Sau Quyết định 11/2017/QĐ-TTg, điện mặt trời ở nước ta đã phát triển rất nhanh chóng. Từ khoảng vài chục MW vào năm 2017, tổng công suất điện mặt trời đã đạt tới 4.442MW vào 7/2019. Nghĩa là trong vòng hơn một năm, điện mặt trời đã tăng trưởng khoảng 100 lần.
Sự kiện này đã đưa nước ta từ chỗ không có tên trên bản đồ năng lượng tái tạo trở thành một nước có hệ thống điện mặt trời lớn thứ hai ở ASEAN, chỉ đứng sau Indonesia (6.700MW).
Sự phát triển “nóng” của điện mặt trời đã kéo theo nhiều hệ lụy mà trước hết là gây quá tải cho hệ thống truyền tải điện lực quốc gia. Kết quả là nhiều nhà máy điện mặt trời đã hoàn thành, song chỉ được phát một phần vào lưới điện quốc gia.
Ngoài ra, các dự án điện khác - vốn không liên quan đến Quyết định 11, cũng phải chịu cảnh "cháy thành lây vạ". Ví dụ nhà máy điện gió Tuy Phong, Bình Thuận phải cắt giảm công suất phát điện vào lưới.
Theo TS Lê Hải Hưng, sự cố trên có thể được coi là một cuộc khủng hoảng, một bài học đáng nhớ trong quy hoạch, đầu tư, phát triển điện mặt trời nói riêng và năng lượng tái tạo nói chung ở nước ta.
Mặc dù thiệt hại của sự cố trên là rất lớn nhưng TS Hưng cho rằng chúng ta không thể và cũng không nên bỏ ra nhiều tiền hơn để xây lắp hệ thống điện mặt trời tập trung có công suất lớn hơn hệ thống truyền tải, dẫn đến sự lãng phí do không thể tiếp nhận hết được công suất phát.
Mặt khác, chúng ta cũng không thể bỏ ra nhiều tiền hơn để xây dựng hệ thống lưới điện lớn hơn nhiều lần để chỉ nhằm tiếp nhận công suất lớn đột biến của điện mặt trời.
Hệ quả của sự cố năm 2019 là các bên đã nhận ra: bài học điện mặt trời 2019 chính là “bài học về quy hoạch điện mặt trời tập trung”.
Từ một nhược điểm lệch pha về thời gian, tức là “chỉ phát vào giờ nắng”, vô hình chung chúng ta đã tạo thêm cho điện mặt trời một nhược điểm nữa là lệch pha về không gian, khi hàng chục nhà máy điện mặt trời công suất lớn cùng được xây dựng tại một khu vực Nam Trung Bộ, ví dụ Ninh Thuận, vốn có hệ thống lưới điện được coi là yếu.
Và cuối cùng, ai cũng nhận ra rằng, điện mặt trời áp mái là giải pháp cho điện mặt trời Việt Nam vì những ưu điểm như: không tốn quỹ đất; huy động được nguồn vốn của xã hội; không phải trả lương cho hệ thống nhân sự vận hành nhà máy; tự cung tự cấp điện tại chỗ...
Những lợi thế này khiến nhiều người không ngần ngại cho rằng điện mặt trời áp mái là một cuộc “Khoán 10” trong việc phát triển năng lượng tái tạo.
Chính phủ cũng đánh giá cao vai trò của điện mặt trời áp mái nên sau gần một năm tính toán, ngày 6/4/2020, Quyết định 13/2020/QĐ-TTg về phát triển điện mặt trời áp mái đã ra đời. Trong đó, giá bán điện mặt trời áp mái được quy định là 1.943 đ/kWh, cao hơn giá bán điện mặt trời tập trung.
Quyết định này được đánh giá là kịp thời và đã tạo động lực cho điện mặt trời áp mái phát triển, song đáng tiếc chỉ có hiệu lực đến 31/12/2020. Thời hạn ngắn ngủi trên cũng đã tạo ra cuộc chạy đua của nhà đầu tư để về đích trước 31/12/2020 để hưởng giá ưu đãi. Và TS Hưng cho rằng đây có thể là nguồn cơn cho một cuộc khủng hoảng mới.
Theo TS Hưng, nếu giả sử nhà nhà đua nhau làm điện mặt trời áp mái, lưới điện sinh hoạt, vốn đã ít được chăm chút, lại sẽ rơi vào tình trạng quá tải, nghĩa là sẽ xuất hiện cuộc “khủng hoảng” điện mặt trời lần thứ hai.
Sự cố quá tải lưới điện sinh hoạt có thể khó kiểm soát và tiềm tàng nhiều nguy cơ hơn trường hợp khủng hoảng ở lưới điện quốc gia 2019.
Khó khăn ở chỗ, lúc đó ai sẽ chỉ huy, điều phối hàng triệu nhà máy điện mặt trời mini này?
Khung cảnh cuộc khủng hoảng mới này có thể hình dung là từng hộ gia đình sẽ phải “xếp hàng chờ đợi” được bán điện cho EVN trong khi đã bỏ hàng trăm triệu để xây dựng hệ thống điện mặt trời áp mái.
Khi đó, nhiều khổ chủ vì “tiếc của giời” mà mua bình ắc quy để trữ điện. Và nếu như vậy, môi trường sẽ có thể bị đầu độc do rác thải ắc quy của hàng triệu gia đình.
Để giải quyết vấn đề này, TS Lê Hải Hưng cho rằng cần phát triển công nghệ lưu trữ điện. Trước đây, người ta sử dụng các biện pháp lưu trữ như “thủy điện tích năng”, “công nghệ muối nóng”, tuy nhiên các giải pháp này rất tốn kém mà hiệu quả thấp.
Khoảng 10 năm nay, pin Lithium, tốt hơn, ít hủy hoại mội trường hơn đã thay thế dần các loại ắc quy axit để lưu trữ điện mặt trời. Người ta cũng đã xây dựng được nhiều nhà máy lưu trữ điện có dung tích hàng trăm MWh bằng pin Lithium tại Úc và Hoa kỳ.
Tuy vậy, TS Hưng cho rằng pin oxy hóa khử mới là tương lai của công nghệ lưu trữ năng lượng điện dung lượng lớn. Loại pin này có các ưu thế như: độ bền cao từ 20 đến 30 năm ứng với khoảng 20.000 chu kỳ phóng nạp (so với khoảng vài nghìn lần của pin Lithium hoặc vài trăm lần của pin axit); khả năng phóng điện sâu đến 100%, trong khi pin Lithium chỉ đạt 75%;
Ngoài ra, pin oxy hóa khử có thể chế tạo với dung tích rất lớn hàng vài m3, thậm chí đã có những dự án xây dựng hệ pin chảy mà bể dung dịch điện phân lớn bằng một sân bóng đá... Và điều quan trọng là giá thành của pin chảy đã có thể cạnh tranh với pin Lithium.
TS Hưng đánh giá pin oxy hóa khử phù hợp với cách thức sản xuất của nhiều nhà máy điện Việt Nam. Cụ thể, có nhiều nhà máy điện phải bán điện với giá thành rất thấp (đôi khi chỉ là 600 đ/kWh vào giờ thấp điểm), trong trường hợp này, người ta dùng hệ thống pin để lưu trữ điện vào những giờ thấp điểm và phát lại vào khung giờ cao điểm.
Trong trường hợp sử dụng ở các vị trí không thể cung cấp điện lưới hoặc ở các hải đảo, dàn khoan thăm dò, khai thác thì pin oxy hóa khử càng phát huy hiệu quả...
Tags:
(VNF) - Giá vàng trong nước tiếp tục leo thang lên mức 155 triệu đồng/lượng, hút dòng tiền rời khỏi chứng khoán và bất động sản. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không sớm điều tiết nguồn cung và ổn định thị trường, nguy cơ “vàng hóa” nền kinh tế có thể tái diễn.
(VNF) - Việc tiếp nhận máy bay mới đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình khôi phục quy mô đội bay sau khi Bamboo Airways trở lại dưới sự điều hành của Tập đoàn FLC.
(VNF) - Giá vàng trong nước chững lại và không có nhiều biến động sau khi chinh phục mốc cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Với cam kết cắt giảm thuế mạnh, cơ cấu thương mại bổ trợ và nhu cầu nhập khẩu đa dạng, Israel đang trở thành thị trường giàu tiềm năng, tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trên bản đồ xuất khẩu Trung Đông.
(VNF) - Hai mẫu xe mới Mazda CX-60 và CX-90 sử dụng động cơ mild-hybrid (MHEV) và PHEV bán ra từ tháng 4/2026 đánh dấu cột mốc chính thức tham gia vào phân khúc xe điện hóa tại Việt Nam.
(VNF) - Những dự án nhỏ, từ hỗ trợ sản xuất đến đào tạo nghề, đang mở ra cơ hội việc làm bền vững cho các hộ nghèo ở Nghệ An. Không chỉ tăng thu nhập tức thời, các mô hình này còn tạo nền tảng cho sinh kế dài hạn, giúp người dân tự chủ và phát triển.
(VNF) - Giá vàng miếng bất ngờ được điều chỉnh tăng tới 1,1 triệu đồng/lượng chỉ sau một đêm, lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Dùng 200.000 đồng để mua vé, một người đàn ông tại Hà Nội đã may mắn trúng giải Vietlott hơn 61,7 tỷ đồng.
(VNF) - Quốc hội yêu cầu Chính phủ khẩn trương nghiên cứu, có giải pháp thực hiện theo lộ trình phù hợp về việc thành lập sàn giao dịch vàng.
(VNF) - Sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp (sáp nhập xã), xã Mường Kim đã chú trọng đổi mới và phát triển đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo.
(VNF) - Giá vàng nhẫn được điều chỉnh tăng trở lại tại một số nhà vàng trong phiên sáng 11/12.
(VNF) - Với đà tăng trưởng như hiện nay, VinFast Limo Green đang có cơ hội “soán ngôi” đối thủ cạnh tranh trực tiếp là Mitsubishi Xpander để giữ “ngôi vương” ở phân khúc MPV đa dụng bán nhiều xe nhất năm 2025.
(VNF) - Ngày 9/12,TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho đang điều trị cho bệnh nhân H.N.H. (19 tuổi, quê Ninh Bình) nhập viện vì ngộ độc thuốc lá điện tử. Bệnh nhân được chuyển từ tuyến dưới lên trong tình trạng phải gây mê an thần để thở máy. Sau hơn một ngày H. được cai máy thở, tỉnh táo trở lại nhưng suy thận diễn tiến rất nhanh.
(VNF) - Giá vàng SJC và vàng nhẫn được điều chỉnh tăng trở lại tại một số nhà vàng trong phiên sáng 10/12.
(VNF) - Thỏa thuận hợp tác giữa AgriS và Lộc Trời đặt mục tiêu nâng cao đời sống nông dân, phát triển sản phẩm giá trị gia tăng và kiến tạo hệ sinh thái bền vững cho ngành lúa gạo Việt Nam.
(VNF) - Với những ưu đãi từ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) cùng sự bổ trợ rõ nét trong cơ cấu kinh tế giữa hai nước, thương mại và đầu tư song phương được kỳ vọng sẽ bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ hơn.
(VNF) - Sân bay Long Thành dự kiến đón chuyến bay kỹ thuật hạ cánh ngày 15/12, trước khi đón chuyến bay chính thức ngày 19/12.
(VNF) - Các trạm, trụ sạc, tủ đổi pin xe điện phục vụ kinh doanh phải lắp công tơ riêng và áp dụng giá theo mục đích sạc.
(VNF) - Kinh tế lifestyle đang trở thành ngành tạo giá trị lớn tại nhiều thị trường châu Á, từ Hàn Quốc, Thái Lan đến Singapore, khi nhu cầu chi tiêu cho trải nghiệm và phong cách sống tăng mạnh. Xu hướng này bắt đầu lan rộng tại Việt Nam, kéo theo sự dịch chuyển trong hành vi tiêu dùng và buộc các doanh nghiệp bán lẻ, F&B, dịch vụ và bất động sản phải điều chỉnh mô hình để tham gia cuộc chơi mới.
(VNF) - Giá vàng SJC và vàng nhẫn được điều chỉnh giảm nhẹ tại một số nhà vàng trong phiên sáng 9/12.
(VNF) - FPT Play chính thức sở hữu trọn bộ gần 2.100 trận đấu Ngoại hạng Anh kể từ năm 2026 đến hết mùa giải 2030-2031.
(VNF) - Với việc ra mắt thêm nhiều sản phẩm mới, Bảo Tín Mạnh Hải đang tập trung vào sứ mệnh sứ mệnh giúp người dân tích lũy và bảo toàn tài sản thông qua các sản phẩm Vàng Tích Luỹ (Kim Gia Bảo, Tiểu Kim Cát) và Vàng Trang Sức 24K.
(VNF) - Giá vàng SJC và vàng nhẫn được điều chỉnh tăng nhẹ tại một số nhà vàng trong phiên 8/12. Tuy nhiên, giá vàng trong nước vẫn chưa thể “tái chiếm” mốc kỷ lục đã được thiết lập trước đó.
(VNF) - Nhân dịp kỷ niệm 33 năm thành lập, Bảo Tín Mạnh Hải chính thức công bố ra mắt bộ sưu tập vàng tích lũy Kim Gia Bảo 2026 với các thiết kế lấy cảm hứng từ văn hóa hội họa truyền thống trống đồng Đông Sơn và Tứ quý.
(VNF) - Việc xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ FTA được kỳ vọng sẽ trở thành động lực quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tận dụng tốt hơn các ưu đãi từ 17 FTA hiện có và chủ động hội nhập trong bối cảnh thương mại toàn cầu liên tục thay đổi.
(VNF) - Giá vàng trong nước tiếp tục leo thang lên mức 155 triệu đồng/lượng, hút dòng tiền rời khỏi chứng khoán và bất động sản. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không sớm điều tiết nguồn cung và ổn định thị trường, nguy cơ “vàng hóa” nền kinh tế có thể tái diễn.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
