'Lá bài chiến lược' của Trung Quốc trong cuộc chiến thương mại với Mỹ
(VNF) - Mỹ đã có những bước tiến đáng kể trong xây dựng năng lực sản xuất đất hiếm trong nước, nhưng vẫn còn cách rất xa mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
‘Át chủ bài’ của Trung Quốc trên bàn đàm phán
Đất hiếm là tên gọi chung cho 17 nguyên tố nằm trong bảng tuần hoàn có cấu trúc nguyên tử đặc biệt, mang lại cho chúng những đặc tính từ tính hiếm có. Những nguyên tố này chính là quân bài mặc cả quan trọng nhất trong cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc hiện nay.
Lý do là vì nam châm đất hiếm là linh kiện cốt lõi trong nhiều sản phẩm và công nghệ hiện đại: từ xe điện, tuabin gió cho đến thiết bị quốc phòng, trung tâm dữ liệu và các sản phẩm điện tử tiêu dùng cao cấp.

Trước đây, Mỹ từng là quốc gia dẫn đầu trong ngành công nghiệp đất hiếm, nhưng trong vài thập kỷ gần đây, Mỹ cũng như phần còn lại của thế giới đã phụ thuộc phần lớn vào Trung Quốc - hiện khai thác khoảng 70% và chế biến khoảng 90% lượng đất hiếm toàn cầu.
“Trung Quốc đã giữ thế độc quyền trong thị trường này từ rất lâu, và thế độc quyền đó chỉ ngày càng tăng lên”, bà Neha Mukherjee, Giám đốc nghiên cứu đất hiếm tại Benchmark Mineral Intelligence, cho biết. “Chi phí sản xuất các nguyên tố đất hiếm và nam châm đã qua tinh luyện tại Trung Quốc rất thấp, và bất kỳ nhà sản xuất nào ngoài Trung Quốc cũng không thể chen chân vào thị trường này vì mức giá bán ở đây là mức giá không thể rẻ hơn”.
Trong vài tháng gần đây, đất hiếm đã thực sự trở thành vũ khí chiến lược trong cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ. Việc Trung Quốc áp đặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm vào tháng Tư đã gây gián đoạn đáng kể cho nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành ô tô vốn đang chịu tác động mạnh.
“Trung Quốc đã âm thầm xây dựng một bộ công cụ kiểm soát xuất khẩu trong nhiều năm, mô phỏng và sao chép các chính sách kiểm soát xuất khẩu của Mỹ để phản đòn lại Mỹ và các quốc gia khác khi họ cảm thấy bị đối xử không công bằng”, ông Dewardric McNeal, Giám đốc điều hành tại Longview Global, cho biết. “Dù việc này mới thể hiện rõ trong 7 tháng qua, nhưng thực chất Trung Quốc đã dành nhiều năm để chuẩn bị cho điều đó”.
Mỹ chưa thể thoát phụ thuộc đất hiếm Trung Quốc
Theo CNBC, gần đây, chính phủ Mỹ dường như đã nghiêm túc hơn trong việc xây dựng một chuỗi cung ứng đất hiếm nội địa. Vào tháng 7, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo khoản đầu tư trị giá 400 triệu USD vào MP Materials, một công ty khai thác và sản xuất đất hiếm của Mỹ.
MP Materials hiện đang vận hành mỏ đất hiếm duy nhất còn hoạt động ở Mỹ, nằm tại Mountain Pass, bang California. Ngoài ra, các tập đoàn tài chính lớn như Goldman Sachs và JPMorgan cũng đã cấp khoản vay trị giá 1 tỷ USD để hỗ trợ MP Materials mở rộng hoạt động sản xuất nam châm đất hiếm.
Một số dự án khác cũng đang có tiến triển. Công ty Energy Fuels đã bắt đầu tinh luyện đất hiếm khoảng năm năm trước tại cơ sở White Mesa ở bang Utah. Trước đó, công ty này chủ yếu khai thác và tinh chế uranium, một vật liệu phóng xạ, và nhận thấy có thể sử dụng quy trình tương tự để chiết xuất đất hiếm từ khoáng chất monazite.
Hiện tại, Energy Fuels đang sản xuất oxit neodymium-praseodymium (NdPr) ở quy mô thương mại, một nguyên liệu quan trọng trong sản xuất nam châm vĩnh cửu. Công ty cho biết có thể mở rộng để tinh luyện thêm các nguyên tố đất hiếm khác nếu nhận được sự hỗ trợ tài chính phù hợp. Thực tế, công ty đã triển khai sản xuất thử nghiệm một số loại oxit đất hiếm khác.
“Trong giai đoạn hai của kế hoạch mở rộng, chúng tôi dự kiến nâng con số đó lên 6.000 tấn, tương đương sản lượng đủ cho 6 triệu xe điện”, Giám đốc điều hành Energy Fuels, ông Mark Chalmers cho biết. “Chúng tôi cũng có khả năng, và đang đẩy mạnh năng lực, để sản xuất nhiều nguyên tố đất hiếm nặng khác như dysprosium, terbium, samarium và các nguyên tố khác mà chính phủ Mỹ yêu cầu, nếu họ muốn kèm theo các ưu đãi phù hợp”.

Dù đã có những bước tiến đáng kể trong xây dựng năng lực sản xuất trong nước, các chuyên gia cảnh báo rằng Mỹ vẫn còn cách rất xa mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong lĩnh vực đất hiếm.
Hiện nay, hầu hết quy trình tinh chế và sản xuất nam châm đất hiếm, khâu giá trị gia tăng cao nhất, vẫn tập trung tại Trung Quốc. Ngoài ra, chi phí sản xuất thấp và quy mô công nghiệp khổng lồ của Trung Quốc khiến các công ty Mỹ rất khó cạnh tranh, trừ khi được hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ.
Bên cạnh đó, chính sách kiểm soát xuất khẩu ngày càng tinh vi và có chủ đích của Trung Quốc đang làm gia tăng sự bất ổn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy Mỹ và các đồng minh phải tìm cách đa dạng hóa nguồn cung. Một số quốc gia như Úc, Canada và các nước châu Âu cũng đang hợp tác với Mỹ để phát triển các dự án khai thác và tinh luyện đất hiếm bên ngoài Trung Quốc.
Việc Trung Quốc sử dụng đất hiếm làm công cụ đàm phán trong chiến tranh thương mại đã gửi một thông điệp rõ ràng: kiểm soát nguyên liệu chiến lược chính là quyền lực địa chính trị của thế kỷ 21.
Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ ngày càng gay gắt, đặc biệt trong các lĩnh vực như xe điện, năng lượng tái tạo và quốc phòng, vai trò của đất hiếm sẽ ngày càng trở nên sống còn.
Để vượt qua thách thức này, Mỹ không chỉ cần đầu tư mạnh mẽ vào khai thác và chế biến trong nước, mà còn phải xây dựng một hệ sinh thái hoàn chỉnh, từ thăm dò, khai thác, tinh chế, đến sản xuất thiết bị đầu cuối. Đồng thời, cần có chính sách lâu dài để hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa cạnh tranh với mô hình giá thấp của Trung Quốc.
Cuộc đua giành quyền kiểm soát đất hiếm không chỉ là câu chuyện của thương mại, mà còn là phép thử lớn về năng lực công nghiệp và chiến lược an ninh quốc gia trong kỷ nguyên công nghệ cao. Và trong cuộc đua đó, Trung Quốc vẫn đang dẫn trước, nhưng phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đang bắt đầu tăng tốc.
Lần đầu tiên, Việt Nam xuất khẩu điện thoại sang Mỹ vượt Trung Quốc
Trung Quốc xây ‘siêu đập thuỷ điện’ 168 tỷ USD lớn nhất thế giới
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
Xuất hiện tỷ phú 600 tỷ USD đầu tiên trên thế giới
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
JPMorgan chuyển hướng đầu tư vào tiền điện tử
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Báo động rửa tiền qua tài sản số
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
Nga 'phản đòn' EU, đòi bồi thường 230 tỷ USD
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
Điều gì đang 'níu chân' kinh tế Trung Quốc?
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
Sau vàng và bạc, một kim loại quan trọng phá kỷ lục giá
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
Than đá và bài toán tài chính nan giải của Trung Quốc
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
'Bão' phá sản toàn cầu năm 2025: Khi những ông lớn lần lượt gục ngã
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
CEO Nvidia đã ‘xoay chuyển cục diện’ tại Nhà Trắng như thế nào?
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
Ứng viên Chủ tịch Fed lộ diện, hai tên tuổi được giới đầu tư toàn cầu kỳ vọng
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
Tesla bất ngờ ra mắt vợt pickleball trị giá 350 USD
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
Kinh tế Trung Quốc bước vào giai đoạn chuyển biến lịch sử
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
Từ thú chơi đến thị trường tỷ USD: Gen Z và làn sóng sưu tầm thẻ trên eBay
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
Fed hạ lãi suất, vàng và chứng khoán 'thăng hoa' giữa biến động toàn cầu
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
Biến động tài sản tỷ phú năm 2025: Giới siêu giàu lập đỉnh mới
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
Tỷ phú 27 tuổi của Polymarket: Khi một ý tưởng táo bạo đủ sức định hình cả ngành crypto
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
Trung Quốc tung 'át chủ bài' trong cuộc đua AI với Mỹ
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
EU cứng rắn chưa từng có: ‘Đóng băng vô thời hạn’ 246 tỷ USD tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
Cú sập 40 tỷ USD và bản án 15 năm làm rúng động ngành tài sản số
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
Mỹ trừng phạt 3 cháu trai của Tổng thống Venezuela
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
Ukraine dồn dập tấn công 'huyết mạch' tài chính của Nga
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
Bùng nổ trong năm 2025, chứng khoán Việt là 'ngôi sao đang lên'
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
Trung Quốc xây ‘siêu đập thuỷ điện’ 168 tỷ USD lớn nhất thế giới
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
Cận cảnh khu đất 'kim cương' ven Hồ Hoàn Kiếm được đền bù 400 tỷ đồng
(VNF) - Một hộ dân có hơn 400 m2 đất mặt tiền phố Đinh Tiên Hoàng được bồi thường khoảng 400 tỷ đồng để di dời nhường đất làm Quảng trường - công viên phía đông Hồ Hoàn Kiếm.


































































