Nâng hạng thị trường: Kỳ vọng vào vị thế mới của chứng khoán Việt Nam

Bước chuyển nâng tầm thị trường tài chính Việt

Thời điểm công bố kết quả đánh giá nâng hạng thị trường chứng khoán đã rất gần kề. Trong kỳ đánh giá của FTSE vào sáng mai (8/10) theo giờ Việt Nam, tổ chức này sẽ công bố đánh giá với hai nước là Hy Lạp và Việt Nam.

Việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng cho thị trường chứng khoán và thị trường vốn của Việt Nam. Theo đánh giá của bà Nguyễn Hoàng Yến, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán Mirae Asset (MAS), đây là cột mốc đặc biệt, khẳng định những cải cách của Việt Nam trong 25 năm qua đã mang lại hiệu quả rõ ràng và tích cực.

Việc go-live hệ thống KRX ngày 5/5/2025, cùng với việc gỡ bỏ yêu cầu pre-funding cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, lộ trình triển khai tài khoản OTA (Omnibus trading account – Tài khoản giao dịch tổng) và CCP (Đối tác Bù trừ Trung tâm) đã giải quyết những “điểm nghẽn” mà FTSE từng chỉ ra.

“Việc nâng hạng không chỉ là thay đổi nhãn phân loại, mà còn là sự công nhận quốc tế về độ minh bạch, năng lực vận hành và sức hút của thị trường vốn Việt Nam. Đây là bước chuyển nâng tầm thương hiệu thị trường tài chính Việt Nam, song hành với đà vươn lên về kinh tế những năm gần đây. Điều này giúp chúng ta kết nối mạnh mẽ hơn với dòng vốn toàn cầu”, Chủ tịch MAS cho biết.

Trong giai đoạn ngắn hạn vừa qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã chịu áp lực bán ròng mạnh từ khối nhà đầu tư nước ngoài với một số nguyên nhân như chính sách thuế quan bất định từ Mỹ, tạo ra nhiều rủi ro cho hoạt động kinh doanh, đặc biệt đối với nhóm doanh nghiệp xuất khẩu.

Bên cạnh đó, tiến trình giảm lãi suất tại Mỹ chậm hơn kỳ vọng, khiến dòng vốn đầu tư tiếp tục ưu tiên quay trở lại thị trường Mỹ, vì đồng USD vẫn duy trì sức mạnh tương đối. Các quỹ đầu tư quốc tế vẫn giữ thái độ thận trọng trong khi chờ đợi thông tin chính thức về việc nâng hạng thị trường Việt Nam.

“Dù vậy, Việt Nam vẫn được đánh giá là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất khu vực châu Á nhờ nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định và tiềm năng tăng trưởng cao. P/E của VN Index đang ở mức dưới 16 lần, tương đối hợp lý so với mặt bằng chung của các nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia, Thái Lan. Kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết được dự báo sẽ duy trì ở mức hai chữ số trong năm 2025 và 2026, nhờ vào đà tăng trưởng kinh tế mạnh, giúp định giá thị trường trở nên hấp dẫn hơn”, bà Hoàng Yến cho biết.

Theo đánh giá của MAS, quy mô vốn hóa của VN-Index hiện đạt khoảng 250 tỷ USD (tính đến cuối tháng 8/2025) - mức tương đương với một số quốc gia đang được phân bổ tỷ trọng thấp trong danh mục của FTSE Emerging. Nếu Việt Nam chính thức được thêm vào rổ chỉ số này, dòng vốn thụ động dự kiến có thể lên tới khoảng 600 triệu USD từ các quỹ ETF, chưa kể dòng tiền từ các quỹ chủ động (active funds),với mức đầu tư có thể lớn hơn nhiều.

“Các quỹ chủ động sẽ giải ngân sớm thông qua P-notes ngay khi kịch bản nâng hạng rõ ràng, trong khi các quỹ thụ động sẽ bám sát lịch tái cơ cấu của FTSE và phân bổ vốn theo nhiều đợt trong vòng 6–12 tháng, tập trung ở các kỳ cơ cấu tháng 3, 6 và 9/2026”, bà Yến cho biết.

“Việt Nam đang ở vị thế thuận lợi khi vừa có động lực nâng hạng, vừa có nền tảng vĩ mô ổn định, hưởng lợi từ dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu. Tôi tin rằng, sau giai đoạn hưng phấn, thị trường Việt Nam sẽ giữ được đà tăng trưởng nhờ yếu tố cơ bản vững chắc”.

Bà Nguyễn Hoàng Yến, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán Mirae Asset (MAS)

Tiếp tục thay đổi để phù hợp với giai đoạn mới

Để tiến tới cột mốc nâng hạng đang cận kề, Chính phủ, Bộ Tài chính và Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã nỗ lực tháo gỡ từng điểm nghẽn chính sách và công nghệ để nới rộng cơ hội tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam cho các nhà đầu tư nước ngoài. Các công tác chuẩn bị sẽ cần được duy trì và tiếp tục thay đổi để phù hợp với giai đoạn mới của thị trường chứng khoán.

Chính phủ đã phê duyệt Đề án nâng hạng trong tháng 9/2025 với lộ trình rõ rang là phấn đấu đưa Việt Nam vào nhóm thị trường mới nổi thứ cấp ngay trong năm 2025, tiến tới đạt chuẩn MSCI Emerging và thị trường mới nổi bậc cao vào năm 2030. Để hiện thực hóa các mục tiêu này, Chủ tịch MAS cho rằng cần sự phối hợp đồng bộ và quyết liệt trong từng giai đoạn.

Trước mắt, việc tháo gỡ rào cản ứng trước tiền, triển khai tài khoản giao dịch tổng và minh bạch thông tin sở hữu ngoại sẽ giúp tạo môi trường công bằng hơn cho nhà đầu tư nước ngoài. Việc đẩy mạnh quan hệ nhà đầu tư bằng tiếng Anh, tổ chức gặp gỡ định kỳ với các quỹ ngoại và công bố báo cáo thường niên theo chuẩn IFRS sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận hiệu quả hơn dòng vốn toàn cầu.

Khi thị trường được nâng hạng, ngoài dòng vốn ETF và quỹ chủ động, một động lực quan trọng khác là làn sóng IPO. Các thay đổi gần đây như Nghị định 245 giúp rút ngắn thời gian từ chấp thuận niêm yết đến giao dịch chính thức xuống còn 30 ngày, hay việc cho phép thực hiện song song thủ tục IPO và đăng ký niêm yết đã giúp quy trình trở nên liền mạch, hạn chế rủi ro và giữ nhịp “sức nóng” với nhà đầu tư. Điều này không chỉ giảm chi phí vốn cơ hội cho doanh nghiệp mà còn tạo thanh khoản minh bạch ngay sau IPO, thay vì phát sinh giao dịch ngoài luồng.

Bên cạnh đó, bà Hoàng Yến cho rằng thị trường cũng cần gia tăng nhiều hàng hóa mới chất lượng để tạo sức hút với nhà đầu tư toàn cầu. Các vướng mắc pháp lý liên quan đến niêm yết các công ty FDI cũng cần được tháo gỡ và triển khai sớm. Việc thúc đẩy FDI niêm yết sẽ giúp mở rộng quy mô và nâng cao tính hấp dẫn của thị trường.

Về phía công ty chứng khoán, bà Hoàng Yến nếu các nhiệm vụ như nâng cấp hạ tầng để đáp ứng khối lượng giao dịch lớn, phát triển thêm sản phẩm mới, nâng cao chất lượng phân tích và định giá theo chuẩn quốc tế, đồng thời xây dựng hệ thống báo cáo song ngữ, đào tạo đội ngũ nhân sự am hiểu chuẩn mực toàn cầu và mở rộng hợp tác quốc tế.

“Chỉ khi tất cả các thành tố cùng vận hành nhịp nhàng, thị trường Việt Nam mới có thể tận dụng tối đa cơ hội mà nâng hạng mang lại”, bà Yến cho biết.