã qua tinh luyện tại Trung Quốc rất thấp, và bất kỳ nhà sản xuất nào ngoài Trung Quốc cũng không thể chen chân vào thị trường này vì mức giá bán ở đây là mức giá không thể rẻ hơn”.
Trong vài tháng gần đây, đất hiếm đã thực sự trở thành vũ khí chiến lược trong cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ. Việc Trung Quốc áp đặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm vào tháng Tư đã gây gián đoạn đáng kể cho nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành ô tô vốn đang chịu tác động mạnh.
“Trung Quốc đã âm thầm xây dựng một bộ công cụ kiểm soát xuất khẩu trong nhiều năm, mô phỏng và sao chép các chính sách kiểm soát xuất khẩu của Mỹ để phản đòn lại Mỹ và các quốc gia khác khi họ cảm thấy bị đối xử không công bằng”, ông Dewardric McNeal, Giám đốc điều hành tại Longview Global, cho biết. “Dù việc này mới thể hiện rõ trong 7 tháng qua, nhưng thực chất Trung Quốc đã dành nhiều năm để chuẩn bị cho điều đó”.
Mỹ chưa thể thoát phụ thuộc đất hiếm Trung Quốc
Theo CNBC, gần đây, chính phủ Mỹ dường như đã nghiêm túc hơn trong việc xây dựng một chuỗi cung ứng đất hiếm nội địa. Vào tháng 7, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo khoản đầu tư trị giá 400 triệu USD vào MP Materials, một công ty khai thác và sản xuất đất hiếm của Mỹ.
MP Materials hiện đang vận hành mỏ đất hiếm duy nhất còn hoạt động ở Mỹ, nằm tại Mountain Pass, bang California. Ngoài ra, các tập đoàn tài chính lớn như Goldman Sachs và JPMorgan cũng đã cấp khoản vay trị giá 1 tỷ USD để hỗ trợ MP Materials mở rộng hoạt động sản xuất nam châm đất hiếm.
Một số dự án khác cũng đang có tiến triển. Công ty Energy Fuels đã bắt đầu tinh luyện đất hiếm khoảng năm năm trước tại cơ sở White Mesa ở bang Utah. Trước đó, công ty này chủ yếu khai thác và tinh chế uranium, một vật liệu phóng xạ, và nhận thấy có thể sử dụng quy trình tương tự để chiết xuất đất hiếm từ khoáng chất monazite.
Hiện tại, Energy Fuels đang sản xuất oxit neodymium-praseodymium (NdPr) ở quy mô thương mại, một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất nam châm vĩnh cửu. Công ty cho biết có thể mở rộng để tinh luyện thêm các nguyên tố đất hiếm khác nếu nhận được sự hỗ trợ tài chính phù hợp. Thực tế, công ty đã triển khai sản xuất thử nghiệm một số loại oxit đất hiếm khác.
“Trong giai đoạn hai của kế hoạch mở rộng, chúng tôi dự kiến nâng con số đó lên 6.000 tấn, tương đương sản lượng đủ cho 6 triệu xe điện”, Giám đốc điều hành Energy Fuels, ông Mark Chalmers cho biết. “Chúng tôi cũng có khả năng, và đang đẩy mạnh năng lực, để sản xuất nhiều nguyên tố đất hiếm nặng khác như dysprosium, terbium, samarium và các nguyên tố khác mà chính phủ Mỹ yêu cầu, nếu họ muốn kèm theo các ưu đãi phù hợp”.

Dù đã có những bước tiến đáng kể trong xây dựng năng lực sản xuất trong nước, các chuyên gia cảnh báo rằng Mỹ vẫn còn cách rất xa mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong lĩnh vực đất hiếm.
Hiện nay, hầu hết quy trình tinh chế và sản xuất nam châm đất hiếm, khâu giá trị gia tăng cao nhất, vẫn tập trung tại Trung Quốc. Ngoài ra, chi phí sản xuất thấp và quy mô công nghiệp khổng lồ của Trung Quốc khiến các công ty Mỹ rất khó cạnh tranh, trừ khi được hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ.
Bên cạnh đó, chính sách kiểm soát xuất khẩu ngày càng tinh vi và có chủ đích của Trung Quốc đang làm gia tăng sự bất ổn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy Mỹ và các đồng minh phải tìm cách đa dạng hóa nguồn cung. Một số quốc gia như Úc, Canada và các nước châu Âu cũng đang hợp tác với Mỹ để phát triển các dự án khai thác và tinh luyện đất hiếm bên ngoài Trung Quốc.
Việc Trung Quốc sử dụng đất hiếm làm công cụ đàm phán trong chiến tranh thương mại đã gửi một thông điệp rõ ràng: kiểm soát nguyên liệu chiến lược chính là quyền lực địa chính trị của thế kỷ 21.
Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ ngày càng gay gắt, đặc biệt trong các lĩnh vực như xe điện, năng lượng tái tạo và quốc phòng, vai trò của đất hiếm sẽ ngày càng trở nên sống còn.
Để vượt qua thách thức này, Mỹ không chỉ cần đầu tư mạnh mẽ vào khai thác và chế biến trong nước, mà còn phải xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh, từ thăm dò, khai thác, tinh chế, đến sản xuất thiết bị đầu cuối. Đồng thời, cần có chính sách lâu dài để hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa cạnh tranh với mô hình giá thấp của Trung Quốc.
Cuộc đua giành quyền kiểm soát đất hiếm không chỉ là câu chuyện của thương mại, mà còn là phép thử lớn về năng lực công nghiệp và chiến lược an ninh quốc gia trong kỷ nguyên công nghệ cao. Và trong cuộc đua đó, Trung Quốc vẫn đang dẫn trước, nhưng phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đang bắt đầu tăng tốc.
Lần đầu tiên, Việt Nam xuất khẩu điện thoại sang Mỹ vượt Trung Quốc
Các ngân hàng Trung Quốc âm thầm gom USD
(VNF) - Các ngân hàng Trung Quốc đã mua vào lượng lớn USD trên thị trường giao ngay trong nước trong tuần này và tạm thời giữ số USD đó. Đây được xem là động thái hiếm gặp nhằm kiềm chế đà tăng mạnh của đồng nhân dân tệ (NDT).
Phương Tây chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để viện trợ cho Ukraine
(VNF) - Châu Âu và Canada cam kết chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để duy trì dòng viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh Washington giảm hỗ trợ quân sự.
Được TT Trump ân xá, trùm lừa đảo 'ngựa quen đường cũ' cuỗm thêm 35 triệu USD
(VNF) - Sau khi được Tổng thống Donald Trump ân xá hồi năm 2021, Eliyahu Weinstein nhanh chóng quay trở về con đường lừa đảo và chiếm đoạt thêm 35 triệu USD từ mô hình đa cấp.
Vì sao thị trường BĐS Trung Quốc chưa tìm thấy đáy?
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục chìm trong vòng xoáy suy giảm khi giá nhà lao dốc, doanh số bán sụt sâu và thanh khoản của doanh nghiệp giảm. Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng thị trường bất động sản Trung Quốc nhiều khả năng cần thêm vài năm điều chỉnh trước khi có thể chạm đáy và phục hồi bền vững.
EU tính tung quyền hạn 'khẩn cấp' huy động trăm tỷ USD từ tài sản của Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét sử dụng các quyền hạn “khẩn cấp” để huy động nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD từ tài sản của Nga bị đóng băng, nhằm tạo kênh hỗ trợ tài chính bền vững cho Ukraine trong bối cảnh xung đột kéo dài và nhu cầu viện trợ ngày càng lớn.
Thái Lan tịch thu hơn 310 triệu USD tài sản từ các ‘ông trùm’ lừa đảo
(VNF) - Thái Lan mới đây đã tịch thu và phong tỏa hơn 310 triệu USD tài sản từ 4 mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia do Chen Zhi, Kok An, Tangthai và Ue Angkoon cầm đầu, liên quan lừa đảo trực tuyến và rửa tiền. Các loại tài sản bị tịch thu gồm đất đai, bất động sản, tiền mặt, hàng hiệu và tiền kỹ thuật số.
Từ xe điện tới xe xăng: Làn sóng Trung Quốc ‘làm rung chuyển’ ngành ô tô toàn cầu
(VNF) - Trong khi phương Tây dồn sự chú ý vào mối đe dọa cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc, một thách thức khác đang âm thầm định hình lại ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống của Bắc Kinh đang ồ ạt đẩy xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang các thị trường mới nổi.
Mang thai hộ: Ngành công nghiệp không khói trị giá hàng tỷ USD
(VNF) - Mang thai hộ đang dần trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, được thúc đẩy bởi công nghệ hiện đại, hệ thống môi giới xuyên biên giới và nhu cầu ngày càng tăng từ các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo các khoảng trống pháp lý, tranh cãi đạo đức và mối lo ngại về việc thương mại hóa cơ thể phụ nữ trong kỷ nguyên sinh sản hiện đại.
Khan hiếm nguồn cung, bạc tăng giá 'sốc' hơn cả vàng
(VNF) - Năm 2025, giá bạc đạt mức cao kỷ lục. Theo các chuyên gia, giá bạc vẫn còn dư địa tăng tiếp bất chấp tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
TT Putin ký sắc lệnh đặc biệt, miễn thị thực cho du khách Trung Quốc
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây đã ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc được nhập cảnh Nga miễn thị thực lên tới 30 ngày cho mục đích du lịch hoặc công tác.
Trung Quốc cấp phép lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm đầu tiên
(VNF) - Một nguồn tin của Reuters ngày 2/12 tiết lộ rằng Trung Quốc đã cấp lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm mới đầu tiên, giúp đẩy nhanh việc vận chuyển đến một số khách hàng nhất định. Đây được xem là kết quả quan trọng từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Chiến sự nóng bỏng, công ty của Elon Musk tăng gấp đôi doanh thu vũ khí
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
Cú trượt đầu tháng 12 của Bitcoin: Tâm lý sợ hãi bao trùm thị trường
(VNF) - Tháng cuối cùng của năm bắt đầu với một đợt bán tháo mới trên thị trường tiền điện tử. Bitcoin rơi sâu hơn vào vùng giá xuống trong phiên giao dịch ngày 1/12, có lúc chạm mức thấp nhất 85.461 USD. So với đỉnh mọi thời đại đạt gần 126.200 USD hồi đầu tháng 10, đồng tiền số lớn nhất thế giới đã "bốc hơi" khoảng 32% giá trị.
Cổ phiếu Airbus giảm mạnh do sự cố, chậm bàn giao hàng chục máy bay
(VNF) - Ngay sau khi thông tin về lỗi panel được công bố, cổ phiếu Airbus tại thị trường châu Âu rớt mạnh. Có thời điểm giảm tới khoảng 10%.
Bitcoin lao dốc, thị trường crypto 'đỏ lửa' đầu tháng 12
(VNF) - Ngày 2/12, giá Bitcoin giảm mạnh, khi làn sóng bán tháo tiền điện tử tiếp tục trở lại.
Soán ngôi BYD, VinFast dẫn đầu doanh số xe điện tại Đông Nam Á
(VNF) - Tính từ đầu năm đến hết tháng 9, VinFast bán được 110.362 xe, nhiều hơn so với 70.000 xe của BYD.
Sản xuất đồng loạt suy giảm tại nhiều cường quốc kinh tế, Việt Nam là điểm sáng
(VNF) - Các cuộc khảo sát kinh doanh công bố ngày 1/12 cho thấy hoạt động sản xuất tại các nền kinh tế lớn của châu Âu, châu Á và Mỹ tiếp tục yếu kém trong tháng 11, do nhu cầu trong nước trầm lắng và những bất ổn liên quan đến thuế quan. Trái với xu hướng đi xuống toàn cầu, Việt Nam cùng một số nước Đông Nam Á lại nổi lên như điểm sáng khi ghi nhận mức tăng trưởng sản xuất mạnh mẽ.
Chiến sự bùng phát toàn cầu, một ngành bùng nổ doanh thu
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
Công ty bảo hiểm Nhật Bản chi hơn 5.000 tỷ ‘thâu tóm’ MVI Life của Việt Nam
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
‘Pháo đài cuối’ của bất động sản Trung Quốc lung lay
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
'Kho báu' lithium nghìn tỷ USD ẩn dưới siêu núi lửa, vẽ lại bản đồ ngành pin toàn cầu
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
Nga tiếp lực đẩy cho tham vọng quốc tế hóa tiền tệ của Bắc Kinh
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
TT Trump sắp chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang mới
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
Điểm danh loạt doanh nhân được Tổng thống Trump 'giải cứu'
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
Giữ chân giới siêu giàu, Thụy Sĩ phản bác thuế thừa kế gây tranh cãi
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
Các ngân hàng Trung Quốc âm thầm gom USD
(VNF) - Các ngân hàng Trung Quốc đã mua vào lượng lớn USD trên thị trường giao ngay trong nước trong tuần này và tạm thời giữ số USD đó. Đây được xem là động thái hiếm gặp nhằm kiềm chế đà tăng mạnh của đồng nhân dân tệ (NDT).
23 lô chung cư hơn 50 năm tuổi giữa trung tâm TP.HCM chờ xây mới
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.


































































