‘Nhiều đối tượng thao túng chứng khoán nhờn luật’

Thảo luận tại Quốc hội chiều 8/11, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết thời gian qua lãnh đạo một số tập đoàn tư nhân đã bị khởi tố về tội thao túng chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Cùng với đó, bà Hoa đánh giá cao Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã phát hiện, khởi tố điều tra các vụ án này và cho rằng đây là các vụ án "gây rúng động thị trường chứng khoán Việt Nam".

“Các vụ án trên cho thấy có bốn hành vi, thủ đoạn chủ yếu thao túng chứng khoán. Thứ nhất là mua bán cổ phiếu không báo cáo, không công bố thông tin trước khi thực hiện giao dịch của cổ đông lớn, người nội bộ, người có liên quan.

Thứ hai, thao túng với thủ đoạn trực tiếp, mượn, thuê người mở nhiều tài khoản chứng khoán nhằm liên tục mua, bán cổ phiếu giữa các tài khoản với nhau, tạo cung - cầu giả, đẩy giá cổ phiếu, sau đó bán thu lợi bất chính.

Thứ ba là làm giả hồ sơ, tài liệu tăng vốn khống thông qua tăng cổ phiếu và làm thủ tục phát hành để trục lợi. Cuối cùng là việc tung tin giả trên mạng xã hội, lôi kéo các nhóm tư vấn mua bán cổ phiếu để thao túng, trục lợi”, bà Hoa nhấn mạnh.

Cũng theo bà Hoa, các thủ đoạn nêu trên đã gây thiệt hại nặng cho nhiều nhà đầu tư; làm thị trường chứng khoán có những giai đoạn chao đảo, giảm điểm mạnh; ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường vốn; giảm niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán.

Về nguyên nhân của tình trạng này, bà Hoa cho rằng nguyên nhân là do sơ hở, bất cập của hệ thống pháp luật thị trường chứng khoán và quản lý doanh nghiệp đã tạo thuận lợi cho đối tượng phạm tội lợi dụng để "lách" quy định.

Minh chứng cho nhận định của mình, bà Hoa nói rằng việc nâng khống vốn điều lệ của doanh nghiệp trước khi niêm yết trên thị trường được các đối tượng thực hiện rất dễ dàng thông qua một loạt thủ thuật nhằm che mắt cơ quan chức năng. Kẻ phạm tội cũng ngày càng tinh vi, liều lĩnh, bất chấp thủ đoạn, thậm chí đưa cả người nhà, người thân tín cùng thực hiện.

Cùng với đó, bà Hoa nhấn mạnh một số cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền buông lỏng trong những giai đoạn nhất định. "Điều đáng lưu ý là, có những hành vi, thủ đoạn đã xảy ra nhiều lần nhưng không bị phát hiện hoặc đã từng bị phát hiện nhưng chỉ bị xử lý hành chính. Điều này tạo nên tâm lý nhờn luật của đối tượng phạm tội", bà Hoa nêu.

Cùng với đó, bà Hoa cho biết, gần đây khi số lượng người bị truy cứu trách nhiệm hình sự vì tội thao túng chứng khoán tăng lên, việc này không những răn đe đối với người có ý định thao túng thị trường chứng khoán, mà còn giúp nhà đầu tư rút ra các bài học cần thiết. Đây cũng là tín hiệu cho thấy nỗ lực của các cơ quan làm thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh hơn.

Về vấn đề xử lý các vi phạm chứng khoán, bà Hoa nhất trí với quan điểm của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí, không bỏ lọt tội phạm nhưng không hình sự hóa quan hệ dân sự, kinh tế; xử lý nghiêm người cố ý vi phạm và có yếu tố vụ lợi; tạo điều kiện cho người phạm tội khắc phục vi phạm.

Cuối cùng, để khắc phục tình trạng thao túng, nữ đại biểu đoàn Nam Định đề nghị sớm sửa quy định về thị trường chứng khoán và quản lý doanh nghiệp; xử lý nghiêm cá nhân và pháp nhân trực tiếp liên quan nếu đủ dấu hiệu; thông tin kịp thời về phương thức, thủ đoạn phạm tội để cảnh báo, phòng ngừa.