Phát ngôn thổi bay 35 tỷ USD của tỷ phú Jack Ma

Động thái hoãn IPO bất ngờ của tập đoàn Ant Group trong ngày 3/11 vừa qua do sự ngăn cản của chính quyền Trung Quốc đã làm chấn động giới đầu tư toàn cầu. Theo Bloomberg, đợt IPO kép của công ty khởi nghiệp lớn nhất thế giới đã hoãn lại sau khi tỷ phú Jack Ma - người trực tiếp điều hành tập đoàn - được các cơ quan liên quan triệu tập vì một phát biểu của ông về hệ thống tài chính Trung Quốc vào tháng trước.

Nhiều nguồn tin cho rằng sự trì hoãn IPO bất ngờ của Ant có thể liên quan đến phát ngôn của tỷ phú Jack Ma tại một hội nghị tại Thượng Hải hồi tháng trước. Tại diễn đàn tài chính cấp cao này, vị tỷ phú đã chỉ trích các cơ quan quản lý địa phương và thế giới kìm hãm sự đổi mới, không quan tâm đến sự phát triển, cơ hội cho giới trẻ.

Theo Washingtonpost, trong bài phát biểu, Jack Ma ví Hiệp định Ngân hàng toàn cầu Basel là “câu lạc bộ dành cho người già”. Ngoài ra, người giàu nhất Trung Quốc cho biết rủi ro lớn nhất của Trung Quốc không phải là rủi ro về hệ thống mà nằm ở chỗ nước này thiếu một hệ sinh thái tài chính hoàn chỉnh, đồng thời ví các ngân hàng Trung Quốc giống như “tiệm cầm đồ”.

“Nếu bạn vay 100.000 nhân dân tệ từ ngân hàng, bạn là người lo lắng. Nếu vay một triệu nhân dân tệ, cả bạn và ngân hàng đều lo lắng. Nhưng nếu bạn vay 1 tỷ nhân dân tệ, bạn không có gì phải sợ, ngân hàng mới là bên phải lo lắng”, vị tỷ phú ví von.

Sau phát biểu của Jack Ma tại diễn đàn, vị tỷ phú đã được triệu tập đến một cuộc họp kín vào ngày 2/11 với Ngân hàng Trung ương Trung Quốc và ba nhà quản lý tài chính hàng đầu khác về phát ngôn này. Ngay hôm sau, tức ngày 3/11, Ant Group đột ngột thông báo hoãn kế hoạch IPO.

Mặt khác, Bắc Kinh cũng ban hành các quy tắc và dự thảo về cho vay trực tuyến, quy định thêm yêu cầu về vốn và thắt chặt quy tắc hoạt động đối với một số doanh nghiệp tín dụng tiêu dùng của Ant Group. Ngay sau đó, Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải tạm ngừng kế hoạch niêm yết của Ant trên STAR - một thị trường dành cho giới công nghệ.

Tuyên bố cho hay đã có sự thay đổi đáng kể trong môi trường pháp lý tại Trung Quốc và những vấn đề này có thể dẫn đến hệ quả công ty không còn đáp ứng các yêu cầu về niêm yết hoặc công bố thông tin nữa. Theo đại diện Ant Group, đợt niêm yết tại Hong Kong cũng sẽ đình chỉ sau thông báo tạm hoãn niêm yết tại Thượng Hải.

Sự cố đột ngột đã làm giá cổ phiếu Alibaba trên sàn New York lao dốc mạnh 8,1%, đồng thời kéo cổ phiếu của các công ty Trung Quốc khác trượt theo. Đợt IPO của Ant Group dự kiến huy động ít nhất 34,5 tỷ USD và thu hút hơn 3.000 tỷ USD lệnh đặt mua từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tài sản của Jack Ma vì thế cũng mất gần 3 tỷ USD, xuống 54 tỷ USD.

Phát ngôn của vị tỷ phú có thể là nguồn cơn của những khó khăn Ant Group đang đối mặt. Tuy vậy, nếu Trung Quốc thực sự nghiêm túc về đổi mới tài chính, các chuyên gia nhận định nên cẩn trọng suy xét kinh nghiệm và suy nghĩ của Jack Ma - người đi tiên phong trong lĩnh vực kinh doanh và kiếm được hàng tỷ USD. Vị tỷ phú khẳng định rủi ro hệ thống không phải là "gót chân Achilles" của nền tài chính Trung Quốc. Vị tỷ phú biết vấn đề thực sự nằm ở đâu và có thể đưa ra một phần của giải pháp.