Nhìn bề ngoài, cả Nga và Ukraine đều có ít quan hệ kinh tế với khối 10 nước ASEAN. Nga chỉ chiếm 0,53% tổng giá trị thương mại hàng hóa của ASEAN vào năm 2020 và Ukraine chỉ chiếm 0,1%, theo ASEANstats - cổng dữ liệu của khối.
Nếu xét về mặt đầu tư, thì tác động thậm chí còn nhỏ hơn: Nga chỉ chiếm 0,046% đầu tư trực tiếp nước ngoài vào ASEAN, trong khi số vốn đầu tư từ Ukraine chiếm 0,003%.
Tuy nhiên, nếu nghiên cứu sâu vào các dữ liệu, có thể thấy những tác động của cuộc khủng hoảng này sâu rộng hơn nhiều so với bề ngoài.
Một ví dụ tiêu biểu là phân bón. ASEAN nhập khẩu 9,74% giá trị phân bón từ Nga, nguồn cung lớn thứ ba sau Trung Quốc và Canada. Với việc nông nghiệp vẫn là một phần quan trọng của nền kinh tế ở nhiều nước Đông Nam Á, bất kỳ sự gián đoạn nào đối với nguồn cung phân bón có thể cản trở năng suất.
Đối với nhập khẩu của ASEAN, Ukraine cung cấp phần lớn lúa mì, yến mạch và các loại ngũ cốc khác của khối, chiếm 9,21% tổng giá trị thương mại vào năm 2020. Nga cung cấp thêm 3,99%. Tổng hợp lại, các quốc gia tham chiến là nguồn nhập khẩu ngũ cốc lớn thứ ba cho một khu vực đang tăng tiêu thụ các sản phẩm lúa mì.
Các nhà kinh tế cho rằng gián đoạn nguồn cung các mặt hàng như vậy từ Nga và Ukraine có thể dẫn đến áp lực lạm phát trên toàn cầu, điều mà Đông Nam Á - vốn đang chứng kiến lạm phát cao hơn - không thể tránh được.
Theo đánh giá của Capital Economics, hầu hết hàng hoá nông nghiệp xuất khẩu đều được chuyển đi từ các cảng Biển Đen – nơi rất dễ xảy ra xung đột quân sự. Ngoài ra, việc xảy ra xung đột trên mặt đất có thể làm ảnh hưởng tới mùa màng của Ukraine, dẫn tới việc các mặt hàng nông nghiệp có thể bị tăng giá khoảng 25% trong thời gian tới.
Một vấn đề khác có thể đè nặng lên áp lực lạm phát là thị trường năng lượng. Giá dầu và khí đốt đã tăng vọt ngay cả trước khi hoạt động quân sự của Nga bắt đầu do lo ngại rằng một cuộc xung đột có thể làm gián đoạn nguồn cung cấp.
Priyanka Kishore, người đứng đầu bộ phận kinh tế Ấn Độ và Đông Nam Á tại Oxford Economics, cho biết: “Với rủi ro đối với giá dầu toàn cầu đang tăng, có thể cần phải điều chỉnh thêm về dự báo giá dầu và lạm phát”. Bà lưu ý rằng tác động của giá dầu cao hơn sẽ "thay đổi trong ASEAN" nhưng "lạm phát cao hơn cũng ảnh hưởng đến chi tiêu và tăng trưởng của các hộ gia đình".
Trong thời kỳ đầu đại dịch Covid-19, Nga tham gia ngoại giao vắc xin với ASEAN, cung cấp vắc xin Sputnik V cho các nước. Vào tháng 12/2021, Nga và ASEAN đã tổ chức cuộc tập trận hải quân chung đầu tiên, bao gồm các tàu chiến của bảy quốc gia thành viên ASEAN.
Vũ khí là đóng góp nổi bật nhất của Nga cho khối. Moscow là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho Đông Nam Á từ năm 1999 đến 2018, chiếm 26% tổng số vũ khí của khu vực, theo báo cáo năm 2019 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm.
Nhưng các hợp đồng vũ khí của Nga gần đây đã gặp khó khăn, một phần do khả năng bị Mỹ trừng phạt đối với các quốc gia kinh doanh vũ khí từ Moscow. Ví dụ, Indonesia trên thực tế đã hủy bỏ thỏa thuận năm 2018 để mua máy bay chiến đấu phản lực Su-35 của Nga, thay vào đó ký một thỏa thuận vào tháng 2/2022, mua máy bay phản lực Rafale của Pháp và được Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ “bật đèn xanh” để mua máy bay phản lực F-15.
Mức độ khác nhau của quan hệ kinh tế và chính trị với Nga có thể gây ra rạn nứt trong ASEAN trong phản ứng của họ trước căng thẳng leo thang, tương tự như cách khối này chia rẽ trong cuộc khủng hoảng Myanmar.
Hiện tại, chính phủ các nước Đông Nam Á đang có những phản ứng trái chiều về việc Nga tấn công Ukraine.
Singapore đứng ra lên án Nga. Trong một tuyên bố ngày 24/2 - cùng ngày tổng thống Putin ra lệnh cho các hoạt động quân sự ở Ukraine - người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Singapore cho biết rất lo ngại trước thông báo của Nga về việc bắt đầu một 'hoạt động quân sự đặc biệt'" và "lên án bất kỳ cuộc xâm lược vô cớ nào đối với một quốc gia có chủ quyền dưới bất kỳ lý do nào".
Cùng lên án Nga với Singapore là Indonesia. Quốc đảo này bày tỏ lo ngại về sự leo thang xung đột vũ trang và lên án hành vi xâm phạm lãnh thổ và chủ quyền của một quốc gia, dù không chỉ đích danh Nga.
Trong khi đó, Philippines và Malaysia ra tuyên bố bày tỏ lo ngại cho người dân của các quốc gia này đang sinh sống tại Ukraine và nhắc lại khát vọng hoà bình, hi vọng các quốc gia xung đột nhanh chóng hoà giải.
Trái lại, Myanmar cho biết họ nhận thấy "Nga đang có những động thái để cải thiện chủ quyền của mình" và rằng Nga "đã cho thế giới thấy rằng họ là một quốc gia hùng mạnh trong lĩnh vực cân bằng hòa bình", ngầm thể hiện sự ủng hộ với hành động của ông Putin.
Bên cạnh những bất ổn về sự bất đồng quan điểm giữa các quốc gia trong khối, một mối lo khác cũng cần được xem xét là khả năng Trung Quốc gia tăng hoạt động ở Biển Đông trong khi thế giới tập trung vào Ukraine.
Tướng Kenneth Wilsbach, Tư lệnh Lực lượng Không quân Thái Bình Dương của Mỹ bày tỏ: "Tôi thực sự lo ngại rằng họ (Trung Quốc) muốn lợi dụng tình hình ở Ukraine. Sẽ không ngạc nhiên nếu họ đã thử một thứ gì đó có thể khiêu khích và xem cộng đồng quốc tế phản ứng như thế nào".
Khi được hỏi về mối quan ngại này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Indonesia nói rằng "chúng ta nên có cam kết và hy vọng các nước trên thế giới cùng cam kết để duy trì ổn định an ninh trong khu vực ASEAN".
Xem thêm >> Loạt nước giáng đòn trừng phạt ông Putin, Nga chỉ trích ‘bất lực trong chính sách ngoại giao’
Tags:
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Mới đây, tỷ phú Elon Musk đã kêu gọi “giải tán” Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này phạt công ty mạng xã hội X của ông 140 triệu USD.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết giá trị dự trữ vàng của nước này đã lên mức kỷ lục 310 tỷ USD tính đến đầu tháng 12, đưa Moscow trở thành nhà đầu tư vàng lớn thứ năm thế giới.
(VNF) - Theo số liệu công bố ngày 7/12, Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) tiếp tục bổ sung vàng vào kho dự trữ trong tháng 11, nâng chuỗi mua ròng liên tiếp lên 13 tháng.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Netflix đạt thỏa thuận chi 72 tỉ đô la Mỹ để mua lại mảng studio và dịch vụ streaming của Warner Bros. Discovery, đơn vị sản xuất loạt phim Harry Potter đình đám.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang nhận định dù Mỹ đi trước về chip AI, Trung Quốc lại nắm lợi thế chiến lược ở tốc độ xây dựng hạ tầng và năng lực năng lượng, giúp nước này nhanh chóng thu hẹp khoảng cách trong cuộc đua AI.
(VNF) - Tâm trạng của lãnh đạo có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả làm việc của nhân viên. Khi lãnh đạo hạnh phúc, nhân viên làm việc với hiệu suất tốt hơn, từ đó tác động tích cực đến giá trị của công ty trên thị trường chứng khoán, một nghiên cứu cho biết.
(VNF) - Năm 2025 ghi dấu một chu kỳ bứt phá hiếm có của vàng, khi kim loại quý liên tục lập đỉnh và trở thành một trong những tài sản sinh lời nhất toàn cầu. Vào những tháng cuối năm, nhiều tổ chức tài chính lớn đồng loạt dự báo vàng sẽ tiếp đà tăng, một số dự báo táo bạo cho rằng vàng có thể đạt 5.000 USD/ounce vào năm 2026.
(VNF) - Dù Nvidia đã vươn lên thành công ty giá trị nhất thế giới, CEO Jensen Huang thừa nhận ông vẫn điều hành doanh nghiệp trong tâm thế “33 ngày nữa sẽ phá sản”. Ông làm việc 7 ngày mỗi tuần và luôn sống trong trạng thái lo âu, nỗi ám ảnh hình thành từ những lần suýt sụp đổ của Nvidia thời kỳ đầu.
(VNF) - Tuần này, nhiều người Trung Quốc bất ngờ trước việc giới chức quyết định đánh thuế các loại thuốc và thiết bị tránh thai, bao gồm bao cao su, như một phần trong nỗ lực đảo ngược tình trạng sụt giảm tỷ lệ sinh.
(VNF) - Tại các cửa hàng pizza trên khắp nước Mỹ, khách hàng đang có xu hướng mua pizza bé hơn, ít topping hơn, không ăn kèm món phụ. Theo New York Times, đây không chỉ là sự thay đổi khẩu vị đơn thuần, mà cho thấy áp lực thắt chặt chi tiêu đang đè nặng lên người tiêu dùng Mỹ.
(VNF) - Mỹ tung ra loạt biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất trong nhiều năm, tạo ra áp lực chồng chất lên ngành dầu mỏ, vốn là nguồn thu chủ chốt của Nga. Trong bối cảnh đó, cán cân trên bàn đàm phán cũng bắt đầu có dấu hiệu dịch chuyển theo chiều hướng bất lợi cho Moscow.
(VNF) - Sau nhiều năm gần như không đạt tiến triển trong việc chấm dứt chu kỳ suy thoái bắt đầu từ năm 2021, những khó khăn của ngành bất động sản Trung Quốc tiếp tục trầm trọng hơn.
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
(VNF) - Ở tuổi 29, Luana Lopes Lara ghi danh trong danh sách tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh, trở thành biểu tượng nữ doanh nhân mới tại Thung lũng Silicon. Cô dẫn dắt Kalshi, nền tảng thị trường dự đoán được định giá 11 tỷ USD, là kỳ lân tài chính hiếm hoi được liên bang Mỹ cấp phép.
(VNF) - Các ngân hàng Trung Quốc đã mua vào lượng lớn USD trên thị trường giao ngay trong nước trong tuần này và tạm thời giữ số USD đó. Đây được xem là động thái hiếm gặp nhằm kiềm chế đà tăng mạnh của đồng nhân dân tệ (NDT).
(VNF) - Năm 2025, tổng số tỷ phú trên toàn cầu đã đạt kỷ lục mới. Khoảng 2.900 tỷ phú đang nắm giữ 15,8 nghìn tỷ USD.
(VNF) - Bộ trưởng Năng lượng Indonesia cho biết nước này sẽ thu hồi giấy phép khai thác mỏ nếu phát hiện các doanh nghiệp vi phạm quy định trên đảo Sumatra, nơi đang bị tàn phá nặng nề bởi lũ lụt.
(VNF) - Kế hoạch của Liên minh châu ÂU (EU) nhằm trưng dụng hàng trăm tỷ USD tài sản bị đóng băng của Nga để tài trợ cho Ukraine đã châm ngòi phản ứng dữ dội từ Moscow. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo động thái này sẽ kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng cho Brussels và toàn bộ châu Âu.
(VNF) - Trung Quốc sẽ áp thuế giá trị gia tăng (VAT) 13% đối với các biện pháp tránh thai từ năm 2026 như một phần trong nỗ lực điều chỉnh chính sách dân số trước tình trạng tỷ lệ sinh lao dốc. Song giới phân tích nhận định hiệu quả thực tế sẽ hạn chế nếu Bắc Kinh không khắc phục các rào cản kinh tế – xã hội sâu xa hơn.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Dù từng được giao hàng loạt khu “đất vàng” để làm đô thị và thương mại nhưng nhiều năm nay BMC liên tục bị nhắc tên nợ thuế, buộc Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh phải áp dụng biện pháp mạnh: ngừng sử dụng hóa đơn. Trong khi đó, loạt dự án lớn của doanh nghiệp tại miền Trung tiếp tục rơi vào tình trạng đình trệ, bỏ hoang kéo dài…
