Mỹ truy tố tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani tội hối lộ và gian lận hàng tỷ USD

Doanh nhân người Ấn Độ Gautam Adani bị buộc tội trong bản cáo trạng được công bố hôm 20/11 về tội gian lận chứng khoán và âm mưu thực hiện gian lận chứng khoán và chuyển tiền.

Vụ án liên quan đến một thỏa thuận béo bở cho Adani Green Energy Ltd. và một công ty khác bán 12 gigawatt điện mặt trời cho chính phủ Ấn Độ — đủ để thắp sáng hàng triệu ngôi nhà và doanh nghiệp.

Phó trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Lisa Miller cho biết ông Adani và các bị cáo đồng phạm bị cáo buộc đã tìm cách "có được và tài trợ cho các hợp đồng cung cấp năng lượng nhà nước lớn thông qua tham nhũng và gian lận bằng tiền của các nhà đầu tư Mỹ".

Bản cáo trạng cho biết ông Adani và các bị cáo đồng phạm đã tham gia vào hai phe trong thỏa thuận. Theo đó, họ đã mô tả dự án này một cách tốt đẹp và minh bạch với các nhà đầu tư Phố Wall, những người đã rót hàng tỷ USD vào dự án trong 5 năm qua, trong khi ở Ấn Độ, những người này lên kế hoạch hối lộ quan chức Ấn Độ để đảm bảo các hợp đồng và nguồn tài chính hàng tỷ USD.

Cụ thể, ông Adani và 7 bị cáo khác, bao gồm cả cháu trai Sagar Adani của ông, đã đồng ý trả khoảng 265 triệu USD tiền hối lộ cho các quan chức chính phủ Ấn Độ để có được các hợp đồng dự kiến ​​mang lại lợi nhuận 2 tỷ USD trong 20 năm và phát triển dự án nhà máy điện mặt trời lớn nhất Ấn Độ.

Các công tố viên cũng cho biết vợ chồng ông Adani và một giám đốc điều hành khác tại Adani Green Energy, cựu giám đốc điều hành Vneet Jaain, đã huy động hơn 3 tỷ USD tiền vay và trái phiếu bằng cách che giấu hành vi tham nhũng của họ với các chủ nợ và nhà đầu tư.

Theo cáo trạng, một số kẻ chủ mưu đã gọi riêng ông Gautam Adani bằng mật danh "Numero uno" và "the big man", trong khi Sagar Adani bị cáo buộc sử dụng điện thoại di động của mình để theo dõi thông tin chi tiết về các khoản hối lộ.

Trong một vụ kiện dân sự song song, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã cáo buộc ông Adani và hai bị cáo đồng phạm vi phạm các điều khoản chống gian lận của luật chứng khoán Mỹ. Cơ quan quản lý đang tìm kiếm các hình phạt tiền tệ và các biện pháp trừng phạt khác.

Sanjay Wadhwa, quyền giám đốc Bộ phận thực thi pháp luật của SEC, cho biết ông Gautam Adani và Sagar Adani bị cáo buộc thuyết phục các nhà đầu tư mua trái phiếu của công ty họ bằng cách xuyên tạc "không chỉ việc Adani Green có chương trình tuân thủ chống hối lộ chặt chẽ mà còn việc ban quản lý cấp cao của công ty không đưa và sẽ không đưa hối lộ hoặc hứa sẽ đưa hối lộ".

Về các tội danh, ông Gautam Adani, Sagar Adani và Jaain bị buộc tội gian lận chứng khoán, âm mưu gian lận chứng khoán và âm mưu gian lận chuyển khoản, và gia đình ông Adani cũng bị buộc tội trong vụ án của SEC.

Năm bị cáo còn lại bị buộc tội âm mưu vi phạm Đạo luật chống tham nhũng ở nước ngoài, một luật chống hối lộ của Mỹ, và bốn bị cáo bị buộc tội âm mưu cản trở công lý.

Hồ sơ tòa án trực tuyến không liệt kê một luật sư nào có thể nói thay mặt cho ông Adani. Một email yêu cầu bình luận đã được gửi đến một chi nhánh của tập đoàn của ông, Adani Group, nhưng chưa được trả lời do theo giờ địa phương, cáo buộc được công bố vào sáng sớm 21/11.

Email cũng đã được gửi đến các luật sư đại diện cho các bị cáo đồng phạm của ông. Luật sư của Sagar Adani, Sean Hecker, đã từ chối bình luận. Những người khác chưa đưa ra câu trả lời.

Đại sứ quán Ấn Độ tại Washington cũng chưa đưa ra phát ngôn về sự kiện.

Đáng chú ý, các cáo buộc được công bố vài giờ sau khi phía Adani huy động được 600 triệu USD ngày 20/11 (giờ Mỹ) bằng cách bán trái phiếu "xanh" kỳ hạn 20 năm.

Sự việc này xảy ra gần hai năm sau khi công ty bán khống Hindenburg Research của Mỹ cáo buộc Adani Group sử dụng thiên đường thuế ở nước ngoài một cách không đúng mục đích, điều mà công ty này đã phủ nhận.

Báo cáo tháng 1/2023 của Hindenburg khiến Adani Group mất khoảng 150 tỷ USD vốn hoá thị trường.

Ông thành lập Adani Group vào năm 1988 với tư cách là một công ty kinh doanh hàng hóa và xây dựng một đế chế kinh doanh bao gồm các công ty sân bay, cảng vận chuyển, sản xuất điện, truyền tải năng lượng và khai thác mỏ.

Trong những năm gần đây, Adani đã có những bước tiến lớn vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, theo đuổi triết lý tăng trưởng bền vững được thể hiện qua khẩu hiệu: "Tăng trưởng hướng đến điều tốt đẹp".

Theo tạp chí Forbes, tỷ phú Gautam Adani (62 tuổi) có tài sản trị giá 69,8 tỷ USD và là một trong số ít tỷ phú chính thức bị buộc tội hình sự tại Mỹ. Khối tài sản này giúp ông Adani trở thành tỷ phú giàu thứ 22 thế giới và là người giàu thứ 2 tại Ấn Độ, chỉ sau Chủ tịch tập đoàn Reliance Industries là ông Mukesh Ambani.

Theo chỉ số tỷ phú Bloomberg, ông Adani là người giàu thứ 19 trên thế giới với tổng giá trị tài sản ròng ước tính khoảng 85,5 tỷ USD. Tuy nhiên, con số này đã giảm đáng kể so với năm 2022, khi ông vượt qua nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos để trở thành người giàu thứ 2 trong danh sách với giá trị tài sản ròng hơn 146 tỷ USD.